دریاچه ارومیه زنده شد
میزان بارشها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه امسال 32درصد نسبت به سال گذشته کمتر شد، ولی با این حال دریاچه ارومیه تاکنون نسبت بهمدت مشابه سال قبل، 252کیلومتر وسیعتر شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ مهمترین دلیل این اتفاق، پایبندی به مصوباتی است که تاکنون هزاران میلیارد تومان هزینه بر دولت تحمیل کرده است. دریاچه ارومیه اما تا رسیدن به نقطه مطلوب پرشدن تراز اکولوژیک (1274.1متر از سطح دریا) حدود 3متر فاصله دارد؛ فاصلهای که با مدیریت سایر منابع آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه که بهصورت غیرقانونی و بیرویه برداشت میشود امکانپذیر است.
در سال آبی جدید که روزهای پایانی نیمه اول آن را میگذرانیم، قرار بود 44درصد از هر آنچه از آسمان میبارد نصیب دریاچه ارومیه شود و کشاورزان نیز با حقابهای که در فصل زراعی از ذخیره سدها نصیبشان میشود با روشهای نوین آبیاری قطرهای، تجمیعی و تغییر الگوی کشت، سازگار شوند.
سال گذشته یکمیلیارد و 400میلیون مترمکعب آب بدون دخالت انسان به دریاچه ارومیه سرازیر شد. ولی امسال آنچنان که آمارها نشان میدهد در سهماهه اول سال آبی قرار داریم (مهر، آبان و آذر)، میزان بارش کمتر از حد نرمال بود و هر آنچه از آسمان نصیب دریاچه شده است مربوط به سه ماهه پایانی سال98 و روزهای اخیر است. میزان بارش در حوضه آبریز ارومیه حتی نسبت به دو دهه اخیر نیز کمتر بود. براساس گزارشها، میزان بارش که در درازمدت 300میلیمتر بود، امسال 258میلیمتر ثبت شد.
براساس آخرین آمارها، تراز دریاچه ارومیه هماکنون 1271.68متر شده است. به گفته فرهاد سرخوش، مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه، از اوایل آذرماه تا نیمهاردیبهشت، سردهانههای نصب شده بر رودخانههای اصلی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، حقابه زیستمحیطی را به پهنه دریاچه رساندند.
سرخوش میگوید: این آب شامل روانابها و بارش باران میشود. در این مدت خاکریزهایی که بهعنوان سردهانه تعبیه شده بود و با هر سیلاب ویران میشد، با دایکهای بتنی تعویض شد و در نتیجه هنگام سیلابهای بهاری، آب به تمامی، به سمت دریاچه هدایت شد. در نتیجه هدررفت آب در 6رودخانه اصلی حوضه آبریز دریاچه (سیمینهرود، میاندوآب، مهاباد چای، گدار چای، باراندوز چای، شهر چای) و دو رودخانه کم رمق (نازلو چای و زولا چای) رخ نداد. بنابراین طبق برنامه ستاد احیای دریاچه ارومیه، مصرف آب در بخش کشاورزی این رودخانهها نیز تا 40درصد کاهش خواهد یافت.
از 4سد اصلی حوضه آبریز آذربایجان غربی، 600میلیون مترمکعب آب تاکنون به سمت پیکره دریاچه رهاسازی شده است و همچنان ادامه دارد. دادههای ایستگاههای ایزومتریک در این حوضه نشان میدهد که هماکنون 270مترمکعب بر ثانیه، آب از پشت سدها به سمت دریاچه در حال حرکت است. فرهاد سرخوش، مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه از ذخیره آب پشت سدها، حقابه کشاورزی و شرب همچنان محفوظ است میگوید: بهطور مثال از 200میلیون مترمکعب آب که پشت سد شهرچای قرار میگرفت، 75میلیون مترمکعب برای کشاورزی و شرب کفایت میکند. در سالهای قبل کشاورزان هر سال آب باقی مانده در پشت سدها را تا آخرین قطره مصرف میکردند اما امسال مابقی آب سدها نیز راهی پیکره میشود. 600میلیون مترمکعب آب تاکنون راهی دریاچه ارومیه شده است که نتیجه اجرای برنامههای جلوگیری از هدر رفت آب در بخش کشاورزی است. با وجود کاهش بارش نزولات جوی در چند سال اخیر (به استثنای بهار سال قبل)، حجم آب قابلقبولی راهی دریاچه ارومیه شده است. اما سهم دریاچه از حیات، فقط از پای سدها تامین نمیشود بلکه هنوز هم وجود 60هزار حلقه چاه که عمدتا غیرمجاز هستند و افزایش سطح زیرکشت در بخش کشاورزی مانع از دستیابی دریاچه ارومیه به حق هزاران ساله خود شده است.