امسال ما شرایط سختی را بخاطر خشکسالی می‌ گذرانیم / لحظه ای نیست که دولت به فکر مردم نباشد

رییس جمهوری با اشاره به آمار ارائه شده از سوی وزیر جهاد کشاورزی گفت: آمار و ارقامی که وزیر اعلام کردند نشان می دهد کشاورزان و مسئولین کشاورزی و مهندسان و همه تلاشگران در بخش کشاورزی و آب ، وزارت نیرو در مجموع کار عظیم و بزرگی را به انجام رسانند که محصول آن را مردم در زندگی خود و در خودکفایی و خوداتکایی مشاهده می کنند.

وی اضافه کرد: در برنج، شکر و روغن و نباتاتی که روغن از آن می گیریم و هم در گندم و آبزیان محصولات ما قابل ملاحظه است و امروز می توانیم این محصولات را با ۸ سال گذشته مقایسه کنیم و این نشان تلاش همه کشاورزان برای امنیت غذایی کشور است.

رییس جمهوری با اشاره به طرح‌هایی که امروز به بهره برداری رسید، ادامه داد: ۲۵ هزار هکتار طرح جامع در استان‌های مختلف و ۴۱ هزار سامانه آبیاری نوین که همه این طرح ها می‌تواند باعث تحول مثبت در زمینه کشاورزی باشد.

 روحانی در ادامه با تبریک عید بزرگ قربان و غدیر و روز عرفه گفت: مردم در سایه این روزهای نورانی مخصوصا دعای امام حسین در روز عرفه بتوانند روح و جان خود را در این ایام متبرک آلایش کنند و خودمان  را برای خدمت بیشتر به مردم آماده کنیم.

رییس جمهوری با تاکید بر این که مساله آب و خاک برای ما بسیار مهم است، گفت: مردم فکر می‌کنند فقط آب خیلی مهم است البته آب منشاء حیات است و جایگاه خود را دارد اما در بحث کشاورزی خاک هم جایگاه بسیار مهمی دارد. خاک نعمت و سرمایه بزرگی است که در طول میلیون‌ها سال به این صورت آماده شده است بنابراین حفظ خاک برای ما مهم است.

رییس دولت تدبیر وامید افزود: وقتی به بحث مسکن می‌رسیم نباید خاک کشاورزی را از بین ببریم و باید مسکن را در جایی بسازیم که مناسب است. مراتع و جنگل ها باید حراست شود و خاک از بین نرود چرا که آنها ضمن این که برای هوا بسیار مهم است برای حفظ خاک هم بسیار حائز اهمیت است که تلاش‌های خوبی در این دولت در زمینه جنگل کاری و زراعت چوب صورت گرفته است.

رییس جمهوری با بیان این که در زمینه کشاورزی معیارهای خوبی داریم، گفت: مدیران کشاورزی ما در طول این ۸ سال خدمات ارزشمندی انجام دادند.  مهندس حجتی وزیری پرتلاش وعلاقه‌مند به کشاورزی بودند. وقتی که در دولت دوازدهم او می خواست وزارت کشاورزی را قبول نکند. گفت که دوست دارم بروم خوزستان و زمین‌هایی را که به کاشت درخت برای مهار خاک و ریزگرد در آنجا شروع کردیم و آن کار را ادامه بدهم و این حرف را از ته دل می زد. تا زمانی که بود بسیار تلاش کرد و بعد از دوران او دکترخاوازی که از معاونین حجتی بود، این کار را ادامه داد. 

روحانی گفت: دولت در این ۸ سال در زمینه کشاورزی کارهای خوبی انجام داده است که در بعضی از زمینه‌ها به خودکفایی رسیدیم. اگر شرایط آب و هوایی نرمال باشد و در خشکسالی نباشم و با کارهایی که در جهت مکانیزه شدن بخش های کشاورزی انجام شده در بعضی از محصولات کشاورزی مثل گندم  و برنج و شکر خودکفا هستیم یعنی در این سه محصول در شرایط نرمال کشور می‌تواند روی پای خود بایستد.

