عمیق‌ترین رکود در تاریخ مدرن بریتانیا
برنامه‌های کمکی دولت بریتانیا در حال افول است و دولتی‌ها تاکنون در برابر افزایش این کمک‌ها مقاومت کرده‌اند، اما اگر ویروس دوباره هیولاوار حمله کند، چه؟ برای اینکه درک کنید چرا انگلیس به ژرف‌ترین رکود تاریخ مدرن خود رسیده است، کافی است به مرکز شهر لندن سر بزنید. اگرچه این شهر دیگر شبیه شهر ارواح نیست اما دیگر آن لندن پرجنب و جوش هم نیست و سایه‌ای از لندن نرمال را ندارد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، بی‌راه نیست که بگوییم مغازه‌های تفرجگاه خیابان آکسفورد تقریبا متلاشی شده‌اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، چراغ تئاترهای «وست‌اند» خاموشند و برج‌های اداری متروکه شده‌اند. در زیر زمین، یعنی مترو افرادی می‌بینید که ماسک به‌صورت دارند و همه‌جا نیز به مسافران هشدار داده می‌شود که ماسک به‌صورت داشته باشند و فاصله اجتماعی را فراموش نکنند. تقریبا در سه ماه گذشته خبری از ترافیک پیشین نیست. از نشانه‌های زندگی فقط می‌توان به رستوران‌هایی اشاره کرد که در برنامه محرک اقتصادی بریتانیا همچنان باز هستند و از سوبسیدهای مربوط به رستوران‌ها استفاده می‌کنند. اما برنامه‌های دولت برای برنامه‌های مرخصی اجباری که ۸۰ درصد حقوق کارکنان را تضمین کرده، ممکن است به‌زودی از بین برود و دولت ممکن است در مسیر یک انتخاب سخت قرار گیرد و آن اینکه آیا باید زمان کمک‌ها را تمدید کند یا نه؟
بدون شک بریتانیا در میان کشورهای اروپایی بدترین ضربه را از ویروس کرونا دریافت کرد؛ چه در عرصه بهداشت عمومی، چه اقتصادی. ریشی سوناک، وزیر دارایی بریتانیا روز چهارشنبه به بی‌بی‌سی گفت: «اقتصاد بریتانیا بین ماه‌های آوریل و ژوئن دچار بیشترین آسیب شده است. این امر در دوره اعمال محدودیت‌های شدید خانه‌نشینی کرونا اتفاق افتاده است. دوره‌ای که رسما اقتصاد کشور را وارد رکود کرد. اقتصاد این کشور در این دوره در مقایسه با سه ماه اول سال ۴/ ۲۰ درصد کوچک‌تر شد. دولت دست به گریبان امری بی‌سابقه است و این زمانی بسیار دشوار است که با بلاتکلیفی همراه است.»
این مقدار کوچک شدن اقتصاد یک کشور در میان کشورهای اروپایی، بدترین به حساب می‌آید و این خود از برپایی یک فاجعه جدید خبر می‌دهد؛ کشوری که در این قاره سبز با ۵۱ هزار کشته، بیشترین تلفات را به‌دلیل بیماری پاندمی کووید-۱۹ داشته است.
تا حدودی، آمار و ارقام وحشتناک اقتصادی ناشی از برنامه زمان‌بندی عجیب و غریب لندن است: بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا با تاخیر یک هفته‌ای نسبت به سایر کشورهای اروپایی، قرنطینه را به بریتانیایی‌ها تحمیل کرد و بعدا نیز این محدودیت‌ها را برداشت. این بدان معنا است که انگلیس در سه ماه دوم، بیشتر از فرانسه، ایتالیا یا آلمان که در آن دوره وارد بازگشایی شده بودند، آسیب متحمل شده است. اما مشکلات اقتصادی بریتانیا تنها ناشی از مصیبت‌های این ویروس مرگبار بیشتر از هر جای دیگری بوده است. به گفته اقتصاددانان شیوع این بیماری بسیار گسترده، طولانی و کشنده بوده و ترس از آلودگی مصیبت‌بارتر در بریتانیا بیشتر از هر جای دیگری در قاره سبز بوده است. به‌رغم اصرار دولت، مردم به‌ویژه در شهرهایی مانند لندن، هنوز نباید زندگی عادی خود را از سر بگیرند و باید همچنان به دورکاری خود ادامه دهند.
گوگل که تردد افراد را در اداره‌جات، فروشگاه‌ها، رستوران و ایستگاه‌های حمل و نقل ردیابی می‌کند، نشان می‌دهد که تا اواسط ماه مه، فعالیت‌های تجاری بریتانیا نسبت به فرانسه، ایتالیا، آلمان و اسپانیا کمتر بوده است، هر چند که این شکاف نرم‌نرمک در حال پر شدن است. جان اسپرینگفورد، معاون مرکز اصلاحات اروپا که یک مرکز پژوهشکده‌ای در قاره سبز است به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «اگر شما یک شیوع گسترده بیماری داشته باشید، مردم با احتیاط به آن واکنش نشان می‌دهند و برگشتن به اوضاع عادی زمان‌بر است.» او می‌افزاید: «منطقی است که لندن اینگونه واکنش نشان دهد. این شهر یکی از بدترین ضربه‌ها را تحمل کرده است.»
