گردشگری فضایی در یک قدمی واقعیت
رسیدن به ستاره‌ها و دیدن آنها از نزدیک برای اغلب ما چیزی بیش از یک رویاست. این اساس اهداف و برنامه‌های بلندمدت انسان برای رفتن به فضا و تلاش‌های مختلف در این زمینه بوده است.
آغاز بلیت‌فروشی بلواورجین
شرکت بلواورجین که در واقع برای دنبال کردن رویاهای فضایی جف بزوس شکل گرفت، به تازگی ویدئویی را منتشر و اعلام کرده است به‌زودی فروش بلیت سفر توریستی به فضا را آغاز خواهد کرد. در این ویدئو خود جف بزوس هم در حال رانندگی در اطراف محوطه پرتاب موشک بلواورجین دیده می‌شود که می‌گوید: «بچه‌ها این چقدر شگفت‌انگیزه!»این سفر با راکت فضایی توریستی New Shepard انجام خواهد گرفت. با این حال اما بلواورجین مشخص نکرده است که قیمت این بلیت چقدر خواهد بود و فقط گفته این هفته و دقیقا روز پانزدهم اردیبهشت جزئیات بیشتری درباره ثبت‌نام برای این سفر را روی سایت این شرکت اعلام خواهد کرد. در سایت بلواورجین از کاربران خواسته شده نام، ایمیل و تلفن خود را ثبت کنند تا به آنها گفته شود چگونه می‌توانند بلیت نخستین سفر فضایی توریستی این شرکت را خریداری کنند. وقتی فردی ثبت‌نام می‌کند به او گفته می‌شود ایمیل خود را در روز پانزدهم اردیبهشت چک کند.
بد نیست بدانید که سفینه New Shepard برای حمل ۶ نفر طراحی شده است و پنجره‌های بزرگی دارد. این سفینه در واقع کپسولی است که برای پرواز تا فاصله ۱۰۰ کیلومتری و برگشت به زمین طراحی شده. مسافرانی که بلیت این سفر را می‌خرند، در این پرواز کوتاه آسانسوری که تنها ۱۰ دقیقه طول می‌کشد، فرصت تماشای فضا و حس کردن خلأ را دارند. پرتاب موشک از روی سکو و به‌صورت عمودی آغاز و بازگشت کپسول به زمین به‌صورت آرام و با استفاده از چتر در بیابان پایان می‌یابد. پرواز به‌صورت عمودی انجام می‌شود و موتورها به مدت دو و نیم دقیقه فعال خواهند بود. در ادامه، راکت به سرعت سه برابر صوت می‌‌رسد و بعد راکت و کپسول مسافربر، از یکدیگر جدا می‌شوند. در ادامه، فضاپیما به همراه مسافرانش به مرز فضا می‌رسند و می‌توانند به مدت سه دقیقه از تماشای منظره زمین آبی از بالا لذت ببرند. بعد به سمت زمین باز می‌گردند و در مرحله آخر، چترهای نجات باز می‌شود تا فضاپیما به آرامی روی سطح زمین بازگردد.
انتشار این خبر که نشان می‌دهد امکان سفر توریستی به فضا در آینده‌ای نه چندان دور برای بسیاری از افراد فراهم خواهد شد، باعث افت سهام شرکت ویرجین گالاکتیک متعلق به «ریچارد برنسود» دیگر شرکت فعال در حوزه توریسم فضایی شد. این شرکت رقیب یعنی ویرجین گالاکتیک تا به امروز به ۶۰۰ مسافر بلیت ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار دلاری سفر به فضا را فروخته است. جف بزوس قبلا گفته بود قیمت بلیت پرواز با New Shepard تقریبا نزدیک به قیمت بلیت شرکت‌های رقیب دیگر خواهد بود. شرکت‌هایی مانند بلواورجین یا اسپیس‌ایکس یا حتی ویرجین گالاکتیک، به‌صورت انحصاری شرکت‌های توریستی فضایی محسوب نمی‌شوند. اما این مسیر می‌تواند روش ایده‌آلی برای افزایش درآمد آنها به منظور اجرای اهداف مهم‌تر و بزرگ‌تر باشد. تاکنون بلواورجین تنها فضاپیمای Mannequin Skywalker را با راکت New Shepard به فضا فرستاده است، اما این شرکت برنامه‌های بیشتر و پیشرفته‌تری برای سفرهای فضایی انسان دارد.
