کوتاه‌ترین مسیر احیای بازار گردشگری چیست؟
با شیوع کرونا در سطح جهان سفرهای داخلی و خارجی مسافران لغو شد. در همین راستا وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در نامه‌ای اعلام کرد: دفاتر خدمات مسافرتی موظف به استرداد وجوه دریافتی از مسافران هستند.
در همین راستا امین پویان رفیعی‌شاد رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران عنوان کرد: برای تسریع کارها و همکاری بین هتلداران و صاحبان دفاتر خدمات مسافرتی جلسه‌ای با رئیس جامعه هتلداران ایران برگزار کردیم که طی آن بتوانیم با در نظر گرفتن شرایط هتلداران و دفاتر خدمات مسافرتی و با مساعدت یکدیگر تا حدی که امکان دارد وجوه پرداختی مسافران را به آنها بازگردانده یا اینکه با تعامل با مسافران برای آنها اعتبار سفری برای زمان پساکرونا ایجاد کنیم.
وی افزود: معمولا هتلداران و صاحبان مراکز اقامتی در ماه‌های دی و بهمن به مرمت و بازسازی بناهای خود می‌پردازند تا اقامتگاه‌ها را برای تعطیلات عید و ارائه بهترین خدمات به گردشگران آماده کنند. به همین علت است که صاحبان اقامتگاه‌ها در کشور اعلام کرده‌اند در حال حاضر وجه نقدی به‌منظور بازپرداخت به مسافران ندارند. زیرا آنها مبالغ دریافتی از مسافر و دفاتر خدمات مسافرتی را هزینه تعمیر و بازسازی بناهای خود کرده‌اند.
درآمد دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران در نوروز ۹۹ مانند سایر بخش‌های مرتبط با حوزه گردشگری با افت بیش از ۸۰ درصدی مواجه شده است که در این باره رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران عنوان کرد: از میان عمده هتل‌ها و آژانس‌های خدمات مسافرتی که در تهران مشغول فعالیت هستند حدود ۵۰۰ آژانس و دفتر خدمات مسافرتی فعال و پر کار هستند. حداقل نیروی انسانی که در این دفاتر به‌صورت مستقیم مشغول به فعالیت هستند حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر است. همچنین حدود ۴ هزار نفر نیز به‌صورت غیرمستقیم در این دفاتر مشغول به کار هستند که با شیوع ویروس کرونا در تعطیلات عید نوروز که پیک کاری دفاتر گردشگری محسوب می‌شود آسیب‌های اقتصادی جدی به آژانس‌های خدمات مسافرتی در تهران وارد شده است.
وی افزود: میزان درآمد سال گذشته دفاتر خدمات مسافرتی فعال تهران درایام تعطیلات عید نوروز بالغ بر ۳۵۰ تا ۴۵۰ میلیارد تومان بوده است که در نوروز ۹۹ این مبلغ نه تنها به صفر رسیده، بلکه با توجه به هزینه‌های ثابتی که در دفاتر وجود دارد این بنگاه‌های اقتصادی زیان‌ده نیز شده‌اند. حدود ۶۰ درصد دفاتر خدمات مسافرتی کشور در تهران قرار گرفته است و برگزاری ۹۰ درصد تورهای خارجی توسط گردشگران تهرانی و دفاتر فعال در استان تهران صورت می‌گیرد.
رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران در پاسخ به این سوال که از چه زمانی سفرهای خارجی رونق خواهد گرفت تصریح کرد: اگر شیوع کرونا در داخل کشور به اتمام برسد به دو علت سفرهای خارجی به سرعت و مانند گذشته پررونق نخواهد شد. اول اینکه با اتمام کرونا در ایران همزمان در سایر کشورها نیز کرونا به اتمام نخواهد رسید؛ بنابراین نمی‌توان ریسک کرد و گردشگران را راهی سفر به کشورهای خارجی کرد. ثانیا احتمالا با از بین رفتن کرونا کشورها با احتیاط بیشتری رفتار کرده و از پذیرش مسافر به کشور خود جلوگیری می‌کنند. در چنین شرایطی بهترین کار این است که دفاتر خدمات مسافرتی برنامه‌ریزی‌های خود را برای سفرهای داخلی انجام دهند تا با این روش وضعیت درآمدی دفاتر از اقتصاد کرونایی خارج شده و سودده شوند. با توجه به شرایط حاکم در خصوص شیوع کرونا پیش‌بینی می‌کنیم احتمالا احیای سفرهای تهرانی‌ها به خارج از کشور نوروز ۱۴۰۰ باشد.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» یکی از دغدغه‌های مسافرانی که قصد سفر به کشورهای خارجی را داشتند و تمام مدارک خود را برای این سفر در تعطیلات نوروز ۹۹ مهیا کرده بودند اخذ مجدد ویزا برای سفری است که به اجبار کنسل شده است و در زمان پساکرونا قصد انجام آن را دارند؛ زیرا با توجه به شرایط سختی که برخی از کشورها برای صدور ویزا در نظر می‌گیرند اغلب گردشگران برای طی کردن این پروسه با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند. در همین راستا رفیعی‌شاد عنوان کرد: هنوز دستورالعملی از سوی سفارتخانه‌ها ابلاغ نشده است اما احتمالا مذاکراتی در میان کشورها صورت خواهد گرفت که طی آن ویزای مسافران ایرانی که در تعطیلات عید نوروز ۹۹ برایشان صادر شده بود، تمدید شود.
در همین راستا حرمت‌الله رفیعی رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: مطابق با آمارها تاکنون حدود ۵ هزار مجوز برای دفاتر خدمات مسافرتی صادر شده است و حدود ۳ هزار دفتر نیز بدون مجوز در حال فعالیت هستند. صدور مجوز برای فعالیت دفاتر خدمات مسافرتی بر عهده دولت است که تحقیقات ما نشان می‌دهد حداقل ۳۰ درصد از آنها مازاد است. در دفاتر دارای مجوز کشور حدود ۵۰ هزار نفر به‌صورت مستقیم مشغول به کار هستند. اما تعداد شاغلان غیرمستقیم این حوزه مشخص نیست.
وی افزود: با توجه به اینکه بسیاری از مشاغل به‌صورت غیرمستقیم با حوزه گردشگری مرتبط هستند، بنابراین رکود این حوزه موجب رکود و ضرر و زیان مالی به سایر بخش‌ها نیز می‌شود و خیلی از مشاغل درحال حاضر با مشکلات مالی مواجه هستند. در حال حاضر و با شیوع ویروس کرونا صنعت گردشگری کاملا از بین رفته است و به علت نبود متولی دلسوز در دولت برای حوزه گردشگری ازسرگیری فعالیت آن نیازمند تلاش متعدد بخش خصوصی است.
رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران گفت: پیش‌بینی می‌کنیم بدون دخالت دولت، حتی با وجود کرونا تابستان امسال رونق خوبی در حوزه گردشگری داشته باشیم. برای اجرایی شدن این امر نیازمند تعریف جدیدی از سفر هستیم تا هم فعالان این حوزه با آن آشنا باشند و هم گردشگران داخلی آن را به خوبی درک کنند. این تعریف جدید سفر شامل سفرهای کوتاه‌مدت به روستاهای موجود در اطراف هر شهر می‌شود که برای اجرایی کردن آن الزامی به سفر با هواپیما و اتوبوس نیست. بلکه با رعایت اصول بهداشتی و توصیه‌هایی که پزشکان برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا اعلام کرده‌اند می‌توانیم برای علاقه‌مندان به سفر شرایط مناسبی را مهیا کنیم. به شرطی که گردشگران در سفر خود شرایطی همچون فاصله‌گذاری، استفاده از ماسک و دستکش، شست‌وشوی مرتب دست‌ها و... را رعایت کنند. همچنین می‌توان برای جلوگیری از شیوع کرونا سفرهای این مدت را به سفر و حضور در فضاهای باز و بکر اختصاص داد و از قرار گرفتن توریست‌ها در فضاهای سرپوشیده جلوگیری کرد تا با این کار از ورشکستگی بیشتر فعالان حوزه گردشگری جلوگیری کرد.
رفیعی درباره ویزای افرادی که برای تعطیلات عید قصد سفر داشته و به علت بروز کرونا این ویزا باطل شده است، گفت: برخی سفارتخانه‌ها اعلام کرده‌اند پس از پایان کرونا ویزاهای افراد با همان شرایط قبل به آنها اعطا خواهد شد و گردشگران برای اخذ مجدد ویزاهای خود نیازی نیست مراحل سخت آن را مجدد پشت سر بگذارند بلکه طبق توافق صورت گرفته سفارتخانه‌ها ویزاها را بدون حضور مجدد گردشگران و بدون دریافت پول مجدد صادر خواهند کرد. در همین راستا یکی از سفارتخانه‌هایی که کار خود را آغاز کرده سفارت اسپانیا است.