رییس دولت تدبیر و امید گفت: در شرایط خشکسالی متاسفانه ما نمی‌توانیم خوداتکا باشیم به دلیل اینکه بخش بزرگی از زمین‌های کشاورزی ما دیم است. اگر همه زمین‌های کشاورزی ما آبی بود و سدهای ما هم به اندازه کافی آب داشت، شاید خیلی دچار تنش نمی‌شدیم اما وقتی که بسیاری از زمین‌های ما دیم است، دیم کاملا متکی به باران به اندازه کافی و به موقع است و هر دوی اینکه باران که در چه زمانی و چه مقداری است برای ما مهم است.

روحانی افزود: متاسفانه امسال شرایط بسیار سختی را می‌گذرانیم یعنی شرایط ما از لحاظ خشکسالی شرایط خاصی است که در ۵۰ سال گذشته چنین خشکسالی تقریباً کم‌نظیر است و امسال نسبت به سال گذشته بیش از ۵۲ درصد کاهش بارندگی داریم.

وی تصریح کرد: به همین دلیل هم در مسئله آب و هم در مسئله برق دچار مشکل شدیم، مردم عزیز ما در خوزستان و در بسیاری از استان‌های جنوبی در دام و کشاورزی در شرایط کم‌آبی دچار مشکل شدند. مردم خوزستان علیرغم اینکه توصیه ما این بوده که در آنجا برنج‌کاری نشود اما سال‌هاست برنج کاری هم انجام می‌دهند که خود آن هم مزید بر علت شده و همه دست به دست هم داده و مردم عزیز در سختی قرار گرفتند.

رییس جمهوری بیان کرد: ما روز گذشته مصوبات بسیار خوبی در دولت داشتیم برای اینکه این مشکل را فعلا برای مردم عزیز خوزستان حل کنیم و جبران خسارت بکنیم. جاهایی که باید آبرسانی شود، آبرسانی انجام گیرد.

روحانی عنوان کرد: مردم هرچقدر ناراحت باشند، حق دارند زیرا تا وقتی که انسان دامپروی و کشاورزی نکرده باشد، معنای آن را نمی‌داند. وقتی مسئول دامپروری می‌بیند دام پیش چشمش غذای کافی یا حتی گاهی آب به اندازه کافی در اختیار وی نیست، یا درخت باغ وی خشک می‌شود یا محصول کشاورزی وی از بین می‌رود فقط بحث مالی نیست که پول و اموال وی از دست می‌رود بلکه مانند این است که جان وی از دست می‌رود یعنی به‌قدری برای وی مهم است و همه محصولات کشاورزی، نخلستان‌ها و باغ‌ها که شبیه فرزندانش است و بسیار برایشان سخت است و به لحاظ عاطفی هم در فشار قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: اولا به مردم عرض کنم که دولت لحظه‌ای نیست که به فکر مردم نباشد و اگر جایی خشکسالی مردم را در آزار قرار می‌دهد، جایی اگر زلزله یا سیل است، ما همه توانمان را به‌کار می‌گیریم. حالا گاهی وقت‌ها توان ما به اندازه خسارت‌های مردم نیست و گاهی با تأخیر مواجه می‌شود من خدمت مردم عزیز عرض می‌کنم که دولت با همه توان در خدمت مردم است.

رییس جمهوری تصریح کرد: برای من و همه وزیران و همه مسئولین هیچ تفاوتی نمی‌کند که هفته‌های آخر دولت یا هفته اول است. ما تا ساعت آخر مسئولیم و بار مسئولیت بر دوش ما است و باید تلاش کنیم، ساعتی هم که تحویل دولت بعدی دادیم، دولت بعدی مسئولیت می‌پذیرد و همه باید دولت بعدی را یاری کنیم زیرا بدون یاری و کمک مردم کار پیش نمی‌رود. 

