مین‌گذاری ترامپ در مسیر بایدن
ترامپ به‌دنبال استفاده از فرصت دوماهه خود برای ضربه زدن به برنامه سیاست خارجی بایدن در خاورمیانه است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، پرونده ایران، همچون دیگر پرونده‌های حساس در سیاست خارجی آمریکا به بخشی از جنگ رسانه‌ای و سیاسی میان ترامپ و بایدن تبدیل شده؛ آن‌هم درحالی‌که تنها 2ماه تا پایان دولت ترامپ و بازگشت بایدن به کاخ سفید زمان باقی است. تقریبا تمام رسانه‌ها و تحلیلگران بر این نکته اجماع دارند که با ورود بایدن به کاخ سفید، تنش‌های فعلی میان تهران و واشنگتن خاتمه یافته و یا دست‌کم تا حد زیادی مهار می‌شود. جیک سولیوان، ازجمله مشاوران ارشد بایدن در این‌باره پیش‌بینی کرده دولت جدید آمریکا در کمتر از 100روز به توافق هسته‌ای برجام بازمی‌گردد. با وجود این اما نمی‌توان به‌سادگی از تحولات احتمالی طی 2ماه آینده چشم‌پوشید؛ 2ماهی که به آخرین کارت بازی ترامپ شکست‌خورده تبدیل شده است.
روزنامه نیویورک‌تایمز روز گذشته با انتشار گزارشی به نقل از 4مقام فعلی و سابق دولت آمریکا مدعی شد ترامپ در نشست روز چهارشنبه هفته قبل، درباره امکان بمباران یکی از سایت‌های هسته‌ای ایران از مشاوران خود نظرخواهی کرده است. براساس این گزارش، تمام مشاوران ترامپ ازجمله مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور،مایک پمپئو، وزیر خارجه، کریستوفر میلر سرپرست وزارت دفاع و ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک درباره پیامدهای خطرناک این اقدام به ترامپ هشدار داده و او را منصرف کرده‌اند.
اگرچه به‌نظر می‌رسد گزینه اقدام نظامی علیه ایران به‌دلیل پاسخ احتمالی تهران منفی است، اما ترامپ تلاش دارد تا آخرین روز حضور خود در کاخ سفید از اهرم تحریم‌ها استفاده کند؛ اهرمی که بدون شک مذاکره یا توافق احتمالی میان دولت بایدن با ایران را سخت‌تر خواهد کرد. ترامپ هفته گذشته گفت: «سیلی از تحریم‌های جدید علیه ایران در راه است.» پس از این اظهارنظر، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا و الیوت آبرامز، نماینده امور ایران در دولت ترامپ سفرهای فشرده‌ای را به مقصد کشورهای عربی منطقه، ترکیه و رژیم صهیونیستی آغاز کرده‌اند. تلاش‌های ترامپ برای کارشکنی در مسیر سیاست‌های منطقه‌ای بایدن تنها محدود به ایران نبوده و شامل تمام پرونده‌های حساس در منطقه خاورمیانه می‌شود.
خروج ناگهانی از عراق و افغانستان
شبکه سی‌ان‌ان مدعی است ترامپ به‌زودی فرمانی را برای کاهش تعداد نظامیان آمریکایی در عراق به کمتر از 2500نفر و همچنین در افغانستان به کمتر از 2500نفر تا پیش از پایان کار دولت صادر می‌کند. هم‌اکنون تعداد نیروهای ارتش آمریکا در عراق بیش از 3هزار و در افغانستان بیش از 4500تن ارزیابی می‌شود. بر این اساس و درصورتی که ادعای سی‌ان‌ان صحیح باشد، ارتش آمریکا باید طی کمتر از 2ماه بیش از 2500نیروی نظامی خود را از منطقه خاورمیانه خارج کند. جالب آنکه در سوی دیگر معادله، هیچ‌گونه آمادگی و یا استقبالی برای همراهی با فرمان احتمالی ترامپ از جانب پنتاگون دیده نمی‌شود. شاید بهترین نشانه در این زمینه، سخنان معنادار رئیس ستاد ارتش آمریکا در هفته گذشته باشد. او گفت: نیروهای نظامی برای شاه، ملکه یا دیکتاتور سوگند یاد نمی‌کنند و صرفا به منافع ملی آمریکا وفادارند.
احتمال صدور فرمان ترامپ برای خروج ناگهانی نیروهای آمریکا از عراق و افغانستان انتقادات تندی را حتی در میان حامیان او به‌دنبال داشته است. میچ مک کانل، رهبر جمهوریخواهان سنا در این‌باره می‌گوید: «برنامه ترامپ برای خروج از افغانستان و عراق، حتی از خروج سال2011 اوباما از عراق هم بدتر است. ما با چنین تصمیمی، متحدان خود را در معرض خطر قرار داده و این 2کشور را به پایگاهی برای دشمنان آمریکا تبدیل خواهیم کرد.» باید توجه داشت که علاوه بر تمام اینها، برنامه خروج ناگهانی ترامپ، مذاکرات آمریکا با دولت‌های عراق، افغانستان و مخصوصا طالبان را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار داده و کار را برای دولت بایدن سخت خواهد کرد.
کارشکنی بزرگ در پرونده یمن
مجله فارین پالسی در گزارشی که اخیرا منتشر کرده مدعی است ترامپ به‌زودی و تا قبل از پایان دولتش، جنبش انصارالله یمن را در لیست گروه‌های تروریستی قرار خواهد داد. براساس این گزارش، بخش عمده مشاوران سیاسی، نظامی و حتی قانونی ترامپ مخالف چنین اقدامی بوده و تنها نام مایک پمپئو در جایگاه حامیان این تصمیم دیده می‌شود. پنتاگون، وزارت خارجه، دبیرکل سازمان ملل، اتحادیه اروپا، دمکرات‌های کنگره و حتی برخی جمهوریخواهان سرشناس مخالف این تصمیم، نظیر لیندزی گراهام معتقدند ورود نام جنبش انصارالله به لیست گروه‌های تروریستی، فضا را برای مذاکرات صلح و پایان جنگ 5ساله یمن محدودتر می‌کند.
تمام اینها در حالی است که دولت بایدن وعده داده پس از ورود به کاخ سفید، حمایت‌های نظامی از عربستان سعودی را لغو کرده و برای پایان دادن به جنگ یمن آماده می‌شود. کریس مورفی، عضو کمیته سیاست خارجی سنای آمریکا در این‌باره نوشته: این اقدام تلاشی روشن از سوی دولت ترامپ برای سنگ‌اندازی در مذاکرات صلح آینده است. انصارالله هم‌اکنون عملا تحریم است و افزودن نامش به لیست تروریسم هیچ کمکی به آمریکا نخواهد کرد.
آخرین فرصت‌ها برای نتانیاهو
رژیم صهیونیستی هفته گذشته از طرح فوری خود برای ساخت بیش از هزار مجموعه شهرکی جدید در قدس شرقی خبر داد. این در حالی است که براساس توافق عادی‌سازی روابط عربی-اسرائیلی قرار بود رژیم صهیونیستی دست‌کم به‌طور موقت تمامی این برنامه‌ها را متوقف کند. در طرح جدید، موقعیت جغرافیایی شهرک‌ها نیز علاوه بر حجم بالای آنها بسیار معنادار است؛ چراکه با اجرای این طرح، عملا بخش اشغالی قدس از کرانه غربی جدا شده و راه‌حل دوکشوری (تاسیس کشور فلسطین با پایتخت قدس شرقی) از بین می‌رود.
محمد اشتیه، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان این طرح را گامی خطرناک توسط اسرائیل برای استفاده از «فرصت 10هفته‌ای حضور ترامپ در کاخ سفید» و «کوبیدن میخ بر تابوت مذاکرات صلح» نامیده است. تمام اینها در حالی است که مواضع جو بایدن و کاملا هریس نسبت به مسئله فلسطین کاملا متفاوت از ترامپ است و انتظار می‌رود با روی کار آمدن دولت جدید، اجرای طرح معامله قرن با چالش‌های جدی روبه‌رو شود. نیکولای ملادینوف، نماینده دبیرکل سازمان ملل در پرونده فلسطین به صراحت نسبت به طرح مذکور ابراز نگرانی کرده و از دولت‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی خواسته مانع از اجرای آن شوند.