رویای دیدن فضا و ستاره‌ها برای جف بزوس آن‌قدر جدی بود که حدود پنج سال پیش تصمیم گرفت با فروش سالانه یک میلیارد دلار از سهامش در آمازون، از شرکت تازه تاسیس‌اش یعنی بلواورجین حمایت کند؛ شرکتی که با هدف تبدیل رویاهای فضایی بزوس به واقعیت شکل گرفت. او در همان روزهای اول اعلام کرد مهم‌ترین هدفش از راه‌اندازی بلواورجین، فراهم کردن امکان سفرهای فضایی ۱۰ دقیقه‌ای و مقرون به‌صرفه برای مردم عادی است. بلواورجین که در ابتدا تنها یک پروژه تحقیقاتی سری بود که به تولید راکت و سیستم‌های مربوط به پرتاب راکت می‌پرداخت، حالا به بازیگری مهم در عرصه گردشگری فضایی تبدیل شده است.
ائتلاف ناسا و اسپیس‌ایکس
با تمام اینها اما ایلان ماسک بنیان‌گذار شرکت فضایی اسپیس‌ایکس حدود یک ماه پیش اعلام کرد تا پیش از سال ۲۰۳۰ فضاپیماهای استارشیپ، مسافران فضایی را به سیاره مریخ خواهند برد. او اعلام کرد که شرکت اسپیس‌ایکس با کمک هزار فضاپیمای استارشیپ و ارسال سه موشک در روز، می‌توانند حدود یک میلیون مسافر فضایی را به مریخ ببرند. البته ماسک تا به‌حال بارها بازه‌های زمانی مختلفی را برای اعزام انسان‌ها به سیاره سرخ مشخص کرده است که اغلب تحقق پیدا نکرده‌اند و در واقع پیش‌بینی‌های او درست از آب درنیامده‌اند. با این همه بلندپروازی‌های ماسک تا جایی است که از شرکت‌های اروپایی فعال در این صنعت هم خواسته است تلاش‌هایشان برای توسعه موشک‌هایی با قابلیت استفاده مجدد را بیشتر کنند تا به این ترتیب رقابت در این عرصه بیشتر شود.
مدتی بعد بود که اسپیس‌ایکس توانست برنده مناقصه ناسا برای ساخت فضاپیمایی بشود که در راستای برنامه آرتمیس این سازمان، انسان‌ها را به ماه ببرد. ناسا سال‌ها برای ورود به عرصه گردشگری فضایی تردید داشت و همین موضوع باعث شده بود که تمام نگاه‌ها به روسیه و برنامه‌های آن برای گردشگری فضایی دوخته شود؛ اتفاقی که به خصوص بعد از جنگ سرد می‌توانست فشار مضاعفی بر آمریکا به حساب بیاید. با این اوصاف است که ناسا در سال‌های اخیر سعی کرده است با کمک و همکاری شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های فضایی فعال در این حوزه، بتواند به داشتن حضوری پررنگ در حوزه گردشگری فضایی امیدوار شود. این سازمان در آخرین اقدامش برای بردن مسافران فضایی به کره ماه، از میان شرکت‌های اسپیس‌ایکس، بلواورجین و داینتیکس در نهایت اسپیس‌ایکس را انتخاب کرد و قراردادی به ارزش ۹/ ۲ میلیارد دلار با این شرکت منعقد کرد تا فضاپیماهای مخصوص این سفرها را بسازد.
این اقدام ناسا اما به مذاق بلواورجین خوش نیامد، تا جایی که این شرکت با اعتراض به دیوان محاسبات آمریکا مدعی شد ناسا این قرارداد را به اشتباه با اسپیس‌ایکس بسته است. سخنگوی بلواورجین در این مورد گفت: «ناسا برنامه نادرستی برای سفر به ماه در پیش گرفت و لحظه آخر دست به کارشکنی زد. به گفته خود ناسا این تصمیمی با خطر بالا بود. تصمیم ناسا موقعیت‌ها برای رقابت را از بین برد و نه‌تنها باعث تاخیر برنامه بازگشت به ماه شد، بلکه آن را به خطر انداخت.»
در واقع دلیل آنکه اسپیس‌ایکس گزینه‌ای با «خطر بالا» محسوب می‌شود، همان طرحی است که این شرکت با آن برنده این قرارداد شد؛ طرحی برای استفاده از فضاپیماهای در حال توسعه استارشیپ که تاکنون بیشتر آنها در مرحله آزمایشی منفجر شده‌اند. با این حال نمی‌توان از موفقیت چشمگیر اسپیس‌ایکس در فرستادن فضانوردان به وسیله موشک فالکون ۹ و کپسول کرو دراگون به فضا و رساندن آنها به ایستگاه بین‌المللی فضایی به راحتی چشم‌پوشی کرد.
حالا اما ظهور شرکت‌های خصوصی فضایی و برنامه‌های مختلف‌شان برای انتقال مسافران فضایی و توسعه این گردشگری خاص و مهیج، باعث رونق این صنعت خواهد شد و با این اوصاف مردم عادی می‌توانند به تحقق رویای گردش در فضا و دیدن ستاره‌ها از نزدیک، بیشتر امیدوار بشوند.
