یکشنبه وحشت در فلسطین
امروز دوشنبه ۲۷ اردیبهشتماه خشونتها در غزه وارد هشتمین روز خود میشود. این در حالی است که دیروز یکشنبه رئیسجمهور آمریکا با نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان تلفنی گفتوگو کرد.
«ویرجینیا پیترومارکی»، «مرسیها گادزو» و «اوسَید صدیقی» در گزارش ۱۵ می برای الجزیره (که همواره به روزرسانی میشد) نوشتند که هدف قرار دادن این دو رهبر حماس بزرگترین ضربه به این گروه از زمان آغاز حملات اسرائیل بود. «اشرف قدرت» سخنگوی وزارت بهداشت فلسطین در غزه اعلام کرد که دیروز ۲۶ تن از جمله ۸ کودک و ۱۰ زن شهید و شمار دیگری زخمی و به بیمارستان شفا انتقال داده شدهاند.
مرکز اطلاعرسانی فلسطین نیز اعلام کرد که افراد زیادی زیر آوار ماندهاند و دهها نفر هم زخمی شدند و عملیات بیرون کشیدن اجساد و مفقودان و زخمیها از زیر آوار ادامه دارد. شنبه شب نیز منزل «خلیل الحیه» معاون رییس دفتر سیاسی حماس در محله شجاعیه غزه بمباران شد. سخنگوی ارتش اسرائیل اظهار کرد که جنگندههای این رژیم همچنین منزل «تیسیر مباشر» در خان یونس و «غازی ابوطماعه» از فرماندهان مقاومت هدف را حمله قرار دادند. همچنین جنگندههای اسرائیلی منازل پناهجویان در اردوگاههای البریج و النصیرات در غزه و یک مقر دولتی در مرزهای مصر را هم هدفگیری کردند. علاوه بر این شعبه بانک اسلامی غزه در محله الرمال در مرکز این باریکه هدف حملات موشکی اسرائیل قرار گرفت. جنگندههای اسرائیلی تمام خیابانهای منتهی به بیمارستان «الشفا» در نوار غزه را هدف قرار دادند.
نتانیاهو هم در یک نطق تلویزیونی تهدید کرد «تا زمانی که لازم بداند» حملات به غزه ادامه خواهد یافت. ارتش اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد که صدها راکت از غزه به سوی اسرائیل شلیک شده است. با این حال، شدت حملات اسرائیل بهگونهای است که هزاران خانواده فلسطینی به مدارس و نهادهای زیرنظر سازمان ملل پناه بردهاند. گزارش دیروز نیویورکتایمز (هم که پیوسته بهروزرسانی میشد) اعلام کرد که اندکی از تماس بایدن با نتانیاهو نگذشته بود که نخستوزیر اسرائیل در فیسبوک خود پیام داد که تا هر زمان که لازم بداند و امنیت اسرائیل اقتضا کند، حملات ادامه خواهد یافت. هماکنون نه تنها مقامهایی از مصر و قطر و سازمان ملل در تلاش برای میانجیگری هستند، بلکه هیاتی از آمریکا هم با هدایت «هادی عمرو» وارد اسرائیل شده است تا با مقامهای این رژیم و رهبران فلسطین برای کاهش تنشها گفتوگو کند.
به نوشته نیویورکتایمز، دیروز یکشنبه ارتش اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد که جنگندههایش برج رسانهای در غزه متعلق به الجزیره و آسوشیتدپرس را هدف قرار داد؛ زیرا این دو ساختمان ذخایر نظامی داشتند و به حماس تعلق داشت. با این حال، ارتش این رژیم افزود: قبل از حمله هشدارهایی برای تخلیه به ساکنان آن داده شد. «گری پروییت» مدیر اجرایی آسوشیتدپرس گفت که از حمله اسرائیل «شوکه و وحشتزده» شده است.
او از مقامهای اسرائیل خواست تا شواهدی دال بر حضور نیروهای حماس در این ساختمان ارائه دهند. گزارش نیویورکتایمز حاکی از این بود که دیروز یکشنبه «یوم النکبه» یا «روز نکبت» بود و به همین مناسبت تظاهراتی در اراضی غربی به وقوع پیوست. این روز، روز آواره کردن هزاران فلسطینی از خانههای خود در سال ۱۹۴۸ است. در رامالله، آژیر به مدت ۷۳ ثانیه به مناسبت روز نکبت به صدا در آمد. آماری که نیویورکتایمز از تلفات حمله اسرائیل ارائه میدهد، از این قرار است: ۱۴۵ کشته که ۴۰ نفر از آنها کودک بودند و هزار زخمی. افزون بر این، ۱۰هزار غزهای هم خانههای خود را ترک کرده و در مدارس و مساجد و دیگر مکانها پناه گرفتهاند.
با این حال، آمار تلفات دقیق نیست و هر لحظه با بهروزرسانی گزارشها، آمار تغییر میکند. برق قطع است و آب هم به ندرت در دسترس است. این در حالی است که سخنی از کرونا در این سرزمینهای اشغالی به میان نمیآید. نیویورکتایمز میافزاید: اسرائیل بهدلیل کشتار کودکان و تصاویری که از آنها در رسانهها منتشر میشود، به شدت در معرض انتقاد قرار گرفته است. افزون بر این، گفته شده گروه حماس برای خاتمه جنگ «پیشنهاد آتشبس» داده، اما اسرائیل آن را رد کرده است.
