کیفیت؛ معمای بزرگ خودروی‌روسی
«خودروهای روسی به ایران می‌آیند؟» این پرسشی است که طی روزهای اخیر در محافل رسانه‌ای زیاد مطرح می‌شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، هرچند هنوز اطلاعات دقیقی در این زمینه در دسترس نیست، اما شنیده‌ها حاکی از این است که سه مدل خودرو جدید از محصولات UAZ روسیه از پاییز امسال به بازار خودرو ایران عرضه می‌شود. براساس اطلاعات دریافتی کارخانه‌ای به وسعت حدود ۲۵ هزار متر مربع برای تولید سه مدل پیکاپ تک و دو کابین دو دیفرانسیل و شاسی بلند پاتریوت از سری محصولات تولیدی UAZ در برنامه است. البته خبر حضور روس‌ها در بازار خودروی ایران، اولین‌بار بعد از مصاحبه روز سوم اسفند ۱۳۹۷ «ویکتور کلادوف»، مدیر سیاست‌گذاری منطقه‌ای و بین‌المللی سازمان فناوری‌های پیشرفته روسیه قوت گرفت. البته این تصمیم به دلیل تشدید تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا تاکنون جنبه عملیاتی پیدا نکرد. حال این روزها بار دیگر، سناریوی حضور خودروهای روسی در کشور گویا رنگ واقعیت به خود گرفته است؛ آن هم نه در قالب واردات، بلکه با تولید محصولات روسی در ایران. اما اکنون این پرسش قابل طرح است که چرا خودروهای روسی؟ آیا این خودروها می‌توانند جایگزین مناسبی برای خودروهایی خارجی باشند که از بازار ایران خارج شدند؟ و چند پرسش دیگر که با فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو در میان گذاشتیم. زاوه در این گفت‌وگو به بیان چند واقعیت درباره ورود خودروهای روسی به بازار ایران می‌پردازد و می‌گوید: اینکه ورود خودروهای روسی، باعث شکسته شدن انحصار در بازار خودرو می‌شود، تصور غلطی است. به گفته این کارشناس خودرو، خودروهای روسی از آنچنان کیفیتی برخوردار نیستند که بخواهند چینی‌ها را از بازار ایران خارج یا بازار خودرو را متحول کنند. او می‌گوید: بنابراین تا زمانی که وزارت صمت با کلونی قدرت اداره می‌شود، انحصار همچنان هست. زاوه معتقد است تا زمانی‌که دست پدرخوانده‌ها که نقدینگی زیادی هم دارند از صنعت قطعه‌سازی قطع نشود، انتظار شکستن انحصار شبیه یک رویا است.
روس‌ها می‌آیند ؟
سال ۹۷ بود که خبر‌هایی مبنی بر حضور یک خودروساز روسی در ایران منتشر و گمانه زنی‌های متفاوتی در مورد نحوه حضور، شرکت ایرانی طرف مذاکره خودروساز روسی، قیمت خودروهای روسی و... مطرح شد. این در حالی بود که با اعمال دوباره تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه ایران دوباره برند‌های مشهور دنیا که با اجرایی شدن برجام به ایران آمده بودند از ترس تحریم‌ها، از بازار ایران رفتند و تقریباً خودروهای چینی در بازار خودروی ایران بی‌رقیب ماندند.
چینی‌ها نیز شاید به دلیل همین بی‌رقیب بودن در بازار خودروی ایران، گاهی ایران را تهدید به ترک بازار خودرو می‌کنند. اما گویا این روزها سناریوی حضور خودروهای روسی در کشور قوت بیشتری گرفته است: آن هم نه در قالب واردات، بلکه با فرض تولید محصولات روسی در ایران. البته خبر حضور روس‌ها در بازار خودروی ایران، بعد از مصاحبه روز سوم اسفند ۱۳۹۷ «ویکتور کلادوف»، مدیر سیاست‌گذاری منطقه‌ای و بین‌المللی سازمان فناوری‌های پیشرفته روسیه قوت گرفت. او در حاشیه نمایشگاه ایرو ایندیای ۲۰۱۹ طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که این شرکت برای تولید و مونتاژ خودروهای خود در بازار برخی از کشور‌ها نظیر ایران آماده بوده و بدین‌منظور مذاکراتی را نیز با مقامات ایرانی مربوطه داشته است. از این‌رو و بر اساس ادعای منابع خبری روسیه خودروهای روسی به مانند خودروهای چینی وارد جاده‌های ایران خواهند شد. البته این ادعا، از سوی مقامات دولتی و متولیان صنعتی کشور، به صورت رسمی تایید یا رد نشد. از این رو، مشخص نشدکه آیا مذاکراتی از سوی ایران با روس‌ها برای حضورشان در ایران صورت گرفته است، یا خیر. اما اخبار غیررسمی این گزاره را تایید می‌کرد که مذاکراتی با خودروساز بزرگ روسیه برای تولید محصولات این شرکت در ایران انجام و توافقاتی نیز به دست آمده است. براساس آنچه در همان زمان عنوان می‌شد، مشارکت احتمالی ایران و روسیه بر مبنای یک قرار برد – برد تنظیم خواهد شد. به عبارتی روس‌ها به دنبال گرفتن سهمی از بازار خودروی ایران هستند و درمقابل ایران نیز قصد دارد در مشارکت با روسیه سبد تولید محصولات خودرویی‌اش را متنوع‌تر و کاهش تولید خود را از این طریق جبران کند. اما این در این میان بحث تحریم‌ها همچنان مساله ساز بود. آن‌هم برای کشوری مثل روسیه که به قواعد تحریم علیه ایران پایبند است. هرچند برخی بر این باورند که تحریم روی خودروهای روسی برای حضور در ایران کمتر از سایر برندها است و بنابراین امکان تولید محصولات مشارکتی در ایران وجود دارد.