روحانی خاطرنشان کرد: البته در بخش کشاورزی بار کشاورزی بر دوش کشاورزان عزیز است و زحمت را آنها می‌کشند، مدیران ما هم تلاش می‌کنند و دولت هم برنامه‌ریزی و تلاش می‌کند در طول این هشت سال کارهای بسیار خوبی انجام گرفته است.

وی افزود: شما ببینید زمین‌هایی که امروز آبیاری قطره‌ای مدرن در آنها انجام می‌شود، تقریبا دو برابر شده است. یعنی اگر به عنوان مثال قبلا یک میلیون و ۲۰۰ هزار بوده در آبیاری نوین یک میلیون و ۲۰۰ هزار هم اضافه شده یعنی از این دو میلیون و ۵۰۰ هزار تقریبا نصف آن در دولت یازدهم و دوازدهم انجام گرفته است که این کار عظیم و بزرگی است  که انجام گرفته است.

متن کامل سخنان دکتر روحانی به این شرح است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

محضر مردم شریف، بسیار خوب و عزیز سرزمین ما، ایران به مناسبت دو عید بزرگ تبریک عرض می‌کنم. فردا روز عرفه است که البته عرفه را به عنوان عید نمی‌گوییم، ولی خودِ عرفه یک عید بسیار بزرگی است. همچنین عید قربان و عید غدیر اعیاد بزرگی هستند که پیش رو داریم. انشاءالله برای همه ما مبارک باشد و مردم ما در سایه این روزهای نورانی مخصوصا قرائت دعای امام حسین(ع) در روز عرفه بتوانند روح و جان خود را در این ایام بسیار متبرک پالایش کنند و انشاءالله خودمان را برای خدمت بیشتر به مردم بسیار خوب و عزیز آماده کنیم.

امروز هشتادودومین افتتاح بود که با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان در استان‌های مختلف عمدتا در زمینه تحول در آب و خاک و همچنین در زمینه آبزیان انجام شد. مساله خاک و آب برای ما بسیار مهم است. قبلا هم گفتم مردم فکر می‌کنند فقط آب خیلی مهم است، البته آب منشاء حیات همه موجودات است و جایگاه خود را دارد، اما در بحث کشاورزی خاک هم جایگاه بسیار مهمی دارد. این خاک یک نعمت و سرمایه بزرگی است که در طول صدها هزار سال یا در طول میلیون‌ها سال این خاک به این صورت آماده شده است. حفظ خاک بسیار مهم است. یعنی وقتی به بحث مسکن می‌رسیم، نباید خاک کشاورزی را از بین ببریم و باید مسکن را در جایی بسازیم که مناسب برای مسکن است و زمین کشاورزی را از بین نبریم. مراتع به همین صورت، اگر حراست و حفاظت نشود، خاک از دست می‌رود. جنگل‌ها به همین صورت بسیار مهم است. بنابراین جنگل و مرتع ضمن اینکه برای هوا بسیار مهم هستند، برای حفظ خاک هم بسیار حائز اهمیت است و تلاش‌های بسیار خوبی هم در این دولت در زمینه جنگل‌کاری و همچنین زراعت چوب انجام گرفته که هر دوی آنها بسیار مهم است.

در زمینه کشاورزی معیارهای خوبی داریم و می‌توانیم با این معیارها خدمت مردم عزیز عرض کنیم که مدیران کشاورزی ما در طول  این هشت سال خدمات ارزشمندی انجام دادند. در دوران آقای مهندس حجتی که وزیری بسیار پرتلاش در زمینه کشاورزی و بسیار علاقمند بودند، وقتی که در دولت دوازدهم می‌خواست وزارت کشاورزی را قبول نکند و دلایل آن را به من گفت، گفت دلم می‌خواهد به خوزستان بروم و زمین‌هایی که شروع کردیم به کاشت درخت برای مهار خاک و ریزگرد، البته عمدتا خاک‌هایی که آنجا به پا می‌شد، دوست دارم این سال‌ها را به آنجا بروم و در خوزستان بمانم و آن کار را ادامه بدهم و این حرف را از ته دل می‌زد. تا زمانی که بود بسیار تلاش کرد و بعد از ایشان آقای دکتر خاوازی ادامه داد که آقای دکتر خاوازی هم جزو معاونین آقای مهندس حجتی بودند و پیشنهاد وزارت ایشان را آقای مهندس حجتی کردند.

به هر حال دولت در این هشت سال تلاش بسیار خوبی در زمینه کشاورزی انجام داده است. در بعضی از زمینه‌ها به خودکفایی رسیدیم. یعنی اگر شرایط آب و هوایی نرمال باشد و در خشکسالی نباشیم، واقعا همه زمینه‌های لازم از لحاظ مکانیزه شدن بخش‌های کشاورزی از لحاظ بذر، کانال‌کشی‌ و زهکشی‌هایی که انجام شده، در بعضی از محصولات در یک سال نرمال آبی، خودکفا هستیم. یعنی در تلید گندم خودکفا هستیم، اگر بارش نرمال داشته باشیم. در برنج هم تقریبا خودکفا هستیم اگر شرایط آب و هوایی مناسب باشد. در شکر هم در مرز خودکفایی هستیم. یعنی در این سه محصول، کشور در شرایط نرمال می‌تواند روی پای خود بایستد.

البته در شرایط خشکسالی متاسفانه نمی‌توانیم خوداتکا باشیم. به دلیل اینکه بخش بزرگی از زمین‌های کشاورزی کشور دیم است. اگر همه زمین‌های کشاورزی آبی بود و البته سدها آب به اندازه کافی داشت، شاید خیلی دچار تنش نمی‌شدیم، اما وقتی بسیاری از محصولات دیم هست، دیم کاملا متکی به باران است؛ باران به اندازه کافی و به موقع. هر دو برای ما مهم است، اینکه در چه موقعی بارش است و مقدار این بارش چقدر است که متاسفانه امسال شرایط بسیار سختی را می‌گذرانیم. یعنی شرایط از لحاظ خشکسالی شرایط خاصی است. در ۵۰ سال گذشته چنین خشکسالی تقریبا کم نظیر است. امسال نسبت به پارسال بیش از ۵۲ درصد کاهش بارندگی داریم. به همین دلیل هم در مساله آب، هم در مساله برق دچار مشکل شدیم.

مردم عزیز در خوزستان و در بسیاری از استان‌های جنوبی، در شرایط کم آبی، دام و کشاورزی آنها دچار مشکل شد. مردم خوزستان علیرغم اینکه توصیه ما این بود که آنجا برنجکاری نشود، اما سال‌هاست برنجکاری هم انجام می‌دهند که خودِ آن هم مزید بر علت شده و اینها همه دست به دست هم داده و مردم عزیز در سختی قرار گرفتند.

دیروز مصوبات بسیار خوبی در دولت داشتیم برای اینکه این مشکل را فعلا برای مردم عزیز خوزستان حل و جبران خسارت کنیم. جاهایی که باید آبرسانی شود، آبرسانی انجام بگیرد. مردم هر چه ناراحت باشند حق دارند، چون تا شخصی دامپروری نکرده باشد، تا کشاورزی نکرده باشد، نمی‌داند یعنی چه!

وقتی یک مسئول دامپروری می‌بیند دام جلوی چشمش غذای کافی ندارد و یا حتی گاهی آب به اندازه کافی در اختیار او نیست، یا درخت باغ او خشک می‌شود، یا محصول کشاورزی او از بین می‌رود، این فقط بحث مالی نیست که پول و اموال او از دست می‌رود، این مثل این است که جان او از دست می‌رود. یعنی اینقدر برای او مهم است. این محصولات کشاورزی شبیه فرزندانش هست. این همه نخلستان‌ها، این همه باغ‌ها خیلی برای آنها سخت است. این شرایط سخت از لحاظ عاطفی هم هست و تنها مساله مالی نیست. از لحاظ عاطفی هم در فشار قرار می‌گیرند.

اولا به مردم عزیز عرض کنم که دولت لحظه‌ای نیست که به فکر مردم نباشد. جایی اگر خشکسالی مردم را در آزار قرار می‌دهد، جایی اگر زلزله، سیل هست، همه توان خودمان را به کار می‌گیریم. گاهی اوقات توان دولت به اندازه خسارت‌های مردم نیست و گاهی با تاخیر مواجه می‌شود. خدمت مردم عزیز عرض می‌کنم که با همه توان در خدمت مردم هستیم. برای دولت واقعا، حس می‌کنم برای همه وزرا، برای همه مسئولین هیچ فرق نمی‌کند که هفته های آخر یا هفته اول است، واقعا هیچ تفاوتی نه برای بنده و نه برای مسئولین دیگر نیست. تا ساعت آخر مسئول هستیم و بار مسئولیت بر دوش ماست و باید تلاش کنیم. ساعتی هم که مسئولیت را تحویل دولت بعد بدهیم، دولت بعد مسئولیت می‌پذیرد و همه باید دولت بعدی را یاری کنیم، چون بدون یاری و کمک مردم کار پیش نمی‌رود.

البته در بخش کشاورزی بار کشاورزی بر دوش کشاورزان عزیز است، زحمت را آنها می‌کشند. مدیران هم تلاش می‌کنند، دولت هم برنامه‌ریزی و تلاش می‌کند. در طول این هشت سال کارهای بسیار خوبی انجام گرفته است. ببینید زمین‌هایی که امروز آبیاری قطره‌ای می‌شود یا آبیاری مدرن در آن انجام می‌گیرد، تقریبا اینها دو برابر شده است. یعنی اگر یک میلیون و ۲۰۰ هزار قبلا آبیاری نوین بوده، یک میلیون و ۲۰۰ هزار هم اضافه شده است. یعنی از این دو میلیون و ۵۰۰ هزار تقریبا نصف آن در دولت یازدهم و دوازدهم انجام گرفته که این کار عظیم و بزرگی است.

در مساله محصولات کشاورزی که ۹۷ میلیون تن محصول کشاورزی داشتیم، امروز حدود ۱۳۰، ۱۳۳ میلیون تن محصول کشاورزی داریم. این رقم افزایش در سایه، البته دولت تلاش کرده کشاورزی را مکانیزه کند، نمی‌توانیم با کشاورزی سنتی محصول غذایی مورد نیاز را در اختیار مردم بگذاریم. باید اینها از سنتی به صنعتی تبدیل شود، باید مدرن شود. باید با فناوری‌های نوین همراه شود، یعنی آبیاری در زمین باید بر مبنای فضای مجازی و فضای سایبری پیش برود و انجام بگیرد. یعنی اینترنت اشیاء را در زمینه‌های کشاورزی و حتی در دامپروری و حتی در آبزیان، در همه جا در گلخانه‌ها نیاز داریم و این کار دارد قدم به قدم مدرن می‌شود.

شهرک های کشاورزی یکی از آن کارهای بسیار ارزشمندی است که این شهرک‌ها در دولت یازدهم و دوازدهم شروع و انجام گرفته و بسیار مهم است. امروز شهرک‌های زیادی را در استان‌های مختلف افتتاح کردیم که یکی از افتخارات این دولت است.

در مساله آبزیان کار بزرگی انجام گرفته است. پرورش ماهیان در دریا در واقع در دولت یازدهم و دوازدهم ترویج و سرمایه‌گذاری شد. مردم تشویق شدند، از شرکتهای خارجی کمک گرفتیم و بعد امروز الان روی پای خود می‌ایستیم و خودکفا شدیم. در مساله آبزیان آقای وزیر توضیح دادند که ماهیان زینتی یکی از صادرات بسیار خوب ماست که انجام می‌گیرد. در زمینه ماهی و میگو، بخشی از مواد غذایی جامعه ما را تامین می‌کند.