با توجه به گمانه‌زنی‌ها در باب بازگشایی‌ها، دانشگاه آکسفورد در یک گزارش اعلام کرد که بریتانیا هنوز سخت‌ترین قوانین را برای اعمال محدودیت‌ها در نظر گرفته است که شامل ممنوعیت سفر و بسته بودن مدارس و دانشگاه‌ها می‌شود. حتی این محدودیت‌ها بیشتر از کشوری مانند اسپانیا است که مجددا این اواخر با شیوع بیماری روبه‌رو شده است و به همین منظور بریتانیا دستور داده است کسانی که از اسپانیا به این کشور باز می‌گردند باید در یک قرنطینه ۱۴ روزه به سر ببرند.
مانند اسپانیا، بریتانیا نیز از ناحیه کاهش ناگهانی حجم اقتصادی آسیب‌پذیر شده است. هر دو کشور بیشتر از آلمان و فرانسه وابسته به خدمات گردشگری و مهمان‌نوازی از توریست‌ها هستند. اقتصاددانان می‌گویند بی‌جهت نبود که کاهش اقتصاد اسپانیا در سه ماهه دوم ۵/ ۱۸ درصد بوده است. این رقم بسیار به رقم بریتانیا نزدیک است. این در حالی است که در سه ماه دوم سال میلادی، اقتصاد آلمان با داشتن صنایع گسترده پایه با مصائب سقوط اقتصادی ۱/ ۱۰ و فرانسه با ۸/ ۱۳ درصد دست و پنجه نرم کرده‌اند.
با این وجود هیچکدام از اینها فشارها را بر دولت بوریس جانسون از بین نمی‌برد و همچنان عملکرد این دولت در برخورد با این بیماری پاندمی زیر سوال است. البته اقدامات اقتصادی دولت تاکنون همچون یک محافظ برای مردم عمل کرده است اما سوناک اصرار دارد که دولت باید در پایان ماه اکتبر از کمک به مردم و پرداخت یارانه‌ها دست بکشد. او تاکنون روی این موضع خود ایستاده و نسبت به انتقادات اپوزیسیون بی‌توجه بوده است. آنه‌لی آدز، وزیر در سایه حزب کارگر بریتانیا می‌گوید که دولت باید همچنان از کارگران که قشر آسیب‌پذیر این بیماری هستند، حمایت مالی کند. او تصریح می‌کند: «رکود پس از قرنطینه گریزناپذیر بود اما می‌شد از بحرانی که توسط بوریس جانسون به‌وجود آمد، نجات پیدا کرد.»
سوناک می‌گوید که دولت نمی‌تواند به‌طور نامحدود پرداخت دستمزدها را تضمین کند، چراکه برخی مشاغل هرگز پس از پاندمی برنخواهند گشت. او می‌گوید که باید افراد را تشویق کرد که به‌دنبال شغل‌های جدید برای آینده خود باشند. در این شرایط دولت محافظه‌کار بریتانیا با رشد ارقام بیکاری روبه‌رو خواهد شد، به‌ویژه که این کشور روی رشد اقتصادی منطقه صنعتی در شمال این کشور حساب باز کرده بود. صدای دهشتناک از دست رفتن مشاغل از دور، هم‌اینک شنیده می‌شود. روز سه‌شنبه فروشگاه‌های زنجیره‌ای دبنهامز گفت که ۲۵۰۰ نفر را اخراج خواهد کرد. این در حالی است که پیش‌تر این فروشگاه‌ها ۴ هزار نفر را اخراج کرده بود. دولت بازگشایی را تنها راه چاره می‌داند اما منتقدان می‌گویند که غیرمنطقی است وقتی دولت در ردیابی، انجام تست کرونا و ایزوله‌سازی ضعیف عمل کرده است، از مردم بخواهد که با خیال راحت به سرکارهایشان بازگردند.
سوناک با طرح ۵۰۰ میلیون پوندی «بیرون غذا بخورید تا کمک کنید» قصد دارد به تقویت صنایع غذایی و رستوران‌ها کمک کند. او قصد دارد با پرداخت ۱۳ پوند یارانه به هر مشتری به رستوران‌داری در این کشور کمک کند. در روز نهم ماه آگوست ۵/ ۱۰ میلیون نفر توانستند از این طرح استفاده کنند. سام برنارد مدیر جرمن جیمنازیم که یک رستوران بزرگ کنار ایستگاه راه‌آهن کینگرکراس است، می‌گوید: با این طرح آنها پنج‌شنبه شب یکی از شلوغ‌ترین روزها را تجربه کردند. با این حال مانند بسیاری از رستوران‌های دیگر جرمن جیمنازیم با آینده‌ای مبهم روبه‌رو است. کسب‌و‌کار آنها مانند گوگل و فیسبوک نیست که به کارکنان خود اعلام کرده‌اند تا تابستان سال بعد می‌توانند از خانه کار کنند، چرا که یارانه‌های دولتی در این زمینه در روز ۳۱ ماه اوت پایان خواهد پذیرفت. برنارد می‌گوید: «ما تا ابد نمی‌توانیم روی کمک‌های دولتی حساب باز کنیم. اما اگر هم‌اینک کمک‌ها متوقف شود، آنگاه باید فقط خودمان هوای خودمان را داشته باشیم و دست به کارهایی بزنیم که شاید خوشایند نباشد.»
