۷سال گذشته از نظر سیاسی و اقتصادی استثنایی بود/ اتکای چندانی به نفت نداریم

به گزارش اقتصادآنلاین، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در این نشست که به مناسبت هفته دولت برگزار شد، با بیان اینکه مقایسه شرایط زمانی و خدمات ارائه شده از سوی این دولت به مردم با دولت های گذشته بسیار مهم است، گفت: دولت تدبیر و امید اولین دولتی بعد از انقلاب اسلامی است که در شرایط تحریم کار خود را شروع کرد و از پایان سال گذشته نیز با موضوع شیوع بیماری کرونا مواجه شد.

رئیس جمهور اظهارداشت: این مقایسه بیانگر نقاط قوت و در جاهایی ممکن است نقاط ضعف باشد اما در عین حال هر موفقیتی داشتیم در سایه حضور و تلاش مردم و رهنمودهای مقام معظم رهبری بوده و به عبارتی نقاط قوت ما تعلق به ملت دارد و نقاط ضعف ما تعلق به خودمان دارد.

روحانی افزود: طی این 7 سال، وضعیتی ایجاد شد که صادرات غیرنفتی کشور بر صادرات نفتی آن، پیشی گرفت که این مهم در 60 سال گذشته و از زمان دولت مرحوم مصدق بی سابقه بود. همچنین در 26 سال گذشته بی سابقه بوده که دو سال یعنی سالهای 95 و 96 تورم ما تک رقمی شود و همچنین سابقه نداشته که رشد اقتصادی ایران به بالاترین رشد اقتصادی در جهان برسد؛ یعنی آنچه که در سال 95 اتفاق افتاد.

رئیس جمهور به دستاوردهای دولت های یازدهم و دوازدهم در حوزه تولید برق و سد سازی اشاره کرد و گفت: تا پایان این دولت 20هزار مگاوات بر میزان تولید برق کشور افزوده می‌شود که این در مقایسه با دولت‌های قبلی بی‌سابقه است و همچنین تا پایان فعالیت این دولت، بیش از 50 سد به بهره برداری می رسد.

روحانی مقایسه این دستاوردهای با دستاوردهای دولتهای پیشین را نه کار دولت بلکه کار رسانه ها برشمرد و اظهارداشت: دولت کار و وظیفه خودش را انجام داده اما تبیین این خدمات و نقد آن، با رسانه‌ها است.

رئیس جمهور گفت: رسانه ها هم کار نقد و هم کار تبیین را انجام می دهند، اما اگر کار، درست تبیین نشود، نقد بر واقعیت نمی‌نشیند. اول باید واقعیت را تبیین و خبرش را درست به مردم ارائه کنیم و بعد بر روی آن واقعیت، نقد دلسوزانه توام با ارائه راه حل کنیم.

روحانی با استقبال از نقد رسانه های همگانی، اظهارداشت: اگر نقد از روی دلسوزی انجام گیرد موجب تصحیح امور، کمال امور و بهبود امور خواهد شد.

رئیس جمهور همچنین به ضرورت همخوانی انتظارات با امکانات اشاره کرد و گفت:در هر دولتی و در هر مقطعی، اگر انتظارات مردم را بیش از حد بالا ببریم همیشه شکست می خوریم؛ یعنی هر دولتی هر مقدار هم که خدمات ارائه کند اما اگر در نظر مردم، انتظارات را بالاتر ببرد، شکست می خورد. انتظارات باید در حد امکانات و واقعیات جامعه باشد.  

روحانی افزود: به هر حال منابع ما محدود است و اگر انتظارات بالاتر از سطح منابع موجود افزایش یابد، فاصله بین انتظارات و واقعیت‌ها حاصل می‌شود که نتیجه آن ایجاد یاس و سرخوردگی مردم است.

رئیس جمهور اظهارداشت: بیماری کرونا باوجودی که سختی های زیادی را به کشور تحمیل کرد اما یک همنوایی و همصدایی در مبارزه با این بلیه را هم ایجاد نمود. یعنی هم دولت و هم رسانه‌ها با هم همصدا شدند و این همصدایی می‌تواند آثار بسیار خوبی داشته و موجب وحدت و همدلی شود.

روحانی بالا بردن میزان تولید کشور و ناکام گذاشتن طرحهای دشمنان را در سال پیش رو، بسیار مهم دانست و گفت: دشمنان به دنبال فروپاشی کشور و نظام بودند و همه ما باید این واقعیت را برای مردم تبیین کنیم که دولت و ملت در برابر دشمن پیروز شدند و البته به طور طبیعی تحریم و فشارهای دشمنان، سختی‌ها و مشکلاتی را هم برای مردم به وجود آورده است.

رئیس جمهور افزود: به رغم فشارهای دشمنان و مشکلات ناشی از بیماری کرونا، آمارها نشان می دهد که در چهار ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل،تقریبا در همه بخش های صنعت، کشاورزی و حتی خدمات، تقریبا جزو کشورهای معدودی در دنیا هستیم که افزایش تولید داشته ایم و ان شاء الله این جهش تولید را در حد توان‌ کشور، اجرایی و عملیاتی خواهیم کرد.

در ادامه این نشست، رئیس جمهور به پرسش های مدیران ارشد رسانه های همگانی کشور پاسخ داد.

متن پرسش های مقامهای ارشد رسانه های همگانی و پاسخ های رئیس جمهور به این شرح است:

محمدرضا نوروزپور مدیرعامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی در این نشست از رئیس جمهور پرسید: به رغم دستاوردهای زیادی که دولت تدبیر و امید در هفت سال گذشته داشته در محافل رسانه‌ای و افکار عمومی دولت جنابعالی را به نام دولت دیپلماسی، دولت مذاکره و دولت سیاست خارجی می‌شناسند و بزرگترین دستاورد دولت همچنان در ذهن مردم برجام است، به هر حال مردم این را متوجه شدند که کشور ما برای اولین بار شاید در طول تاریخ بعد از انقلاب که تقریبا کم نظیر بود با شش کشور قدرتمند دنیا سال ها مذاکره کرد و در دولت شما این مذاکرات شدت گرفت و به نتیجه رسید، فارغ از نتیجه آن که برجام بود خودِ نفس این مذاکرات پشت آن قدرت جهانی واقعا بی نظیر بود، در این مذاکراتی که رفت و برگشت و چالش و گفت‌وگو، عقب و جلو رفتن داشت، به هر حال مسائلی که بود واقعا بی نظیر و خودش یک موفقیت بزرگ بود. برجام ثمرات بسیار زیادی داشت که تکرار آن از حوصله خارج است اما در همین دولت جنابعالی بود که توان دفاعی کشور افزایش پیدا کرد به هر حال پهپاد بسیار پیشرفته و برتر ایالات متحده آمریکا توسط موشکهای ساخت داخل و متخصصین همین کشور و در همین دولت در وزارت دفاع و صنایع دفاع ما ساقط شد. اما یک بخش‌هایی از این دستاوردها گفته می‌شود و روی آن تاکید می‌شود ولی قسمت دیگر یک جوری نادیده گرفته شده، آیا به نظر جنابعالی می‌توانیم این را بگوییم که در دوره شما توازنی برقرار شد بین دو بال دیپلماسی و توان دفاعی کشور؟ اینها را اگر بخواهیم وجهه‌ای بگوییم از یک منظر وجه جمال نظام قدرت و پیشرفت پیدا کرد هم وجه جلالی آن، آیا شما این توازن را الان در حد اعلی می‌دانید؟ تحلیل و ارزیابی شما از این چیست؟

رئیس جمهور: فکر می‌کنم آنچه برای کشور مهم است، قدرت است یعنی کشور باید توانمند و قدرتمند باشد. در بخش اقتصادی، هم در بخش سیاسی، هم در بخش دفاعی و در همه زمینه‌ها باید توانمند باشد یعنی وقتی می‌گوییم که در محصولات کشاورزی از 97 میلیون تن به 130 میلیون تن رسیدیم این یعنی قدرت یعنی کشور توانسته از لحاظ امنیت غذایی یک قدم بزرگ بردارد یعنی در عرض هفت سال 30 درصد نسبت به کل تاریخ کشورمان  هر چه در تاریخ کشورمان بوده، در محصولات کشاورزی در این هفت سال 30 درصد افزایش پیدا کردیم و از 97 به 130 رسیدیم که این می‌شود قدرت ما.

 وقتی در بخش دفاع توانمندی‌های دفاعی ما بالا رفته و در پدافند هوایی باور 373 را توانستیم تولید کنیم که یک چیزی بالاتر از  اس-300 است، این یعنی قدرت یعنی توانمندی. وقتی ناوچه، زیردریایی و موشک کروز دریایی را همین هفته قبل رونمایی کردیم که برد این موشک کروز هزار کیلومتر است و شما این را با زمان جنگ و توانمندی‌هایی که داشتیم مقایسه کنید یا حتی یک سال پیش، توانمندی ما یک سال پیش در کروز دریایی البته 300 کیلومتر شاید کمی بیش از یک سال پیش بوده و از 300 به 700 رسیدیم و الان به هزار رسیدیم یعنی همه توانمندی‌ها برای ما مهم است.

 یکی هم قدرت دیپلماسی است. در قدرت دیپلماسی اینکه ما قادر هستیم در سازمان ملل روبروی آمریکا که یک ابرقدرت و عضو دائم شورای امنیت است، بایستیم و مقابله کنیم و موفقیت به دست بیاوریم و این ارائه قطعنامه علیه ایران و آن هم راجع به تحریم تسلیحاتی که اینها 42 سال تبلیغ کردند که سلاح ایران به نفع ملت‌های منطقه نیست و اینطور تبلیغ کردند، آن وقت به سازمان ملل بیایند و بخواهند این تحریم تسلیحاتی را ادامه دهند یعنی جلوی پایان تحریم تسلیحاتی را بگیرند و فقط غیر خودشان یک رای داشته باشند، این به معنی موفقیت و قدرت دیپلماسی کشور است.

 در مذاکرات هسته‌ای هم یک موفقیت بزرگ بدست آوردیم و توانستیم به جایی برسیم که همه علت‌ اینکه می‌بینید اسراییل، عربستان و آمریکا این همه دل نگران بودند و ترامپ را وادار کردند به اینکه این برجام را بشکند برای اینکه بعد از برجام یک گشایشی برای کشور حاصل شد و این گشایش بسیار تاثیرگذار بود که الان نمی‌خواهم توضیح بدهم و اگر بخواهم هر سوالی را اینقدر توضیح بدهم حتما نوبت به بقیه نمی‌رسد. بنابراین آنچه برای ما مهم است قدرت ملی است. بخشی از قدرت ملی، سیاسی و سیاست داخلی و سیاست خارجی است، یک بخشی از آن اقتصادی است، یک بخشی از آن فرهنگی و یک بخشی هم قدرت دفاعی و نظامی ما است که اینها در کنار هم قرار می‌گیرد.

در قدرت علمی می‌بینید پیشرفت ما از نظر فناوری در این هفت سال چقدر زیاد بوده است.  بنابراین آنچه مهم است و برای ما افتخار است، این است که روز به روز این قدرت ملی را به پیش ببریم و وقتی قدرت ملی بالا می‌رود، خود به خود بازدارندگی ما در برابر دشمنان بیشتر می‌شود و از منافع ملی حراست و حفاظت می‌شود.

سوال - مهرداد سیدمهدی مدیرعامل خبرگزاری صدا وسیما: با تبریک هفته دولت خدمت جنابعالی و  همکاران محترمتان، و گرامیداشت یاد شهیدان رجایی و باهنر و تسلیت ایام سوگواری ابا عبدالله الحسین(ع)،  جنابعالی به درستی اشاره فرمودید که یکی از عرصه‌های قدرت عرصه اقتصادی است. در عرصه اقتصادی یکی از ابزارهای مهم برای توانمندی و اینکه ما به مرحله بازدارندگی برسیم و دشمن نتواند از هر فرصتی از دریچه اقتصادی وارد شود و احساس کند که می‌تواند ما را تحت فشار قرار دهد، بحث رهایی از وابستگی به نفت است. یا به تعبیری بودجه کشور از نفت خلاصی پیدا کند، اقداماتی انجام شده بخصوص در سال‌های اخیر و یک بخش آن در یکی 2 سال اخیر شاید معطوف به تحریم‌ها بوده است، تحریم‌ها، یک جنایت و ظلم بود ولی به نظر می‌رسد برکاتی هم داشت که یک بخشی از آن همین عرصه‌ای بود که کشور را به سمتی برد که از بحث نفت فاصله بگیرد. اینها نتیجه فشارها بود به اجبار رفتیم به سمتی که از نفت فاصله بگیریم.

ولی بحث مهم، بحث ساختاری است، می‌خواستم جنابعالی بفرمایید در سال آخر فعالیت، دولت چه برنامه‌ای دارد که یک هدیه ماندگار را تقدیم کشور کند که کشور بتواند یک بار برای همیشه به صورت ساختاری از نفت رهایی پیدا کند.

رئیس جمهور: نکته مهمی است که کشور را به یک نقطه‌ای برسانیم که به یک محصول وابسته نباشد، مخصوصاً محصولی که ماده خام است. ما هم تک محصولی بودیم یعنی همان نفت خام. از چاه‌ها نفت استخراج می‌کردیم و در اختیار می‌گذاشتیم. آن چیزی که برای ما مهم است این است که کاری کنیم که به تک محصول متکی نباشیم، یعنی اگر نفت است، چیزهای دیگر هم باشد، یعنی در کنار نفت، پتروشیمی و فولاد و سایر محصولات بتواند ظهور و بروز پیدا کند.

نکته دوم این است که آن محصول را به صورت خام نفروشیم، همین نفت خام اگر به فرآورده هایی مثل  بنزین و گازوئیل تبدیل شود و اینها را بفروشیم این کار خوبی است و نمی‌خواهیم اعتراض کنیم حتماً می‌خواهیم ادامه دهیم. ما کشوری بودیم که 7 سال پیش هم در بنزین و هم در گازوئیل واردکننده بودیم.

