خلاء نخستوزیری در بریتانیا
اگر به عقب باز گردیم و هنوز ویروس کرونا تنها در چین جولان میداد تعدادی از رهبران جهان در غرب کرونا را ویروسی میدیدند که چندان خطرناک نیست و نمیتواند آسیب چندانی به جوامع اروپایی وارد کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، سردمدار این دیدگاه دونالد ترامپ رییسجمهور امریکا و بوریس جانسون نخستوزیر بریتانیا بودند. جانسون معتقد بود که باید 70 درصد از مردم به این بیماری مبتلا شوند و از طرفی در ابتدا مطرح میکرد که موارد ایمنی را رعایت نخواهد کرد و هیچ محدودیتی را نیز نمیپذیرد. با گسترده شدن شیوع کرونا در اروپا و ورود آن به بریتانیا شرایط تغییر کرد. دولت مجبور شد وضعیت فوقالعاده اعلام کند و تمام امکانات را برای مبارزه با کرونا بسیج کند. در این بین اما فردی که تلاش کرد از همه سادهتر با این ویروس برخورد کند بهشدت درگیر آن شد. تست کرونای بوریس جانسون نخستوزیر بریتانیا مثبت اعلام شد و نه تنها به راحتی نتوانست با این بیماری برخورد کند و از طریق قرنطینه خانگی آن را پشت سر بگذارد بلکه در نهایت کار به بیمارستان کشید و دوشنبه شب اعلام شد که شرایط به حدی وخیم شده است که جانسون به بخش مراقبتهای ویژه منتقل شده است و آخرین اخبار تا زمان تنظیم این گزارش حاکی از وخامت اوضاع جسمی او بود و حتی خبرهای غیرموثقی از مرگ او نیز منتشر شد. اما با به وجود آمدن این شرایط برای بوریس جانسون این سوال به وجود آمده که چه کسی انگلیس را اداره میکند؟
مایکل گوو، معاون اجرایی نخستوزیر بریتانیا در مصاحبه با رادیو 4 بیبیسی در خصوص وضعیت بوریس جانسون گفت: او از بعد از ظهر روز دوشنبه در بیمارستان سنت توماس لندن تحت بهترین مراقبتهای درمانی قرار گرفته است. او در ادامه افزود: انتقال جانسون به بخش مراقبتهای ویژه به این دلیل صورت گرفته که این اطمینان حاصل شود تیم پزشکی تمام امکانات مناسب برای بهبود وضعیت جانسون را خواهد داشت. حتی برخی خبرها نیز حاکی از آن بود که یکی از اعضای خانواده مایکل گوو علایم کرونا در آن بروز کرده اما گوو در توییتر اعلام کرد که هیچ علایمی وجود ندارد و به کارش ادامه میدهد. با این حال او نیز مجبور شده تا در خانه به کار خود ادامه دهد و در قرنطینه به سر میبرد.
به گزارش سیانان در حال حاضر بستری شدن جانسون عدم وجود یک سلسله مراتب برای جانشین نخستوزیر را برجسته کرده است. جانسون 55 ساله دامنیک راب وزیر خارجه خود را به عنوان جانشین معرفی کرد که در صورت لزوم عهدهدار سمت نخستوزیری باشد و او را نمایندگی کند. اما هیچ سلسله مراتب رسمی در انگلیس یا در قانون اساسی نانوشته بریتانیا که چنین شرایطی را رسمیت ببخشد وجود ندارد.
اگر نگاهی به موقعیت نخستوزیر در بریتانیا داشته باشیم، در اصل نخستوزیر با اختیاراتی برجستهتر از سایر وزرای کابینه است ولی تصمیمات کلیدی به صورت دستهجمعی در کابینه و کمیتههای فرعی کارشناسی اتخاذ میشود. اما طی دهههای اخیر رفتهرفته اختیارات نخستوزیر در بریتانیا گسترده شده و به نخستوزیر اختیاراتی در سطح رییسجمهور داده شده و شیوه اداره دولت نیز بیشتر شبیه به شیوه ریاستی شده است. اگر به پیروزی محافظهکاران در انتخابات اخیر نگاهی داشته باشیم، رایدهندگان بیش از اینکه به حزب محافظهکار رای داده باشند بیشتر به شخصیت جانسون رای دادند. به همین دلیل است که خلأ نخستوزیر در بریتانیا به شکل قابل توجهی احساس میشود. در ساختار دولت بریتانیا هیچ چیزی تحت عنوان جانشین نخستوزیر وجود ندارد و همین موضوع یک خلاءجدی را به وجود آورده است.
