دکترین بایدن در سیاست خارجی
جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنج‌شنبه از سیاست خارجی خود و دکترین دولتش در این حوزه رونمایی کرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در حالی که قرار بود زودتر از روز پنج‌شنبه از سیاست و خط مشی بین‌الملل خود رونمایی کند، در نهایت روز پنج‌شنبه پرده از مانیفست دولت خود برداشت. سخنان او آشنا بود و یادآور سخنان سیاستمداران کلاسیک؛ این یعنی پایان عصر ایزوله‌سازی آمریکای ترامپ و بازگشت به نقطه پیش از ترامپ. جو بایدن در سخنرانی‌اش درخصوص سیاست خارجی گفت که قصد دارد آمریکا را به عرصه بین‌الملل بازگرداند و باید احتمالا تا مدتی «اول آمریکا» را فراموش کرد. آنگونه که سی‌ان‌ان پس از سخنرانی بایدن تیتر زد، از قول او نوشت: «آمریکا بازگشته است.» بایدن گفت که دیپلماسی دوباره به مرکز خط مشی‌گذاری‌ها بازگشته است و تصریح کرد که دیگر قصد ندارد از جنگ عربستان و یمن همچون زمان ترامپ حمایت کند. همچنین وی گفت قصد ندارد نیروهای آمریکایی در آلمان را کاهش دهد و از افزایش سقف پناهجویان در آمریکا سخن گفت. وی تصریح کرد که از حقوق اقلیت‌های جنسی نیز در سراسر دنیا حمایت خواهد کرد. بایدن همچنین در این سخنرانی به رشد اقتدارگرایی در دنیا اشاره کرد و گفت که با تعامل بیشتر با جهانیان قصد دارد تا با چالش‌های جهانی از جمله رشد روزافزون اقتدارگرایی مبارزه کند. بایدن تصریح کرد: «ما به تنهایی نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم. ما باید با دیپلماسی که ریشه در گرامی‌ترین ارزش‌های دموکراتیک آمریکا دارد، شروع کنیم؛ دفاع از آزادی، دفاع و فراهم کردن فرصت‌ها و پشتیبانی از حقوق جهانی. احترام به حاکمیت قانون و برخورد محترمانه با هر شخص.»
بایدن در سخنرانی روز پنج‌شنبه به تهدید این ارزش‌ها و فراهم کردن زمینه حمله به کنگره از سوی ترامپ اشاره کرد. او گفت که بسیاری از این ارزش‌ها در سال‌های اخیر سرکوب شده و حتی در هفته‌های آخر حکومت پیشین شدت بیشتری پیدا کرده بودند. در ادامه رئیس‌جمهوری آمریکا ادامه داد که اما از این لحظه آمریکایی‌ها مصمم‌تر و مجهزتر از گذشته برای متحد کردن جهان درخصوص دفاع از دموکراسی ظاهر خواهند شد؛ چراکه آمریکایی‌ها خودشان برای این موضوع جنگیده‌اند.
بایدن که با شعار بازگشت دیپلماسی سخنرانی خود را پیش بردگفت که قصد دارد آمریکا را به روابط سنتی با متحدان همیشگی برگرداند. وی تصریح کرد: آمریکا قصد دارد در عرصه سیاست جهانی دوش به دوش متحدان اروپایی پیش برود و تا جای ممکن از روسیه و چین فاصله بگیرد. بایدن تصریح کرد: «ما پیوندهای خود را مرمت خواهیم کرد.» او افزود که ایالات‌متحده قصد دارد با دیپلماسی فعال با متحدان همیشگی خود به پیش برود. او قول داد که دموکراسی، آزادی، حقوق بشر و حاکمیت قانون بار دیگر محورهای سیاست خارجی آمریکا باشد. او همچنین در مسائل مبرمی مانند تغییرات اقلیمی بر ضرورت همکاری‌های بین‌المللی تاکید کرد. بایدن در نطق خود بر مخالفت با بیرون بردن بخشی از نیروهای آمریکایی از آلمان و برخی کشورهای دیگر تاکید کرد که این به معنای عقبگرد از بسیاری از تصمیم‌های دونالد ترامپ است.
دیگر حمایتی در کار نیست
یکی از بخش‌های مهم سخنرانی بایدن در روز پنج‌شنبه به موضوع جنگ عربستان و یمن اختصاص داشت. رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که ایالات‌متحده به حمایت از عملیات نظامی ائتلاف عربی به رهبری عربستان در جنگ یمن پایان می‌دهد. جو بایدن که به وزارت خارجه آمریکا در واشنگتن رفته بود، در نخستین سخنرانی خود درباره سیاست خارجی این کشور بر احیای رویکرد آمریکا در حمایت از دیپلماسی، دموکراسی و حقوق بشر تاکید کرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، جو بایدن ضمن اعلام پایان حمایت پنج ساله آمریکا از ائتلاف به رهبری عربستان در جنگ یمن، همچنین گفته است که از عربستان در برابر حملات با «تسلیحات کشورهای خارجی و توسط نیروهای نیابتی» حمایت خواهد کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا درخصوص جنگ یمن اظهار کرد: «این جنگ یک فاجعه انسانی و استراتژیک ایجاد کرده است. این جنگ باید پایان یابد.» جو بایدن تصریح کرد، به تمامی حمایت‌های آمریکا از عملیات تهاجمی در جنگ در یمن، از جمله فروش تسلیحات مربوط به این درگیری، پایان می‌دهیم.
رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه با اشاره به اینکه عربستان سعودی با تسلیحات و پهپادهایی که توسط «نیروهای خارجی» تامین می‌شوند، از چند کشور مورد تهاجم قرار می‌گیرد، گفت، ایالات‌متحده به عربستان سعودی کمک خواهد کرد تا از تمامیت ارضی خود دفاع کند. رئیس‌جمهوری آمریکا بر ضرورت حمایت از تلاش‌های سازمان ملل برای برقراری آتش‌بس، ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه و از سرگیری مذاکرات بین طرف‌های درگیر در یمن تاکید کرد. به گزارش رویترز، جو بایدن همچنین تیموتی لندرکینگ، سفیر سابق آمریکا در عربستان سعودی و کویت را به‌عنوان نماینده ویژه در یمن معرفی کرد. به‌دنبال پیشروی شبه نظامیان حوثی و تصرف صنعا، پایتخت یمن، ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی از سال ۹۴ برای آنچه دفاع از حکومت عبدربه منصور هادی، رئیس‌جمهوری یمن می‌خواند، وارد جنگ داخلی در این کشور شد. سازمان‌های بین‌المللی می‌گویند، جنگ در یمن تمامی زیر ساخت‌های اقتصادی این کشور را از بین برده است.
برآوردهای نهادی بین‌المللی حاکی از آن است که جنگ یمن بیش از ۱۱۲ هزار نفر کشته برجا گذاشته و این کشور فقیر با خطر یک قحطی شدید روبه‌رو است. سازمان ملل می‌گوید، بیش از ۱۳ میلیون نفر در یمن در معرض گرسنگی شدید قرار دارند. به رغم جنگ در این سال‌ها در یمن، حوثی‌ها، صنعا پایتخت و دیگر شهرهای پرجمعیت یمن را در کنترل خود دارند.
فاصله‌گیری از چین و روسیه
بایدن روز پنج‌شنبه به این نکته اشاره کرد که واشنگتن در سیاست خارجی به موازات همکاری فعال با متحدان غربی، از چین و روسیه فاصله خواهد گرفت. او گفت که آمریکا از این پس فعالیت‌های مخرب روسیه مانند مداخله در انتخابات آمریکا، حملات سایبری، مسموم کردن شهروندان خود را تحمل نخواهد کرد. او آزادی فوری الکسی ناوالنی، منتقد سرسخت ولادیمیر پوتین را خواستار شد. بایدن گفت که ایالات‌متحده در برابر جاه‌طلبی‌های روزافزون چین مقاومت خواهد کرد. او از رفتارهای تهاجمی چین در تجارت خارجی انتقاد کرد. این سخنان در شرایطی ابراز شد که روز سه‌شنبه یکی از بالاترین مقامات سیاست خارجی در چین خواستار همکاری بیشتر واشنگتن و پکن شده بود. با این حال بایدن بر ضرورت همکاری با دو کشور رقیب در عرصه خلع سلاح تاکید کرد. رئیس‌جمهور تازه آمریکا همچنین کودتای نظامی در میانمار را محکوم کرد و گفت که کودتاگران باید هرچه زودتر قدرت را به نیروهای مدنی بازگردانند و بازداشت‌شدگان را آزاد کنند.
بازگشت به پیشاترامپ
بایدن که روز پنج‌شنبه به همراه کامالا هریس، معاون خود به وزارت خارجه آمریکا رفت، همانطور که وعده داد بود، کلید را برای بازگشت به دوران پیشاترامپ فشرد، اما در عین حال به این نکته نیز تاکید کرد که آمریکا خود را برای رهبری مجدد جهان آماده می‌کند و علاوه‌بر تنظیم مجدد سیاست خارجی، هدفش از تنظیم این سیاست‌ها سرویس‌رسانی بهتر به طبقه متوسط است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، در جلسه توجیهی پیش از سخنرانی رئیس‌جمهوری به خبرنگاران گفت: «هر کاری که دولت بایدن برای سیاست خارجی انجام می‌دهد پیش از اجرا از نظر اینکه آیا این راهبرد برای خانواده‌های کارگر و زندگی بهتر، ایمن‌تر و آسان‌تر مفید است، مورد بررسی قرار می‌گیرد.»
بایدن همچنین در این سخنرانی به رهبری اخلاق‌مدارانه نیز تاکید کرد و گفت که رهبری اخلاقی آمریکا در مورد مسائل پناهندگان، از دهه‌ها پیش که من وارد عرصه سیاست شدم، مورد تاکید هر دو حزب بود. ما چراغ آزادی را برای این مردم مظلوم تاباندیم. اما او تصریح کرد که برای بازسازی سیاست خارجی آمریکا که به شدت آسیب دیده، زمان زیادی لازم است و او گفت که دقیقا همان کاری را انجام خواهد داد که وعده‌اش را داده بود.
رئیس‌جمهوری آمریکا تقریبا در سخنرانی روز پنج‌شنبه خود هیچ نقطه خالی نگذاشت و در مورد بیشتر چالش‌های جهانی از جمله حملات سایبری نیز سخن گفت و با انتصاب اولین معاون امنیت ملی‌اش در حوزه سایبری نشان داد که واشنگتن این حوزه را به شدت جدی گرفته است.
