نبرد پارچهای!
تصاویری که از ووهان مخابره میشدند، تصاویر شهری بود خالی از جمعیت، آدمی هم اگر دیده میشد، چهرهاش در پس ماسک پوشیده بود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، همان زمان ویدیوهای خبری نشان میدادند که به شهروندان تذکر داده میشود که بدون ماسک بیرون از خانه حاضر نشوند. هنوز خبری از اعلام همهگیری جهانی بیماری نبود، اما خبرهایی که از احتمال انتقال به سایر کشورها میرسید سبب شد تا سازمان جهانی بهداشت و مسوولان بهداشت و درمان کشورهای مختلف دست به کار شوند تا به یکی از اولین سوالهایی که به ذهن همه میرسد، پاسخ دهند: باید ماسک به صورت بزنیم؟ پاسخ همه با قدرت این بود: خیر! تا زمانی که علایم بیماری ندارید یا از فرد بیمار مراقبت نمیکنید احتیاجی به پوشیدن ماسک نیست. یکی از دغدغهها این بود که با هجوم گسترده مردم برای خریدن ماسک، بیشترین کسانی که به آن نیاز دارند، یعنی کادر درمان دست خالی بمانند. حالا که بیماری کل دنیا را گرفته است اما موضوع پوشاندن یا نپوشاندن صورت محل بحثهای بیشتر شده است و برخی کشورها استفاده از آن را توصیه میکنند.
هفته اول فروردین ماه بود که نخستوزیر جمهوری چک به مردم کشورش خبر داد که محدودیتهای رفتوآمد و تعطیلی کسبوکارها که در چک آغاز شده بود با توجه به شیوع گسترده ویروس در کشورهای اروپایی تمدید میشود، اینبار او با ماسکی که بر صورت داشت بر صفحه تلویزیونها ظاهر شد. از چند روز پیش از این اعلام تمدید قرنطینه کشوری، دولت چک اعلام کرده بود که تمامی شهروندان در صورت حضور خارج از منازل خود برای انجام کارهای ضروری ملزم به پوشیدن ماسک هستند. جمهوری چک یکی از معدود کشورهای دنیا بود که برای پوشاندن صورت قانون وضع کرد. یورونیوز همان زمان در گزارشی از جدیت دولت چک در اجرای این قانون نوشت: «بر اساس مقررات دولت، نیروهای پلیس میتوانند به محض مشاهده هر کسی که به صورت مناسبی صورت خود را در اماکن عمومی نپوشانده است برای او جریمهای 360 یورویی بنویسند.» این کشور حالا با کمتر از 6 هزار و 500 مورد رسمی ثبت شده از افراد مبتلا و 170 مرگ بر اثر کرونا، یکی از موفقترین کشورهای اروپایی در کنترل شیوع به شمار میرود. اما جمهوری چک هم مانند سایر نقاط دنیا نمیتوانست نیازهای مادر درمان را نادیده بگیرد و هجوم برای خرید ماسکهای پزشکی را با ذخایر محدودش پاسخ دهد. برای همین بود که بر اساس گزارش یورونیوز، مردم چک به صورت گسترده رو به دوختن و آماده کردن ماسکهای خانگی کردند. سازمان جهانی بهداشت همچنان در مورد استفاده از ماسک توصیههای متفاوتی از کشورهایی مانند جمهوری چک دارد. این سازمان هنوز میگوید که هم استفاده نادرست از ماسک میتواند خطر انتقال بیماری را گسترش دهد و هم سبب کمبود ذخایر بهداشتی برای کادر درمان شود. با این وجود ویدیوهای آموزشی در سایت سازمان جهانی بهداشت به مخاطبان توضیح میدهند که در صورت پوشیدن ماسک باید چه موارد بهداشتی را رعایت کنند.