با این وجود مسوولان دفتر نخستوزیری بریتانیا معتقدند بوریس جانسون یک تیم کامل برای شرایط ویژه کشور را تعیین کرده است که حتی در غیاب او نیز کار پیش برود.
مایکل گوو در گفتوگوی خود با بیبیسی تایید کرده که با توجه به شرایط پیش آمده دامنیک راب اکنون وظیفه حضور در جلساتی را دارد که جانسون ریاست آن را برعهده داشت و در نبود جانسون مسوولیت ادامه جلسات با دامنیک راب است و همه ما در اجرای برنامههای نخستوزیری مشارکت داریم. اما گوو در پاسخ به این سوال که اکنون چه کسی رمزهای موشکهای هستهای را در اختیار دارد، عنوان کرد که در مورد مسائل امنیت ملی صحبت نخواهد کرد.
توبیاس الوود، نماینده محافظهکار مجلس عوام که ریاست کمیته دفاعی مجلس را برعهده دارد با وجود آرزوی سلامتی برای جانسون در توییتر خود نوشت: داشتن شفافیت 100 درصدی بسیار مهم است و باید مشخص شود مسوولیت تصمیمات در حوزه امنیت ملی انگلیس با چه کسی است و ما باید پیشبینی کنیم که دشمنان تلاش میکنند که از هرگونه ضعفی علیه ما سوءاستفاده کنند.
آنگونه که در بیانیه دفتر نخستوزیری آمده انتقال جانسون به بیمارستان یک اقدام احتیاطی بوده است چرا که با گذشته 10روز از مثبت اعلام شدن کرونای جانسون او از سرفه و تب رنج میبرد. طبق این بیانیه وضعیت او در روز دوشنبه رو به وخامت گذاشته و مجبور شدند که جانسون را پس از انتقال به بیمارستان سنت توماس تحت مراقبتهای ویژه قرار دهند. گوو در مصاحبهای با اسکاینیوز نیز عنوان کرده که وزیران کابینه با یک ساعت تاخیر از وخامت اوضاع نخستوزیر مطلع شدند چرا که جلسه کابینه در خصوص کرونا در حال برگزاری بوده است. واقعیت آن است که اکنون ویروس کرونا بخش قابل توجهی از کابینه بریتانیا را با خود درگیر کرده است. مت هنکوک وزیر بهداشت در تاریخ 27 مارس اعلام کرد که به این ویروس مبتلا شده است. رییس نظام پزشکی بریتانیا نیز با همین شرایط مواجه شد. نیل فرگوسن مشاور عالی دولت بریتانیا در مورد ویروس کرونا از 18 مارس درگیر این بیماری شد. از همین رو سایر وزیران و مشاوران ارشد دولت به دلیل ارتباطات نزدیک مجبور شدند خود را قرنطینه کنند که آخرین مورد آن مایکل گوو بود.
لورا کنزبرگ دبیر سیاسی بیبیسی در خصوص شرایط حاکم بر کابینه بریتانیا میگوید: با توجه به عدم پیشبینی لازم برای این شرایط، دولت اقدامی کاملا غیرمعمول را انجام داده است و از دامنیک راب خواسته که عملا در سمت نخستوزیر ایفای نقش کند. راب دوشنبه شب پس از وخامت حال جانسون پشت تریبون قرار گرفت و عنوان کرد که دولت به کار خود ادامه میدهد و برنامههای مقابله با ویروس کرونا نیز بر مبنای دستورات آقای جانسون پیگیری خواهد کرد. با این وجود کنزبرگ معتقد است هنگامی که دامنیک راب صحبت میکرد، کاملا مشهود بود که شوکه شده است. آنچه در حال حاضر مشخص است بریتانیا در شرایطی قرار گرفته که حداقل طی دهههای اخیر آن را تجربه نکرده است، نخستوزیر آن در بیمارستان تحت مراقبتهای ویژه قرار دارد و هیچگونه آلترناتیو جدی نیز برای این وضعیت نیست.