شاخص گردشگری در سال 98 چه وضعیتی داشت؟
سالی که گذشت برای گردشگری ایران دو نیمه کاملا متفاوت داشت؛ نیمه اول همان چند ماهی بود که شاهد رشد گردشگران ورودی به ایران و بهبود شاخص‌های رقابت‌پذیری گردشگری کشور بودیم.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، در این زمان تدابیر و برنامه‌های به کار گرفته شده دورانی امیدوار کننده را برای گردشگری رقم زد که تا نیمه‌های سال نیز ادامه داشت. فقط طی فصل بهار، تعداد گردشگران ورودی به ایران ۴۰درصد نسبت به همین زمان در سال97 افزایش داشت. این وضعیت در تابستان نیز ادامه پیدا کرد و نوید روزهای خوبی را برای گردشگری داد. اما از آبان ماه، اتفاقات یکی پس از دیگری ایران را تحت تاثیر قرار داد و تقریباً همه آنچه در طول سال‌ها برای گردشگری ساخته شده بود، ویران شد. بعد از گران‌شدن قیمت بنزین و اعتراضات سراسری در کشور، گردشگری ایران در سراشیبی سقوط قرار گرفت. بالا رفتن نرخ بنزین تا حدودی روی سفرهای داخلی تاثیرگذاشت و اعتراضات نیز برنامه‌های گردشگران خارجی برای سفر به ایران را تغییر داد. بعد از آن، تنش‌های میان ایران و آمریکا و ترور سردار شهید قاسم سلیمانی، قطعه دیگری از پازل ناامنی ایران و ترس گردشگران خارجی برای ورود به کشور را تکمیل کرد. کشور در وضعیت امنیتی قرار گرفت و شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی که به سقوط آن منجر شد، تقریبا همه را مطمئن کرد که گردشگری در سال98 دیگر سر پا نخواهد شد.
اما این پایان ماجرا نبود و تیر آخر به بدن نیمه جان صنعت گردشگری نیز با شیوع ویروس کرونا شلیک شد. تا پیش از آن دولت ایران هدف‌هایی مثل حذف ویزا برای گردشگران چینی و افزایش سالانه 2میلیون گردشگر از این طریق را در برنامه داشت. همچنین هدف قرار دادن کشورهایی مثل هند و روسیه، امکان جذب بیشتر گردشگران را فراهم می کرد. قرار بود تا سال99 نیز تعداد گردشگران خارجی ورودی به کشور به 11میلیون نفر برسد. اما کرونا همه نقشه‌ها را نقش بر آب کرد. بعد از شیوع این ویروس در کشور چین که یکی از بزرگ‌ترین بازارهای هدف گردشگری ایران بود همچنان پروازها از این کشور به ایران با محدودیت‌های بیشتری برقرار بود. کم‌کم با آغاز شیوع کرونا در ایران، مرزهای کشور از روزهای ابتدایی اسفند98 بسته شد و خطوط هوایی کشورهای دیگر به ایران نیز تعطیل شدند. به سرعت ایرانی‌هایی که قصد داشتند از کشورهای دیگر بیایند، بازگشتند و اتباع کشورهای دیگر ایران را ترک کردند. تمام ارتباطات و رفت و آمدها به کشور در مدت کوتاهی قطع شد. اکنون بسیاری از شرکت‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی تورآور در این دوران، نگران ورشکستگی هستند و هر روز خبرهایی از تعدیل نیروهای بعضی از آنها به گوش می رسد. حالا که فعالیت همه دفاتر خدمات مسافرتی، هتل‌ها و مراکز اقامتی به صفر رسیده است، بیم آن می‌رود که مشاغل مرتبط با گردشگری قادر به ادامه حیات نباشند و به تبع آن بسیاری از فعالان این بخش مجبور به ترک کار و اخراج از بدنه صنعت گردشگری شوند. همچنین از دست رفتن گردشگران بر کاهش میزان تولید ناخالص داخلی و درآمدهای کشور اثرگذار خواهد بود. با وجود همه این موارد، علی اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نشست خبری بررسی مشکلات این وزارتخانه در 16 فروردین اعلام کرد: در 10 ماه سال98 با وجود تمام مشکلاتی که برای این حوزه پیش آمد، موفق به جذب 8میلیون و 600هزار گردشگر خارجی شدیم. لازم به ذکر است ایران در آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، در حوزه رقابت‌پذیری گردشگری رتبه89 را میان کشورهای دنیا به دست آورد.
مشاغل د رخطر
خیلی از مشاغل مربوط به گردشگری حالا درآمدی ندارند، اما باید حقوق پرسنل خود را پرداخت کنند و اینکه تا چه زمانی بتوانند به این وضعیت ادامه دهند، مشخص نیست. دولت باید حمایت خود را از این قشر گسیل کند تا امید به نجات وجود داشته باشد
امید به بسته حمایتی دولت
هادی شیرازی؛ دبیر جامعه تورگردانان ایران: شیوع ویروس کرونا، عملا گردشگری را به صفر رسانده است. استانداری‌ها و وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری اعلام می‌کنند که هیچ کس از شهر خود خارج نشود. هتل‌ها به طور کامل در بیشتر نقاط تعطیل شده‌اند و شیوع بیماری مردم را خانه‌نشین و وارد قرنطینه کرده است. البته واضح است که چاره ای جز این کار برای کنترل شیوع بیماری وجود ندارد. همه کارهایی که برای گردشگری انجام گرفت، عملا با اتفاقاتی که در چند ماه پایانی سال98 رخ داد، بی‌نتیجه ماند.
اما نمی‌توان گفت که ضربه‌هایی که به صنعت گردشگری وارد شده، دیگر قابل جبران نیست. ما یاد گرفته‌ایم که با امید زندگی کنیم. خیلی وقت‌ها از پس مشکلات برنمی‌آییم، اما می‌توانیم تلاش خود را برای بهبود دوباره انجام دهیم. آینده نیز واقعا تاریک است و هیچ پیش‌بینی‌ای در مورد زمان پایان مشکلات در سال99 نداریم. ممکن است بعد از ریشه کن‌شدن بیماری، بتوانیم دوباره به وضعیت قبلی برگردیم، اما تا آن زمان راه زیادی در پیش است. اکنون شرکت‌های هواپیمایی همگی از ایران رفته‌اند. تا بیماری برود، فضا دوباره امن شود و گردشگری سامان بگیرد، ممکن است زمان زیادی طول بکشد. اما باید برای دوباره سرپاشدن گردشگری از تجربه افراد متخصص در این زمینه استفاده کنیم. مثلا در مالزی 4.2میلیارد دلار بابت جبران خسارت صنایع گردشگری در نظر گرفته شده است. چنین بسته‌های حمایتی‌ای باید در ایران نیز به کار گرفته شود تا شرایط دوباره به حالت عادی برگردد. خیلی از مشاغل مربوط به گردشگری حالا درآمدی ندارند، اما باید حقوق پرسنل خود را پرداخت کنند و اینکه تا چه زمانی بتوانند به این وضعیت ادامه دهند، مشخص نیست. دولت باید حمایت خود را از این قشر گسیل کند تا امید به نجات وجود داشته باشد. مساعدت‌هایی مثل 6ماه تنفس در پرداخت حق بیمه کارفرمایی یا معافیت مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.