یعنی کل بنزین و محصول ما در روز حدود 54 میلیون لیتر بود، الان رسیدیم به 107 الی 110 میلیون لیتر و تا پایان دولت می‌توانیم همین روند را ادامه دهیم.

در بنزین خودکفا شدیم و هم صادر می‌کنیم. در گازوئیل واردکننده بودیم الان 2 سال است که صادرکننده گازوئیل هستیم.

بنابراین مهم است که از نفت فاصله بگیریم. مقصود نفت خام است که از آن باید فاصله بگیریم.

یک مقداری، تحریم ما را وادار کرد. در بودجه پارسال اتکاء ما به نفت 9.9 بوده؛ یعنی اتکاء ما به نفت در طول 42 سال و قبلش برای اولین بار تک رقمی شده است.

اگر تحریم نبود دیرتر به این نقطه می‌رسیدیم. اگر هم تحریم نبود، آن مصوبه‌ای که داریم برای صندوق توسعه ملی که هر سال 2 درصد بالا می‌رود، خود آن هم جلوی ما را می‌گیرد یعنی نفت را صادر می‌کنیم ولی پولش می‌رود داخل صندوق توسعه ملی آن هم راهی است که جلوی ما را می‌گیرد اصل این حرف، حرف درستی است باید از خام‌فروشی فاصله بگیریم. اتکاء بودجه ما به نفت باید برداشته شود.

الان تقریباً اتکاء چندانی نداریم. یعنی 9 درصد چیزی نیست. امسال هم ممکن است کمتر از پارسال شود، پیش‌بینی تا پایان سال را دقیق ‌نمی‌توانم بگویم، ممکن است همانقدر و یا حتی کمتر شود.

بنابراین، جزو برنامه‌های دولت این است که ما از خام‌فروشی و از اتکاء به نفت فاصله بگیریم. یک برنامه‌ای تدوین کردیم که به زودی اعلام می‌کنیم و نهایی می‌شود. البته این برنامه چارچوبی برای یکسال پایانی دولت است. برنامه پایانی دولت‌مان را اعلام می‌کنیم. البته خود به خود می‌رود در ساختار بودجه و مجلس برای سال آینده اما برای امسال و سال آینده چارچوب خوبی است. یعنی دولت کار خوبی انجام داده و ان‌شاء الله نشان می‌دهد که در حال تلاش در این مسیر است.

سوال - علی متقیان مدیرعامل خبرگزاری ایسنا: ایام را تسلیت و هفته دولت را تبریک عرض می‌کنم. تشکر می‌کنم از فرصتی که به رسانه‌ها دادید. همانطور که فرمودید 7 سال از جایگاه جنابعالی در ریاست جمهوری گذشته است. در این مدت علیرغم حوادث سخت و طبیعی و غیره مترقبه، دولت بحمدالله برنامه‌های خود را به شایستگی در مسیر پیشرفت و توسعه ادامه داده است. اگر حضرتعالی بخواهید با نگاهی گذرا به 7 سال گذشته سرفصل معضلات ریشه‌ای موجود کشور را مورد اشاره قرار دهید، چه خواهید گفت؟ اگر می‌توانستید زمان را به عقب برگردانید در کدام یک از تصمیمات خود تجدیدنظر می‌کردید؟ حال که یک سال بیشتر از دولت تدبیر و امید باقی نمانده، با استفاده از تجربیات گذشته چه برنامه‌ای را در کانون توجه خود قرار خواهید داد؟ به عبارت دیگر کدام یک از معضلات ریشه‌ای کشور را تا پایان دولت حل خواهید کرد و یا در یک ارزیابی کلی میراث ماندگار دولت جنابعالی برای دولت بعد چه خواهد بود؛ طرحی که بتوان برای همیشه از آن به عنوان شاخصه اصلی دولت تدبیر و امید یاد کرد؟

رئیس جمهور: گاهی این را گفتم، 3، 4 نکته اساسی در دولت بوده که فکر می‌کنم این برای همیشه به یادگار بماند. اولین آن طرح تحول سلامت است. طرح تحول سلامت کار بسیار بزرگی بود که انجام گرفت. پرداختی مردم وقتی در بیمارستان بستری می‌شوند، از 37 درصدی که از جیب پرداخت می‌کردند، الان در شهرها 10 درصد و در روستاها 6 درصد شده، به علاوه اینکه در طرح تحول سلامت، کار عظیمی انجام شده است. یعنی توانمندی بهداشتی کشور از لحاظ تجهیزات، تخت و پزشک بیش از 2 برابر شده است. این کار بسیار عظیم و بزرگی در بخش سلامت است. این را باید ادامه دهیم. دولت بعد هم ان‌شاء الله ادامه می‌دهد.

در اقتصاد دانش‌بنیان، مخصوصاً در اقتصاد دیجیتال و شرکت‌های دانش‌بنیان کار عظیمی انجام گرفته است. شرکت دانش‌بنیان کشور از 55 شرکت به 5200 شرکت رسیده و 95 برابر شده است. این کار بسیار عظیم و بزرگی بوده که انجام گرفته است.

در فضای مجازی که خودش زیرساختی است هم برای علم و فناوری و دانش‌های دیگر، کار عظیم و بزرگی شده، توانمندی کشور برای استفاده از شبکه، 33 برابر شده است. یعنی 2 برابر و 3 برابر نیست، 33 برابر شده و تا پایان دولت بیشتر هم می‌شود.

در زمینه نفت و گاز کار بزرگی انجام دادیم. در پارس جنوبی در دولت‌های سابق 10 فاز به ثمر رسیده است. الان جز فاز یک، همه فازها را تمام کردیم. کار عظیم و بزرگی انجام گرفته است.

همچنین عدالت روستایی به نظرم کار بزرگی است که باید ادامه پیدا کند. الان گاز، راه، بهداشت و درمان، برق و آب روستاها، همه اینها را می‌توانید مقایسه کنید و ببینید چه کار بزرگی صورت گرفته و این کار همچنان باید ادامه پیدا کند.

در سیاست خارجی، جمهوری اسلامی ایران در این 7 سال یک توانمندی بیشتری از دوره‌های سابق، از خود نشان داد، این توانمندی همچنان باید سر جای خودش باشد.

برای اولین ایران در یک جمع اقتصادی و یک اتحادیه اقتصادی وارد شد. اولین بار وارد اتحادیه اقتصادی اوراسیا شدیم.

در حال حاضر اگر آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی و چند کشور را که همیشه با ایران مخاصمه داشتند، کنار بگذاریم، روابط ایران با کشورهای دنیا، یک روابط نزدیک‌تری است. اینکه در سازمان ملل می‌رویم و می‌بینیم که در یک جمع 15 نفری 13 الی 14 نفر یا با رأی ممتنع و یا رأی منفی‌شان، به نفع ایران رای می‌دهند، این قدرت سیاسی جمهوری اسلامی است. به نظرم در بعضی از بخش‌ها، قدرت سیاسی و قدرت اقتصادی خوب و در بخش نظامی هم همین‌طور توانمندی بسیار خوبی داشتیم.

این نکته را بگویم، شما به حوادث طبیعی، غیرطبیعی و معضلات اشاره کردید، این را کمتر می‌گوییم که در این دولت با تروریسم بین‌الملل بیش از همیشه مبارزه کردیم و پیروز شدیم.

مبارزه با داعش کار ساده‌ای نبود. نام آن سردار بزرگ؛ سردار شهید قاسم سلیمانی را گرامی می‌داریم. کاری که آن بزرگمرد انجام داد، نیروهای مسلح و دولت انجام دادند، زمانش نیست توضیح دهیم که دولت چه اقداماتی کرده و چه باری بر دوش‌اش بوده است.

در این 7 سال، یک طرح توطئه‌آمیز بزرگ علیه امنیت منطقه در هم شکسته شده است. داعش را درست کرده بودند برای ناامنی کل منطقه و می‌خواستند زمینه را برای نیل تا فرات آماده کنند؛ برای اسرائیل بزرگ آماده کنند، اما این طرح در هم شکسته شد.

کار بزرگی در این زمینه‌ها و امنیت منطقه صورت گرفته است. همه اینها جای خودش را دارد. خود شماها باید اینها را بگویید که دولت چقدر موفق بوده است. اما اینکه اگر برمی‌گشتیم، امروز دولت را شروع می‌کردیم، چه می‌کردیم، حتماً نظرات متفاوت است و فرق می‌کند! اما به نظرم دولت افتخارات خوبی را توانسته در این 7 سال داشته باشد، امیدواریم در یک سال پیش رو هم بر این افتخارات افزوده شود.

سوال - مجید قلی زاده – مدیر عامل خبرگزاری تسنیم: یکی از واقعیت‌های دولت حضرتعالی این است که همیشه از حمایت‌های قاطعانه مقام معظم رهبری در برهه‌های حساس برخوردار بودید و خود حضرتعالی هم بسیاری از تصمیمات مهم و اجرایی را منوط به موافقت ایشان کردید.

انتظار این است که دولت در آنچه به رهبری نسبت داده می‌شود نهایت اهتمام و مساعی خود را انجام دهد تا بتواند آن موضوع را محقق و عملیاتی کند، به نظر می‌رسد سرنوشت تحقق عملی بعضی از رهنمودهای کلیدی مقام معظم رهبری مشخص نیست. مواردی مثل مبارزه با فساد در داخل دستگاه دولتی حتی قبل از اینکه پای قوه قضائیه به میان بیاید یا موضوع شفافیت و از بین بردن ریشه‌های فساد و یا موضوعاتی مثل تدوین بودجه و اصلاح ساختار نظام بانکی و یا موضوع مهمی مثل قرارگاه اقتصاد مقاومتی. خواهش می‌کنم در مورد سرنوشت و اقدامات انجام شده و کارهایی که می‌خواهید انجام دهید، نکاتی را بفرمایید.

رئیس جمهور: مقام معظم رهبری همیشه رهنمودهایی برای دولت‌ها دارند و برای ما هم از آغاز رهنمودهایی داشتند و به نظر من مهم‌ترین توصیه ایشان در این 7 سال اقتصاد مقاومتی بود که خیلی تأکید کردند و الان اقتصاد کشور ما نسبت به 7 سال پیش در برابر تکانه و تحریم شدیدی که علیه ما بوجود آمد، مقاوم‌تر شده است. آنها فکر می‌کردند نظام را می‌توانند از بین ببرند.

این بخاطر اقتصاد مقاومتی بود، ما توانستیم علیرغم همه سختی‌ها و مشکلات بایستیم. یکی از مسایلی که مقام معظم رهبری از ابتدا و از سال‌ها پیش آن را دنبال می‌کردند، مسأله مبارزه با فساد بود.

دولت در مبارزه با فساد یک وظیفه‌ای دارد و قوه قضائیه و دستگاه‌های نظارتی وظایف دیگری دارند که باید وظایف خودشان را انجام دهند. به نظر من بالاترین کاری که این دولت برای مبارزه با فساد انجام داده است، دولت الکترونیک و شفاف‌سازی است؛ یعنی اینکه اطلاعات را شفاف در اختیار مردم بگذاریم، اینکه هر کار اقتصادی دولت در اختیار افکار عمومی قرار بگیرد، اینکه رسانه‌ها برای نقد و انتقاد کردن آزاد باشند.

اینها همه منجر به مبارزه با فساد می‌شود. ما در دولت هم در لایحه شفافیت و هم در لایحه تعارض با منافع، هم در لایحه مبارزه با فساد اداری که 3 لایحه مهم ما بود که به مجلس دهم دادیم، مجلس متأسفانه نرسید ما دومرتبه به مجلس یازدهم تقدیم کردیم. این لوایح اگر در مجلس تصویب شود، یک کار عظیم و بزرگ دولت برای مبارزه با فساد است. در دولت الکترونیک هر چه ما جلوتر برویم، از فساد جلوگیری می‌کند. برخی از این فساد بخاطر این است که ناچاریم با هم مواجه شویم و داخل یک اداره با یک فردی برویم. اگر کارهایمان از طریق فضای مجازی و فضای سایبری انجام بگیرد، خیلی از این مفاسد از بین می‌رود، اینکه من این همه در دولت یازدهم و مخصوصاً دولت دوازدهم تلاش می‌کنم که سهام در بورس عرضه شود، یک دلیل آن این است که جلوی فساد گرفته شود، یعنی وقتی شما شستا را در بورس می‌برید برای همه روشن می‌شود شستا چیست؟ شرکت‌ها و منافع‌ آن چیست، موفقیت‌هایش کجا بوده، کجاها ناموفق بوده و سود و زیانش  چقدر است و همه اینها روشن می‌شود.

بنابراین آنچه که دولت باید انجام دهد، به اعتقاد من ما در مسأله شفافیت و در مسأله دولت الکترونیک تلاش می‌کنیم،  قوه قضائیه هم کار خودش را باید انجام دهد، همین شرکت‌هایی که در بورس می‌بریم یک مانع بزرگ است از اینکه آلوده به فساد شوند.

بقیه توصیه‌هایی هم که رهبری داشتند مثلاً در خام‌فروشی همیشه توصیه‌شان این بود که خام‌فروشی نکنیم. ما در این دولت کارهای بزرگی در این زمینه انجام دادیم، یا در زمینه امنیت غذایی که جزو تأکیدات ایشان بود، قدم بزرگی برداشتیم.

از پنجاه و چند درصد در امنیت غذایی الان به 81 درصد رسیده ایم یعنی 81 درصد کالری که مصرف می‌کنیم داخلی است. این به معنی امنیت غذایی است و اجرای توصیه‌های ایشان است.

بقیه توصیه‌های ایشان در قدرت دفاعی، توانمندی و ایستادگی سیاسی در برابر دشمنان به اعتقاد من ما در حد توان‌مان قدم‌های خوبی برداشتیم و ان‌شاء الله امیدواریم در این یک سال باقیمانده بتوانیم ادامه دهیم.

