تقسیم کار کنگره و کاخ سفید درمورد جنگ غزه
امروز پنج‌شنبه ۳۰ اردیبهشت برابر است با یازدهمین روز از حملات اسرائیل به نوار غزه. درگیری‌ها میان نیروهای اسرائیلی و فلسطینی ادامه دارد.
از گزارش‌ها چنین بر می‌آید که تل‌آویو مصمم به تداوم جنگ است و تا به نتیجه دلخواه دست نیابد از پا نمی‌نشیند. تل‌آویو دیروز چهارشنبه اعلام کرد که خانه‌های فرماندهان حماس و انبارهای اسلحه را منهدم کرده است. ارتش اسرائیل مدعی است انبارهای سلاح، تونل‌ها و خانه‌های رهبران حماس و جهاد اسلامی اهداف این حمله بوده و منهدم شده‌اند. یک سخنگوی ارتش این رژیم عنوان کرد این دو سازمان هنوز موشک‌ها و خمپاره‌های زیادی برای شلیک در اختیار دارند که تعدادشان ۱۲هزار عدد است.
آمار کشته‌ها و زخمی‌های فلسطینی پیوسته در حال تغییر است. «کیت می‌بری»، «ویرجینیا پیترومارکی» و «مرسیها گادزو» در گزارش ۱۸ می برای الجزیره نوشتند [این آمارها تا لحظه تنظیم این خبر است] دست کم ۲۱۸ فلسطینی از جمله ۶۳ کودک از آغاز حملات تا کنون شهید شده‌اند. حدود ۱۵۰۰ فلسطینی هم مجروح شده‌اند. از سوی دیگر، ۱۲ اسرائیلی کشته شده‌اند؛ درحالی‌که دست کم ۳۰۰ اسرائیلی مجروح شده‌اند. حملات جنگنده‌های اسرائیلی نه تنها خانه‌های مسکونی که موسسات خیریه، مساجد و زیرساخت‌های غزه را هم شامل می‌شد.
در واکنش به حملات اسرائیل، گردان‌های القسام، القدس و صلاح‌الدین در عملیاتی مشترک سدیروت و پایگاه زیکیم را بمباران کردند. جناح‌های مقاومت فلسطین همچنین با تعداد زیادی موشک شهر عسقلان و ۶ پایگاه اسرائیل را هدف قرار دادند که به دنبال این حملات، آژیرهای خطر در عسقلان و دیگر شهرک‌ها به صدا درآمد. گردان‌های عزالدین القسام، شاخه نظامی حماس اعلام کرد که این گروه پایگاه‌های «حتسور، حتسریم، نیفاتیم، تل نوف، بلماخیم و رامون» را هدف قرار داده است. گروه‌های فلسطینی اعلام کرد که پایگاه‌های «نیرعوز» و «صوفا» و شهرک‌های صهیونیستی در منطقه اشکول را هدف حملات سنگین راکتی و خمپاره‌ای قرار داده‌اند. سخنگوی ارتش اسرائیل دیروز اعلام کرد که از ساعت ۷ شب چهارشنبه ۵۰ راکت به سمت عمق اراضی اشغالی شلیک شده است.
با این حال، اخبار مربوط به درگیری‌ها در غزه را در چند محور می‌توان خلاصه کرد:
۱- نیویورک‌تایمز در گزارش‌هایی که منتشر کرد و همواره به روزرسانی می‌شد، نوشت رئیس‌جمهور آمریکا در تماس تلفنی خود با نتانیاهو اگرچه لحنی دیپلماتیک داشت، اما در خفا پیغام‌های تند و تیزی به او داده است و از نتانیاهو خواسته تا جنگ را پایان دهد و به آتش‌بس بیندیشد. این گزارش معتقد است که بایدن هم در داخل و هم در خارج تحت فشار است تا برای پایان دادن به بحران چاره ای بیابد. ایلان گلدنبرگ، از مقام‌های دولت اوباما و مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز «امنیت آمریکای جدید» می‌گوید: «کنگره نقش پلیس بد را برابر اسرائیل بازی می‌کند و از رئیس‌جمهور می‌خواهد تا فروش سلاح را به تاخیر اندازد؛ درحالی‌که رئیس‌جمهور نقش پلیس خوب را بازی می‌کند.
