تا مذاکرات بغداد نسبت به رفع تحریم‌ها اقدام شود
نشست استانبول نقطه عطفی در مذاکرات بود؛ زیرا در نشست‌های قبلی در مورد کلیات صحبت می‌شد و به همان کلیات بسنده می‌شد و به نتیجه‌ای نمی‌رسید و هر طرفی مواضع خود را بیان می‌کرد.
علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران بیان کرد: در مذاکرات قبل طرف مقابل با نیت حل موضوع به میدان نمی‌آمد، اما در حال حاضر شرایط تغییر کرده است. طرف مقابل احساس کرده که ایران با وجود همه فشارها و محدودیت‌ها کار خود را پیش برده است. در سه ساله گذشته که بحث تبادل سوخت مطرح بود و زمانی که ما تقاضای دریافت سوخت را مطرح کرده بودیم وقتی در جلسه‌ای با محمد البرادعی، مدیرکل وقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بحث تبادل سوخت را عنوان کردیم شروع به گذاشتن شرط و شروط کردند که بسیار باعث تعجب ما شد. اعلام کردیم چگونه است که وقتی اولین بار می‌خواستیم این سوخت را بخریم هیچ شرطی نبود ولی برای تهیه سوخت در مراحل بعد شرط و شروط‌هایی گذاشته‌اید؟
صالحی ادامه داد: وقتی به این نتیجه رسیدیم که آنها به ما سوخت نخواهند داد، تصمیم گرفتیم تولید سوخت را آغاز کنیم. در زمان مذاکرات با آنها نیز برنامه تولید سوخت 20 درصد و تبدیل آن به صفحات سوخت را پی‌ریزی کردیم.
وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: در حال حاضر ایران یکی از مدرن‌ترین مجتمع‌های تولید صفحات سوخت جهان را دارد که باعث افتخار است. وقتی با شرط و شروط‌های آنها مواجه شدیم به آنها گفتیم ما توانایی این را داریم که خودمان این سوخت را تولید کنیم، اما در رسانه‌های خارجی مطرح کردند ایران بلوف می‌زند و هیچگاه قادر نخواهد بود در فاصله زمانی کوتاهی مجتمع صفحات سوخت هسته‌یی خود را تولید کند.
وی با بیان اینکه دانشمندان هسته‌یی ما موفق شدند این دانش را به صورت بومی در ایران ایجاد کنند، گفت: شهید شهریاری یکی از عناصر عمده این پروژه تولید سوخت 20 درصد بود و به دیگر دانشمندانی که در این زمینه نیز بسیار تلاش کردند خسته نباشید می‌گوییم. آنها واقعا افتخار آفریدند. ای کاش می‌توانستیم نام آنها را ببریم و به مردم عزیزمان معرفی کنیم.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: طرف مقابل متوجه شد که ایران به چه دستاوردهای عظیمی دست یافته است و دریافت فشار و محدودیت نمی‌تواند ایران را از مسیر حرکت خود منحرف کند. درست است که تحریم‌ها و محدودیت‌ها کندی در کار ایجاد می‌کند اما یقینا آن را متوقف نمی‌کند.
صالحی با اشاره به مشکلات اقتصادی و سیاسی غرب گفت: وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد وضعیت بد اقتصادی اروپا و چالش با ایران، اقتصاد آمریکا را تهدید می‌کند. با در نظر گرفتن دستاوردهای ایران طرف مقابل بهتر دید که با ایران از در گفتوگو وارد شود.
وی با بیان اینکه در داخل ایران اتفاقات بسیار خوب و مبارکی رخ داد که نشان از اقتدار و انسجام ملی ایران داشت، تصریح کرد: غرب به این نتیجه رسید که باید با ایران گفتوگو کند، اما در مراحل قبل غرب گفتوگو را دنبال نکرد به این امید که ایران تحت فشارها تسلیم شود، اما ما همان زمان گفتیم که حاضریم گفت‌وگوها را در همان استانبول ادامه دهیم. امروز آنها به مذاکرات بازگشته‌اند، ما نبودیم که به مذاکره بازگشتیم؛ زیرا ما از ابتدا قائل به مذاکره بودیم.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: ما طبق رویه خود تاکید کرده‌ایم اهل شفاف‌سازی،گفتوگو و برون‌رفت برد ـ برد هستیم. ظاهرا آنها از دید خود نگرانی‌هایی نسبت به فعالیت هسته‌یی ما دارند و ما نیز از دید خود حق و حقوقی برای خود قائلیم. ما حاضریم شرایط رفع نگرانی‌های ساختگی را که آنها در ذهن خود ایجاد کردهاند فراهم کنیم؛ زیرا به کار خود اطمینان داریم.