 سوال - محمد قوچانی سردبیر روزنامه سازندگی: تشکر می‌کنم از برگزاری این جلسه و امیدوارم این سنتی شود که غیر از پرسش و پاسخ جلسات رایزنی و همفکری رسانه‌ها با مقامات عالی کشور برگزار شود. 2 توفیق بزرگ و نقطه عطف دولت مسأله برجام و مبارزه با موج اول کرونا محصول یک همدلی و هماهنگی در نظام جمهوری اسلامی ایران بود. رسیدن به یک صدای واحد و یک حاکمیتی که در حقیقت از موضع قدرت ملی صحبت می‌کند در تصویب برجام و هم در مسأله برخورد کرونا غیر از مردم که واقعاً همراهی کردند، کل حاکمیت هم یک صدای واحد داشت.

به نظر می‌رسد در جاهایی این دچار مشکل شده. مثلاً در اصلاحات ساختاری که در مورد اقتصاد گفته می‌شود، ماجرای بنزین یا در ماجرای مربوط به گشایش اقتصادی اخیری که از طرف حضرتعالی و رئیس قوه مقننه مطرح شد، یک خللی ایجاد شد و موارد متعددی مثل این را می‌شود برشمرد در حالی که اگر انجام شده بود قطعاً نظام جمهوری اسلامی می‌توانست با صدای رساتری صحبت کند. شما در سخنرانی 22 بهمن پارسال اشاره کردید به اصلاحاتی که این اصلاحات فراتر از جناح‌بندی‌های سیاسی است و اصلاحات ملی و ساختاری در نظام جمهوری اسلامی است. در همه این حوزه‌ها کم و بیش این شکاف‌ها را می‌بینیم، مثلاً در همین مسأله فضای مجازی و رابطه‌اش با صدا و سیما و در موضوعات مختلفی که وجود دارد که به یک نوع آسیب‌شناسی نظام جمهوری اسلامی ایران بدل می‌شود، شما چه چشم‌اندازی برای شکل‌گیری این مسأله می‌بینید، روز اولی که حضرتعالی رئیس جمهور شدید به دلیل عدم وابستگی به جناحین و در سال اولی که سالگرد انتخابات بود عکسی از شما منتشر شد که اکثر نامزدهای ریاست جمهوری وقت با همدیگر نماز خواندند در محل ریاست جمهوری، این عکس دیگر تکرار نشد یعنی در مقاطع مختلف این شکاف و این تضاد جوری شد که حتی در مشارکت سیاسی مردم هم اثر گذاشت. شما فکر می‌کنید به عنوان شخصی که سال‌ها در نظام بودید و یک تجربه اجرایی عالی هم دارید، چه زمینه‌ای را باید در اصلاحات ساختاری در چارچوب نظام بوجود آورد و چشم‌اندازی برای آن است یا نه؟

رئیس جمهور: نظام ما یک ویژگی‌های خاص خود را دارد نظام ما یک نظام حزبی نیست وقتی حزبی نیست، یک منافعی و یک ضررهای دارد. اگر نظام حزبی باشد، مسئولیت‌ها و هماهنگی‌ها به عهده احزاب است. 2، 3 حزب بزرگ در کشور هستند و اینها به مردم برنامه می‌دهند و طرفدار و مخالف دارند، در انتخابات با یکدیگر رقابت می‌کنند و معمولاً یک حزب می‌آید و در یک دوره‌ای قدرت را در دست می‌گیرد و هم مجلس و هم دولت در اختیارش است. کار سختی است در یک دولتی، دولت دست یک جناح دیگر باشد، من‌باب مثال می‌گویم این کار سخت است و آسان نیست.

البته در یک دوره‌ای دیدیم علیرغم اینکه مجلس دست یک جناح بوده، دولت دست یک جناح، با هم همکاری خوبی (در مجلس پنجم این جور بود) بود و همکاری خوبی انجام گرفت.

الان با قوای دیگر در جایی که باید کار را هماهنگ کنیم، این هماهنگی انجام می‌گیرد، هماهنگی معنایش این نیست که هر چه خواستیم در آن جلسه سه قوه به تصویب برسد، گاهی ما چیزی را در یک جلسه‌ای  به مرز تصویب می‌رسیم و در جلسه بعدی یک نقطه نظرات دیگر مطرح می‌شود و مقداری ممکن است فاصله بگیریم.

به نظر من تلاش ما باید بر این باشد که در مسایل مهم و اساسی، بتوانیم با هماهنگی و همکاری پیش برویم. مثلا در کرونا علت اینکه پیش می‌رویم یک ستاد ملی داریم این ستاد ملی تصمیم می‌گیرد و این تصمیم مورد حمایت قانون و شورای‌عالی امنیت ملی و مورد حمایت مقام معظم رهبری است کار پیش می‌رود و لذا برای محرم هم می‌تواند تصمیم بگیرد، می‌تواند برای بازار هم تصمیم بگیرد، می‌تواند برای مدرسه و دانشگاه هم تصمیم بگیرد، وقتی یک جا یک توانمندی و قدرتمندی وجود دارد که همه حامی هستند و حمایت می‌کنند، البته در کرونا انصافا همه دست به دست هم دادند یعنی رسانه‌ها، مردم، همه دست به دست هم دادند این کار پیش رفت.

برجام که شما مثال می‌زنید یک مساله مهم و ملی بود که همه مسائل اساسی آن را در شورای امنیت ملی می‌بردیم و تصویب می‌کردیم و در نهایت که در برجام تصمیم گرفتیم در هفت جلسه شورای عالی امنیت ملی بحث کردیم هفت جلسه طولانی مثلا سه ساعته یا بیشتر بحث کردیم تا به تصویب رسید. حالا همه مسائل کشور اینطور نیست اینطور نیست که ببریم جایی و بحث کنیم در سطح بالا، ولی الان هم خیلی از مسائل مهم ما در جلسه شورای عالی امنیت ملی می‌رود آنجا بحث می‌شود، در فضای شورای عالی فضای مجازی می‌رود، شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رود و در دولت تصویب می‌شود. بعضی از موارد مواردی است که خدمت مقام معظم رهبری مطرح می‌کنیم، نظر موافق ایشان را می‌گیریم.

 باید تلاش کنیم این هماهنگی‌ها بیشتر شود با توجه به شرایطی که در نظام ما وجود دارد. جای حزب خالی است، ما هنوز هم در ایران حزب نداریم تشکیلات و گروهها و جناح‌ها داریم ولی حزب به آن معنی که حزب برای مجلس کاندیدا بدهد، بگوییم برویم رای بدهیم تهران 30 نفر ننویسیم، بنویسیم حزب الف یا حزب ب، در ریاست جمهوری، شورای شهر همینطور. سیستم ما، اصلا قانون اساسی ما بر مبنای حزب نیست چون بر مبنای حزب نیست بنابراین بعضی‌ جاها کمی هماهنگی سخت‌تر و مشکل‌تر می‌شود اما نهادهای دیگری داریم که این نهادها شاید در بعضی از کشورهای دیگر شکل آن متفاوت باشد و فرق کند. مثال‌هایی که شما زدید که ما یک طرح اقتصادی داریم این طرح باید در سه قوه بحث و هماهنگ کنیم ممکن است جاهایی هنوز نقصی داشته باشد یا بعضی از دوستان موافق نباشند خودِ من این طرح را طرح خیلی مفیدی برای کشور می‌دانستم ممکن است آخرش بشود یا نشود خیلی چون هنوز ما به یک اتفاق نظر کامل نرسیدیم.

آن چیزی که در ذهن ما بود این بود که بیاییم علیرغم تحریم نفت، نفت را در بازار بفروشیم به قیمت روز با قیمتی که الان فرض کنید اوپک دارد 40 دلار بیشتر یا کمتر با ریال هم بفروشیم بر مبنای نیما بفروشیم ولی این نفت را دو سال دیگر عرضه کنیم به آن کسی که امروز خریدار هست. این می‌توانست خیلی مفید باشد یعنی مشکل امروز ریال ما را حل می‌کرد، بودجه ما را حل می‌کرد، کسر بودجه ما را به بهترین شکل، البته الان هم اوراق می‌فروشیم راههای دیگر داریم این نشود اینطور نیست که بن‌بست باشد ولی این بهتر از اوراق بود اگر این کار را می‌کردیم از اوراق بهتر بود.

 اینکه بحث می‌شود که ما الان چیزی می‌فروشیم دولت بعدی متعهد است، همه دولت همین است همه چیزهایی که ما تعهد می‌کنیم دولت بعدی متعهد می‌شود سیر دولت که تغییر نمی‌کند، هر کاری هم دولت قبلی کرد ما متعهد بودیم. مگر دو میلیون خانه مسکن مهر نبود الان یک میلیون و 300 هزار این خانه‌های مسکن مهر را تکمیل کردیم و تحویل دادیم، آب و برق و نما، نازک‌کاری‌هایش، خیلی از اینها زمین بود، خیلی از اینها فقط اسکلت بود، تعهد ما که نبود تعهد دولت قبلی بود پس بگوییم که دولت قبلی تعهد کرده به ما ربط ندارد؟ دولت دولت است وقتی دولت تعهد کرد دولت بعدی هم متعهد است.

در مسائل سیاسی هم همینطور است در مسائل اقتصادی هم همینطور است. بنابراین این حرف که درست نیست. یا مثلا کسی می‌گوید این نفت که می‌خواهند بفروشند بعد برای بودجه جاری خرج می‌شود، الان نفت آزاد باشد بفروشیم پول آن را چه کار می‌کنیم؟ یک مقداری را می‌بریم جاری، یک مقداری از آن را می‌بریم عمرانی، همیشه مگر اینطوری نبوده؟ اصلا جاری که می‌گوییم یعنی چه، وقتی می‌گوییم جاری بعضی‌ها فکر می‌کنند پول توجیبی وزرا، می‌گویند جاری شد، جاری یعنی چه، یک بار در مورد این بحث کنیم، تمام بهداشت یعنی جاری، تمام آموزش و پرورش یعنی جاری، تمام حقوق بازنشستگان یعنی جاری، تمام مستمری جناح‌های ضعیف جامعه در کمیته امداد، بهزیستی همه اینها یعنی جاری، حقوق کارمند هم باید بدهیم نه کارمند دولت کارمند همه قوا یعنی جاری، بخش عمرانی آن که عمرانی است. اینکه می‌گوییم جاری و از این جاری فکر می‌کنیم جاری یعنی هر روز دکور ساختمان را عوض می‌کنیم، هر روز پرده اینجا را عوض می‌کنیم این نیست. بخش عمده بودجه جاری هزینه های آموزش و پرورش و بهداشت و درمان است. این دو قلم است. 70درصد جاری، 70 هزار میلیارد تومان تقریبا در طول سال مربوط می‌شود به بودجه‌هایی که به بازنشسته‌ها می‌دهیم و به بخش‌های دیگر پرداخت می‌کنیم. این پول جاری یعنی این بقیه آن که جاری نیست یعنی این پول جاری.

بنابراین این حرف یک نقدهایی می‌شود که آن نقدها دقیق نیست یا مثلا می‌گویند دولت بعدی برای این دولت بدهکار می‌شود مگر اوراق را می‌فروشیم بدهکار نمی‌شود کسی سرِ اوراق اشکال می گیرد؟  اوراق که خودِ مجلس تصویب کرده، اوراق را دو ساله می‌فروشیم چه می‌شود؟ پول آن را الان می‌گیریم دو سال دیگر باید پول آن پرداخت شود، خودِ ما هم داریم اوراق پارسال، دو سال پیش را داریم پرداخت می‌کنیم، دولت یک جریان متصل است نمی‌شود وسط آن را برید و جدا کرد و بگوییم این دولت، آن دولت. مثلا الان در پتروشیمی که تا آخر این دولت پتروشیمی ما تقریبا دو برابر می‌شود از 50 میلیون تن به 100 میلیون تن در آخر این دولت می‌رسیم، پتروشیمی ما دو برابر می‌‌شود بنابراین می‌گوییم 11 میلیارد پول پتروشیمی بوده ما کردیم 25 میلیارد پس 14 میلیارد طلبکاریم، دولت بعدی به ما بدهد. پس این حرفها معنی ندارد یک جریان است داریم انجام می‌دهیم اصلا همه مال ملت است، پول نفت هم مال ملت است، بقیه پول‌ها هم مال ملت است تمام اینها از آن ملت است و دولت نماینده مردم است مثلا این مجلس یک قانون وضع کند بگوییم پس برای مجلس بعدی چه می‌شود؟ مجلس بعدی قانون وضع می‌کند اصلا این روند، روندی است که ادامه دارد.

بنابراین در عین حال اگر دو قوه دیگر در نهایت موافقت نکنند این اجرا نمی‌شود، به نظر من اجرای آن منوط به این است که دو قوه دیگر موافقت کنند ولی اگر موافقت می شد یا بشود - ممکن است بشود اگر موافقت شود- جریان بسیار خوبی است که بهترین راه هم برای تامین کسری بودجه است برای امسال و  برای سالهای آینده. الان آمریکا چطور اداره می‌شود، کشورهای اروپایی چطور اداره می‌شوند؟ ما فکر می‌کنیم که بودجه سالانه را اینها می‌توانند درآمد بدست بیاورند، اینها معادل کل درآمد و جی دی پی‌ کشورشان بدهکار هستند اما چطور بدهکار هستند؟ روی همین اوراق، مداوم اوراق منتشر می‌کنند دولت بعدی سال بعد دومرتبه اوراق منتشر می‌کند، ببینید اگر ما اوراق منتشر کنیم برای سال آینده فرض بگیرید 18 درصد پول سود آن را می‌دهیم یا فرض بگیرید 20 درصد در حد زیاد آن، اگر این اوراق را بگیریم کارِ عمرانی انجام بدهیم هزینه این کار عمرانی که پارسال انجام دادیم با سال بعد گاهی 50 درصد فرق می‌کند یعنی اگر سال بعد 50 درصد انجام بدهیم ممکن است گران‌تر تمام شود، 40 درصد ممکن است فرق کند، مجموعا به نفع ماست به هر حال به سود ماست اما در عین حال اینها مواردی است که وجود دارد.

