بازگشایی‌مدارس؛ سخت و ناگزیر
همه‌چیز داشت خوب پیش می‌رفت، وزیر آموزش و پرورش دوشنبه دهم شهریور، در نشستی خبری گفت که مدارس در شرایط سفید همچون گذشته باز هستند، در موقعیت زرد به‌صورت زوج و فرد برگزار می‌شوند و در شهرهای قرمز به‌صورت غیرحضوری و از راه دور خواهند بود.
اما 2روز بعد روی صفحه تلویزیون ظاهر شد و درجهت مخالف صحبت‌های قبلی‌اش گفت که مدارس در تمام شهرها و حتی موقعیت قرمز باز هستند و دانش‌آموزان باید به مدرسه بروند. این تغییر موضع ناگهانی و اظهارنظرهای بعدی حاجی‌میرزایی و معاونانش در دقیقه90 بازگشایی مدارس را پیچیده کرده و پرسش‌های زیادی به‌وجود آورده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، در این میان آنچه روشن است اینکه همه دانش‌آموزان کشور از امروز به مدارس فراخوانده شده‌اند اما برنامه هر مدرسه‌ای با مدرسه دیگر متفاوت است؛ سال تحصیلی متفاوتی آغاز شده است؛ هم برای دانش‌آموزان، هم معلمان و هم خانواده‌های آنها. این شهریور شبیه هیچ‌یک از شهریورهایی که مدارس از سرگذرانده‌اند نیست؛ سرگردانی با وجود کرونا گریبانگیر همه است و در مدارس با وجود گستردگی حوزه اثرگذاری و افراد تحت پوشش، بیشتر.
مدارس پرتراکم دولتی
همزمان با متفاوت‌ترین بازگشایی سال تحصیلی در زمانه کرونا، اعتراض‌ها و نقدهای والدین دانش‌آموزان بسیار زیاد است، آنها نگران هستند که چطور باید فرزندانشان را به مدرسه بسپارند درحالی‌که آمار کرونا در تعداد زیادی از شهرها همچنان بالاست. محبوبه شفقتی، 2فرزند دانش‌آموز دارد و خودش هم معلم است، او به تأکید می‌گوید برای نخستین روز سال تحصیلی جدید، نه خودش به مدرسه می‌رود و نه اجازه می‌دهد فرزندانش بروند:« قرار بر این بود که در تهران که وضعیت قرمز است، کلاس‌ها غیرحضوری باشد اما چه شد که یکباره این تصمیم تغییر کرد؟ آیا معجزه‌ای رخ داده؟ واکسن کرونا تولید شده؟ چطور می‌توانیم فرزندانمان را به مدارسی بفرستیم که 400 تا 700 دانش‌آموز دارد؟ مگر نگفتند بخش کودکان کرونا در بیمارستان‌ها راه افتاده و کودکان از کرونا مصون نیستند؟» مهم‌ترین انتقاد او به این بازگشاییها در شرایط کنونی، تراکم بالای جمعیت دانش‌آموزان در مدرسه‌های دولتی است. به‌گفته او کلاس‌های درس در مدارس دولتی بالای 35دانش‌آموز دارد و مساحت کلاس‌ها بیشتر از 20متر نیست و این فضای فشرده هم برای دانش‌آموز خطرناک است و هم برای معلم. از روز پنجشنبه، هشتگ نه به باز شدن مدارس در فضای مجازی رونق گرفت و تعداد زیادی از والدین با خطاب قرار دادن وزیر آموزش و پرورش گفتند از حضور فرزندشان در مدرسه جلوگیری می‌کنند.