نیویورک به قانون ماسک روی آورد
با وجود اینکه استفاده کردن یا نکردن از ماسک و در واقع پوشاندن بینی و دهان و کاستن از خطر انتقال ذرات تنفسی در کشورهای مختلف محل بحث است، یک موضوع قطعی است؛ هیچ ابزاری به اندازه فاصلهگذاری فیزیکی نمیتواند مانع از انتقال ویروس شود و حتی استفاده از ماسک هم ضرورت این مورد را از میان نمیبرد. ایالات متحده که حالا بیشترین نرخ ابتلا به کرونا و مرگ در دنیا را به خود اختصاص داده در حال تبلیغ هر دو مورد است؛ فاصلهگذاری اجتماعی و فیزیکی و پوشیدن ماسک در اماکن عمومی. روز چهارشنبه هفته گذشته روزنامه نیویورکتایمز به نقل از اندرو کومو، فرماندار نیویورک نوشته: «تمام نیویورکیها در مکانهایی که حفظ فاصله اجتماعی امکانپذیر نیست، ملزم به پوشیدن ماسک هستند؛ مکانهایی مانند وسایل حمل و نقل عمومی، مغازهها و پیادهروهای شلوغ.» این دستور از روز گذشته در نیویورک لازمالاجرا شده است. فرماندار تاکید کرده است که جز ماسکهای استاندارد، استفاده از ماسکهای پارچهای هم توصیه میشود. ایالت نیوجرسی یک هفته پیش از نیویورک این الزام را برای شهروندانش گذاشته بود و حالا به نظر میرسد در ایالتهایی که بیشترین میزان شیوع بیماری را داشتهاند این دستورالعمل مورد توجه قرار گرفته است.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) زیر نظر وزارت بهداشت و خدمات انسانی امریکا در سایت رسمی خود شروع به اطلاعرسانی و تشویق شهروندان این کشور به استفاده از ماسکهای پارچهای کرده است تا به کاهش سرعت شیوع بیماری کمک شود و در همین حین تاکید کرده است: «پوششهای پارچهای صورت به معنای ماسک جراجی یا ماسک N95 نیست. این اقلام همچنان باید برای کارکنان بخش سلامت و سایر کارکنان خط مقدم درمان در نظر گرفته شوند.» در مورد استفاده از این ماسکهای پارچهای توصیههای جدی هم وجود دارند: استفاده از آن برای کودکان زیر 2 سال ممنوع است، به هنگام برداشتن ماسک به هیچ عنوان دست خود را به بینی، چشمها و صورت خود نزنید و پس از برداشتن ماسک بلافاصله دستهایتان را طبق توصیههای بهداشتی بشویید. دستورالعملهای تصویری این مرکز که طریقه ساخت ماسک در خانه را با کمک چرخ خیاطی یا بدون نیاز به آن آموزش میدهند هم در شبکههای اجتماعی دست به دست میشوند و برخی چهرههای بهداشت و درمان این کشور هم بر اساس همین آموزشها، ویدیوهایی از نحوه تهیه ماسک خانگی در فضای مجازی قرار دادهاند.
در مکانهای عمومی، در متروها، اتوبوسها و پیادهروها احتمال این میرود که سرفه یا عطسهای ناخودآگاه سبب نشر ویروس شود. شاید برای همین است که وقتی حفظ فاصله فیزیکی از سایرین بین 1.5 تا دو متر امکانپذیر نیست، پوشاندن صورت سبب شود تا این تک سرفهها و عطسهها مجال کمتری برای پرتاب ذرات تنفسی پیدا کنند. قانونی که حالا در ایالتهای مختلف امریکا هم در حال گسترش است، به صورت ویژه در مغازههایی که ناچار از ادامه کسب و کار هستند اعمال میشود، به صورت ویژه در فروشگاههای زنجیرهای که کارکنان آنها همواره در معرض مواجهه با مشتریان گوناگون هستند. بسیاری از این فروشگاهها حالا ورود مشتریان بدون پوشیدن ماسک را اجازه نمیدهند.