سوال - مهدی شفیعی مدیرعامل موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران:  ایام محرم را تسلیت عرض می‌کنم و گرامی ‌میدارم یاد شهدای دولت و هفته دولت را خدمت حضرت عالی و همه اعضای دولت تبریک عرض می‌کنم و خدا قوت می‌گویم.

جناب آقای رئیس جمهور ما در ماه گذشته به شدت شاهد کاهش اعتبار دولت امریکا و شخص رئیس جمهور این کشور چه در سطح جامعه جهانی و چه داخل این کشور هستیم و در هفته‌های اخیر سیاست فشار حداکثری آمریکا کاملا شکست خورده اما با این حال آقای ترامپ در فشار رسانه‌ای مدعی است که ظرف سه هفته می‌تواند با ایران توافق کند اما ایران است که منتظر انتخابات و شکست اوست. پاسخ شما به وی چیست و چه سرانجامی را برای برجام و تحریم‌ پیش بینی می‌کنید؟

 رئیس جمهور: عرض کنم که فشار حداکثری صددرصد شکست خورده یعنی از دید همه شکست خورده است. فشار حداکثری برای چه بود؟ فشار حداکثری برای این بود که دولت ایران را مجبور کنند که در حال ضعف پای میز مذاکره برود و می‌گفتند مذاکره قبلی و توافق قبلی را کنار می‌گذاریم و به دولت فشار می‌آوریم و دولت را در آن حالت فشار پای میز مذاکره می‌آوریم که عین این کار را در سال اواخر 93 و 94 هم کردند یعنی قیمت نفت را پایین آوردند، قیمت نفت یک سوم و یک چهارم شد برای اینکه ما برای توافق در فشار قرار بگیریم که تاثیر نداشت و آن کار را اسرائیل و عربستان طراحی کردند و نقشه‌های آنها الان معلوم است چه بوده و هدف آنها این بود که ما را در حال ضعف پای میز مذاکره بکشانند و در حال قدرت دلار و ضعف ریال پای میز مذاکره برویم که این کار امکان ناپذیر است و دیدند نشد یعنی 97 و 98 کشور اداره شد و 99 هم انشاءالله اداره می‌شود و بعد هم اگر لازم باشد، اداره می‌شود پس این در هدفی که آنها در تحریم حداکثری داشتند دچار شکست قطعی شدند.

 بعد هم می‌خواستند دنیا به سمت آنها بیاید یعنی آمریکا می‌خواست علیه برجام کار کند و فکر هم می‌کرد اروپا و دیگران پشت سرش بیایند که هیچ کس قبول نکرد و امروز در سازمان ملل و در مجامع جهانی اگر بحث برجام می‌شود واگر کشورهای مختلف هستند، جز آمریکا، یکی دو تا کشور و جزو اذنابش بقیه همه با آمریکا مخالفت می‌کنند پس از لحاظ سیاسی پیروز نشد و از لحاظ ایجاد بحران در جامعه که می‌خواست ایران را به بحران بکشاند و مردم به خیابانها بیایند و در برابر نظام بایستند که این هم دچار شکست قطعی و حتمی شدند.

 مردم را مقداری به زحمت انداختند و خودشان هم در دنیا بی آبرو شدند ولی به هر حال این راه دولت بعدی آمریکا به نظر من چه این دولت یعنی همین‌ها جمهوری‌خواهان باشند و چه دیگران روی کار بیایند، حتما به فکر یک راه حل جدید می‌افتند چون این راه جواب نداده و به نظر من شرایط تغییر خواهد کرد و ناچارند شرایط را تغییر دهند اما ما فعلا بر مبنای اینکه این تحریم هست و باز هم ادامه پیدا می‌‌کند، کشور را اداره می‌کنیم و کشور را می‌توانیم اداره کنیم، همانطور که در این سه سال اداره کردیم.

بعضی از دوستان ما، شما در مطبوعات هم می‌دیدید در سال 97 پیش‌بینی تورم سه رقمی می‌کردند، الان نامه‌های بعضی از اقتصاددان‌ها را دارم که به من نوشتند که با این روند شما در 98 دچار تورم سه رقمی می‌شوید و پیش‌بینی‌هایی که می‌کردند و نشدیم و در 98 به عکس شد که تورم در ماههای آخر 98 کاهش پیدا کرد و اصلا بعد از سه ماهه اول 98 در ماههای بعد تورم کاهش پیدا کرد و الان تورم سالانه ما در این ماه که اعلام شده است 25 درصد است بنابراین آن پیش‌بینی‌هایی که در این زمینه می‌کردند حتی بعضی از اقتصاددان‌های داخلی ما اینطور نشد و مردم ما ایستادگی، مقاومت و تحمل کردند، دولت ایستادگی کرد و ملت یکپارچه شد و در خودِ ماجرای کرونا نشان دادیم علیرغم تحریم و مشکلات الان شرایط ما در مبارزه و مقابله با کرونا با بقیه کشورها مقایسه کنید می‌بینید ما در بعضی از زمینه‌ها حتی جلوتریم و در بعضی از زمینه‌ها مساوی کشورهای دیگر هستیم و هر چه نیازمندی در کرونا داشتیم در داخل تولید کردیم. در شرکت‌های دانش‌بنیان ما کار عظیم و بزرگی انجام گرفته و به هر حال اروپا و آمریکا به روزهایی رسیدند که تخت کم آوردند و اینها که این همه تجهیزات دارند، این همه پول خرج کردند و این همه امکانات بهداشتی دارند، تخت کم آوردند که دیگر به روزهایی رسیدند در کرونا تخت کم آوردند.

 چنین روزی برای ما نشد و همیشه تخت ما اضافه بوده است و در بدترین شرایطی که در موج دوم در بعضی از شهرها پیدا کردیم باز هم همیشه تخت خالی داشتیم بنابراین ما نشان دادیم که علیرغم این فشارها می‌توانیم کشور را اداره کنیم، می‌توانیم متحد باشیم و انشاءالله کنار هم باشیم.

 این وحدت، اتحاد و یگانگی ادامه پیدا کند، فشار آمریکا حتما دچار شکست شده و دچار شکست خواهد شد. ترامپ حرف زیاد می‌زند و می‌گوید من اگر موفق شوم ماه اول که اخیرا گفت ماه اول و گفتم مقصودم یک ماه نیست بلکه در هفته اول با ایران به توافق می‌رسم و اگر توافق به این معناست که آنها به برجام برگردند همین امروز هم می‌تواند اگر می‌خواهند به برجام برگردند و عذرخواهی کنند و بروند داخل 1+5 و اگر کار دیگری می‌خواهند انجام دهند، هیچ وقت امکان‌پذیر نیست و اگر می‌خواهند فشار و چیزی را به ملت ایران تحمیل کنند، امکان ناپذیر خواهد بود.

سوال –  علیرضا بختیاری مدیرمسوول روزنامه دنیای اقتصاد: سلام عرض می‌کنم خدمت شما و تسلیت این ایام و همچنین تبریک هفته دولت. آقای دکتر رسانه ها سعی می کنند همه محدودیت‌های داخلی و خارجی شما را درک کنند، از مجموع زحمات شما خصوصا در حوزه سیاست خارجی که انصافا کار بسیار تاریخی و ارزشمندی انجام شد و عمده آن محصول زحمات شما و شخص وزیر خارجه بوده جای تشکر و تقدیر دارد، از سعه صدری که تا الان به خرج دادید و امیدوارم بیشتر به خرج دهید پیشاپیش سپاسگزارم. در حوزه مسائل اقتصادی یک احساس آشفتگی در حوزه سیاستگذاری اقتصادی از این دولت استنباط می‌کنیم، شاید اختصاص به این دولت هم ندارد در دولت‌های قبلی هم در واقع چنین آشفتگی بوده، برای مثال عرض می‌کنم شما سال 93 تا 96 را روی سیاست‌های مالی تمرکز کردید پس سیاست‌های ارزی را رها کردید و منجر به آن پرش قیمت ارز شد و بعد اعلام کردید که آن بحث ارز 4200 پیش آمد، اینکه می‌گویم مشخص نیست که هر کسی به هر میزانی ارز بخواهد به او ارز می‌دهیم برای هر کالایی، به هر حال سرمایه‌گذار و فعال اقتصادی باید سیاست‌های دولت برای او قابل پیش‌بینی باشد نمی‌شود شما سیاست‌گذاری کنید و این سیاست‌‌گذاری برای فعالان اقتصادی قابل پیش‌بینی نباشد بعد بر اساس همان سیاست‌ها فعالان اقتصادی مورد مواخذه قرار بگیرند.

یا در حوزه سیاست‌های سکه شما اعلام می‌کنید که هر کسی هر میزانی سکه می‌خواهد بخرد پیش فروش می‌کنیم و همان آدم‌ها و همان فعالان اقتصادی را که سکه خریدند با آنها برخورد می‌کنید، یک روز خدمت دکتر نوبخت عرض کردم، گفتم آقای دکتر به نظرم در واقع یک خلاء تئوریک در حوزه سیاستگذاری اقتصادی در مجموعه دولت‌ها به نظر می‌رسد که وجود دارد و تکلیف بخش خصوصی روشن نیست، این دولت را عرض نمی‌کنم آیا در واقع مجموعه کشور، آیا بخش خصوصی واقعی را قبول دارد، آیا قبول ندارد، آیا با این سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی دولت به نظر شما سرمایه‌گذار خارجی یا داخلی حاضر به سرمایه‌گذاری در این کشور هست؟ اینکه ما مرتب قوانین و مقررات‌مان را تغییر بدهیم آیا سرمایه‌گذار  می‌تواند پیش‌بینی کند که چه کار باید بکند؟ به نظرم این خلایی که الان وجود دارد شاید در این یک سال باقیمانده دولت می‌شود یک سیاستگذاری جامع و کلان، هم برای این یک سال هم برای سالهای آتی به نظرم همه این رسانه‌هایی که دور این میز نشستند یا رسانه‌های کشور حاضر هستند که واقعا کمک کنند این تصمیماتی که منجر به حداکثرسازی منافع ملی کشور باشد و بعید می‌دانم رسانه‌‌ای باشد که حاضر نباشد به این موضوع کمک کند ولی دو اشکال اساسی دارد اول اینکه هیچ پیوست رسانه‌ای ندارد یعنی نمی‌دانیم و رسانه‌ها نمی‌دانند که واقعا سیاست‌های دولت آیا مدون و منظم در یک حوزه‌‌هایی قابل دوام و ثبات هست یا خیر؟ آیا برنامه‌ای برای این موضوع دارید یا خیر؟

رئیس جمهور: البته دوستانی که نوبت به آنها نخواهد رسید آنها باید ببخشند والا از نظر ما که هر چه بحث کنیم اشکال ندارد و مفید است. عرض کنم اصل نکته‌ای که شما می‌فرمایید نکته بسیار مهمی است. یعنی دولت در سیاستگذاری و مجلس در قانونگذاری هر دو با هم باید برای اقتصاد امنیت بوجود بیاورند، یعنی اگر مردمی که سرمایه‌گذاری می‌کنند بدانند قانونی که وجود دارد هر روز تغییر می‌کند، مجلس یا دولت تغییر می‌دهد و مقرراتی که دولت تصویب می‌کند هر از گاهی تغییر می‌دهد. معلوم است این نااطمینانی ایجاد می‌کند، آینده را مبهم می‌کند و سرمایه‌گذاری را دچار مشکل می‌کند.

این یکی از موانع تولید و سرمایه‌گذاری است ، سرمایه‌دار باید بداند شرایط چیست، البته از این بالاتر هم داریم من نمی‌خواهم وارد بحث شوم. راجع به کل مسایل سیاسی کلی نظام هم این بحث‌ها وجود دارد، وارد آن بحث‌ها نمی‌شوم همین قسمتی که شما مطرح کردید.

از سال 93 که روند عادی بود و ارز هم شرایط عادی داشت. یک وقتی هم که ارز پایین می‌آمد رئیس بانک مرکزی می‌گفت دلار 3 هزار تومان است ولی دلار به 3 هزار تومان نمی‌آمد برسد، روی 2900 الی 2950 بود.

چرا این جوری بود؟ ما که اول دولت کاری نکرده بودیم. اصلاً چرا وقتی دولت یازدهم فعالیت خود را آغاز کرد، قیمت ارز پایین آمد. چرا به محض تمام شدن انتخابات قیمت ارز پایین آمد؟ مردم یک اطمینانی نسبت به آینده پیدا کردند. احساس کردند دولتی روی کار آمده که می‌تواند مسایل سیاست خارجی و مشکلات را حل و فصل کند، بر این مبنا یک امیدی پیدا کردند، یک آینده‌ای را در ذهن خودشان ترسیم کردند و خود به خود بر آن مبنا حرکت می‌کردند.

لذا اول 94 خیلی شرایط‌مان سخت بود. قیمت نفت پایین افتاده بود. هسته‌ای هم که هنوز به اجرا نرسیده بود. توافق هم نشده بود. در تیرماه توافق شد و در دی اجرا شد اما در عین حال باز هم ارز تقریباً ثبات خودش را حفظ کرده بود.

در اواخر 96 و 97 اتفاقاتی افتاد که مردم را نگران کرد. یک بخش 96  حوادثی که در داخل داشتیم و مردم را نگران کرد، یک بخش آخر 96، تصمیم آمریکا و 97 خروج از برجام، شما این حوادث را قشنگ کنار هم بچینید. یک دفعه ارز جهش کرد، شما دیدید ارزی که 4200 الی 4300  تومان بود یک دفعه شد 6 الی 7 هزار تومان و روزانه و ساعتی تغییر می‌کرد.