صالحی با بیان اینکه مقام معظم رهبری از هفت سال پیش تاکنون بارها تاکید کردهاند که با رویکرد مذهبی به دنبال سلاح هسته‌یی نیستیم، گفت: مقام معظم رهبری فرمودند این فتوا مبنای فقهی دارد و ما به اعتبار استدلال‌های فقهی آن را اعلام کرده‌ایم، نه برای مقاصد سیاسی. غرب در نشست استانبول با در نظر گرفتن این فتوا به این نتیجه رسید که باید چارچوب مشترکی برای پیشبرد مذاکرات با ایران تهیه شود تا بر مبنای آن عمل شود.
وی با تاکید بر اینکه معاهده ان.پی.تی مبنای این چارچوب مشترک است، گفت: حقوق کشورها در این معاهده مشخص است. ما از آنها خلع سلاح را می‌طلبیم و آنها از ما می‌خواهند که هیچگاه به سمت فعالیت‌های غیرصلح‌آمیز نرویم. از دیدگاه ما این چارچوب مناسبی است.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان اضافه کرد: در استانبول قرار شد دو طرف در فاصله بیش از یک ماه تا نشست بغداد نقشه راهی را تعریف کنند که تعیین کننده طرح‌های گام به گامی باشد که طرفین متفقا بر آن تفاهم کرده باشند که بر مبنای آن یک گام ما برمی‌داریم و یک گام همزمان نیز آنها برمی‌دارند.
صالحی در عین حال گفت: تفسیر و جزئیات این طرح به آینده موکول می‌شود.
وی افزود: باور غرب در مورد تسلیم شدن ایران آرام آرام در حال رنگ باختن است. حقیقتی که آنها می‌بینند باعث شده به این نتیجه برسند که باید نگرش‌هایشان را تغییر دهند. ما به هر حال پذیرفته‌‌ایم هر دستاوردی بهایی دارد و اگر استقلال سیاسی میخواهیم باید بهای آن را در دنیایی که پر از ظلم است بدهیم. غربی‌ها می‌دانند ادامه فشارها بر ایران و در عین حال استواری ایران در مسیر خود، آن را تبدیل به الگو برای سایر کشورها کرده است که با مقاومت و استقامت در مقابل زورگویی و ظلم می‌توانند برای کسب استقلال سیاسی خود بایستند.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان امیدوار بود که در پایان دوره‌های مذاکرات ایران و 1+5 شاهد خلع سلاح هسته‌یی در جهان باشیم گفت: این مسائل حادثه نیست که لحظه‌ای رخ دهد بلکه یک فرآیند است. آنها باید نسبت به خلع سلاح هسته‌یی اقدام کنند و این مذاکرات می‌تواند یکی از عوامل تسریع در خلع سلاح باشد.
صالحی در مورد تصمیم ایران برای انجام گفتوگو با 1+5 درباره موضوع فعالیت‌های هسته‌یی‌اش گفت: قبلا ایران یک بسته پیشنهادی داشت که در آن ضمن اینکه موضوع هسته‌یی ایران مطرح شده بود مسائلی مانند خلع سلاح، امنیت بین‌المللی و اقتصادی نیز مطرح شده بود و البته این بسته پیشنهادی هنوز پا برجاست و نفی نشده است. ممکن است در یک جلسه بندهایی وجود داشته باشد و پرداختن به یک بند به معنای نفی دیگر بندها نیست. ممکن است بر روی یکی از موارد تمرکز بیشتری شود، موضوعات دیگر کنار گذاشته نشده است.
وی موضوع امنیت بین‌المللی، اقتصاد و همکاری‌های اتحادیه اروپا و ایران را از دیگر موضوعات در دستور کار مذاکرات دانست و گفت: به تمام بندهای بسته پیشنهادی در مذاکرات پرداخته خواهد شد.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص نتایج گفت‌وگوهای ایران با 1+5 گفت: در مذاکرات قبل طرف غربی از مذاکرات رضایت نداشت، اما در این دوره دو طرف ابراز رضایت کردند و اعلام کردند مذاکرات رو به جلو بوده است. شکی در این نیست که مذاکرات مورد رضایت طرفین بوده است، به این دلیل این مذاکرات یک نقطه عطف است.
صالحی در عین حال تاکید کرد: ما در مذاکرات با 1+5 بر اساس ان.پی.تی از حق و حقوق‌مان کوتاه نخواهیم آمد و برای آن دلیل داریم. باید حق و حقوق ما تامین باشد. بحث ما این است که غنی‌سازی فرآیندی است که بازه‌ای را در برمی‌گیرد که درصدهای مختلف را شامل می‌شود. ممکن است بخواهند در مورد این بازه در آینده با یکدیگر مذاکراتی انجام دهند.
وی درباره تمرکز ایران بر ساخت رآکتورهای تحقیقاتی گفت: ما پیش از این گفته بودیم میخواهیم چند راکتور تحقیقاتی در نقاط مختلف ایران بسازیم زیرا بعضی از رادیوداروهایی که تولید می‌شود عمر کوتاهی دارد و مقرون به صرفه نیست که از منطقه‌ای از طریق هواپیما، تولیدات را به منطقه‌ای دیگر انتقال دهند. بهتر است در نقاط مختلف ایران راکتورهای مشابهی داشته باشیم که گلوگاه آن راکتورها، صفحه سوخت بود که خوشبختانه تامین شد.
صالحی تاکید کرد: تامین سوخت 20 درصد تا زمانی که نیازهای ما را برای این راکتورها تامین کند حق ماست و جای تردیدی در آن نیست.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: مذاکره‌کننده ایران در چارچوب منافع ملی کشورمان این بحث را در گفت‌وگوها پیش خواهد برد، اما ما تاکید داریم که غنی‌سازی حق جمهوری اسلامی ایران است. بسته به نیازمان در مورد درصد غنی‌سازی که حق انجام آن را داریم تصمیم‌گیری می‌کنیم.
وی ادامه داد: اگر ضمانت دهند که سوخت را در غناهای مختلفی که نیاز داریم به ما بدهند موضوع فرق خواهد کرد.
صالحی تاکید کرد: مذاکره‌کننده ایران در آینده به تفصیل به این موضوعات با حفظ حق غنی‌سازی برای جمهوری اسلامی ایران تا هر درصدی که نیاز دارد و طبق معاهده ان.پی.تی وارد می‌شود. غنی‌سازی حق جمهوری اسلامی ایران است، اما در مورد اینکه چگونه اورانیوم با درصدهای مختلف غنا را به دست آوریم می‌توان در مذاکرات به آن پرداخت.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در مورد ضرورت رفع تحریم‌ها علیه ایران نیز گفت: بارها به غرب توصیه کرده‌ایم تا این میزان به ایران فشار وارد کردید و به اعتبار اقدامات رسانه‌ای‌تان تلاش کردید ایران را به عنوان قدرت هسته‌یی تهدیدکننده معرفی کنید، اما امروز در این مسیر ما را در انظار عمومی مردم جهان مقتدر نشان داده‌اید، اما با فتوای مقام معظم رهبری در مورد حرام بودن سلاح هسته‌یی، ذهنیت خطرناک بودن ایران فرو ریخت.
وی فتوای مقام معظم رهبری را در تغییر رویکرد غرب نسبت به خطرناک بودن فعالیت هسته‌یی ایران موثر دانست و گفت: نخست‌وزیر ترکیه نیز تاکید کرد این فتوا فقهی است و بر مبنای مقاصد سیاسی نیست که بسیار موثر بود و وزیر خارجه آمریکا نیز بر آن تاکید داشت و آن را به عنوان تحول مهم مطرح کرد.
صالحی ادامه داد: اگر به درستی با این فتوا تعامل شود می‌تواند به عنوان عنصر قوی برای حفظ منع اشاعه و تقویت آن باشد. این فتوا مبانی علمی، فقهی، اصولی و اخلاقی دارد که می‌تواند در جهت تقویت ان.پی.تی و خلع سلاح موثر باشد.
همچنین وزیر امور خارجه کشورمان توصیه کرد: غرب در فاصله باقیمانده تا مذاکرات بغداد در جهت اعتمادسازی حرکت کرده و در این مسیر نسبت به رفع تحریم‌ها اقدام کند.
وی با بیان اینکه ما به ان.پی.تی اهمیت می‌دهیم و خود را ملزم به رعایت آن می‌دانیم، گفت: غرب اگر می‌خواهد اعتمادسازی کند باید اعتمادسازی را در عرصه تحریم آغاز کند؛ زیرا این اقدام می‌تواند روند به نتیجه رسیدن مذاکرات را تسریع کند. درست است که امکان دارد روند لغو تحریم‌ها فرآیندی طولانی داشته باشد، اما دلیلی بر طولانی بودن آن وجود ندارد. اگر حسن نیت باشد بسیار راحت می‌توان این فرآیند را طی کرد و ما این آمادگی را داریم که بسیار سریع و به راحتی و حتی در نشست بغداد تمام موضوعات را حل کنیم.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: در این صورت اعتمادسازی بیشتری خواهد شد و در می‌یابیم که آنها در اقدام‌شان صادق هستند.