این باعث می‌شود بایدن انعطاف‌پذیری بیشتر و اهرم بیشتری در برابر اسرائیل داشته باشد.» به نوشته نیویورک‌تایمز، این تاکتیک (یعنی فشار در خفا در کنار حمایت علنی رئیس‌جمهور از حق اسرائیل برای دفاع از خود) از سوی اعضای دموکرات کنگره در معرض حمله قرار گرفته است. «جرمی بن آمی» رئیس جِی استریت که یک گروه لیبرال حامی اسرائیل است که سال‌هاست تلاش دارد خود را به عنوان وزنه‌ای در برابر کمیته امور عمومی اسرائیل و آمریکا جا اندازد، می‌گوید: «این تاکتیک مفید و سازنده نیست». اما مقام‌های دولتی از این تاکتیک دفاع می‌کنند و آن را محصول دهه‌ها تجربه سیاست خارجی بایدن می‌دانند.
«جن ساکی»، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید روز سه شنبه در Air Force One (هواپیمای مخصوص رئیس‌جمهور آمریکا) به خبرنگاران گفت: «رئیس‌جمهور سال هاست به این تاکتیک عمل می‌کند و معتقد است که بهترین راه برای پایان دادن به نزاع بین‌المللی این است که آن را به میان عموم نکشانیم». او افزود:«گاهی دیپلماسی باید در پشت پرده‌ها رخ دهد. باید در آرامش رخ دهد و نباید جزئیات آن را بلند بر زبان آوریم».
۲- برخی روزنامه‌های اسرائیلی از جمله «یدیعوت آهارونوت» و «تایمز آو اسرائیل» اعلام کردند که رهبران بلندپایه فلسطین در لیست اهداف ترور این رژیم هستند. ترور رهبران گروه‌های حماس و جهاد اسلامی در روزهای اخیر تاییدی است بر این ادعا. دیروز این دو رسانه اسرائیلی اعلام کردند که ارتش اسرائیل طی حملات اخیر خود به غزه دو بار قصد ترور «محمد الضیف»، فرمانده کل گردان‌های شهید عزالدین قسام را داشت اما موفق به انجام این کار نشد. الضیف بیش از ۲۵ سال است که در لیست ترور رژیم صهیونیستی قرار دارد و این رژیم او را متهم به برنامه‌ریزی و اجرای حملات بزرگ علیه خود کرده است. اسرائیل الضیف را یک فرمانده میدانی خبره می‌داند. این دو رسانه اسرائیلی افزودند، الضیف تاکنون دست‌کم پنج بار با تلاش برای ترور مواجه بوده که نخستین آن در سال ۲۰۰۱ صورت گرفت. تلاش نافرجام دوم نیز در سال ۲۰۰۲ بود که منجر به از بین رفتن یک چشم الضیف شد.
در سال ۲۰۱۴ نیز به جان او سوء قصد شد اما به جای او همسر، پسر نوزاد و دختر سه ساله‌اش به قتل رسیدند. برخی گزارش‌ها حاکی است که «اسماعیل هنیه» هم در فهرست ترور اسرائیل قرار گرفته و در همین راستا، در روزهای اخیر منزل او هم هدف حمله قرار گرفته است. جنگنده‌های اسرائیلی همچنین منزل «عطاالله ابوالسبح» یکی از رهبران حماس در محله الجنینه در مرکز شهر رفح را بمباران کردند. الی کوهن، وزیر اطلاعات اسرائیل گفت که دیگر کسی از رهبران حماس مصون نیست.
۳- اعراب ساکن شهرهای مختلط عربی- یهودی، روز سه‌شنبه در اعتصاب سراسری بودند. این نخستین بار در ۷۳ سال گذشته است که اعراب محدوده سال ۱۹۴۸ همگام با فلسطینیان شرق اورشلیم و کرانه باختری اعتصاب کردند. در همین رابطه، اسماعیل هنیه در پیامی به مردم کرانه باختری و اعراب اسرائیل، از همبستگی «شجاعانه» آنها با مردم غزه و الاقصی تقدیر کرد.