یادتان است اوایل 97 بازار ارز آشفتگی پیدا شد. وقتی یک حادثه رخ می‌دهد، در این حادثه الان مثلاً در داستان کرونا، بسیاری از کشورها قیمت ارزشان پایین افتاد . نمونه‌اش کشورهای همسایه ما، ترکیه. قیمت پول ملی‌شان افتاد پایین و تغییراتی که ایجاد شد.

یک حادثه‌ای رخ داد و تحولی شد. دولت نشست بر مبنای اینکه راه‌حلی پیدا کند، بحث‌ من این بود که ارز به اندازه نیاز کشور داریم جز ارزی که به عنوان خروج سرمایه است. ما جلوی خروج سرمایه را بگیریم، هر که هر ارزی می‌خواهد بگیرد و هر چه می‌خواهد بخرد و بیاید وارد کند. این موضوع در 2 جلسه دولت بحث شد. تقریباً دولت موافق بود من با این نظر که ارز را تک نرخی کنیم مخالف بودم.

در دولت چون مخالفت کردم به نتیجه نرسید، معاون اول جلسات متعددی را در این زمینه گذاشت بعد به من گفتند که به اتفاق نظر رسیدیم گفتم اگر به اتفاق نظر رسیدید یک جلسه‌ای می‌گذارم، آمدند یک جلسه‌ای در ریاست جمهوری و همه اقتصادی‌های دولت و بیرون دولت تقریباً مشاورین همه حضور داشتند، آنجا گفتم اگر شما به این نتیجه رسیدید که ارز باید تک نرخی شود و همه‌تان اجماع دارید، با اینکه مخالف هستم موافقت می‌کنم اگر همه اجماع دارید، گفتند همه اجماع داریم. یعنی جلسه یکپارچه گفتند ما اجماع داریم، من در نظر خودم تردید کردم گفتم من یک نظر دارم و همه اقتصادی‌های دولت و مشاورین همه در جلسه‌ای به اتفاق می‌گویند راه‌حل ارز تک نرخی است، گفتم اگر این است موافقت می‌کنم به عنوان "اکل میته" در این شرایط برای اینکه آرام شود.

به نظر من ارز 4200 مشکلی ایجاد نمی‌کرد، اگر مراقبت کافی می‌کردیم. اشکال در مراقبت بود. افرادی آمدند پول گرفتند یک ثبت سفارش ظاهری انجام دادند بعد تقلب کردند، جنسی که 40 میلیون لیست دادند. جنسی که خریدند آوردند 10 میلیون بوده و 30 میلیون در فرم‌ها تقلب کردند. یک تقلباتی صورت گرفت، اینکه شما می‌گویید دولت نباید برخورد کند با افرادی که فعالیت می‌کنند و به ظاهر فعالیت اقتصادی، اگر تخلف کردند، سوء استفاده کردند، در یک شرایط بحران و خاص آمدند، خواستند از مقررات سوء استفاده کنند، باید با اینها برخورد شود. اینها سوء استفاده کردند. آن هم می‌شد اجرایی و عملیاتی شود و بی‌ایراد باشد.

سکه هم بر همین مبنا بود که اگر مردم به سکه نیاز دارند بتوانند با یک قیمت ارزان‌تری سکه را تهیه کنند نه اینکه کسی بیاید چند هزار سکه بگیرد. به نظر من اشکال ندارد باید از او مالیات بگیریم بر مبنای سود بادآورده‌ای که پیدا می‌کند ازش مالیات بگیریم. بنابراین شرایط باعث می‌شود که دولت یک تصمیماتی بگیرد بعد هم دیدیم که آن تصمیم نتوانست ادامه پیدا کند. یعنی قیمت 4200  بعد از چند ماه دچار مشکل شد و نتوانست ادامه پیدا کند.

الان شرایطی که داریم، بر این مبنا است که دولت تصمیمات اقتصادی خودش را که الان اتخاذ می‌کند - در بعد از آن برهه سال 97 که شما اشاره کردید -  تصمیمات نسبتاً باثباتی بوده و تغییری نکرده است اما ما هم به عنوان دولت مشکلاتی داریم.

من اواخر دولت یازدهم اعلام کردم و گفتم برای اداره بازار نیاز به وزیر بازرگانی دارم، یک وزیر نمی تواند هم وزیر صنعت، معدن و هم  بازرگانی باشد، یک نفر توان این کار را ندارد، ما یک نفر را می‌خواهیم که کاملاً حواس‌اش صد در صد روی بازار باشد، خرید، صادرات، واردات، تأمین کالا، مراقبت بر قیمت. نشد، سال‌ها معطل ماندیم، دولت وزارت بازرگانی را تصویب کرد، رفت شورای نگهبان، شورای نگهبان ایرادی گرفت، برگشت و در مجلس ماند و تمام شد. ما نتوانستیم استفاده کنیم.

دولت هم ابزاری نیاز دارد. این ابزار دولت گاهی باید توسط مجلس تأمین شود گاهی وقت‌ها تأمین نمی‌شود. ما خیلی از تصمیمات اقتصادی داشتیم که دادیم به مجلس، از مجلس دهم همین طور باقی مانده و هنوز هم تصویب نشده است ولی کلیت حرف شما درست است ما باید همه تلاش‌مان را انجام دهیم که مردم احساس ثبات در سیاست‌گذاری‌ها بکنند و شما در این ماه‌های اخیر و بعد از 97 این اشاره‌ای که کردید به آن، تحول چند ماهه بعد، به آن صورت شاهد نیستیم، البته در یک شرایطی ایجاد می‌شود، مثلاً در داستان کرونا، صادرات و واردات ما دچار وقفه شد، مرزها بسته شد و پولی که بنا بود صادرات غیرنفتی به بازار و نیما ما برگردانند، بعضی‌ها برنگرداندند، بعضی‌ها با تأخیر توانستند برگرداندند. مشکلاتی را بوجود آورد.

تصمیم دولت بر بی‌ثباتی نیست، اینکه در میان مردم شایع می‌کنند که پول کم آورده، کسر بودجه دارد دلار را گران کند، این حرف‌ها نادرست و ناصحیح است. ثبات برای ما از همه چیز مهم‌تر است. دلمان می‌خواهد بازاری باشد مردم به آینده اطمینان داشته باشند و بدانند که آینده چگونه ترسیم می‌شود. دنبال این نبودیم و نیستیم که چیزی را گران کنیم برای اینکه بودجه را تأمین کنیم. چون کسر بودجه‌ما امسال تأمین است مشکلی نداریم سال آینده هم مشکلی نخواهیم داشت. با ساز و کارهایی که پیش‌بینی شده بی‌مشکل خواهیم بود.

سوال - مهدی عرفاتی مدیر مسئول روزنامه جام جم: تقریباً 500 روز از دستور رهبری برای اصلاح ساختار بودجه گذشته است در این مدت دولت هم کارهایی انجام داده و مجلس هم درگیر این موضوع شده است اما مشخصاً هنوز اتفاق خاصی در این قضیه نیفتاده است، آیا تا پایان این دولت شاهد تعیین تکلیف اصلاح ساختار بودجه هستیم؟

رئیس جمهور: درمورد اصلاح ساختار بودجه در هر سالی اصلاح ساختاری در بودجه داشتیم. سال گذشته هم اصلاح ساختاری داشتیم در این چند سال اخیر تبصره 14، 18، 19 که تبصره‌های کلیدی بوده است و من هم از بودجه سال 97 گفتم که این تبصره‌ها برای ما کلیدی است و بر همان مبنا هم توانستیم در ساختار بودجه تحولاتی ایجاد کنیم.

منتها مقام معظم رهبری سال قبل به ما اعلام کردند که یک ساختار کلی در بحث بودجه بوجود بیاید، جلسات متعددی در قالب سران 3 قوه ایجاد کردیم، هم برای بحث مالیات، بودجه بدون نفت، جلسات متعددی بود، مواردی تصویب شد، مواردی هم باقی ماند.

قبل از اینکه آن بحث‌ها نهایی شود، مجلس تغییر کرد. خود جلسه سه قوه تغییر کرد اما همچنان آن بحث در دستور جلسه ما هست برای اصلاح ساختار بودجه، در بودجه یک بخش‌هایی به نظر من وابسته به شرایط اقتصادی دولت می‌شود، چون بودجه رقم‌های ثابتی دارد یعنی آنجاهایی که بحث حقوق، حقوق بازنشسته، بخش خدمات در بودجه پیش‌بینی می‌کنیم تقریباً غیرقابل تغییر است و هر سال هم باید یک جیزی اضافه کنیم یعنی 15 الی 20 درصد بر آنها اضافه شود اینها را خیلی نمی‌شود تغییر داد.

البته امسال در بودجه جاری تقریباً از اول سال تصویب کردیم و 20 درصد کاهش دادیم یعنی به دستگاه‌های اجرای مکلف کردیم که 20 درصد کاهش دهند. اما در بخش و بحث درآمد هم نیاز به تحولاتی دارد و هم می‌شود. عمدتاً آنچه سازمان مدیریتی یعنی سازمان برنامه و بودجه پیش‌بینی کرده بود، یک تحول بزرگ در مالیات بود.

در آن جلسات آقای حضرتی هم آن زمان نماینده مجلس بودند و در جلسات حضور داشتند. آن جلسات در نهایت پذیرفته نشد یعنی روسای هر 3 قوه با آن پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه مخالفت کردند، برای اینکه طرح آن یک فشار عظیمی را بر مردم در بحث مالیات وارد می‌کرد و لذا کلاً برگشت داده شد برای تغییرات.

همانطور که من در این سوالات اشاره کردم ما الان طرحی داریم که برای اصلاح ساختار بودجه نیست و برای یکسال پایانی دولت است که خود این یک طرح خوبی است و این را برای مردم ارایه کنیم و توضیح دهیم می‌شود از این برای بودجه هم استفاده کرد.

سوال – علیرضا خانی سردبیر روزنامه اطلاعات: دوستان راجع به حوزه‌های سیاسی و اقتصادی خیلی سوال کردند. می‌دانیم که شما در هنگامه دوران مذاکرات هسته‌ای و در عصر تحریم ها چه زحماتی کشیدید. دولت متحمل چه فشارهایی بود الان در برهه کرونا همین‌طور دولت چقدر تلاش می‌کند، اجازه می‌خواهم از این حوزه‌ها بگذریم. چون در حوزه اجتماعی سوالی طرح نشد، در این حوزه سوالی را عرض کنم.

آقای رئیس جمهور به نظر می‌رسد که در جامعه عرصه‌های تقابل زیاد شده بخشی از این عرصه‌های تقابل  بخاطر اتفاقاتی است که در حوزه سیاسی می‌افتد و پیشرانه‌هایی را در حوزه اجتماعی بوجود می‌آورد که ممکن است خطرناک باشد.

این ادبیات فساد و فساد ستیزی الان مدتی است که ادبیات غالب است و به طرز شگفتی هر روز رسانه‌ها، تلویزیون، مطبوعات تصاویر دادگاه‌هایی را پخش می‌کنند که کسانی محاکمه می‌شوند کسانی که قبلاً در بخش دولتی و قوای دیگر مدیر بودند در سطوح بالا یا خویشاوندانی بودند یا نسبت‌هایی داشتند، ظاهراً در بعد این گفتمان، گفتمان عدالت است، عدالت محور است اما به نظر می‌رسد که یک نوع نگرانی و بی‌اعتمادی را در مردم بوجود می‌آورد، واقعاً تصور کنید که مردم احساس کنند که کسانی که در حوزه‌های مختلف مدیریتی کشور هستند، اینها یا فاسد بودند یا آماده فاسد شدن هستند یا خویشاوندان و بستگان و نزدیکان‌شان و این جامعه را دچار دو قطب می‌کند یک قطب کسانی که برخوردار شدند و در مظان این اتهام هستند که به نوعی از عرصه‌های رانت و فساد برخوردار بودند یک قطب هم کسانی هستند که از رانت و فساد محروم بودند و اینها را با هم در تقابل گذاشته است مردم الان خیلی‌ها نگاه می‌کنند که هرکس که برخوردار است با ظن و بدبینی دست‌اندازی یا فساد و یا رانت‌خواری به آن نگاه می‌کنند یا در حوزه‌های دیگر.

برای اینکه فرصت کم است خلاصه می‌گویم در حوزه های دیگر هم همین‌طور است. در حوزه‌هایی مثل محیط زیست، کسانی که حمایت می‌کنند کسان دیگری دیگران را متهم می‌کنند که ممکن است عامل بیگانه باشند در حوزه‌های زنان حتی. لوایحی از دولت سال‌هاست در مجلس بوده در حوزه‌هایی که مربوط به حقوق زنان می‌شود و این نگرانی را دامن می‌زند که جامعه دو قطبی است و یک عده طرفدار حقوق زنان هستند و یک عده مخالف حقوق زنان‌اند.

آیا شورای اجتماعی برای کاستن از عرصه‌های تقابل در درون جامعه که خواه، ناخواه از سطح سیاست تأثیر می‌گذارد و سیاسیون در این قضیه به نوعی تأثیرگذارند و در سطوح پایین جامعه عرصه‌های تقابل را بوجود می‌آورد آیا شورای اجتماعی کشور و نهادهای دیگر کشور و خود دولت و روسای قوا برنامه‌ای دارند برای اینکه جامعه را آرام‌تر کنند و عرصه‌های تقابل درون جامعه را به حداقل برسانند.

