امتیازی برای بازگشت تهران به مذاکرات در نظر نمی‌گیریم/ برای هر تصمیمی مشورت با متحدان و کنگره را در نظر می‌گیریم

اقتصادآنلاین - اکرم شعبانی؛ به گزارش میدل ایست آی، آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده روز گذشته با تاکید بر اینکه مهار برنامه هسته‌ای تهران به نفع واشنگتن است، از توافق هسته‌ای دفاع کرد اما همزمان پیشنهاد امتیاز دادن به منظور اطمینان از انجام مذاکرات با ایران را رد کرد.

وزیر امور خارجه آمریکا که روز چهارشنبه برای شهادت دادن در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان حضور یافته بود، از سوی برخی از نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات کنگره برای تلاش در احیای توافق هسته‌ای ایران مورد انتقاد قرار گرفت.

قانون گذاران آمریکایی مخالف این توافق که با نام برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) خوانده می‌شود، هستند و دولت جدید آمریکا را به دلیل تلاش برای دستیابی به توافقی جدید فراتر از موضوع هسته‌ای و رسیدگی به برنامه موشکی بالستیک ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای تحت فشار قرار داده‌اند.

بلینکن در این باره در مجلس نمایندگان عنوان کرد: علاقه داریم ایران را بار دیگر به چارچوب‌های توافق هسته‌ای وارد کنیم. اینطور فکر کنید که ما در رابطه با اقدامات ایران شامل حمایت از تروریسم، برنامه رو به رشد تولید موشک‌های بالستیک که به طور فزاینده‌ای خطرناک است و نیز اقدامات بی ثبات کننده در سراسر منطقه مشکلات اساسی داریم.

بلینکن همچنین تصریح کرد: یک ایران با سلاح هسته‌ای یا در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای، گستره عمل بیشتری در این موارد خواهد داشت در شرایطی که توافق هسته‌ای وجود نداشته باشد. این دیپلمات ارشد آمریکایی همچنین تاکید کرد برجام پیش از خروج ایالات متحده از آن، در آستانه دستیابی به اهداف تعیین شده خود بود.

بلینکن در ادامه درباره توافق توضیح داد: از نظر قرار گرفتن ایران در یک چارچوب مشخص و قطع مسیرهای دستیابی ایران به تولید شکافت اتم و سلاح‌های هسته‌ای، توافق هسته‌ای در حال دستیابی به موفقیت بود و این مساله‌ای است که جامعه اطلاعاتی ما و نیز بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای هم آن را تایید کرده‌اند.

وی افزود: این توافق چند جانبه باعث شد ایران برنامه هسته‌ای خود را در ازای تحریم‌های ایالات متحده و جامعه جهانی کاهش دهد.

گفتنی است توافق هسته‌ای ایران در سال 2015 و در دولت دوم باراک اوباما، زمانی که بایدن به عنوان معاون رییس جمهوری مشغول به فعالیت بود، حاصل شد.

احیای برجام

دونالد ترامپ رییس جمهوری پیشین ایالات متحده، علیرغم اعتراض متحدان اروپایی خود، در ماه می 2018 خروج از توافق را اعلام و کارزار فشار حداکثری علیه ایران آغاز کرد.

تهران پس از خروج آمریکا از توافق همچنان در چارچوب توافق باقی ماند اما سرانجام در پاسخ به فشارها و تحریم‌های آمریکا که عملا تجارت شرکت‌های بزرگ و بانک‌های ایرانی را هدف قرار داده بود و انجام هر گونه عملیاتی از سوی آنها را در سراسر جهان مانع می‌شد، از اجرای تعهدات خود در این توافق سست شد.

با بازگشت ایران به مسیر غنی سازی اورانیوم، دولت بایدن اعلام کرده است که تهران باید به عنوان نخستین گام احیای توافق به مسیر کامل توافق 2015 بازگردد. مقامات تهران اما تاکید دارند که ایالات متحده به عنوان نخستین گام باید تحریم‌های وضع شده علیه ایران را حذف کند.

بلینکن در پاسخ به این سوال ایلهان عمر نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا که چرا ایالات متحده به عنوان کشوری که ابتدا این توافق را امضا کرده حاضر به برداشتن گام نخست در بازگشت به آن نیست؟ گفت: احیای توافق نیاز به گفت‌وگو دارد و ایالات متحده اعلام کرده موافق انجام مذاکرات است، در حالی که ایران از آن سر باز می‌زند.

بلینکن ادامه داد: نمی‌توان تنها با چرخاندن یک سوییچ به معامله بازگشت، ما سه سال پیش از این معامله خارج شدیم و ایرانی‌ها متاسفانه در گذر زمان بیشتر از معامله فاصله گرفته‌اند و بنابراین مسائل چالش برانگیز زیادی در این راستا وجود دارد که برای رفع آن نیاز به گفت‌وگوست.

بدون امتیاز

دولت آمریکا از صراحت خود برای انجام مذاکرات مستقیم با ایران به دعوت کشورهای اروپایی و در چارچوب برجام خبر داده است، با این وجود تهران با انجام مذاکرات موافقت نکرده است.

روز چهارشنبه بلینکن در سخنان خود همچنین تاکید کرد که اکنون توپ برای احیای دیپلماسی در زمین ایران است؛ اما در ابتدای جلسه دادرسی هم تصریح کرده بود که واشنگتن در ازای انجام گفت‌وگو، پیشنهاد رفع تحریم‌ها را مطرح نخواهد کرد.

بلینکن در پاسخ به سوال یکی از نمایندگان کنگره درباره اینکه آیا دولت می‌تواند به کنگره اطمینان دهد که تنها برای ملاقات با ایران به این کشور امتیاز نمی‌دهد؟ گفت: می‌توانم اطمینان دهم.

وی همچنین قول داد که ایالات متحده پیش از بازگشت ایران به میز مذاکرات یا قرار گرفتن در مسیری که «به سوی پیروی کامل از بندهای توافق است» تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد. با این حال بلینکن تصریح کرد که احیای برجام به واشنگتن کمک می‌کند تا با تعمیق همکاری‌ها میان ایالات متحده و اروپا سایر مسائل مرتبط با ایران را نیز مرتفع کند.

وزیر خارجه ایالات متحده همچنین گفت: یکی از دلایلی که فکر می‌کنم با بازگشت ایران به توافق هسته‌ای سودمند خواهد بود این است که خودمان را یک بار دیگر در یک سمت با شرکای اروپایی خواهیم یافت. متحدان اروپایی آمریکا در چند سال گذشته به جای کمک به واشنگتن برای مقابله با اقدامات دیگر تهران، تلاش خود را صرف زنده نگه داشتن برجام کرده بودند.

وزیر امور خارجه آمریکا در پایان بر تعهد دولت برای مشورت با کنگره و متحدان واشنگتن در خاورمیانه و به خصوص در مسائل مرتبط با ایران تاکید کرد.