مذاکره کنندگان به دنبال احیای برجام تا قبل از انقضای توافق ایران-آژانس هستند

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، پایگاه اینترنتی شبکه آمریکایی «بلومبرگ» گزارش داد قدرت‌های جهانی در تلاش هستند تا توافق هسته‌ای با ایران را تا پیش از نیمه مه، قبل از موعد پایان توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احیا کنند.

بلومبرگ با اشاره به تایید این مساله از سوی دو مقام اروپایی که در میانجیگری روند گفت‌وگوها در وین مشارکت دارند و به دلیل حساسیت این گفت‌وگوها نخواستند نامشان فاش شود، هدف گذاری شدن این تاریخ را تایید کرد و به نقل از آن‌ها افزود گرچه ایران و آمریکا در مسیر توافق پیشرفت کرده‌اند، همچنان راه زیادی تا رسیدن به تفاهم باقی است.

طبق این گزارش، با نزدیک شدن به ۲۲ مه (اول خرداد) گفت‌وگوها فوریت یافته است. 

به نوشته بلومبرگ، دو طرف در ماه فوریه به توافقی دست یافتند که بر اساس آن دوربین‌های آژانس می‌توانند فعالیت‌ها در تاسیسات اصلی ایران را ضبط کنند اما بازرسان تنها در صورتی می‌توانند به محتوای آن‌ها دسترسی پیدا کنند که توافقی در پایتخت اتریش به دست آید و در غیر این صورت ایران گفته که آن‌ها را پاک می‌کند.

طبق این گزارش، کشورهای اروپایی از بازگشت به توافق اولیه بدون تلاش برای بسط آن به مسائل امنیتی منطقه حمایت می‌کنند. یکی از منابع مذکور گفت که هدف رسیدن به یک توافق دستکم چند روز قبل از تاریخ ۲۲ مه است.

به گفته یک فرد نزدیک به مقام‌های وزارت خارجه آمریکا اما این هدف‌گذاری بلندپروازانه است و توافق تا نیمه ژوئن (۲۵ خرداد) محتمل‌تر است. وی تحریم‌هایی که آمریکا می‌خواهد حفظ کند، پرداختن به دانشی که ایران با فعالیت‌های غنی سازی اخیر خود به دست آورده، و چگونگی راستی آزمایی پایبندی را موضوعات مساله‌ساز در گفت‌گوهای وین عنوان کرد.

در ادامه این مطلب ذکر شده که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه روز پنجشنبه خود با بلومبرگ گفت که نگران است ایران اطلاعات ضبط شده را در صورت عدم توافق به موقع پاک کند و افزود امیدوار است این اتفاق نیفتد.

وی همچنین گفت که اگر طرف‌ها موعد نظارت را از دست بدهند و گفت‌وگوها به نتیجه نرسد، به منظور تلاش برای دست یافتن به مصالحه‌ای دیگر به تهران باز خواهد گشت. 

پس از آنکه ایران در نامه‌ای به آژانس اطلاع داد که در پنجم اسفند ماه بر اساس ماده ۶ قانون مجلس درصدد توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراپادمانی است، گروسی، مدیرکل آژانس پیشنهاد کرد که به تهران سفر کند و این پیشنهاد مورد موافقت ایران قرار گرفت و او شنبه شب دوم اسفند ماه به منظور انجام گفت‌وگوهای فنی در همین راستا وارد تهران شد.

گروسی روز یکشنبه در همین خصوص با «علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی و «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه دیدار و گفت‌وگو کرد و پس از آن به وین بازگشت.  

پس از آن ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که ایران اجرای اقدامات داوطلبانه را از سه‌شنبه (۵ اسفند) متوقف می‌کند و دسترسی آژانس به برخی فعالیت‌ها و تجهیزات نظارتی هم برای حداقل سه ماه متوقف می‌شود. ایران از بامداد ۵ اسفند اجرای این اقدامات را متوقف کرد. 

ایران و آژانس تفاهم کردند اجرای پروتکل الحاقی و دسترسی‌های برجامی به طور کامل متوقف شود و صرفا تعهدات پادمانی ایران اجرا می‌شود. بر این اساس، طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نمی‌شود و هیچگونه بازرسی فراپادمانی نیز انجام نمی‌شود.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از انتشار بیانیه مشترک، توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط ایران را یک «خسارت خیلی مهم» برای جامعه بین‌المللی توصیف کرد.

وی درباره تفاهم موقت سه ماهه و دوجانبه این نهاد بین‌المللی با ایران هم توضیحاتی داد و اعلام کرد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک ساز و کار برای ادامه جمع آوری اطلاعات از طریق دوربین‌ها و دیگر تجهیزات نظارتی ایجاد کرد. به گفته او، اگر ایران و دیگر طرف‌های این کشور در خصوص توافق برجام طی سه ماه آینده به یک توافق سیاسی دست یابند در آن صورت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قادر به دسترسی به اطلاعات جمع آوری شده طی این سه ماه خواهد بود.

گروسی ادامه داد، به غیر از ساز و کار (توافق موقت دوجانبه با ایران) «هیچ جایگزین دیگری» برای جمع آوری اطلاعات در ایران وجود ندارد چرا که ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را لغو کرد.