رئیس جمهور: بحثی که مطرح کردید. بحث مهمی است. جناح‌ها و دسته‌بندی‌های سیاسی، اجتماعی، بعضی هم ممکن است به معنایی جناحی نباشد ولی تفکراً تقابلاتی وجود دارد که نیاز به شفافیت دارد. یعنی اگر ما برای پیروزی یا برای شکست رقیب رفتیم پشت یک عناوینی خودمان را مخفی کردیم یک عده شدند طرفدار جوان، یک عده شدند طرفدار پیرمردها، حقوق زنان، مخالف حقوق زنان، مقابله با فساد، یک عده شدند رانت خوار. این تقسیم‌بندی‌هایی که برخی از اینها ریشه‌هایش سیاسی است و ریشه‌هایش رقابت‌ها و تقابل‌های جناحی است برای مسایل سیاسی و مسایل دیگر منتها خودش را در اینها ظهور و بروز و به این سمت و سبک پیدا می‌کند.

به نظر من کلیت این تقابل مفید نیست، یعنی اینکه یک عده بشوند، طرفدار حقوق زنان، یک عده بشوند مخالف، یک عده بشوند طرفدار عدالت این دو قطبی‌هایی که به نفع جامعه تمام نمی‌شود موجب انشقاق بیشتر و فاصله بیشتر می‌شود، در همین بحث کرونا شما یادتان است عده ای دنبال ایجاد این دو قطبی بودند که آیا جان مهم است یا نان مهم است یا الان که ماه محرم می‌شود، دیانت مهم است یا سلامت مهم است. یعنی تقابل بین دیانت و سلامت، تقابل جان و نان، تقابل غیرواقعی است و می‌تواند جامعه را دچار شکاف بکند و واقعاً هم قابل جمع است و هم می‌شود جان را و هم می‌شود نان را حفظ شود. هم می‌شود دیانت را نگه داشت و هم می‌شود سلامت را نگه داشت اینها تقابل با هم ندارند تقابلی است که درست می‌شود.

در مبارزه با فساد. باید با فساد مبارزه شود این یک واقعیت است و حتماً باید با افرادی که در مسیر رانت هستند و در این مسیر حقوق مردم را زیر پا گذاشتند با اینها باید مقابله شود، منتها ریشه اینها برمی‌گردد به اینکه ما ابتدا شفافیت درست کنیم یعنی ما وقتی که در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، شفاف نیستیم و شفافیت بوجود نمی‌آید و اطلاع‌رسانی نمی‌شود و رسانه‌ها در همه زمینه‌ها آزاد نیستند، رسانه اگر در هر بخشی خواست نقد کند نه اینکه همین‌جوری نقد کند. اگر واقعاً دید نقدی وارد است بتواند نقد کند. الان شرایط ما همچین شرایطی نیست. همین نکته‌ای که اینجا می‌گویید راجع به مقابله با فساد که این مقابله آیا خوب است و دقیق است و اشکال دارد، خیلی جرأت نمی‌کنید تیتر روزنامه کنید. اگر تیتر روزنامه کنید روزنامه شما دچار مشکل می‌شود. شما اینجا بیان می‌کنید. ولی کلیت این حرف درست است که باید با فساد مبارزه کنیم ولی این مسأله را از مسایل مختلف خارج کنیم.

ریشه مبارزه با فساد از دادگاه شروع نمی‌شود. از دولت الکترونیک یعنی باید دولت را الکترونیک کنیم، کارهایمان را باید شفاف کنیم. شرکت‌هایمان را باید شفاف کنیم. شرکت‌های عمومی غیردولتی‌مان را باید شفاف کنیم. شرکت‌های خصولتی‌مان را باید شفاف کنیم.

الان نمی‌خواهم نام ببرم. خیلی از مسایل فساد است که گفته نمی‌شود ولی خبر داریم. مسئولین هم مطلع هستند البته مبارزه خودشان را می‌کنند منتها خیلی علنی نمی‌شود. مربوط می‌شود به همین چیزهایی که با شفافیت از ابتدا مطرح نمی‌شود یک شرکتی معلوم نیست چه جوری کار می‌کند.

پس ریشه داستان مبارزه با فساد از آنجا باید شروع شد. ولی از آن مرحله اگر موفق نبودیم و باز فساد بود باید دستگاه‌های نظارتی وارد شوند. دستگاه‌های قضایی وارد شوند و فرد را محاکمه کنند.

اگر موردی در مسأله فساد است و می‌خواهیم تبلیغاتی کنیم. باید تا مرحله نهایی قضایی  پیش برویم و بعد اعلام کنیم و الا اگر فردی در مرحله اول ممکن است محکومیت پیدا کند و در مرحله دوم ممکن است تغییر پیدا کند، باید صبر کنیم تا به مرحله نهایی برسد و بعد اعلام کنیم.

در شیوه اعلام ممکن است اختلاف‌نظرهایی وجود داشته باشد، اما ایجاد شکاف و تفرقه در جامعه در مسایلی که می‌شود آنها را حل و فصل کرد، بعضی از مسایل هم به خود نظام و انقلاب، صدمه می‌زند، شوراهایی که شما می‌گویید مسئول همه مسایل نیست ولی می‌تواند در بعضی از شوراها مثلاً شورای اجتماعی بعضی از این موارد را مطرح کند، در بحث سه قوه سه قوه می‌توانند این مسایل را با همدیگر مطرح کنند و هماهنگی بوجود بیاورند اینها می‌تواند مؤثر باشد و می‌تواند تخفیف دهد هم مبارزه با فساد باشد و ایجاد انشقاق و شکاف نباشد.

پیام تیرانداز مدیرعامل خبرگزاری فارس: اجازه می‌خواهم از این وقت استفاده کنم و یکی دو نکته کوتاه را عرض کنم. حتماً آقای معزی عزیز هم اجازه می‌دهند اگر از وقت گذشت. تسلیت عرض می‌کنم ایام سوگواری سید الشهداء(ع) و شهدای کربلا.

تشکر می‌کنم و خدمت شما تلاش‌های 7 ساله گذشته دولت راخدا قوت می‌گویم. یک سوال مهم و حیاتی که بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌های اصلی دولت به سرانجام خواهد رسید را در پیش داریم و حیف است امروز از این جلسه بخواهیم گله‌گذاری کنیم. در همین یک جمله بدانید که در 7 سال گذشته منتقدین شما ایام سختی را داشتند. تفصیل‌اش بماند در جلسات مختلف اما در شرایطی که امروز دوستان اصلاح‌طلب که حامیان اصلی دولت هستند، مشغول فاصله‌گذاری سیاسی و اجتماعی با دولت هستند، بدانید که رسانه‌های انقلابی نجیبانه در حال تبدیل گفتمان خبر خوب به گفتمان اصلی رسانه‌ای کشور هستند. منظور ما از خبر خوب، درست دیدن وقایع و پدیده‌ها، علمی دیدن و زیبا دیدن موضوعات است ولو موضوعاتی مثل تحریم و کرونا و از این جنس موضوع که با نگاه فرصت محورانه به موضوعات نگاه کنیم و ناظر بر حل مشکل و نهایتاً زیبایی‌ها را دیدن که بعضاً مورد غفلت بعضی از دوستان قرار می‌گیرد.

ما 3 تا 100 روز یک فرصت داریم. شما هم معروف شدید در بین مردم که 100 روزه مشکلات را حل می‌کنید و فرصت خیلی مناسبی است و همین‌جا به نمایندگی از رسانه‌های جریان انقلابی به شما هم خدا قوت می‌دهم و هم فرصت مناسبی است برای تشریح و تبیین تشریح اتفاقات خوبی که در یک سال آینده رقم خواهید زد.

 نکته‌ای که آقای دکتر می‌خواهم عرض کنم، بحث فرهنگ ناصحیحی است که در 4 تا 5 دوره اخیر انتخابات با آن مواجه هستیم و زحمت‌کشانی که در مقام کاندیداتوری برای مناصب مختلف من جمله ریاست جمهوری ورود پیدا می‌کنند با یک ادبیاتی به دنبال کسب اعتبار هستند به قیمت مشروعیت زدایی از انقلاب و سوال چه باید بکنیم که این فرهنگ جدی این فرهنگ درست کسب محبوبیت اتفاق بیفتد که البته منشأ عزیز شدن و ذلیل شدن جای دیگری است اما افرادی به دنبال کسب اعتبار برای خودشان هستند و بسیاری از زحمات، ساختارها و زیرساخت‌ها را حاضرند نابود کنند اما یک توفیق ظاهری در انتخابات پیدا کنند. چه می‌توانیم بکنیم. شما برنامه‌ای برای این دارید و تشکر می‌کنم از این وقتی که گذاشتید.

رئیس جمهور: خیلی ممنون و متشکر. چون همانطور که بیان کردید گاهی گفته می‌شود که فلانی گفته من 100 روزه مشکلات را حل می‌کنم این یکی از نکاتی بود که نادرست در برخی از رسانه‌ها مطرح شد و همانطور که اخیراً مقام معظم رهبری روز یکشنبه بیان کردند که بسیاری از دولت‌ها رسم این است که برنامه 100 روزه برای خودشان اعلام می‌کنند و در آن 100 روز یک کارهایی می‌کنند و یک برنامه هم برنامه 4 ساله است من از ابتدای تبلیغات انخابات 92 چندین بار تصریح کردم که من یک برنامه 100 روزه و یک برنامه 4 ساله دارم و آن برنامه 100 روزه را در آن 100 روز انجام می‌دهم و بعد از پیروزی در انتخابات مصاحبه هم کردم و تأکید کردم که در 100 روز یک کارهایی را انجام می‌دهم و اعلام می‌کنم. معلوم است هر مشکلی در 100 روز حل نمی‌شود ولی می‌شود در داخل 100 برخی از مشکلات را برنامه‌ریزی و حل کرد.

مهم‌ترین مسأله یعنی مذاکرات هسته‌ای، توافق موقت داخل همین 100 اتفاق افتاد. در همین 100، توافق موقت کردیم و برنامه‌های اقتصادی من هم در 100 تدوین شد و حتی من در 100 وقتی مصاحبه و اعلام کردم که ما در این دولت به تورم تک‌رقمی خواهیم رسید که بعد از مصاحبه اقتصادی به من انتقاد کردند و به من گفتند که شما چرا این قول را دادید که تک رقمی شدن خیلی سخت است. ما گفتیم برنامه ما این است حالا موفق نشدیم به مردم می‌گوییم که متأسفانه این برنامه ناموفق بودیم که بحمدالله به تورم تک رقمی رسیدیم. این توضیح راجع به این جمله‌ای که فرمودید.

 اما نکته‌ای که جنابعالی بیان کردید نکته بسیار حائز اهمیت است و آن اینکه ما واقعیت‌ها را بخاطر انتخابات، یا بخاطر پیروزی در انتخابات، یا بخاطر موفقیت، جلب آراء و توجه افکار عمومی یک وقتی خلاف آن چه هست، بیان نکنیم و حقیقت‌ها را زیر پا نگذاریم که این حرف کاملاً درستی است یعنی رقابت‌مان رقابت اخلاقی باشد، فرق ما با دنیا همین است.

همه رقابت می‌کنند، در اروپا و آمریکا هم رقابت می‌کنند و ما هم رقابت می‌کنیم و همه افتخار ما این است که این رقابت ما کاملاً اخلاقی باشد که در رسانه‌ها هم گاهی وقت‌ها مشاهده می‌شود که یک رسانه‌ برای جذب مشتری برای اینکه خبر جذاب شود، یک تیتری می‌زند که اصلاً خود آن روزنامه و آن رسانه وقتی مطالعه می‌کنید، می‌بینید مطلبی که نوشته شده با آن تیتر نمی‌خواند و آن تیتر چیز دیگری است و برای جذب مشتری این کار را می‌کند.

کاندیدا هم اگر بخواهد همین کار را بکند، یک تیترهایی برای جذب مشتری استفاده کند، حتماً به ضرر ما است و به نظر من کم کم چند ماه دیگر وارد فضای رقابت‌های انتخاباتی می‌شویم و شرایط کشور ما هم در تحریم هستیم، هم کرونا است و هم مردم مشکلاتی دارند که با عواطف، احساسات، اعتقادات مردم و ایمانی که مردم نسبت به انقلاب دارند، نباید بازی شود.

به نظر من اینکه ما به عنوان دولت چه کار می‌کنیم. اتفاقاً رسانه‌ها کار بیشتری از دولت می‌توانند انجام دهند یعنی اینجا قدرت چهارم است که باید وارد شود و آن سه قوه خیلی کاره‌ای نیستند، این قدرت چهارم که قدرت رسانه است و مطبوعات و غیرمطبوعات، فضای مجازی.

 همه باید وارد شوند و نگذاریم و اگر کسی به هر بهانه‌ای از اخلاق بخواهد خارج شود، به گونه‌ای واقعیت‌ها را برای مردم روشن کنیم که خودش هم احساس کند که غیراخلاقی حرف زدن و سخن گفتن به نفع آن کاندیدا تمام نخواهد شد.

آرزوی همه ما این است که ان‌شاء الله انتخابات آینده ما هم پررونق و هم باشکوه باشد و شرکت‌کننده زیادی داشته باشد و هم کاندیداهایی که وارد می‌شوند، مراعات اصول و اخلاق را بکنند و ان‌شاء الله پایان خوشی داشته باشیم و یک دولت سیزدهم باافتخاری در پایان انتخابات داشته باشیم.

الیاس حضرتی مدیرمسئول روزنامه اعتماد: بسم الله الرحمن الرحیم. تسلیت عرض می‌کنم و یک تشکر دارم از شما و یک گلایه و یک سوال. دولت در بدترین شرایط در مجموعه 7 سال گذشته توسط شما اداره شده است.

