دانش سئو در ایران هم‌پای کشورهای پیشرو در این حوزه

بازاریابی و استراتژی‌های بازاریابی همواره از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های روز دنیا تأثیر می‌پذیرند. دنیای دیجیتال امروزه نقش پررنگی در زندگی مردم دنیا ایفا می‌کند، از همین روی تأثیر بسزایی نیز بر کسب و کارها گذاشته است و فروش اینترنتی مورد اقبال عمومی قرار گرفته است. فضای کسب و کار در ایران هم از این قائله مستثنی نیست.

از آنجایی که ارتباط تنگاتنگی بین برندها و مشتریان آن‌ها از طریق فضای مجازی شکل گرفته است، مشتریان به دنبال پاسخ سوالات خود از سوی برند محبوبشان هستند. هر چقدر وب سایت یک برند جایگاه مناسب‌تری را در موتورهای جستجو به ویژه گوگل به خود اختصاص دهد و فضای مناسب‌تری را برای پاسخگویی به نیاز کاربران فراهم کند از اعتبار بیشتری نزد مشتریان برخوردار خواهد بود.

کسب و کارها برای بهینه سازی وب سایت خود برای موتورهای جستجو باید از قوانین آن پیروی کنند و برای این امر به بهره‌مندی از دانش یک متخصص سئو نیازمند هستند. برای آشنایی بیشتر با سئو، الگوریتم‌های موتورهای جستجو و تأثیر آن بر کسب‌وکارها، در رسانه آی تی ایران پای صحبت‌های صلا مجیدی مدیر سئول و محتوای فروشگاه اینترنتی افق کوروش نشستیم.

** برای شروع گفت‌وگو ممکنه تعریفی از سئو بفرمائید که مخاطبان بیشتر با این حوزه آشنا شوند؟

سئو یا SEO که از Search Engine Optimization گرفته شده، به مفهوم بهینه سازی موتورهای جستجو است. در کل هدف از سئو این است که وب سایت‌های اینترنتی در نتایج سرچ کاربران جایگاه بهتری را به خود اختصاص دهند و بهتر دیده شوند. مهم بود فرایند سئو در این است که موتورهای جستجو بخش عظیمی از ترافیک روزانه ای که کاربران استفاده می‌کنند را به وبسایت‌ها هدایت می‌کنند.

در حال حاضر حضور وب‌سایت‌های بیزنس های مختلف در نتایج بالای سرچ گوگل می‌تواند برای کسب و کارها پول ساز و درآمدزا باشد. یکی از دلایلی که سئو را از سایر کانال‌های بازاریابی جدا می‌کند و اعتماد کاربر را به این کانال بازاریابی افزایش می‌دهد، اطمینانی است که کاربران به گوگل دارند. این ویژگی را در هیچ کانال مارکتینگی از جمله رادیو، تلوزیون و شبکه های اجتماعی پیدا نمی‌کنید.

این نکته قابل ذکر است که مفهوم سئو فقط مربوط به موتورهای جستجو نیست بلکه بهنیه سازی سایت برای بازدیدکنندگان نیز از فاکتورهای اصلی آن است. بطوریکه در چند سال اخیر سیاست‌های رتبه دهی گوگل با انتظارات بازدیدکنندگان از سایت‌ها همسو شده است.

**  چه ویژگی‌هایی موجب می‌شود یک وب سایت‌ به جایگاه بالایی در موتورهای جستجو دست پیدا کند؟

در واقع گوگل هیچ کدام از الگوهای رتبه‌بندی خود را منتشر نمی‌کند، طبق اعلام شرکت گوگل، بیش از 200 فاکتور برای رنک دهی به وبسایت‌ها در نظر گرفته میشود. اکثر فرایندهای سئو که توسط متخصصین این حوزه برای وبسایت‌ها انجام می‌شود بر اساس تجربه و آزمایش است.

به طور مثال طبق تجربه و آزمایش بک لینک از سایر وبسایت های مرتبط که از اعتبار بالایی برخوردار هستند می تواند به بهبود رتبه وب سایت کمک کند. کسب و کارها با درج رپورتاژ آگهی در سایر وبسایت هایی که از اعتبار بالایی برخوردار هستند نیز می توانند رتبه خود را بهبود دهند اما  به این نکته توجه داشته باشید که اگر از این قاعده بطور اصولی استفاده نشود می تواند به وب سایت شما ضرر برساند.

** کمی بیشتر درباره نقش سئو در رشد کسب و کارها بفرمایید.

 در حال حاضر اکثر کسب و کارها حتی فروشندگان جزء و بازاریان سنتی نیز با توجه به استقبال مردمی از فروش اینترنتی دارای وبسایت یا به دنبال طراحی وبسایت هستند. به دنبال شیوع ویروس کرونا و تحول در کسب و کارها، شرکت‌های بزرگ نیز از طریق بهینه کردن جایگاه وبسایت خود در موتورهای جستجو به دنبال فروش اینترنتی یا برندینگ و افزایش آگاهی از برند خود هستند. البته این آگاهی از برند بطور معمول از طریق بازاریابی محتوایی شکل می‌گیرد.