روزهای پردردسر مدیران
مدیران مدارس از دیگر منتقدان اطلاع‌رسانی شیوه بازگشایی مدارس هستند، آنها می‌گویند که اعلام یکباره حضور اجباری دانش‌آموزان در مدارس، آنها را تحت فشار شدید والدین از یک‌سو و اداره آموزش و پرورش از سوی دیگر قرار داده است. مجتبی علیان، مدیر مدرسه متوسطه دوره دوم در منطقه7 تهران در این‌باره گفت: «به ما اعلام کرده بودند که اگر شرایط قرمز بود، آموزش غیرحضوری باشد و فقط دانش‌آموزانی که به لوازم هوشمند ارتباطی دسترسی ندارند، در روزهای خاصی به مدرسه بیایند. بعد یکباره از طریق تلویزیون و نه بخشنامه اداری اعلام کردند که همه مدارس باید باز باشد و درپی این خبر، والدین تماس پشت تماس که تکلیف ما چیست و باید چه کنیم؟» او ادامه داد: «وزیر آموزش و پرورش گفته سرانه جداگانه‌ای برای ضدعفونی کردن مدارس و رعایت پروتکل‌ها به مدیران داده‌اند ولی من با هر مدیری صحبت کردم، گفتند اعتباری برای این‌کارها در اختیار مدارس نگذاشته‌اند. ما مدارس را باز می‌کنیم اما امنیت سلامت دانش‌آموزان را نمی‌پذیریم.» برخی از والدین می‌گویند که مدیران مدارس از آنها خواسته‌اند که روز شنبه فرزندشان را با رضایتنامه به مدرسه بفرستند. رضایتنامه‌ای که در آن ذکر شده باشد که سلامت دانش‌آموز حتی در ساعت حضور در مدرسه به‌عهده والدین است. سعیده قاضیان، مدیر مدرسه ابتدایی فاطمه‌الزهرا در منطقه14 این خبر را تأیید کرد و گفت: «رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای کودکان و نوجوانان سخت است و قطعا ما با مشکلاتی در کلاس‌ها، حیاط مدرسه، سرویس بهداشتی و آبخوری مواجه می‌شویم. ما نمی‌توانیم هر روز مراوده 300دانش‌آموز را کنترل کنیم و والدین باید در جریان این محدودیت‌های ما قرار بگیرند.»
خانواده‌ها با مدرسه تماس بگیرند
انتقادها به حضور اجباری دانش‌آموزان در مدارس در روزهای اخیر آنقدر بالا گرفت که علی باقرزاده، رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش، پنجشنبه‌شب در خبر21 تلویزیون ظاهر شد و گفت: روز شنبه، دانش‌آموزان قبل از حضور در مدرسه از طریق کانال‌های ارتباطی که مدارس با دانش‌آموزان و خانواده‌ها دارند و از طریق تماس تلفنی با مدیر مدرسه و کارکنان از وضعیت حضور در مدرسه مطلع شوند. او این توضیح را هم داده که مدل‌های بازگشایی مدارس متفاوت است و یکی از روش‌ها تقسیم دانش‌آموزان و حضور آنها در روزهای زوج و فرد است. اختیار تصمیم‌گیری در مورد موضوعات را به شورای مدرسه داده‌ایم که به‌اقتضای مساحت مدرسه، تعداد دانش‌آموزان، وضعیتی که در تهویه می‌توانند داشته باشند، تصمیم بگیریند. یکی از آنها روش زوج و فرد است.» با وجود این اظهارنظرهای مسئولان وزارت آموزش و پرورش، برخی از ادارههای کل آموزش و پرورش استان‌ها مانند مرکزی و بوشهر اعلام کرده‌اند شنبه حضور دانش‌آموزان در مدارس الزامی نیست و آموزش‌ها تا پایان شهریور غیرحضوری است. اما مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران به ایسنا گفته است: اصل بر حضور دانش‌آموزان در مدارس است اما این حضور انعطاف‌پذیر است و دانش‌آموزان طبق برنامه مدارس می‌توانند در مدارس حضور یابند. شورای مدرسه مجموعه‌ای است که درباره مسائل داخلی مدرسه تصمیم می‌گیرد؛ این شورا متشکل از مدیر مدرسه، نماینده معلمان و نماینده اولیاست و در آنجا درباره نحوه حضور دانش‌آموزان تصمیم می‌گیرند. این شوراها اگر تشخیص دادند که تراکم دانش‌آموزان زیاد است آنها را تقسیم‌بندی می‌کنند و در قالب گروه‌های مختلف برنامه‌ای را برای حضورشان در مدارس تدوین می‌کنند. آموزش و پرورش، مدیران مناطق، مدیران مدارس، معلمان، دانش‌آموزان و والدین آنها روزهای حساس و پرابهامی را می‌گذرانند. آنها با مسائلی درگیرند که در سال‌های گذشته دغدغه هیچ کدامشان نبود، دغدغه‌ای که حالا آنها را رودرروی هم قرار داده است؛ با نگرانی‌های فزاینده، مسئولیت‌های متفاوت و البته یک دغدغه مشترک: تلاش برای بقا و امنیت بیشتر در بحبوحه همه‌گیری یک ویروس خطرناک.