صالحی همچنین در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران ایسنا درباره ادعاهای اخیر امارات در قبال جزایر ایران گفت: ما به دنبال این هستیم که بهترین روابط را با همسایگان خود داشته باشیم و این از اولویت‌های سیاست خارجی ماست. تمام تلاش‌مان این است که بتوانیم مشکلات را با همسایگان به حداقل برسانیم. خوشبختانه اقدامات خوبی با بیشتر همسایگانمان شروع شده است.
وی گفت: امارات نیز در زمره این کشورها است. ما بهترین روابط را میخواهیم با امارات داشته باشیم، همان‌طور که روابط تجاری و اقتصادی ما قابل توجه است. گاهی سوءتفاهم‌هایی پیش می‌آید که می‌توان با مذاکرات دوجانبه آن را رفع کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان در مورد شکایت شورای همکاری خلیج‌فارس به سازمان ملل از ایران، گفت: حاکمیت ما بر این جزایر قابل گفتوگو و مذاکره نیست و حاکمیت ایران بر این جزایر امری مسلم و مسجل است. تفاهمنامه 1971 نیز ناظر بر این امر است. پس از 1971 مسائلی پیش آمد که موجبات سوء تفاهم را فراهم کرده است که ما بارها اعلام کرده‌ایم آماده گفتوگو برای رفع این سوء تفاهم‌ها هستیم؛ نه از طریق رسانه‌ای.
صالحی تاکید کرد: بارها اعلام کرده‌ایم آماده‌ایم گفت‌وگویی دوجانبه داشته باشیم و این مسائل را حل کنیم؛ ضمن این که هیچ کشوری در مورد حاکمیتش صحبت نمی‌کند.
وی گفت: امیدواریم با درایت، صبر و حوصله و دوراندیشی طرف‌های مقابل نسبت به سوءتفاهم‌هایی که گاهی پیش می‌آید عمل کنند؛ زیرا اگر غیر از این باشد مسائل برای حل شدن بسیار پیچیده می‌شود.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان همچنین در مورد آخرین تحولات در سوریه نیز گفت: اهمیت طرح کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه به اعتبار این است که دمشق که مخاطب اصلی آن است، این طرح را قبول کرده و ما نیز گفته‌ایم به همین اعتبار با آن همراهی می‌کنیم.
صالحی گفت: به اعتبار اینکه سوریه که مخاطب این طرح است آن را پذیرفته است، ما هم با آن همراهی می‌کنیم، اما یکسری توصیه‌ها داشته‌ایم و نقاط قوتی نیز در این طرح دیده‌ایم.
وی توضیح داد: در این طرح سخن از رفتن راس حکومت سوریه و نظام این کشور نیست و این یک نقطه قوت است؛ زیرا دیگران بر آن اصرار داشتند. توصیه ما این است که این طرح به گونه‌ای عملی شود که جانبداری و سمت‌گیری در آن نباشد. دو طرف باید اقدامات نظامی خود را پایان دهند و ناظرین سازمان ملل باید به این موضوع دقت کنند که توقف و درگیری به طور واقعی صورت گیرد و هر گروهی که پیمان‌شکنی کرد بدون جانبداری آن را معرفی کنند.
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه کوفی عنان شخصیت مستقلی است،گفت: امیدواریم وی با توجه به این استقلال شخصیت و تاکیدی که بر نداشتن جانبداری دارد عمل کند.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در مورد آخرین اخبار درباره پیگیری سرنوشت امام موسی صدر نیز گفت: ما نسبت به پیگیری سرنوشت امام موسی صدر فعال هستیم به طور کامل و دقیق آن را دنبال می‌کنیم. خبرهایی که بعضا مطرح شده و بلافاصله تکذیب می‌شوند قابل توجه نیست. البته در این باره گروه‌هایی در حال بررسی این موضوع هستند.
صالحی ادامه داد: پس از انقلاب لیبی در دیدار با مصطفی عبدالجلیل وی گفت گروه‌هایی از نزدیکان قذافی که اطلاعات دقیق‌تری داشتند به خارج از کشور فرار کرده و در کشورهای دیگر پراکنده هستند . اگر به آنها دسترسی پیدا کنیم اطلاعات ما دقیق‌تر خواهد شد.
وی افزود: ما از روش‌هایی استفاده می‌کنیم که اطلاعات دقیقی در این مورد به دست آوریم و پس از اینکه به یقین رسیدیم آن را اعلام خواهیم کرد.