حماس از طریق میانجیگران مصری پیشنهاد آتشبس را ارائه کرد. نفتالی بنت به بیبیسی گفت که اسرائیل به حملاتش به حماس ادامه خواهد تا زمانی که به اهدافش در غزه برسد. نیویورکتایمز میافزاید: این اولین بار نیست که کودکان هم هدف قرار میگیرند. سازمان ملل میگوید: در نبردهای سال ۲۰۱۴ هم بیش از ۵۰۰ کودک هدف گرفته شدند. «تور ونسلند» نماینده سازمان ملل در امور خاورمیانه هم گفت که کودکان قربانیان این نبرد هستند. امدادگران میگویند وضعیت جمعیتشناختی و ماهیت زندگی در غزه بهگونهای است که هر نبردی برای کودکان فوقالعاده میشود. گزارش الجزیره و نیویورکتایمز حاکی است که تظاهرات اعتراضی هم در نقاط مختلف دنیا در حمایت از اسرائیل برگزار شده است.
«لیزا لرر» و «جنیفر مدینا» هم در گزارش ۱۵ مه برای نیویورکتایمز نوشتند، در سال ۱۹۸۸ وقتی «جیمز زاگبی» پایهگذار موسسه عربی- آمریکایی، دموکراتها را واداشت تا بندی در مورد حاکمیت فلسطین در اساسنامهشان بیفزایند، رهبران حزبی با هشداری آشکار اعلام کردند که «اگر حتی کلمه P هم آورده شود، غوغا به پا خواهد شد.» از ترس اینکه مبادا این مساله موجب بحران یا درگیری در کنوانسیون شود، بدون ردی گیری کنار گذاشته شد.
اکنون و با تشدید درگیریها میان اسرائیل و فلسطین، به نظر میرسد این مساله بار دیگر در صدر سیاستهای آمریکا قرار گرفته است و اختلاف نظر و شکافها میان رهبری حزب دموکرات و جناح ترقیخواه در معرض انظار عموم قرار گرفته است. در حالی که دولت بایدن با این بحران روزافزون بهعنوان یک مساله حساس دیپلماتیک برخورد میکند که متحد دیرپایش را به چالش کشیده است، چپ رو به رشد آن را به مثابه یک مساله عدالت نژادی حساس مینگرد که عمیقا در سیاستهای ایالات متحده تنیده شده است.
برای آن دسته از کنشگران، حقوق فلسطینیها و نزاع چند دههای بر سر زمین در خاورمیانه با مسائلی مانند خشونت پلیس و شرایط مهاجرت در مرز آمریکا- مکزیک مشابهت دارد. فعالان حزبی که برای عدالت نژادی مبارزه میکنند، پستهایی در فضای مجازی علیه «استعمار فلسطین» میفرستند و در هشتگهایشان «زندگی فلسطینیها مهم است» را برجسته میسازند.
بایدن تقریبا در ۵۰ سال اخیر حمایت همهجانبه خود از اسرائیل را آشکارا اعلام کرده است. با این حال، شرایط بحث در حلقههای دموکرات هم در حال تغییر است. پنجشنبه گذشته گروهی از اعضای برجسته ترقیخواه کنگره پیشنهاد گسست از وحدت و یگانگی حزبی را مطرح کرده و در یک سخنرانی آتشین در راهروی کنگره، بایدن را به نادیده گرفتن سختیهای مردم فلسطین متهم کرده و گفتند که او «جانب طرف اشغالگر را گرفته است». الکساندریا اوکازیو کورتز، نماینده نیویورک، بهطور مستقیم بایدن را بهدلیل حمایت از حق اسرائیل برای دفاع از خود به چالش کشید. او پرسید: «آیا فلسطینیها هم حقی برای زیستن دارند؟ آیا به این باور داریم؟ اگر چنین است، در برابر آن مسوولیت هم داریم.» کمتر از ۲۴ ساعت بعد، روز جمعه، حدود ۱۵۰ سازمان برجسته لیبرال در بیانیه مشترکی خواستار «همدلی با مردم فلسطین» شدند و «خشونت دولت اسرائیل» و «برتری» آن در بیت المقدس را محکوم کردند.
این بیانیه نه فقط از سوی گروههای فعال در حوزه مسائل خاورمیانه و یهود که از سوی گروههای فعال در حوزه تغییرات آب و هوایی، قحطی و عدالت نژادی هم امضا شده است. نشانهای دال بر اینکه نزد جناح لیبرال حزب، نزاع فلسطین و اسرائیل فراتر از حوزه سیاست خارجی میرود.
این مواضع در حالی است که نماینده فلسطینیتبار کنگره آمریکا هم تاکید کرد: اسرائیل به دفاتر رسانهها و خبرگزاریها حمله میکند تا جهان شاهد جنایات جنگیاش نباشد. رشیده طالب، عضو فلسطینیتبار کنگره آمریکا در توییتی اعلام کرد: «اسرائیل دفاتر خبرگزاریها و رسانهها را هدف قرار میدهد تا جهان کشتار فلسطینیها و جنایات جنگی را که با هدایت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر آپارتاید آن انجام میدهد، نبیند.» او در ادامه نوشت: «هدف این است که جهان کشتار نوزادان شیرخوار و کودکان و پدران آنها را نبیند. به این ترتیب جهانیان نمیتوانند ببینند که فلسطینیها در حال کشته شدن هستند.»
برنی سندرز، سناتور از ورمونت نیز در مقاله ای برای نیویورکتایمز ضمن انتقاد از اسرائیل نوشت، چرا اسرائیل همواره از حق دفاع از خود سخن میگوید؛ اما نه اسرائیل و نه هیچکس دیگری از حق دفاع فلسطینیان از خود سخن نمیگوید؟ او نوشت، در این مقطع ایالات متحده باید بر اجرای سریع آتشبس فشار آورد. او با اشاره به تلاش برای اخراج خانوادههای فلسطینی از شیخ جراح نوشت، مشکل در نظام حقوقیای است که آوارگی اجباری این خانوادهها را طراحی کرده است.