تغییرات جدید در قوانین بورس‌بازی از امروز
داد و ستدهای روز گذشته در حالی پیگیری شد که سهامداران در میانه‌های روز معاملاتی با خبر کاهش زمان پیش‌گشایش بازار غافلگیر شدند.
به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه اتخاذ چنین تدابیری علاوه بر اینکه می‌تواند منجر به بازگشت فضای شفاف به جریان معاملاتی بازار سهام شود، زمینه کاهش جولان سفته‌بازان و سرمایه‌گذارانی که قصد جهت‌دهی غیر‌متعارف به بازار دارند را فراهم می‌کند. سرمایه‌گذارانی که با سفارش‌گذاری‌های غیر‌واقعی بعضا به صف‌های خرید و فروش سهام دامن می‌زدند و با استفاده از زمان طولانی پیش‌گشایش و امکان حذف سفارشات خود، سایر معامله‌گران بازار سرمایه را به نوعی فریب می‌دادند اکنون به محض اجرایی شدن دستورالعمل جدید تاحدودی با کاهش قدرت دستکاری در فضای معاملاتی بورس و فرابورس مواجه می‌شوند.
از سویی بازگشت خرید و فروش روزانه به حالت اولیه موضوع دیگری است که از امروز در بازار اجرایی می‌شود. بنابراین سرمایه‌گذارانی که به‌طور روزانه اقدام به خرید و فروش سهام می‌کردند و یک ماه و نیمی می‌شود که تحت‌تاثیر چنین دستورالعملی، ناخواسته از گردونه معاملات حذف شدند از امروز می‌توانند به فعالیت خود در بازار ادامه دهند.
احترام به اکوسیستم بورس
هاشم ذوالفقاری، تحلیلگر بازار سرمایه: بخشی از هیجانات هر روز معاملاتی را همین موضوع پیش‌گشایش به بازار سهام تزریق می‌کند. در صورتی که پیش‌گشایش وجود نداشته باشد، از روز قبل سهامدارانی که تصمیم به خرید و فروش دارند می‌توانند اردرهای معاملاتی خود را آماده کنند. در پیش‌گشایش سهمی در صف خرید و در مرحله گشایش تبدیل به صف فروش می‌شود، در واقع این اتفاق نشان از هیجانی دارد که به بازار القا می‌شود. بنابراین الزامی برای وجود پیش‌گشایش در شرایط فعلی بازار دیده نمی‌شود چرا که شاخص‌های سهامی در ثبات چندانی قرار ندارند. در حقیقت پیش‌گشایش در بازار نزولی به منفی‌تر شدن و در بازار صعودی به مثبت‌تر شدن شاخص‌های سهامی کمک می‌کند. با توجه به کمبود نقدینگی و انتظار حمایت از بازار، در شرایط فعلی کاهش زمان پیش‌گشایش اتفاقی مثبت ارزیابی می‌شود. به اعتقاد بنده 5 دقیقه زمان برای اردرچینی و پیش‌گشایش برای بازار سهام کافی است. زمانی که در پروسه خرید و فروش روزانه محدودیت ایجاد شد در واقع بخشی از سرمایه‌گذاران که حجمی از معاملات را انجام می‌دادند به‌طور خودکار از بازار خارج شدند. در اکوسیستم بازار باید نوسان‌گیر، سهامدار با دید سرمایه‌گذاری بلندمدت و کوتاه‌مدت، نوسان‌گیر ساعتی و خریداران و فروشندگان قدرتمند وجود داشته باشد. بر این اساس دستکاری در این اکوسیستم نظم بازار را یقینا دچار اخلال خواهد کرد.
کاهش قدرت دستکاری
یاسر شریعت، کارشناس بازار سرمایه: تغییر زمان پیش‌گشایش، مورد بااهمیتی در جریان معاملاتی بازار سهام محسوب نمی‌شود اما این مهم از دغدغه‌ها و اولویت‌های سیاست‌گذار بورس است. در هفته‌های اخیر در فضای مجازی این موضوع بار‌ها مطرح شده است و احتمالا سازمان بورس با اتخاذ چنین قوانینی به دنبال نشان دادن اعمال‌نظر قشر سرمایه‌گذار در بازار سرمایه خواهد بود. تغییر زمان پیش‌گشایش معضل اصلی این روز‌های بازار سهام نیست چراکه اکنون موارد بسیار بااهمیت‌تری در بازار وجود دارد، با این حال چنین اتفاقی بیشتر حالت نمادین در فضای معاملاتی خواهد داشت.
اینکه چه منطقی پشت پیش‌گشایش قبلی با پیش‌گشایش جدید وجود دارد عامل اثر‌گذاری در وضعیت کلی بازار نیست. اما احتمالا قانون‌گذار به دنبال کاهش قدرت دستکاری در زمان سفارشات است. بر حسب برآورد‌ها در پیش‌گشایش نیم‌ساعتی برخی از سفارش‌دهندگان به‌صورت مصنوعی یکسری از سهم‌ها را به سمت مثبت یا منفی هدایت می‌کردند و به دلیل اینکه زمان پیش‌گشایش زیاد بود، برخی از سهامداران تحت‌تاثیر این سفارش‌گذاری قرار می‌گرفتند. به‌عنوان مثال از ساعت 8:30 در صورتی که سهامداری فروشنده سهمی بوده، اقدام به سفارش‌گذاری سنگین در طرف تقاضا تا ساعت 8:50 می‌کرد. به این صورت سایر سرمایه‌گذاران ترغیب به خرید سهام شرکت موردنظر می‌شدند اما به محض شروع بازار اردر سنگین ثبت شده در صف خرید به یکباره حذف و در صف فروش نمایان می‌شد. عدم‌امکان حذف سفارشات در 5 دقیقه پایانی زمان پیش‌گشایش از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است چرا که اردر تقلبی نهایت تا قبل از شروع بازار یا حذف خواهد شد یا بدون تغییر وارد جریان معاملاتی می‌شود. بازگشت خرید و فروش روزانه به حالت اولیه مورد بااهمیتی است که از امروز در بازار اجرایی می‌شود. افزایش میزان نقدشوندگی و حجم معاملات بازار از مزایای این دستورالعمل به‌شمار می‌رود. حذف محدودیت‌ها در واقع حس اطمینانی را به سرمایه‌گذاران القا می‌کند مبنی بر اینکه شرایط از دیدگاه ناظران بازار به حالت طبیعی بازگشته است. در نقطه مقابل نیز افزایش محدودیت، سیگنال شرایط خاص را به سرمایه‌گذاران ارسال می‌کند و در برخی موارد این اتفاق به فضای التهاب بازار دامن می‌زند. بنابراین حذف محدودیت‌ها نشان از ایجاد تعادل در بازار سهام دارد.