پیک جدید کرونا در راه است؟
نگرانی‌ها درباره شروع پیک جدید کووید 19 با بازگشایی مدارس و برپایی حضوری کلاس‌ها بالا گرفته است. یکی از مسئولان سازمان نظام پزشکی دیروز در آستانه آغاز سال تحصیلی در نامهای سرگشاده توقف فوری بازگشایی مدارس را خواستار شد. رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی از احتمال آغاز پیک جدید شیوع کرونا می‌گوید و عضو ستاد مقابله با کرونای تهران تاکید می‌کند که با وضعیت جدید، به تعداد کودکان مبتلا به کرونا اضافه می‌شود و باید منتظر افزایش آمار ابتلا و مرگ و میر میان آنها بود. پیش ازاین قرار بود مدارس با توجه به وضعیت قرمز، سفید و زرد بودن شهرها، بازگشایی شوند اما با تصمیم جدید وزیر آموزش و پرورش، تمامی مدارس با رعایت پروتکل‌ها موظف به برپایی کلاس‌های حضوری شدند. اتفاقی که با واکنش سازمان نظام پزشکی همراه شد، به‌طوری‌که رئیس مجمع عمومی سازمان نظام‌پزشکی در نامهای، از ستاد ملی مقابله با کرونا برای جلوگیری از بازگشایی مدارس در تمام مناطق، درخواست فوری کرد. عباس آقازاده از رئیس ستاد خواست تا از جان میلیون ها دانش‌آموز دفاع کند و دخالت در کارشناسی تخصصی نحوه مقابله و مبارزه با بیماری را عاملی برای تبدیل شدن به فاجعه انسانی می‌داند. این مسئول در سازمان نظام پزشکی در توضیح بیشتر می‌گوید که این سازمان پیش از این در خرداد، تیر و مرداد، در چندین اطلاعیه به طور مکرر نسبت به خطرات بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها هشدار داده و بر ضرورت رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی تاکید کرده بود اما توجهی نشد. این در حالی است که مدارس در بسیاری از نقاط کشور، بودجه و حتی فضای لازم برای رعایت پروتکل‌ها و ضدعفونی کردن محیط را ندارند. مدارس به دلیل محدودیت مالی، حتی امکان توزیع ماسک میان معلمان و دانش‌آموزان را ندارند. آقازاده، معتقد است آموزش و پرورش در این شرایط باید تصور کند که ما در شرایط بحرانی به سر می‌بریم و امکان برگزاری کلاس درس حضوری نداریم. وزیر آموزش و پرورش قبلا به وضعیت کشورهای اروپایی اشاره کرده و گفته بود که مدارس در این کشورها از یک هفته پیش با همین پروتکل‌ها، شروع به کار کرده‌اند. رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی این مقایسه را نادرست می‌داند: «بازگشایی مدارس می‌تواند منجر به شیوع پیک جدیدی از کرونا در کشور شود، در مهر و آبان ما در کنار کرونا با شیوع ویروس آنفلوآنزا مواجه می‌شویم و آن زمان وضعیت وخیم‌تر می‌شود.» حمید سوری هم که اپیدمیولوژیست و عضو ستاد مقابله با کرونای تهران است می‌گوید، بازگشایی مدارس در شرایط کنونی باعث تقویت چرخه انتقال ویروس در جامعه می‌شود: «وضعیت نگران‌کننده است و بازگشایی مدارس و حضور دانش‌آموزان در کنار هم با توجه به پایین بودن سن و نداشتن درک درست از مفهوم رعایت پروتکل‌ها، موارد ابتلا در این گروه سنی را بالا می‌برد.» به گفته او، شیوع کرونا در ایران از ابتدا بالا بوده و هنوز هم بالاست.