۴- با این حال، شواهد و گزارش‌ها طی روزهای اخیر حاکی از تناقض در سخنان مقام‌های اسرائیل است. اگرچه حملات هوایی، زمینی و دریایی به مناطق مختلف نوار غزه ادامه دارد؛ اما نتانیاهو از یکسو می‌گوید «تا هر زمان که لازم باشد» حملات ادامه می‌یابد.
از سوی دیگر «آویو کوخاوی» فرمانده ارتش اسرائیل دیروز چهارشنبه گفت: نظامیانش برای ضربه‌زدن به نیروها و امکانات حماس در غزه، «دست‌کم به دو روز دیگر عملیات» نیاز دارند. رسانه‌های اسرائیلی به نقل از مقام‌های این رژیم می‌گویند: «عملیات در غزه به مرحله نهایی خود رسیده است.» بنی گانتس، وزیر جنگ گفت «تا زمانی که به آرامشی جامع و طولانی‌مدت نرسیم، جنگ متوقف نخواهد شد.» وزیر اطلاعات این رژیم هم اعلام کرد که «گام بعدی عملیات قطع منبع برق نوار غزه است.» سخنگوی ارتش اسرائیل نیز دیروز چهارشنبه اعلام کرد که عملیات در غزه مطابق با لیست اهداف دست‌کم طی ۲۴ ساعت آینده ادامه دارد.
وی افزود : «ما در مورد آتش‌بس صحبت نمی‌کنیم. هدف ما تضعیف توانایی‌های نظامی حماس است. تا زمانی که حملات حماس و جهاد اسلامی ادامه یابد، ما درمورد کاهش تنش بحث نخواهیم کرد.» اینها نمونه‌ای از سخنان متناقض مقام‌های اسرائیل است.
این ابهامات و تناقض‌ها در حالی است که برخی ناظران معتقدند این تاکتیک اسرائیل نوعی جنگ روانی است تا اجازه ندهد رقیب به رویکرد روشنی در قبال استراتژی این رژیم دست یابد. با تمام این تفاصیل، برخی گزارش‌ها حاکی از پیشرفت نسبی در مذاکرات و تلاش‌ها برای آتش‌بس میان غزه و اسرائیل است. در همین راستا، رسانه‌های اسرائیلی اعلام کردند مصر طرحی را برای اجرای آتش‌بس از امروز پنج‌شنبه ۳۰ اردیبهشت ارائه کرد.
شواهد نشان می‌دهد که تلاش‌های مصر و آمریکا باعث شد دو طرف فلسطینی و اسرائیلی طی دو روز گذشته یکی از مهم‌ترین خواسته‌ها را اجرا کنند و آن کاهش حملات تا زمان رسیدن به یک توافق الزام‌آور است. به‌طور مثال، یکی از نشانه‌های کاهش حملات این بود که دیروز چهارشنبه ۵۰ راکت به سوی اسرائیل شلیک شد. قاهره پیشنهاد داده که آتش‌بس از ساعت ۶ صبح پنج‌شنبه آغاز شود. با این حال، هر دو طرف این آتش‌بس را با دست پیش می‌کشند و با پا پس می‌زنند. در سوی حماس، گروهی معتقدند که با پیشنهاد مصر موافقت شده است و گروهی می‌گویند آتش‌بسی وجود ندارد. این رویکرد حماس هم در راستای همان رویکرد تناقض‌آمیز اسرائیل قابل بحث است.
به گزارش خبرگزاری فلسطینی سما، پیش‌بینی‌های نظامی و سیاسی در تل‌آویو حاکی از این است که اسرائیل به زودی یکی از سه مکانیزم میانجی‌گری مصر، میانجی‌گری سازمان ملل یا آتش‌بس یک‌جانبه را برای پایان تجاوز به غزه انتخاب خواهد کرد. روزنامه هاآرتص معتقد است: «مسوولان اسرائیلی آتش‌بس یک‌جانبه را ترجیح می‌دهند؛ چراکه به اسرائیل اجازه می‌دهد به اهدافی در غزه حمله کند و آتش‌بس در مقابل آتش‌بس محقق شود. این اقدامی است که احتمالا کمک می‌کند حماس کوتاه بیاید و به درگیری‌ها پایان بدهد.» باید منتظر ماند و دید آیا تلاش‌های مصر و آمریکا امروز پنج‌شنبه به نتیجه می‌رسد یا نه.