مشخصات خودروهای روسی
حال به نظر می‌رسد این روزها، خبر رقیب جدی برای خودروهای چینی در بازار خودروی ایران جدی‌تر شده است. هر چند این خبر رسما تأیید یا تکذیب نشده است، اما شنیده‌ها حکایت از آن دارد که قرار است سه مدل خودرو جدید از محصولات UAZ روسیه از پاییز امسال به بازار خودرو ایران عرضه می‌شود، که کارخانه‌ای به وسعت حدود ۲۵ هزار متر مربع برای تولید سه مدل پیکاپ تک و دو کابین دو دیفرانسیل و شاسی بلند پاتریوت از سری محصولات تولیدی UAZ در برنامه است. گزارش‌ها از منابع مختلف نشان‌دهنده آن است که این مدل پیکاپ اخیراً بعد از گذراندن تست‌های لازم، موفق به اخذ مجوز شماره‌گذاری شده‌اند و احتمالا از اواخر پاییز سال جاری عرضه آنها به بازار ایران آغاز خواهد شد. در فاز نخست احتمالا پیکاپ تک کابین با قیمتی حدود ۵۷۰ میلیون تومان، نسخه دوکابین با قیمتی حدود ۶۱۰ میلیون تومان و شاسی بلند پاتریوت با قیمتی حدود ۶۵۰ میلیون تومان به بازار عرضه خواهد شد. البته این قیمت‌ها بر اساس شنیده‌ها و به صورت حدودی است و برای اطلاع از قیمت‌های قطعی نهایی این خودروها باید تا زمان عرضه صبر کرد.
در همین حال، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو می‌گوید: در ابتدا باید مساله‌ای را مطرح کرد، اینکه بازار تولید و تجارت خودرو در انحصار بزرگ‌ترین مالک خودروسازی کشور یعنی دولت است و هر کسی بخواهد این انحصار را بشکند و خودرویی جدید را تولید کند باید از پل این انحصار عبور کند. به گفته مهدی دادفر، اکنون خودروساز کم نداریم که مونتاژ خودرو را به دست گرفته‌اند مانند کرمان خودرو و بی‌وای‌دی که خودروهای چینی را تولید می‌کردند همه با مشکلات سخت و عجیب روبه رو بودند. البته این موضوع غریبی در تجارت نیست و همه مالکین شرکت‌های خودرو سعی در سرپا نگه داشتن بنگاه‌های خود هستند. زیرا خودروسازی در انحصار دولت است. البته دادفر روابط حسنه بین ایران و روسیه را در این موضوع موثر دانست و افزود: به همین جهت چنین فعالیت‌هایی را ادامه می‌دهند اما باید در نظر داشت که اکثر کارخانه‌داران روس با شرکت‌ها سرمایه‌گذاران کلان امریکایی رابطه دارند. یعنی احتمال دارد در ابتدای کار یا اواسط کار با مشکلاتی مواجه شویم. دبیر انجمن واردکنندگان خودرو این نکته را هم متذکر می‌شود که بعید است ایرانی‌هایی که سوار ماشین‌های اروپایی شدند، این ماشین توانایی اقناع آنها را داشته باشد و دیگر آنکه اگر این ماشین به تولید برسد رقیبی برای خودروهایی مانند چانگان است. بنابریان باید دید در میان این خودروها می‌تواند جای خود را باز کند یا خیر.