یک آماری را آقای خاوازی اعلام کردند که این آمار بسیار اهمیت دارد. زمین‌هایی که در سراسر کشور مخصوصا در خوزستان، ایلام، کرمانشاه، در منطقه غرب کشور به طور کلی همچنین در سیستان و بلوچستان همچنین در گلستان، این استان‌هایی که شاخص بود اسم بردم، در بقیه استان‌ها هم کار زیادی انجام گرفته، کانال‌کشی‌هایی که شده، حالا کانال‌کشی دست اول که وزارت نیرو انجام می‌دهد، مرحله سوم و چهارم که معمولا وزارت کشاورزی انجام می‌دهد، در کانال‌کشی در زهکشی، در مدرن شدن آبیاری، در مجموع کار بزرگی شده است.

تجهیز زمین‌ها در دولت یازدهم و دوازدهم همانطور که آمار دادند ۶۱۸ هزار هکتار است، در حالی که در دولت‌های قبل همه آن را که حساب کنیم، ۴۰۰ هزار است. یعنی ۴۰۰ هزار در طول دولت‌های قبل و ۶۱۸ هزار در این دولت، کار بزرگی انجام گرفته است.

مقام معظم رهبری وقتی به خوزستان سفر کرده بودند، این سفر مال ۱۷، ۱۸ سال قبل است، وقتی سفر کردند، ایشان توصیه کردند که ۵۵۰ هزار هکتار آنجا زمین تجهیز شود که پیشرفتی نداشت. از دولت یازدهم شروع به اجرا کردیم و ۲۹۵ هزار هکتار در خوزستان و ایلام زمین تجهیز شده و کانال‌کشی و زهکشی شده، ۴۶ هزار هکتار طرح در سیستان و بلوچستان، حدود ۱۰۰ هزار هکتار در گلستان، ۱۲۷ هزار هکتار در منطقه غرب، یک کار عظیم و بزرگی انجام گرفته برای اینکه کشاورزی صنعتی شود و از حالت سنتی برگردد و محصول بیشتری در اختیار قرار بدهد و ارزشمند شود.

مردم به این نکته توجه کنند، دارایی کشاورزان افزوده شده، یعنی زمینی که قبلا ارزشی داشته، الان که کانال‌کشی و زهکشی شده، قیمت این زمین ۱۰، ۱۲ برابر شده است. بنابراین هم ثروت مردم بیشتر شده، هم محصولات بیشتر شده و هم در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنیم. به هر حال آب محدود در اختیار ماست و بسیار مهم است که از آب چگونه و با چه دقتی بتوانیم استفاده و بهره‌برداری کنیم.

الحمدالله در همه این زمینه‌ها حرکت بسیار خوبی شروع و آغاز شده و امروز فرصتی است که می‌خواهم از همه کشاورزان عزیز، از همه مدیران، از همه آنهایی که در بخش کشاورزی در این مدت تلاش کردند سپاسگزاری و تشکر کنم. برای مردم بسیار مهم است که از نظر کشاورزی و محصولات کشاورزی حتی‌الامکان در خودکفایی باشند.

در این دوران کرونا حس کردیم که ارزش محصولات کشاورزی بالاتر رفت، چون کشورهایی که صادر می‌کردند، الان کمتر صادر می‌کنند. قیمت محصولات کشاورزی حدود ۶۰ درصد در دنیا افزایش پیدا کرد. بنابراین این کاری که امروز در بخش کشاورزی انجام می‌گیرد بسیار مهم است و انشاءالله همین روند در دولت سیزدهم هم ادامه خواهد یافت، برای اینکه مردم انشاءالله ثمره کار خوداتکایی و خودکفایی را در بخش کشاورزی شاهد باشند، انشاءالله.

والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته