تداوم فضای مه‌آلود در اقتصاد جهان
از نظر دو رئیس قدرتمند بانک‌های مرکزی در جهان، هنوز برای امیدواری نسبت به تاثیرات اقتصادی واکسن جدید بسیار زودهنگام است.
درحالی‌که در روزهای گذشته بسیاری از بازارها مانند طلا تحت‌تاثیر خبر واکسن، با نوسانات زیادی مواجه شده‌اند، ارز دیجیتال بیت‌کوین، با صعود به مرز قیمتی ۱۶ هزار دلاری، در قله سه ساله خود ایستاد. بیت‌کوین برای اولین بار به مدت ۳ روز بالای مرز ۱۵ هزار دلاری جایگاه خود را حفظ کرده است.
پابرجایی ریسک‌های اقتصادی به‌رغم واکسن جدید
در روزهای انتهایی هفته گذشته دو رئیس بانک‌مرکزی که جزو قدرتمندترین روسای بانک‌های مرکزی در سطح جهان هستند، متذکر شدند که با وجود کشف واکسن موثر همچنان سطح ریسک اقتصادی بسیار بالا است؛ پاول و لاگارد روسای بانک‌های مرکزی آمریکا و اروپا در حقیقت عنوان کردند که این واکسن با سرعت نمی‌تواند سبب ریکاوری اقتصادی شود؛ این درحالی است که نمایندگان کنگره آمریکا بر این باورند که احتمال تصویب بسته حمایتی جدید قبل از پایان سال‌جاری میلادی بسیار کم است.
جرومی پاول رئیس فدرال رزرو درحالی‌که در یک نشست مجازی با همتای اروپایی خود کریستین لاگارد شرکت کرده بود گفت که ماه‌های پیش‌رو می‌تواند ماه‌های چالش برانگیزی باشد. این دو رئیس بانک‌مرکزی در حقیقت بر این باورند که با وجود امیدوارکننده بودن خبر اخیر واکسن، اما هنوز برای نادیده گرفتن ریسک‌های اقتصادی بسیار زود است؛ هم اکنون در بسیاری از کشورهای دنیا مجددا تعداد بیماران روزانه مبتلا به کرونا درحال افزایش است. پاول در این مورد افزود: از دیدگاه ما، برای ارزیابی پیامدهای خبرهای اخیر بر مسیر اقتصاد، به‌ویژه در کوتاه‌مدت، هنوز بسیار زود است.
روز دوشنبه هفته پیش بود که شرکت Pfizer خبر امیدوارکننده‌ای را درباره آزمایش‌های خود و موفقیت ۹۰ درصدی واکسن این شرکت را اعلام کرد؛ خبری که سبب شد بازارهای سهام جهانی قله‌های جدید را فتح کنند. البته روز پنج‌شنبه هفته گذشته پس از اینکه جرومی پاول و کریستین لاگارد درباره خطر قضاوت زودهنگام درباره نحوه تاثیرگذاری این واکسن هشدار دادند، بسیاری از شاخص‌ها مقداری از سودهای اخیر خود را بازپس گرفتند.
چالش‌های واکسن جدید
جرومی پاول درحالی‌که پیشرفت اخیر در فرآیند تولید واکسن را تصدیق کرده بود، اما هشدارهایی نیز در این مورد به صحبت خود افزود؛ رئیس فدرال رزرو هشدار داد که هنوز چالش‌ها و نااطمینانی‌های قابل توجهی از جمله زمان‌بندی، ظرفیت تولید، نحوه توزیع و همچنین تاثیر آن برای گروه‌های جمعیتی مختلف وجود دارد. کریستین لاگارد نیز در مورد چالش‌های پیش‌روی تولید واکسن جملاتی شبیه به پاول را بیان کرد تا بر اهمیت این نکته تاکید کند؛ رئیس سابق صندوق بین‌المللی پول تشریح کرد که هنوز نمی‌خواهد درباره روند درمان کرونا، موضعی احساسی و پرشور داشته باشد؛ دلیل لاگارد برای این موضع‌گیری آن بود که هنوز نااطمینانی‌های زیادی درباره بحث لجستیک، حمل‌ونقل، توزیع و گسترش و همچنین درباره ساخت این واکسن وجود دارد. لاگارد علاوه بر این موارد افزود که هنوز هم ما نمی‌دانیم چه تعدادی از مردم در سال ۲۰۲۱ توسط این واکسن ایمن خواهند شد.
بسته جدید حمایتی در ابهام
همان‌طور که پاول در سخنان خود گفت سطح ریسک اقتصادی در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان هنوز بسیار بالاست؛ میلیون‌ها نفر هنوز شغل از دست رفته خود را به دست نیاورده‌اند، کمک‌های دولتی و بسته قبلی حمایتی ضد کرونا منقضی شده است و ایالات‌متحده هر روز در حال ثبت رکوردی جدید در تعداد مبتلایان جدید به این ویروس است؛ موضوعی که بسیاری از ایالت‌ها را برای وضع قرنطینه جدید تحت فشار قرار داده است. مخالفت نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه بر سر حوزه و حجم بسته حمایتی جدید در هفته گذشته احتمال تصویب بسته حمایتی جدید قبل از پایان سال‌جاری میلادی را به شدت کاهش داده است. همچنین سناتور مک کانل رهبر اکثریت جمهوری‌خواهان در کنگره به نظر می‌رسد برنامه‌ای برای اعتماد به استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا در معامله با دموکرات‌ها ندارد. در حقیقت اکنون جمهوری‌خواهان نگران آن هستند که منوچین بیش از حد مشتاق به توافق رسیدن با نمایندگان دموکرات است.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و سناتور چاک شومر رهبر اقلیت در مجلس سنا، با اشاره به افزایش مجدد تعداد مبتلایان جدید و همچنین پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری به‌دنبال توجیه این موضوع بودند که بسته حمایتی جدید باید بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی باشد که نمایندگان جمهوری‌خواه پیشنهاد می‌دهند. با توجه به اینکه دموکرات‌ها بر سر موضع ۴/ ۲ هزار میلیاردی خود و جمهوری‌خواهان بر سر حجمی کمتر از این پافشاری می‌کنند، به‌نظر می‌رسد احتمال سازش رهبران کنگره تا پایان سال‌جاری بسیار کاهش پیدا کرده است. سناتور مک کانل در گفت‌وگو با خبرنگاران گفته است که پیشرفت قابل‌توجه اقتصاد آمریکا در ماه‌های اخیر بیشتر تاکید می‌کند که حجم بسته جدید در حدود مبلغی باشد که در ماه‌های سپتامبر و اکتبر مد نظر طرفین بود. اشاره مک‌کانل به هدف‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری بود که سناتورهای جمهوری‌خواه قبل از انتخابات به‌دنبال تصویب آن بودند.
اقتصاد متفاوت پساکرونا
این درحالی است که مدت‌هاست که برنامه‌های کمک به خانوارهای آمریکایی منقضی شده است و طی این دوره بسیاری از آنها از پس‌اندازهای خود برای مخارج خود استفاده می‌کنند. به همین دلیل موضع پاول در هفته‌های اخیر روشن بوده است؛ نیاز به بسته‌های حمایتی بیشتر. با توجه به اینکه شدت گرفتن پاندمی سبب افزایش بیکاری و کارهای از راه دور می‌شود، نیاز به این بسته حمایتی بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. پاول همچنین به این موضوع اشاره کرده است، که با اینکه اقتصاد درحال ریکاوری است، اما شکل و چارچوب آن با اقتصاد پیش از کرونا متفاوت است. به همین دلیل گروه‌های بسیاری تا پیدا کردن راه خود در فضای اقتصادی جدید به کمک‌های بیشتری نیازمندند.
رئیس فدرال رزرو همچنین گفت با اینکه ریکاوری اقتصاد آمریکا از آنچه پیش‌بینی می‌شد سریع‌تر و قدرتمندتر است، اما این ریکاوری از سویی برای گروه‌های مختلف درآمدی سرعت متفاوتی داشته و همچنان هم این فرآیند تکمیل نشده است. هفته گذشته نانسی پلوسی و چاک شومر طی تماسی تلفنی با رئیس‌جمهور برگزیده، جو بایدن بر این موضوع تاکید کردند که آنها همچنان بر موضع خود مبنی بر نیاز اضطراری به کمک‌های جدید از سوی کنگره برای افراد بیکارشده، کارگران، کسب‌وکارهای کوچک و همچنین دولت‌های ایالتی و محلی که اکنون با کسری بودجه بزرگی مواجه هستند، ایستاده‌اند. البته هنوز مشخص نیست که جو بایدن قبل از مراسم تحلیف خود تا چه اندازه‌ای در مذاکرات میان حزبی بر سر بسته جدید مشارکت خواهد کرد. تحلیلگران در بانک گلدمن ساکس نیز در نوشته‌ای متذکر شدند که فضای کنونی نسبت به یک هفته پیش برای رسیدن به توافق تاریک‌تر شده است. همچنین این تحلیلگران افزودند که خبر موفقیت‌آمیز تست واکسن می‌تواند باعث کاهش اشتهای سیاست‌گذاران برای یک بسته بزرگ حمایتی شود.
