رؤیای کاهش ۲درجه‌ای دمای زمین

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، با گذشت 5سال از انعقاد توافقنامه اقلیمی پاریس، هنوز 95درصد کشورهای پیشرفته جهان به اجرای این توافقنامه پایبند نیستند اما همه به‌ظاهر آن را مهم می‌دانند و برنامه‌های خود را برای عمل به کاهش گازهای گلخانه‌ای اعلام می‌کنند.

براساس توافقنامه‌2015 پاریس قرار بود انتشار تولید کربن تا سال‌۲۰۳۰، تا 50درصد کاهش یابد و در سال‌۲۰۵۰ به صفر برسد. این وعده درصورت اجرا موجب کاهش دمای 2درجه‌ای کره زمین خواهد شد تا دامنه مشکلات محیط‌زیستی کاهش یابد، اما شرایط اجرای آن در کشورها چگونه دنبال می‌شود؟ هفته جاری نهاد شفافیت اقلیم سازمان ملل گزارش داد که ۱۹عضو از میان ۲۰ اقتصاد برتر جهان در سال‌۲۰۲۰  به تعهدات خود در توافقنامه اقلیمی پاریس پایبند نبودند. تنها کشوری که در این میان تعهدات خود را اجرایی کرد، هند است که برای کاهش ۳۵‌درصدی گازهای گلخانه‌ای تا سال‌2030، درست عمل کرد. این گزارش تأکید می‌کند که اقدامات استرالیا، برزیل، کانادا، اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، مکزیک و بریتانیا «ناکافی» است. اقدامات چین، اندونزی، ژاپن، کره‌جنوبی و آفریقای جنوبی «شدیدا ناکافی» ارزیابی شده ‌و در آرژانتین، روسیه، عربستان، ترکیه و آمریکا انتشار گازهای گلخانه‌ای «بحرانی» است. اجلاس اخیر تغییرات اقلیم سازمان ملل که برای بررسی گزارش عملکرد کشورهای متعهد برگزار شد نیز  بدون ارائه برنامه دقیق پایان یافت. براساس پیمان پاریس، کشورها باید هر 5سال یک‌بار گزارش عملکرد و برنامه‌های جدید خود را برای دستیابی به اهداف این توافق ارائه کنند. یکشنبه هفته جاری اجلاس 6ساعته تغییرات اقلیم سازمان ملل به‌صورت آنلاین برگزار شد که نمایندگان سازمان محیط‌زیست ایران نیز ‌در این اجلاس حضور داشتند و رهبران 75کشور جهان بدون حضور آمریکا در آن شرکت کردند. 5سال از وعده رهبران جهان برای کاهش گازهای گلخانه‌ای می‌گذرد. در 5سالگی این وعده، رهبران کشورها بار دیگر از اقدامات قدم به قدم سخن گفتند، اما ارزیابی‌ها نشان داد هر کشوری بعد از کشور دیگر در ادعاهای خود شکست خورده است. درحالی‌که رهبران سیاسی و شرکت‌های بزرگ همدیگر را کنار می‌زدند تا ثابت کنند چقدر در آنچه تعهد کرده بودند، پیش رفته‌اند، اما چالش واقعی این است که این رهبران، تعهدات کوتاه‌مدت برگزینند تا برانگیزاننده عمق اهداف بلندمدت باشند.

در همین اجلاس گزارش «شکاف انتشارات» سازمان ملل منتشر شد که تأکیدکرد: کشورها باید بتوانند اهداف بلندپروازانه را ‌تا 5برابر افزایش دهند تا تعهدات اقلیمی پاریس برای محدودسازی افزایش دمای کره زمین به 2درجه سانتی‌گراد محقق شود. سازمان ملل در این گزارش تأکید کرد: شیوع پاندمی کرونا باعث شد امسال انتشار گازهای گلخانه‌ای به رکورد 7درصد سقوط کند، اما این مقدار کاهش انتشار فقط توانست منحنی ایجاد کند که درصورت ثابت‌ماندن، 0.01درجه سانتی‌گراد گرمایش جهانی را تا سال‌2050 کاهش می‌دهد.

ایران هنوز هیچ برنامه‌ای برای پایش گازهای گلخانه‌ای و  کاهش آن ندارد. توافقنامه پاریس هنوز در ایران از مرحله قانونگذاری عبور نکرده تا دولت بخواهد آن‌را  اجرایی کند. شرایط انتشار گازهای گلخانه‌ای کشور وخیم است تا ایران با انتشار سالانه 532میلیون تن دی‌اکسید‌کربن احتراقی(مهم‌ترین گاز گلخانه‌ای) رتبه نهم جهان را کسب کند. طبق ‌گزارش انتشار در رده‌بندی کشورهای تولید‌کننده گازهای گلخانه‌ای به ازای تولید ناخالص داخلی، ایران پس از چین که بزرگ‌ترین کشور صنعتی جهان است، در رتبه دوم قراردارد و  در رتبه‌بندی کلی انتشار همه گازهای گلخانه‌ای در جهان، ایران با 712میلیون تن انتشار  رتبه11 را دارد.