پس از شیوع کرونا رشد این وبسایت‌ها و میزان سرچ کاربران افزایش چشم گیری داشته است. البته ناگفته نماند که صرفا طراحی یک سایت برای فروشنده، آورده‌ای به‌همراه ندارد و صاحب کسب و کار باید به دنبال راهی برای افزایش ترافیک وبسایت خود باشد.

زمانی که شما یک وب سایت را راه اندازی می کنید، مانند آن است که یک فروشگاه در مکانی راه اندازی کرده اید که کسی از آنجا عبور نمی کند و با استفاده از سئو و سایر تکنیک های بازاریابی دیجیتال مردم و به سمت وب سایت خود باید هدایت کنید.

** آیا یک متخصص سئو به تنهایی می‌تواند برای عملکر یک وبسایت در موتورهای جستجو اثرگذار باشد؟

سئو یک کار تیمی است و یک متخصص سئو به تنهایی نمی‌تواند به نتیجه مطلوب دست پیدا کند. سئو جزی از تیم مارکتینگ است و این تیم باید با سایر تیمها در هماهنگی کامل باشد، تعامل تیم آی تی و تیم سئو در یک کسب و کار نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. می توان گفت بدون همکاری تیم سئو و تیم آی تی هیچ کاری پیش نمی رود. اهمیت این همکاری را می توان با این مثال بهتر درک کرد. عدم همکاری این دو تیم مانند آن است از شما درخواست کنند با یک قاشق چاه نفت بکنید.

** بازاریابی محتوایی چقدر می‌تواند در بهبود و ارتقاء سئو سایت نقش آفرین باشد؟

بازاریابی محتوایی ابعاد مختلفی دارد و انواع محتوا اعم از محتواهای نوشتاری،  ویدئویی، صوتی و تصویری در شبکه‌های اجتماعی و وبسایت کسب و کارها را شامل می‌شود. سئو برای بهبود جایگاه یک وبسایت با محتوای نوشتاری در تعامل است. اگر شما محتوای نوشتاری کاربر پسند برای یک وبسایت تولید کنید، بطوری که این محتوا نیاز کاربر را مرتفع کند، سئو میتواند به عنوان یک کانال بازاریابی باعث افزایش بازدید از محتوا شود و از این طریق به هدف موردنظر خود برسید و قیف بازاریابی کسب و کار را کوتاه‌تر کنید.

ورود کاربر از گوگل با اعتباری که برای وبسایت ایجاد می‌کند موجب می‌شود که کاربر سریع‌تر به مرحله نهایی هدف (خرید یا ثبت نام یا... ) برسد و در این مسیر بازاریابی محتوایی نقش بسزایی ایفا می‌کند. یک بازاریاب محتوایی می تواند کاربر را با محتوای خوبی که تولید می‌کند درگیر کند و باعث افزایش تعامل سایت با کاربر شود.

** بنظر شما محتواهای بلاگ‌های فارسی چقدر غنی و پاسخگوی نیاز کاربران است؟

تجربه چهار ساله من در حوزه سئو و محتوا به من نشان داد که فاصله معناداری بین محتواهای وبلاگ‌های فارسی زبان و انگلیسی زبان وجود دارد. فقر محتوا در این بخش بصورت محسوسی وجود دارد.

مدتی است که درگیر بررسی محتواهای فارسی و انگلیسی موجود درباره سئو هستم. فاصله بسیار زیادی بین کیفیت محتواهای موجود به زبان فارسی و انگلیسی وجود دارد. یکی از دلایل این اتفاق عدم درک صحیح بازاریابان محتوایی فارسی زبان از این بخش بازاریابی نوین است. همه این جمله بیل گیتس را شنیده ایم که محتوا پادشاه است ولی کمتر کسی مانند یک پادشاه با محتوا برخورد نمی کند و وقت و هزینه کافی برای تولید یک محتوا صرف نمی‌شود.

** در صحبت هاتون به کرونا اشاره کردید، کرونا چه تاثیری بر کسب و کارهای آنلاین گذاشته است؟

با توجه به تجربه شخصی خودم در اکالا می‌توانم به این موضوع اشاره کنم که بعد از کرونا فروش و میزان جستجوی برند تا  200 درصد نیز افزایش پیدا کرده است. اقبال مردم به سمت خرید آنلاین چند برابر شده است و میزان ترافیک جذب شده از موتور جستجو نیز افزایش چشمگیری پیدا کرده است. مجموعه اکالا به دلیل درخواستهای زیاد کاربران خدمات دهی خود را در سراسر کشور گسترش داد و نتیجه قابل توجهی به دست آمد. در حال حاضر اکالا نیز در حدود 170 شهر فعال است.

** آیا شما به همه کسب و کارها پیشنهاد میکنید که وارد این حوزه شود؟

جواب متخصصین سئو به سوالات بطور معمول به عوامل زیادی بستگی دارد و این سوال شما نیز از این امر مستثنی نیست. به طور کلی کانال سئو برای برخی کسب و کارها لوکس محسوب می‌شود و ترافیک آنچنانی برای آنها ندارد، اگر ترافیکی هم وجود داشته باشد منجر به خرید نمی‌شود و در موارد دیگری بعضی کالاها یا خدمات از سوی کاربران سرچ نمی‌شوند یا کاربر قصد خرید از جستجو را ندارد و در کل توجیهی برای حضور در این حوزه ندارند. برخی از کسب و کارها نیز بهتر است در شبکه های اجتماعی تبلیغ کنند و کاربر جذب کنند. یا به طور مثال سئو به دلیل اینکه فرایند زمان بری است بهتر است برخی کسب و کارها با گوگل ادورز (تبلعیات گوگل) به دنبال جذب ترافیک باشند.

** در این صورت ورود به کانال سئو را برای چه کسب و کارهایی پیشنهاد می‌کنید؟

همانگونه که در سوال قبل اشاره کردیم جواب کلی برای این سوال وجود ندارد و بستگی به نوع کسب و کار دارد، طبق تجربه من سئو برای بسیار از کسب و کارهای B2B  کارآمد است. در چند کسب و کار که بنده مشاور این بیزنس‌ها بودم حتی تا 90 درصد ترافیک و سفارش‌هایشان از کانال سئو بود و کل کسب و کار روی یک وبسایت و ورودی گوگل میچرخید، ولی شرکتهای بزرگ حتی اگر قابلیت فروش اینترنتی ندارند بهتر است برای افزایش اگهی از برند از این کانال استفاده کنند. برای اهمیت سئو برای برخی از کسب و کارهای اینترنتی میتوانم از آمازون برای شما مثال بزنم. طبق برآوردها، وبسایت قدرتمند برندی مانند آمازون که بزرگترین فروشگاه اینترنتی جهان است بیش از 30 درصد ترافیک آن از موتور جستجو تامین می‌شود، یعنی فروشگاه اینترنتی به بزرگی آمازون نیز وبسایت خود را برای موتورهای جستجو بهینه کرده است.

گفتنی است سایت های گردشگری نیز ترافیک بسیار بالایی از سمت گوگل دریافت می کند و ورود به کانال سئو به شدت برای این سایت ها پربازده است. سایت های گردشگری معروف حدود 50 درصد ورودی خود را از گوگل می گیرند که بسیار قابل توجه است البته ممکن است مقداری از این ورودی از سرچ برند باشد.

** رفتار مشتریان چقدر بر سئو فروشگاه‌های اینترنتی اثرگذار است؟

طبق صحبت های برخی از مسئولین شرکت گوگل، کسب و کارها برای کاربران محتوا تولید کنند و تلاش کنید که فضای وب سایت خود را به گونه ای طراحی کنید که کاربر آن را دوست داشته باشد و نیاز کاربران را برآورده کنید. تلاش نکنید برای گوگل وبسایتی درست کنید که رتبه بگیرید.

از این صحبت ها می توان اینگونه نتیجه گرفت که اگر وب سایتی مورد توجه کاربران قرار گیرد، گوگل ناگزیر جایگاه خوبی را به آن اختصاص می دهد. هرچقدر ورودی مستقیم یک وبسایت یا سرچ برند آن بیشتر باشد احتمال رتبه دهی بهتر به این وبسایت افزایش می یابد.

تولید محتوای کاربر پسند موجب درگیری کاربران با وب سایت شما شده و باعث می‌شود کاربر مدت زمان بیشتر را در وب سایت شما صرف کند. این امر از نظر گوگل به معنای محبوبیت وب سایت شما نزد کاربران است و موجب می شود پتانسیل رتبه گیری بهتری را در بین سایر رقبا کسب کنید.

** پیشنهادی برای ورود علاقمند سئو به این عرصه دارید؟

با شیوع کرونا و روی آوردن کسب و کارها به ایجاد وب سایت و فروشگاه  های اینترنتی ظرفیت بسیاری برای ورود متخصصین سئو ایجاد شده است. چراکه این کانال مارکتینگ از سایر بخش ها به نسبت ماندگارتر است و با توجه به نوع کسب و کار ممکن است نرخ تبدیل بیشتری را به خود اختصاص دهد.

علاقمند به این حوزه می توانند با استفاده از تجربه متخصصین سئو و شرکت در دوره‌ها خود را برای ورود به این بازار پرظرفیت آماده کنند.

** کلام آخر بفرمایید سئو در ایران چقدر راه در پیش دارد که بتواند به استانداردهای جهانی نزدیک شود؟

در حال حاضر متخصصین سئو بسیار خوبی در ایران داریم و با تحقیق و مطالعه ای که در این زمینه داشته ام متخصصین ایرانی با وجود اینکه دیرتر از سایر کشورها وارد این حوزه شده اند اما از نظر میزان دانش چیزی از متخصصین جهانی کم ندارند.

شاید متخصصین سئوی هندی یا روسی به تکنیک های کلاه سیاه سئو و تکنیک های غیرقانونی گوگل مسلط باشند اما در ایران شاید در محتوا و انتقال دانش مشکلاتی وجود داشته باشد ولی با توجه به عملکردی که از همکاران مشاهده می کنم و خروجی که حاصل می شود هیچ کمبودی از نظر علمی وجود ندارد.