آمریکا برای از هم پاشیدن امورات مملکت، برای تحریک مردم به اعتراضات و فشار وحشتناک تبلیغات خارجی، تمام رسانه‌های سلطنت‌طلب‌ها و منافقین و سعودی‌ها و اسرائیل دست به دست هم دادند و با آخرین روش‌های تبلیغاتی دولت زیر فشار بود. در داخل هم متاسفانه رقبای شما تبلیغات وحشتناکی را بر علیه دولت شما آغاز کردند. این مسائل را کم و بیش دنبال می‌کنم، روزانه تقریبا سه چهار تا کلیپ می‌بینم، این کلیپ‌ها حداقل 200، 300 میلیون تومان هزینه دارد و اینکه هزینه آنها از کجا درمی‌آید خودش یک سوال است. به اشکال مختلف انیمیشن‌هایی مختلف درست می‌کنند، فقط علیه دولت که آن را ناکارآمد کند و اتفاقا نقطه‌های قوت دولت را هدف می‌گیرند. در این شرایط وحشتناک تبلیغاتی دولت شما کارهای خیلی بزرگی انجام داد. بحث برجام یک موضوع تاریخی است، در تاریخ ایران بی‌نظیر است که متاسفانه در داخل و خارج این دو تبلیغات روی هم سوار شدند و سعی کردند آن را بی‌اثر کنند.

در سایه همین فعالیت‌های دیپلماسی خارجی و وزارت خارجه و شخص حضرتعالی سمیناری که در لهستان گذاشتند، برای آلترناتیوسازی حکومت ایران بود، ورشکست شد. امروز رسیدیم به جایی که برای دولت آمریکا شاید بی نظیر باشد، رسوا شد و فقط یک دومینیکن برایش ماند. بقیه اعضای شورای امنیت کلا رای منفی دادند، رای ممتنع در آنجا رای منفی محسوب می‌شود، چون کسی که پیشنهاد داده نتیجه نگرفت. در همین قطعنامه‌ای که هفته قبل داشتند باز دوباره نتوانستند.

از سوی دیگر یک موفقیت عجیب در داخل کشور حاصل شده است. وزارت نیرو با تمام فشارهای مالی، 175 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده و پریروز اعلام کردند که 30 میلیون نفر برق‌شان رایگان می‌شود و آن آرزوی تاریخی و صحبتی که از حضرت امام (ره) مانده بود و همیشه به سر ما می‌زدند به عنوان فرزند انقلاب که چه شد، امام این حرف را زد، امروز محقق می‌شود. وزارت اقتصاد دولت شما بزرگترین پروژه، بحث بورس و شفاف‌سازی، اقتصاد مردمی و واگذاری و خصوصی‌سازی را به بهترین شکل و بدون مساله انجام می‌دهد. تشریفات گمرکات به 4 روز کاهش یافته، بحث بانکها را اداره می‌کند و در بخش امور بازنشستگان در اوج بی‌پولی، مابه‌التفاوت حقوق بازنشستگان و فرهنگیان و یکسان‌سازی‌شان با ده‌ها هزار میلیارد انجام شده که به نظرم بی‌نظیر است. این در واقع جای تشکر دارد. اگر از آمار و ارقام بخواهم بگویم، زیاد آمار دارم، ولی آنچه که جای گلایه دارد، این است که متناسب با این حجم کار نمی‌توانید بگویید، بیان ندارید، زبان ندارید، تبلیغات ندارید. نتوانستید سیستم تبلیغاتی طراحی کنید. اگر 30 میلیون نفر در کشوری کلاً معاف از پرداخت هزینه برق شوند، باید یک هفته جشن پایکوبی در این مملکت انجام می‌شد، اگر چنین پروژه‌ای در سازمان ملل و شورای امنیت انجام می‌شد، باید یک هفته در کشور اعلام جشن می‌شد، در حالی که هیچ خبری نیست و در لابلای اخبار جزئی همه گم شده است. از روز اول با دولت این دعوا را داشتیم که به بحث رسانه نمی‌تواند اهمیت بدهد، چه رسانه‌هایی که هماهنگ و همسو هستند، چه مستقل هستند، چه رسانه های مخالف. ظرفیت‌های خیلی زیادی در دولت وجود دارد، همه وزارت‌خانه‌ها برای خودشان یک بخش‌های مختلفی درست کردند، هزینه‌های الکی می‌کنند ولی در مجموع هیچ چیز در خدمت دولت نیست. باز هم خدا پدر صدا و سیما را بیامرزد که از زمان شروع کرونا به کمک دولت آمده، مطالب ستاد کرونا مرتب پخش می‌شود، ولی موضوع تبلیغات و رسانه، همین الان وزارت محترم ارشاد در موضوع رسانه‌های خانگی که خوب توانست جا بیفتد، با صدا و سیما درگیر است و نیاز به کمک دارد و باید این مساله حل شود. در بقیه جاها، روزنامه‌ها مثلا جهان صنعت به خاطر اینکه یک خبر پخش شده، آن خبر هم پخش شده، همه جا گفتند، بعد از فردا تازه به فکر افتادند که باید این روزنامه را توقیف کنند. این گلایه ماست. خواهش بنده این است که واقعا به بحث جمع‌بندی گزارش و کارنامه خوبی که دولت در این اوضاع و احوال وحشتناک و بی پولی توانسته اقتصاد بدون نفت را راه بیندازید، اقتصاد بدون نفت کامل عملی شد، خواهش بنده این است که این یک سال را به این مطلب توجه کنید.

اما سوال بنده است است که دولت مرحوم آقای هاشمی دولت سازندگی لقب گرفت، دولت آقای خاتمی دولت اصلاحات لقب گرفت، با اتفاقی تلخی که در سال 88 پیش آمد مجموعه دوستان همفکر، فکر می‌کردند که آقای روحانی با آن سابقه انقلابی خود قبل و بعد از انقلاب، حضور در شورای امنیت ملی و شخصیت و شیخوخیتش می‌تواند دولت مصالحه ملی تشکیل دهد. دولت مصالحه ملی یعنی بتواند به گونه‌ای با نهادهای مختلف این نظام ارتباط ایجاد کند و اطمینان و اعتماد جلب کند. از این طرف با مجموعه‌ای از جناح بزرگی که ریشه‌دار است، بخش زیادی از تاریخ انقلاب به دوش آنها بوده و الان هم هستند و دلسوز و وطن‌پرست و انقلابی هستند و فرزندان انقلاب هستند، بتواند ارتباط ایجاد کند، بتواند یک مصالحه ملی ایجاد کند. این شکافی که متاسفانه به بدترین شکل دود آن هم به چشم نظام و مردم رفت، فکر می‌کنم تا امروز در این بخش خیلی توفیق ایجاد نشده، خواهش و سوال بنده این است که آیا می‌شود به یک سال آینده امیدی بست؟

رئیس جمهور: خیلی متشکرم. آن نکته‌ای که لابلای فرمایش اولیه‌تان بود، می‌خواهم تاکید کنم کاری که وزارت نیرو پیشنهاد داد و در دولت تصویب شد و آن اینکه کم مصرف‌ها، وزارت نیرو مشترکان برق را سه گروه کرده، کم مصرف، خوش مصرف و بدمصرف و اینهایی که کم مصرف هستند، الان جمعیت 30 میلیونی را تشکیل می‌دهند. پیشنهاد این بود که 100 درصد اینها از تخفیف برخوردار شوند. بنده هم بسیار خوشحالم که در دولت دوازدهم این امر مهم تحقق پیدا کرد و افرادی که مصرف کم دارند، حداقل مصرف را دارند، بتوانند از برق مجانی استفاده کنند که الان یک جمعیت 30 میلیونی در کشور هستند. امیدواریم این موجب تشویق شود و این 30 میلیون بیشتر هم بشود و انشاءالله 35 میلیون و بیشتر هم شود و آنهایی که کم مصرف هستند، از برق مجانی استفاده کنند.

این یکی از افتخارات ما است و همانطور که اشاره کردید، اوایل انقلاب این بحث مطرح بود که بتوانیم بر افراد کم بضاعت و افرادی که درآمدشان پایین است برق مجانی داشته باشیم و تحقق پیدا نکرده تا حالا من هم به سهم خودم تشکر می‌کنم از وزارت نیرو و از طرحی که در این زمینه در دولت دوازدهم آمد و تصویب شد.

 اما اینکه این دولت می‌بایست یک وفاق بیشتری می‌توانست ایجاد کند یا در تبلیغات می‌بایست توانمندی بیشتری از خودش نشان می‌داد، همینطور است یعنی از لحاظ تبلیغات آنچه دولت در این شرایط سخت انجام داده می‌بایست به خوبی برای مردم تبیین می شد، مردم امیدوار می‌شدند، مردم روحیه پیدا می‌کردند و نشاط پیدا می‌کردند.

 البته در این زمینه همه رسانه‌ها اگر کمک بیشتری می‌کردند، موفقیت بیشتری بدست می‌آوردیم ولی این اشکال وارد است که در بخش تبلیغات نتوانستیم با یک زبان گویا و شفاف و روشن تلاش‌هایی که در این هفت سال انجام گرفته برای مردم به خوبی بیان و تبیین کنیم. گاهی اوقات در بعضی از جلسات برخی از خدمات دولت را که می‌گویم دوستانی که یک نوع مسوولیتی در کشور دارند به من می‌گویند ما دفعه اول است می‌شنویم و واقعا چنین چیزی است؟ یعنی توان تولید نفت ما در غرب کارون 6 برابر شده؟ در این هفت سال شما توان تولید ما را به 6 برابر رساندید که این خیلی آمار مهمی است و گاهی شک می‌کنند. می‌گویند شما این را دقیق گفتید چون گاهی از روی نوشته نمی‌خوانم و همینطوری می‌گویم و می‌گویند شما اشتباه نمی‌کنید درست است؟ یا اینکه در پارس جنوبی همه فازهای باقیمانده را تقریبا تمام کردیم جز یک فاز که خیلی کار عظیم و مهمی است. در همه دولت‌های قبلی 10 فاز انجام گرفته و 17 فاز در این دولت انجام گرفته که این کار عظیم و بزرگی است که انجام گرفته است و یا ما گاز را به محروم ترین استان یعنی سیستان و بلوچستان رساندیم و الان در شهرهای مختلف لوله‌کشی گاز انجام می‌گیرد و هم راه آهن را به این استان رساندیم که امیدواریم تا پایان دولت این راه آهن یا همه یا بخش اعظم آن به هر حال از چابهار به زاهدان انجام ‌شود.

کاری در بندر چابهار شد که نخست وزیر هند در تهران گفت این کاری که در چابهار انجام گرفته یک قرن بعد منطقه می‌فهمد که این کار چقدر باعظمت است و چابهار چه نقشی را می‌تواند در منطقه ایفا کند. آقای مودی در تهران در مصاحبه‌اش اعلام کرد و خیلی صریح اعلام کرد. بله همانطور که شما می‌گویید خیلی از این مسائل برای مردم توضیح داده نشده و می‌بایست زبان گویاتر می‌بود و همه رسانه‌ها در این زمینه بیشتر تلاش و فعالیت می‌کردند اما اینکه این دولت می‌بایست جناح‌ها را به هم نزدیک‌تر می‌کرد به نظر من این دولت یک فضایی را برای همه جناح‌ها به وجود آورد و به هر حال یک دولتی است که وقتی شما به هیات وزیران آن نگاه می‌کنید تقریبا از همه جناح‌ها، جناح‌های معتدل، جناح‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب همه به یک نحوی حضور دارند که خودِ این یک مساله بسیار مهمی است و واقعا از نظر من هر فردی که شایستگی دارد و فردی مثلا می‌خواهد وزارتی به عهده بگیرد، هیچ وقت نمی‌پرسم که این جناح اصلاح‌طلب، اصولگراست، معتدل است و وسط استو می‌پرسم سواد و تجربه‌اش چیست و چه کار کرده و واقعا برای من فرق نمی‌کند و باید از همه نیروها استفاده کنیم.

 واقعا زمانی است که باید متحدتر از همیشه ظاهر شویم. اینکه این همه دشمن داریم و روبروی ما آمریکا توطئه می‌کند و خداوند این عنایت را به ما کرده که ما در سازمان ملل متحد که این را یک بار دیگر هم گفتم در سال 97 موضوع ایران زمانی که ما در نیویورک بودیم در دستور کار شورای امنیت قرار گرفت و بحث این بود که من هم در آنجا شرکت کنم چون در سطح سران بود و همه سران کشورها و 15کشور در سطح سران شرکت کرده بودند چون بحث ایران مطرح بود من هم شرکت کنم یا نه که خوشبختانه آنجا در شورای امنیت رسما از ما دعوت کردند و این بحثی که می‌کردیم که شرکت کنیم یا نکنیم ولی آن جلسه مستقیم پخش شد در ایران که شاید پخش شده باشد ولی آنجا در چندین شبکه مستقیم پخش می‌شد و یک جلسه‌ای که ریاست آن را آقای ترامپ به عهده گرفته و 14 کشور دیگر نشستند و همه 14کشور علیه او صحبت کردند که واقعا چیز عجیبی است  وموضوع آن برجام بود و اینکه ایران در این قرارداد مفید نبوده و نباید بگذاریم ایران استفاده کند که همه 14 کشور به اتفاق و اینجا در این جلسه شورای امنیت یک کشور کوچکی به نام دومینیکن آمد، موافق شد و آنجا حتی یک کشور موافق نبود و 14 کشور در حضور خودِ ترامپ سخنرانی کرند و مخالفت کردند که شکست عظیم و بزرگی بود برای آمریکا اتفاق افتاد.

به قول شما در ایران این شکست را خوب تبیین نکردیم که مردم بدانند یک حادثه تاریخی اتفاق افتاده و همین اجلاس اخیر شورای امنیت و شکست آمریکا، یک حادثه تاریخی بود.

 چه وقت در تاریخ ایران داشتیم که رو در روی آمریکا در بخش سیاسی قرار بگیریم و دیپلمات‌های ما پنجه در پنجه با تلاش‌‌هایی که کردند، آمریکا را شکست دادند و این پیروزی ملت بزرگ ایران بود که خوب تبیین نشد.

 در این شرایطی که ما هستیم و در این فشاری که ما هستیم، حالا بیماری کرونا هم هست که خود به خود برای جامعه ما مشکل پیدا کرده و در بخش حمل و نقل و در بخش گردشگری صدمه بزرگی زده و ما مشکلات زیادی داریم.

