حشرات؛ میهمان ناخوانده طبیعت گردها
طبیعت‌گردی و گردشگری روستایی در سال‌های اخیر به یکی از جذاب‌ترین اقسام گردشگری بدل شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ با این حال این سبک از توریسم چالش‌هایی را به همراه خود دارد که یکی از آنها مواجهه با حشرات و بندپایانی است که اغلب گردشگران درباره آنها اطلاعی ندارند. همین موضوع سبب ایجاد هراس و دلهره و گاه واکنش‌هایی می‌شود که بیشتر به سلامت توریستها صدمه می‌زند. علیرضا نادری حشره‌شناس در این باره می‌گوید: طبیعت‌گردی در کشورهایی مانند کشور ما معمولا بی‌ضابطه است و افراد بدون گذراندن دوره‌های تخصصی در موسسات استاندارد به این سفرها می‌روند و همین موضوع گاه آنها را دچار مشکل میکند.
او با اشاره به اینکه در کشوری زندگی می‌کنیم که تنوع گونه‌ای در آن زیاد بوده و بخشی از آنها شناخته‌شده نیستند، می‌افزاید: در ایران بندپایانی داریم که بیماری‌زا هستند و ممکن است برای توریستها مشکل‌ساز شوند. البته این تنوع گونه‌ای در کشورهای گرمسیری بیشتر است اما در کشور خودمان هم این احتمال وجود دارد.
نادری ادامه می‌دهد: برای مواجهه با این مساله ما به چند راهکار نیاز داریم که بهترین آنها آگاهی و شناخت از منطقه‌ای است که وارد آن می‌شویم و بندپایانی که در آنجا حضور دارند. همچنین برخی کلیشه‌های ذهنی و گزاره‌های غلط در ذهن ما وجود دارد که باید آنها را اصلاح کنیم. به عنوان مثال از قدیم می‌‌گفتند رطیل خطرناک است، از سقف یا جای بلند روی فرد می‌افتد، نیشش زیر شکمش است، زهرش باعث سیاه شدن محل گزش می‌شود و ... اما امروز می‌دانیم که رطیل‌ها سمی نیستند (در دنیا هزار گونه رطیل وجود دارد و ما در ایران سی، چهل نوع داریم که زهر ندارند و خطرناک نیستند)، آنها لزوما از بلندی نمی‌افتند. رطیل‌ها اگر احساس تهدید نکنند یا در بخشی از وسایل ما نباشند احتمال گازگرفتگی ندارند. با این حال ممکن است لای رختخواب، دستکش یا لباس ما باشند و با برخورد دست یا پا احساس تهدید کرده و گاز بگیرند. گاهی هم خود گردشگران به عمد آنها را تحریک می‌کنند که نتیجه‌اش همان گازگرفتگی است.
او می‌گوید: سمی نبودن البته به این معنا نیست که گازگرفتگی توسط رطیل خطری ندارد، آرواره‌های آنها آلوده است و همین آلودگی به قانقاریا یا کزاز منجر می‌شود. در گذشته هم همین سیاه‌شدگی عضوی که رطیل گاز گرفته بود باعث قانقاریا می‌شد که مردم آن را به سمی بودن این گونه مرتبط می‌دانستند. دلیل آلودگی هم البته به زیستگاه این گونه (باکتری‌های موجود در خاک) و حشراتی برمی‌گردد که از آنها تغذیه میکند که در خاک هستند.
این حشره‌شناس از سمی بودن دم مارمولک به عنوان یک کلیشه ذهنی نادرست دیگر نام برده و می‌افزاید: برخی به واسطه همین کلیشه‌ها فکر می‌کنند اگر دم مارمولک در چیزی بیفتد سمی شده یا فضولات مارمولک‌ها سیانور دارد. این در حالی است که مارمولک‌ها میتوانند جمعیت حشرات را کنترل کنند و برای ما فایده زیادی دارند.
او در این باره که چطور می‌توانیم بفهمیم جایی که می‌رویم چنین حشره‌ها یا بندپایانی را دارد، می‌گوید: اگر به جایی می‌روید که ناشناخته است قبل از اقامت و استراحت حتما یک بازرسی ساده داشته باشید. به حاشیه فرش‌ها نگاه کنید که رطیل یا عقربی نباشد، به پشت پشتی‌ها حتما نگاه کرده و زیر بالشت و تشک‌ها را چک کنید.
نادری اضافه میکند: وسایل‌تان را در محلی که نمی‌شناسید چه در فضای بسته و چه در طبیعت پخش نکنید زیرا با این کار ممکن است جانوری وارد وسایل‌تان شود. در مواردی حتی سراغ داریم که کسانی جونده‌هایی مثل موش دو‌پا یا موش خانگی را جابه‌جا کرده‌اند. همچنین ممکن است عقرب، مار یا رطیل وارد وسایل‌تان شود. اگر هم وسایل‌تان را پخش کرده یا در کیف و چمدان‌تان را باز گذاشته‌اید، موقع جمع کردن حتما همه چیز را چک کرده و در کیف،کوله و چمدان‌تان بگذارید.
او می‌گوید: یکی دیگر از مسائل مهم این است که در طبیعت لباس مناسب بپوشیم.
برخی با دیدن فیلم‌های هالیوودی فکر می‌کنند اگر با شلوارک و آستین کوتاه به طبیعت بروند طبیعت‌گرد حرفه‌ای هستند در حالی که چنین رفتاری باعث ایجاد مشکلات جدی برای فرد می‌شود. لباس‌های آستین بلند جلوی ورود کک و کنه‌ها را می‌گیرد. کنه‌ها و سایر عنکبوتیان اغلب از طریق شلوار وارد بدن فرد می‌شوند بنابراین در هنگام استراحت حتما باید جوراب‌مان را روی شلوار کشیده یا گتر بپوشیم تا منفذی در اختیار آنها نگذاریم.
برای جلوگیری از نزدیک شدن حشرات برخی از اسپری و پماد استفاده می‌کنند، نادری در این باره می‌گوید: اسپری‌ها و پمادها برای دور کردن پشه‌ها، کک‌ها و حتی ساس‌ها استفاده می‌شود. آنها لایه‌ای روی پوست می‌کشند که جلوی بوی بدن را می‌گیرد و حشره که با بویایی میزبانش را انتخاب میکند نمی‌تواند سراغ فرد برود، برخی از این اسپری‌ها و پمادها هم حشرات را دور می‌کنند. با این حال باید توجه داشت که اسپری باید به تمام بدن زده شود، جنس آنها باید خوب بوده و تقلبی نباشد و بر اساس دستورالعملی که روی آن نوشته شده مصرف شود. به عنوان مثال روی بدنی که عرق کرده نمی‌شود اسپری زد. استفاده از سم راهکاری است که بسیاری در خانه‌ها یا اقامتگاه‌ها به کار می‌گیرند. این حشره‌شناس در این باره عنوان میکند: ما به دلیل ناآگاهی همیشه از سم استفاده می‌کنیم، به طوری که در منزل با دیدن یک پشه آنقدر حشره‌کش می‌زنیم که خودمان و اعضای خانواده دچار مشکل تنفسی شده و سم را هم وارد بدن‌مان می‌کنیم. علاوه بر آن این سم‌ها به لحاظ محیط‌زیستی ضررهای زیادی دارند و بر لایه اوزون تاثیر می‌گذارند.
او معتقد است بهتر است ما با مارمولک‌ها آشتی کنیم، مارمولک‌های کوچکی که میتوانند در خانه و حیاط هم جمعیت بندپایان را کنترل کنند و هم سوسری‌ها (آنچه به عنوان سوسک خانگی می‌شناسیم) را از بین ببرند. به گفته او در حیاطی که مارمولک وجود دارد نه پشه وجود دارد و نه مگس و نه سوسری، زیرا آنها نوزادهای سوسری را خورده و به این ترتیب نسل آنها را در آن منطقه منقرض می‌کنند.
نادری معتقد است مردم به جای تماس با شرکت‌های کنترل آفات و سم‌پاشی خانه با یک حشره‌شناس مشورت کنند، زیرا این شرکت‌ها بیشتر به فکر فروش سم هستند. اما چطور می‌شود حشره‌شناسی را پیدا کرد در حالی که اغلب مردم کارشناسان این حوزه را نمی‌شناسند. او می‌گوید: به نظر می‌رسد برای سهولت دسترسی مردم خوب است حشره‌شناسان جوان سایتی راه‌اندازی کنند که مردم بتوانند سوال‌هایشان را با آنها در میان بگذارند.