اینجا جای وحدت، جای اتحاد و جای همبستگی است و واقعا همه جناح‌ها، همه آنهایی که این قانون اساسی را قبول دارند، همه آنهایی که برای این انقلاب زحمت کشیدند، و همه آنهایی که پرچمداری ولی فقیه و رهبر معظم انقلاب را قبول دارند، همه بیایید و واقعا کنار هم قرار بگیریم.

یک مقدار سقف را برداریم. چطور در ماه محرم عزاداری بی‌سقف شروع کردیم و امسال به خاطر کرونا عزاداری بی سقف شروع کردیم، آمدیم بیرون و در فضای بیرون و الحمدالله مداح‌ها پرشور در همه خیابانها به خیابان آمدند و مردم آمدند و اصلا این عزاداری خانگی از نو مد شد، در خانه‌ها شروع شد و درب خانه‌ها همه پرچم سیاه است که کار عظیمی شد یعنی یک شور و هیجان شدیدی در این ماه محرم. الحمدالله اکثریت هیئت ها به خوبی دستورالعمل‌ها را مراعات می‌‌کنند و انشاءالله امیدواریم عزاداری سالار شهیدان بهتر از همه سال ها به خوبی انجام بگیرد و انشاءالله هیچ‌کس از لحاظ این بیماری صدمه نبیند و همه مراعات این پروتکل بکنند.

در رفاقت جناحی هم سقف‌ها را برداریم و بیاییم در یک فضای باز و در کنار هم و یک کاری در این انتخابات کنیم که البته یک مقدار از اینکه فضا باز شود و سقف برداشته شود، همه باید کمک کنند و همه باید یکدیگر را یاری کنیم و همه باید امیدوار شوند.

همه جناح‌ها باید به انتخابات امیدوار باشند و همه بدانند در این انتخابات حضور و نقش دارند و می‌توانند کاندید خود را به خوبی معرفی و تبیین کنند و من خیلی آرزو دارم و دولت هم هر چه توان دارد در این راه خواهد گذاشت که ان‌شاء الله این رفاقت، دوستی، هماهنگی و همفکری بین جناح‌های مختلف بیشتر شود.

سوال – خانم نیلوفر قدیری مدیر مسئول روزنامه همشهری: مردم، دولت و شما ماه‌های گذشته دوران بسیار سختی را گذراندیم اتفاقات داخلی، اتفاقات تلخ، تنش‌های اقتصادی، بیماری و البته در منطقه تنش‌های کم‌سابقه و فشارهای آمریکا. اما درست در همین دوران سخت که همه قبول داریم کم‌سابقه بوده، صحبت کردن مستقیم شما با مردم، گویا کمتر شده است.

شما در گذشته هر چند وقت یکبار یا در تلویزیون مستقیم با مردم صحبت می‌کردید یا با خبرنگاران به صورت دوره‌ای جلسات پرسش و پاسخ داشتید اما در این ماه‌های سخت، این حضور و گفتگوی سخت کمتر شده است، چرا این اتفاق افتاده،  دوم اینکه آیا فکر نمی‌کنید اگر این گفتگوی مستقیم و کمی صریح‌تر با مردم انجام می‌شد، فکر نمی‌کنید کمی فشارها به شما کمتر می‌شد.

رئیس جمهور: همین‌طور است. اینکه چه شخص من و چه بقیه مقامات دولتی بتوانند با مردم صریح حرف و صحبت کنند و نقطه‌نظرات را برای مردم بیان کنند، حالا هر شکلی بخواهد داشته باشد به صورت کنفرانس مطبوعاتی و صدا و سیما باشد و یا هر شکل دیگری داشته باشد، حتماً می‌تواند مفید باشد.

البته چون چند ماهی است که از اول سال به بعد بیشتر صحبت می‌کنم فکر می‌کنم این صحبت‌های من یک مقداری جایگزین بخش شده است، ولی هر گلی بوی خودش را دارد حتماً همین‌طور است که می‌گویید وجلسه گذاشتن با مطبوعات، صدا و سیما و مستقیم با مردم در موضوعات مختلف صحبت کردن می‌تواند مفید باشد و مردم بیشتر اطلاعات پیدا کنند و اشکالات‌شان رفع شود و در جریان امور قرار بگیرند.

نکته مهمی را که در صحبت اخیر مقام معظم رهبری بیان کردند و فرمودند دولت بیاید به مردم بگوید چه کار کرده و چه کار می‌خواسته بکند یا نتوانسته انجام دهد و با مشکلی روبرو بوده است و حتی ایشان گفتند این مشکل را بیان کنند و یک اجازه مهمی بود که ایشان به ما دادند که ما در هر کجایی که نتوانستیم، بیاییم به مردم بگوییم که این مورد را نتوانستیم دلیل‌اش هم این بوده است.

ممکن است دولت مقصر بوده و یا دیگری هر چه بوده برای مردم توضیح دهیم و تبیین کنیم. خیلی مهم است که مردم بدانند که این دولت خواسته و تلاش کرده است. حالا یک وقتی است که این دولت بی‌توجه است و این دولت نمی‌داند و این دولت برایش مهم نیست و این خیلی خطرناک است که مردم بگویند که فلان چیز گران شده دولت بی‌خبر است، یا اصلاً برای دولت مهم نیست گران شده یا ارزان شده است.

یا بعضی‌جاها به دولت تهمت بزنند که دولت عمداً می‌خواهد ارز گران شود برای اینکه مشکل خودش را رفع کند. این خیلی مهم است که مسئولین و شخص رئیس جمهور که مردم او را انتخاب کردند به عنوان اینکه او خادم مردم باشد، این خدمت را برای مردم تبیین کند که این خدمت را انجام دادند و بدانید. اینجا خواستم و نتوانستم و اینجا تصمیم دارم شما کمک کنید تا من تا آخر این دولت انجام دهم. ان‌شاء الله امیدوارم از فرصت آینده نکته‌ای که شما بیان کردید، بیشتر استفاده کنیم.

سوال – مهدی رحمانیان مدیر مسئول روزنامه شرق: یک نکته کلی را می‌خواهم عرض کنم، منتها آن چیزی که می‌خواهم عرض کنم نافی زحمات دولت شما و شخص شما نیست. شما دولت را طی مقطعی مدیریت کردید که تمام بلایای زمینی و آسمانی نازل شد. فرشته عذاب رفت خدمت باریتعالی گفت آتشفشان دماوند را هم فعال کنم گفت حالا دست نگه دار. می‌خواهم بگویم فقط مانده بود که آتشفشان دماوند در دولت شما فعال شود. شما تلاش خودتان را کردید.

ایران کشوری است که هم در طول تاریخ و هم در عرض جغرافیا از اهمیت وافری برخوردار بوده و هست. ما جزو معدود کشورهایی در جهان هستیم که 15 همسایه داریم که این خودش فرصت مطلوبی برای ما است و منابع غنی انسانی و معدنی و طبیعی که داریم، کمتر کشوری دارد. ما در خیلی از حوزه‌ها در صدر هستیم. اما شرایطی که امروز بر کشور و مردم ما می‌گذرد شرایط مطلوبی نیست. مردم ما خیلی‌هایشان در فقر زندگی می‌کنند و معیشت‌شان دچار مشکل شده است.

سوال روشن من این است که آیا این شرایطی که الان بر کشور و مردم ما حاکم است را مطلوب این مردم می‌دانید یا نه، اگر نه، فکر می کنید چه راهکاری حداقل در این یکسالی که دولت در دست‌تان است و دیگران چه راهکاری را می‌‌شود برای آن اندیشید که مردم از این شرایط بیرون بیایند چون واقعاً شرایط، شرایط مطلوبی نیست.

رئیس جمهور: حتماً همانطور که جنابعالی گفتید من قبول دارم. شرایط مطلوب نیست. یعنی مردم می‌خواستند زندگی راحت‌تر و بهتری از لحاظ مادی داشته باشند. از نظر معنوی ان‌شاء الله شرایط ما شرایط خوبی است ولی از لحاظ مادی، مردم می‌خواستند یک زندگی بهتر و راحت‌تری داشته باشند. دغدغه مردم کمتر باشد، مردم نسبت به آینده کشورشان، نظام‌شان کاملاً اطمینان داشته باشند.

 یعنی نکته‌ای که بیان شد و گفتند، گاهی تغییراتی که دولت می‌دهد بی‌ثباتی درست می‌کند و من گفتم بالاتر از این هم از دولت و مجلس وجود دارد، اینکه یک وقتی خدایی ناکرده مردم نسبت به آینده تزلزل فکری پیدا کنند. که البته یک همچین چیزی امروز نیست و ان‌شاء الله نخواهد بود.

اینکه چرا اینچنین شده، روشن است ما از این 42 سال، 8 سال در جنگ بودیم و حداقل 12 سال در تحریم هستیم. این حداقل‌اش است. در تحریم بودیم و الان هم در یک شرایط تحریم بی‌سابقه هستیم. این ظاهر آن.

اینکه کسی بگوید یک کاری می‌شد بکنید که جنگ نشود، یک کاری می‌شد جنگ زودتر تمام شود، کشور تحریم نشود، زودتر تحریم تمام شود یا الان شما کاری می‌توانید بکنید. به نظر من یک بحث مفصلی دارد و سر جای خودش باید بحث شود اما آنچه می‌توانم بگویم اینکه این دولت هم برای ایجاد امنیت در جامعه و کشور و هم برای اینکه تحریم را به عنوان یک معضلی که بالاسر مردم بوده  لااقل یک بار به طور کامل شکسته است، بار دوم هم یک دولت عجیب و غریبی در ایالات متحده روی کار آمده که اصلاً همه کارهایش عجیب و غریب است و همه پیمان‌ها را زیر پا گذاشته و این را هم زیر پا گذاشته است، شما شرایط ما را در 93 ببینید تا پایان 96، سال 97 هم که وارد این تحریم شدید شدیم.

93 الی 96 ، این 4 سال آمار را ببینید چه از لحاظ تورمی، چه از لحاظ رشد اقتصادی، روحیه مردم، نشاط مردم، تحولات بزرگ اقتصادی که رخ داده، شما نگاه کنید در این 4 سال ما چه حالتی داشتیم و این 3 سال با این مشکلات عظیم، هدف این بوده که ما را به زانو دربیاورند و نتوانستند. این برجامی که در این مدت 3 سال هم پای راست آن را شکاندند و هم پای چپ‌اش را و با عصای زیر بغل راه می‌رود و در عین حال مقابله می‌کند در برابر آمریکا.

با دو عصاست ولی در برابر َآمریکا مقابله می‌کند و ایستاده و چند جا آمریکا را از لحاظ سیاسی شکست داده است و باز هم در این پیشنهاد اخیر آمریکا امیدواری بسیاری داریم که آمریکا شکست حتمی بخورد.

در این شرایط می‌بینیم که با چه مشکل جدیدی مواجه شدیم و باید چه کار کنیم اما در عین حال این نکته را هم شما رسانه‌ها تبیین کنید  یعنی آنجایی که می‌گویید مردم در مشکل هستند و درست هم می‌گویید، آنجایی که می‌گویید مردم باید زندگی بهتری داشته باشند که درست است، علل را هم بتوانید بیان کنید و توضیح دهید خیلی خوب است.

جایی هم که دولت مقصر بوده دولت را هم نقد کنید اشکال ندارد، اما در عین حال بگوییم دولت در حد توانش حقوق متوسط را یک چیزی حدود 5 الی 6 برابر کرده است.حداقل حقوق 9.9 دهم برابر شده است. حداقل مستمری افراد مستضعف جامعه‌ که مستمری دریافت می‌کنند، 5.9 دهم افزایش پیدا کرده است. حقوق فرهنگیان ما به طور متوسط 4.8 نزدیک 5 برابر افزایش پیدا کرده است.

از این‌طرف هم بگوییم، کاری که دولت انجام داده، چقدر روستایی بوده با برق، آب در این 7 سال. وضع آموزش و بهداشت چه شده است. در عین حال آن حرف شما وارد است که همه اینها را برای مردم توضیح دهیم آنها می‌گویند که شرایط بهتر از این می‌خواستیم و حق با آنهاست.

یک مقدار هم آن نکته‌ای است که در صحبت اولیه‌ام خدمت شما عرض کردم و آن اینکه در هر انتخاباتی بخاطر رقابت‌ها انتظارات را بالا ببریم اینقدر انتظارات را بالا می‌بریم که دولت بعدی که سر کار بیاید و هر کاری کند با آن انتظاراتی که بالا بردیم فاصله داریم. پس بنابراین می‌گویند این دولت نتوانست بنا بود این کار ها را بکند نتوانست. یا خود آن طرف ادعا کرده، آنی که موفق شده در انتخابات ادعا کرده که من این کار را می‌کنم و آن کار را می‌کنم و یا رقیب‌اش گفته اگر آمدیم این کار را می‌کنیم در مجموع دو طرف گفتند انتظارات بالا رفته و افزایش پیدا کرده است.

خواهش می‌کنم ضمن اینکه شما متوجه دولت می‌کنید که دولت تلاش بیشتری کند و درست هم هست. یک مقدار هم بحث را متوجه رسانه‌ها بکنید که رسانه‌ها هم باید در این زمینه بیشتر تلاش کنند و واقعیت‌ها را برای مردم بیشتر توضیح دهند.

 در پایان می‌خواهم از همه دوستانی که در این جلسه خدمت‌شان بودیم تشکر کنم و یکبار دیگر خدا قوت به همه شما بگویم بخاطر کاری که در این چند ماه در مسأله کرونا انجام دادید و کاری که تا پایان امسال برای جهش تولید انجام می‌دهید که بسیار مهم است. نزدیکی و رفاقت بیشتر بین رسانه‌ها و دولت ایجاد شده که ان‌شاء الله این رفاقت تا پایان دولت باقی بماند.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته