فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند؛ فاز سوم مقابله با کرونا
سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرد که با مشارکت بسیار خوب مردم در سامانه غربالگری کرونا، امروز از مرز ۶۷ میلیون نفر شرکت‌کننده در بسیج ملی کرونا گذشتیم.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، کیانوش جهانپور امروز در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، ضمن سپاسگزاری از مردم به دلیل ماندن در خانه‌ها در روز طبیعت گفت: امیدوارم با همکاری مردم و با مدد الهی کرونا را شکست دهیم. خوشبختانه روند بهبودی و ترخیص بیماران مبتلا به کووید ۱۹ همچنان ادامه دارد.
وی با بیان اینکه امیدواریم با تلاش همکاران‌مان و لطف خداوند بتوانیم شاهد بهبودی سایر بیماران مبتلا در روزهای آینده باشیم،گفت: با مشارکت بسیار خوب مردم در سامانه غربالگری کرونا، امروز از مرز ۶۷ میلیون نفر شرکت‌کننده در بسیج ملی کرونا گذشتیم و قاعدتا با مشارکت هر چه بیشتر مردم، قطعا این روند افزایشی ادامه می‌یابد.
جهانپور ادامه داد: به دنبال مراحل اولیه فاصله‌گذاری اجتماعی و تشدید آن در نوروز، در روزهای آینده و در گام سوم به سمت فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند خواهیم رفت تا این روند مدیریت شده بیماری ادامه پیدا کند و هفته‌های آتی با خبر مهار و کنترل بیماری در خدمت مردم باشیم. فعلا در فاز مدیریت بیماری هستیم و هنوز برای صحبت از مهار و کنترل بیماری شاید زود باشد.
جهانپور در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: استراتژی اتخاذ شده در ایران و از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا، فاصله‌گذاری اجتماعی است که در سه فاز دنبال شده است البته این موضوع هیچ ارتباطی به قرنطینه اجباری ندارد. هرچند برخی توصیه کرده‌اند و یا سعی می‌کردند که فضا را به سمت قرنطینه اجباری ببرند اما استراتژی ما فاصله‌گذاری اجتماعی است.
وی افزود: فاز اول فاصله‌گذاری اجتماعی که از هفته اول اسفند آغاز شده بود، فاصله‌گذاری اجتماعی معتدل بود. فاز دوم با تشدید محدودیت‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی همراه بوده و مطابق مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا اجرا شده است و تا ۲۰ فروردین ادامه خواهد داشت. اگر ۲۰ فروردین ماه بخواهیم از این فاز عبور کنیم، وارد فاز سوم می‌شویم که فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند است.
جهانپور ادامه داد: در مقالات جدید بسیاری معتقدند که استراتژی ایران مبنی بر عدم قرنطینه نظامی درست بوده است. مقایسه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که فاصله‌گذاری اجتماعی بیش از قرنطینه اجباری در کنترل شیوع و پیشگیری از بیماری کووید ۱۹ موثر است.
وی همچنین گفت: فردا (۱۴ فروردین ماه) اجلاس مشترک وزرای بهداشت کشورهای حوزه منطقه مدیترانه شرقی به صورت ویدیو کنفرانس درباره موضوع کرونا در این منطقه برگزار می‌شود.
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی نمودارهای ایران در مقایسه با نمودارهای سایر کشورها گفت: مطابق داده‌هایی که این روزها بهتر و بیشتر قابل مطالعه است، مشخصا نمودار ابتلا و شیوع کووید۱۹ در ایران به نوعی کوتاه‌تر از نمودارهای برخی کشورهای دیگر است که همزمان با ما و حتی بعد از ما وارد طغیان این بیماری شده‌اند. استراتژی و راهبرد وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا نشان داد که موضوع فاصله‌گذاری اجتماعی با جلب مشارکت اجتماعی خوب و مشارکت بین‌بخشی در پیشگیری و مدیریت بیماری کووید۱۹ تاثیرگذاری به مراتب بیشتری نسبت به قرنطینه اجباری داشته است.
زنگ خطر طغیان مجدد کووید۱۹ در برخی کشورها
وی افزود: مستندات تا امروز حاکی از آن است که فاصله‌گذاری اجتماعی که اکنون در فاز تشدید آن هستیم، می‌تواند کمک زیادی به مدیریت این بیماری بکند و در فاز بعدی که فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند است، امیدواریم این روند ادامه یابد به‌طوری که همزمان با در نظر گرفتن الگوهای فرهنگی و ساختار اجتماعی و مباحث خاص هر کشور، موضوع به نحوی مدیریت شود که در هفته‌های آینده شاهد کنترل و مهار بیماری باشیم.
سخنگوی وزارت بهداشت اضافه کرد: اگرچه اقدامات ملی، مشارکت عمومی و بسیج ملی مقابله با کرونا در مدیریت این بیماری موثر بوده است اما خروج از مرحله طغیان این بیماری زمانی است که این موضوع به عنوان مسئولیت مشترک جهانی پذیرفته شود. در غیر این صورت حتی اگر کشوری بتواند از این طغیان خارج شود ممکن است دوباره به دلیل ابتلای سایر نقاط جهان به این ویروس با پیک و طغیان مجدد بیماری مواجه شود. همانطور که به نظر می‌آید در برخی کشورهای جنوب شرقی آسیا زنگ هشدار و خطر طغیان مجدد این بیماری به صدا درآمده است.
وی تاکیدکرد: همه اقدامات در جهان باید ذیل مسئولیت مشترک باشد تا بتوانیم از این پاندمی خارج شویم.
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره چرایی تصمیم وزارت بهداشت برای ورود به فاز فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند گفت: از هفته ابتدایی که ویروس کرونا به نوعی ردپای آن در کشور شناسایی شد، فاصله‌گذاری اجتماعی انجام شد که در فاز اول فاصله اجتماعی معتدل صورت گرفت و قسمت اعظم آن بر اساس مشارکت اجتماعی و به‌صورت داوطلبانه بود که نیازمند تبیین و اقناع افکار عمومی بود. در فاز دوم اعمال محدودیت‌ها با ابزارهای قانونی بیشتر شد که در آغاز سال این اقدام انجام شد و تا ۲۰ فروردین ماه تمدید شده است. مرحله بعد بر اساس ارزیابی ریسک در روزهای منتهی به ۲۰ فروردین انجام خواهد شد.
وی افزود: همه چیز مبتنی بر ارزیابی خطر در روزهای منتهی به ۲۰ فروردین خواهد بود و اگر ارزیابی خطر این اجازه را به ما دهد، وارد فاز بعدی خواهیم شد. که در این فاز یک سری فناوری‌های ارتباطات و اطلاعاتی مبنای کار است و امکان دارد برخی محدودیت‌ها کاهش یابد و برخی از فرآیندهای اجتماعی و اقتصادی به سمت فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات سوق یابد. در عین حال بر پایه فناوری اطلاعات، حضور و تردد افراد مبتلا و افراد مشکوک و خانواده‌هایشان رصد می‌شود و بر اساس این رصد می‌توانیم کاهش یا افزایش محدودیت‌ها را مانیتور و ابلاغ کنیم.
سخنگوی وزارت بهداشت تاکید کرد: زمینه فناوری و تکنولوژیک آماده است و زیرساخت‌هایش فراهم شده و سامانه‌هایی که برای هدایت و راهبری این موضوع در فاز سوم نیاز است، آمادگی کامل را دارند و همه منتظر ارزیابی ریسک و مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا در روزهای منتهی به ۲۰ فروردین هستیم.
وی درباره میزان حضور مردم در تفرجگاه‌ها در روز طبیعت گفت: حضور مردم در روز طبیعت تقریبا در تمام شهرهای بزرگ، متوسط و حتی کوچک در خارج از منازل محدود بوده است که انتظار هم همین بود. با توجه به تشدید فاصله‌گذاری اجتماعی نوعی استقبال عمومی را در این زمینه شاهد هستیم. خوشبختانه استقبال مردم بسیار خوب بود و کمترین برخوردهای قانونی را شاهدیم و مردم با وسعتی که قابل انتظار نبود در منازل ماندند.
واکنش وزارت بهداشت به اظهارات اینستاگرامی درباره داروی آلمانی
وی درباره اظهارات پزشکی در اینستاگرام مبنی بر ورود دارویی از آلمان به کشور که تاثیر نسبی بر مبتلایان به کووید۱۹ داشته است و عدم توزیع آن از سوی وزارت بهداشت گفت: مقررات، اصول و آیین‌نامه‌های حاکم بر ورود دارو به کشور و مطالعاتی که نیاز است روی داروها انجام شود و قوانین نحوه تجویز مشخص است. در دنیا هم این موارد یک سری اصول علمی است که همه اعم از پزشکان، محققان،شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده به آنها ملزم هستند.
سخنگوی وزارت بهداشت افزود: در کشور یک نظام دارویی و درمانی حاکم داریم و فکر نمی‌کنم هیات‌علمی یک دانشگاه با این مقررات آشنا نباشد. به هر حال در هیچ کجای دنیا در اینستاگرام دارویی را تجویز نمی‌کنند و یا ورود یک دارو به فهرست دارویی کشور را انجام نمی‌دهند. در هر جای دنیا این اتفاق بیفتد، قطعا قضاوت جامعه پزشکی و آکادمیک درباره آن به عنوان یک رفتار غیر حرفه‌ای است البته ممکن است این رفتارها بر اثر فشارهای کاری و خستگی باشد اما نه مطابق با اخلاق پزشکی و نه مطابق با نظامات اخلاقی حوزه تجویز دارو درمان است.
جهانپور ادامه داد: این دارو هم نه کشف این فرد است و نه این فرد برای اولین بار آن را در ایران مطرح کرده است. ساخت این دارو به ۲۰ سال قبل بازمی‌گردد که ابتدا برای آنفلوآنزا استفاده می‌شد و بعدا در برخی بیماری‌های ویروسی دیگر در جاهای مختلف دنیا کاربرد داشت. در عین حال برای کرونا هم در چین و ژاپن مطالعاتی روی این دارو انجام شد. در ایران هم در کنار سایر داروها، مورد بررسی قرار گرفت و تعدادی از این دارو برای مطالعه بالینی آمد که گزارش‌های اولیه آن ، تاثیر نسبی را در برخی بیماران نشان می‌دهد البته گزارش‌های مربوط به آن باید به صورت رسمی بررسی شود.
سخنگوی وزارت بهداشت تاکیدکرد: در صورتی که این دارو اثربخشی نسبی و هزینه اثربخشی داشته باشد، قاعدتا کمیته درمان در ستاد مقابله با کرونا آن را به صورت فوری وارد پروتکل خواهد کرد. برای تولید آن هم تمهیداتی از قبل اندیشیده شده است تا ماده اولیه آن وارد شود البته همه این موارد منوط به نتیجه مطالعاتی است که در حوزه بالینی انجام می‌شود.
وی در ادامه گفت: به هر حال در هیچ کجای دنیا هیچ پزشک متبحری دارویی را با فریاد زدن در اینستاگرام وارد فهرست دارویی نکرده است و چنین اقدامی هم هیچگاه از اینستاگرام کلید نخواهد خورد. اگر کسی اطلاعاتی در این زمینه دارد می‌تواند آن را در قالب مقاله مطرح کند.
سخنگوی وزارت بهداشت درباره کاهش مصرف لبنیات در روزهای کرونایی گفت: امسال شاید برای لبنیات در کشور سال مناسبی نبود و در این ایام ظلم مضاعفی هم به این حوزه شد. سال گذشته با پروژه‌ای به نام آفلاتوکسین روند کاهش مصرف شیر را شاهد بودیم که به‌تدریج اصلاح شد. امروز هم بحران کرونا و طغیان این بیماری در مصرف شیر موثر بوده است.
وی افزود: توصیه ما و نظام‌های سلامت مصرف کافی لبنیات است. در این روزها هم شاید بیش از گذشته نیاز به مصرف آن مشخص شود. امیدواریم دولت هم بتواند در بخش‌های مربوطه اعم از دامداری‌ها و صنعت لبنیات حمایت لازم را داشته باشد تا این حوزه دچار بحران و مشکلات ناشی از کاهش مصرف نشود.
جهانپور درباره ادعای درمان کرونا با طب سنتی یا اسلامی اظهار کرد: متاسفانه تا روز گذشته داعیه‌هایی در این حوزه ادعاهایی مطرح می‌کردند که این موارد در هیچ مطالعه آکادمیک سودمندی گزارش نشده‌اند. متاسفانه برخی در طب مدرن هم به این فضا پیوستند و فضای مجازی را برای ترویج یا تبلیغ و ادعای اثربخشی دارو انتخاب کردند که اقدام ناپسندی بود و امیدواریم اصلاح شود.
سخنگوی وزارت بهداشت ادامه داد: طب سنتی، طب ایرانی، طب هندی و مدرن قبل از انجام مطالعه و تا زمانی‌که سودمندی آنها در ارتقای کیفیت زندگی بیمار و افزایش طول عمر بیماران ثابت نشده باشد، قابل استفاده و تجویز نیست. طب ایرانی جزو محافل آکادمیک است و در کنار سایر رشته‌ها اگر توصیه ای برای درمان بیماران دارد باید در کنار طب مدرن در کارآزمایی بالینی، سودمندی آن را ثابت کنند و بعد از تایید، این روش‌ها قابل تجویز خواهد بود.
جهانپور در واکنش به اظهارات یکی از متخصصان بیمارستان مسیح دانشوری درباره اثربخشی داروی فاویپراویر و اینکه وزارت بهداشت این دارو را در اختیار آنها نمی گذارد، گفت: درباره داروی فاویپراویر تکلیف مثل سایر داروهای ویروسی است که در فهرست داروی ایران نیست و هنوز هم FDA آن را در فهرست دارویی خود قرار نداده است. این دارو مثل برخی داروها که در داخل تولید نمی‌شد، در راستای انجام مطالعات اولیه به میزانی وارد شد تا اثربخشی آن مورد بررسی قرار گیرد. اگر اثربخشی داشته باشد، پس از تایید کمیته علمی در پروتکل درمان قرار خواهد گرفت و تجویز خواهد شد.
جهانپور درباره اینکه گفته می شود این دارو در درمان مسئولان مبتلا به کرونا مورد استفاده قرار گرفته است، گفت: فرقی بین بیماران نیست. بیمار مسئول باشد یا نباشد، تفاوتی ندارد. پاسخگویی دارو به سِمَت افراد ارتباطی ندارد و کسی که دارو را برای آزمایش پذیرفته اقدامی ایثارگرانه انجام داده است. کسی که پذیرفته دارویی که تنها چند مطالعه در ژاپن و چین روی آن انجام شده، تست کند، قابل تقدیر است و ما از نام بیماران تست شده اطلاع نداریم. اینکه نام بیماران شرکت کننده در کارآزمایی بالینی در اختیار سایرین قرار گیرد، خلاف موازین اخلاقی پزشکی است.
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به برخی اظهارات در کانال‌های پزشکی اظهارکرد: برای اظهارات کانال‌هایی که گردانندگان آن و اهداف آنها مشخص نیست، پاسخی نداریم. آنچه که مطرح است روال و اصول منطقی دارو در کارآزمایی بالینی است و در صورتی که کارآزمایی بالینی جواب داد، دارو می‌تواند وارد فهرست دارویی سپس وارد مرحله تولید شود و از شرکت‌کنندگان در چنین کارآزمایی‌های بالینی قدردانی می‌کنیم.
جهانپور درباره راه‌اندازی نسخه نویسی الکترونیک در نظام ارجاع اظهار کرد: هدفگذاری اصلی و محوری و شماره یک وزارت بهداشت در دوره جدید این است که موارد باقیمانده در برنامه پنجم و ششم توسعه در حوزه نظام الکترونیک سلامت محقق و عملیاتی شوند. در گام اول ایجاد نظام الکترونیک، پرونده الکترونیک سلامت استقرارپیدا کرد و گام بعدی استقرار نظام ارجاع الکترونیک خواهد بود البته در کوران کرونا قاعدتا نسخه نویسی الکترونیک در برنامه‌های جاری اولویت نخواهد داشت اما نیاز به اجرای آن در بحران کرونا حس شد و امیدواریم در ماه‌های آینده، پس از بحران کرونا شاهد استقرارکامل نظام الکترونیک سلامت باشیم.
جهانپور درباره تست و کیت کرونا اظهار کرد: تعداد آزمایشگاه‌های کووید ۱۹ به ۹۰ مورد رسیده است و به تدریج به‌ظرفیت انجام روزانه ۲۰ هزار تست خواهیم رسید. یکی از تولیدکنندگان کیت در کشور می‌تواند روزی ۱۰ هزار تست تولید کند. در عین حال بسیاری از تست‌های خریداری شده و تست‌های اهدایی از سوی سازمان جهانی بهداشت مورد استفاده قرار نگرفته است. باید توجه کرد که این تعداد تست و ساختار آزمایشگاهی برای کووید ۱۹ در ایران در منطقه و حتی برخی کشورهای توسعه یافته و پیشرفته نظیر ندارد.
وی تاکیدکرد: مهمترین دلیل وجود این ساختار آزمایشگاهی نیروی انسانی غنی و زیرساخت اولیه این بود به طوری که قبل از شیوع کرونا مطالعات برای شناخت ویروس شروع شد. باید توجه کرد که انجام تست‌های مولکولی و گسترش این تعداد آزمایشگاه در این ابعاد در کمتر کشوری امکان پذیر بوده است. در عین حال به‌زودی به صادر کننده کیت تشخیصی کرونا تبدیل خواهیم شد.
جهانپور درباره اظهاراتی مبنی عدم ابتلای سیگاری‌ها به کرونا گفت: بر اساس گزارش‌های بین‌المللی در کشورهایی مانند چین مصرف‌کنندگان دخانیات و اعتیاد استنشاقی در صورت ابتلا به کووید ۱۹ پیش‌آگهی و عوارض بیشتری پیدا خواهند کرد. این اطلاعات مبتنی بر سایر ویروس‌ها و سندرم های حاد تنفسی در گذشته است.
تجمیع بیمارستان‌های کرونا در دستور کار وزارت بهداشت
سخنگوی وزارت بهداشت درباره انجام اعمال جراحی مثل پیوند اظهار کرد: درباره پیوند اعضا هم با توجه به اینکه بسیاری از بیمارستان‌های بزرگ که پیوند عضو در آنها انجام می شد، درگیر کرونا بوده‌اند، عمل پیوند در روزهای گذشته انجام نمی‌شد اما با توجه به اینکه معاونت درمان وزارت بهداشت با خالی شدن تخت‌های بیمارستانی به دنبال تجمیع بیمارستان‌های کرونا در روزهای آینده است شاهد این قبیل اقدامات هم در هفته های آتی خواهیم بود.
جهانپور با اشاره به حوادث ترافیکی گفت: در کنار اخبار منفی به این نکته باید اشاره کرد که مرگ و میر حوادث ترافیکی به یک سوم کاهش پیدا کرده است و باید توجه داشت که کرونا سراسر تهدید نبوده بلکه فرصت‌هایی هم بوده که یکی از آنها کاهش حوادث ترافیکی است.
وی درباره عدم پذیرش بیماران کرونایی در برخی مناطق کشور گفت: هیچ بیمارستانی مجاز به عدم پذیرش و انجام ندادن اقدامات اولیه برای بیماران نیست. برای بستری بیمار هم قطعا در هر منطقه‌ای بیمارستان‌های معین در نظر گرفته شده است و حتی اگر در منطقه‌ای یک بیمارستان وجود داشته باشد، یک بخش از آن بیمارستان به عنوان بخش معین برای بیماران مبتلا به کووید۱۹ در نظر گرفته شده است. هیچ منطقه‌ای نمی‌تواند اعلام کند که ما بخشی برای بستری کووید۱۹ نداریم. قطعا اگر حتی یک مورد اتفاق افتاده باشد، تخلف است و مدیر مربوطه باید پاسخگو باشد البته بعید می‌دانم چنین اتفاقی در کشور افتاده باشد.
جهانپور درباره برنامه وزارت بهداشت برای مراجعه حضوری پزشکان به خانه بیماراناظهار کرد: به‌طورعام برنامه اجباری جهت مراجعه پزشکان به منزل نداریم. موضوع پزشکانی که به‌صورت آنلاین مشاوره می‌دادند و یا به صورت حضوری جهت ویزیت به منزل مراجعه می‌کرند، در قالب موسسات متولی این کار بوده است و جز این مورد دیگری برای اعزام پزشک به منازل نخواهیم داشت.
وی افزود: اگر فردی در خصوص بیماری غیر کرونا به اقدامات فوری نیاز دارد، با ۱۱۵ تماس بگیرند تا اورژانس وارد عمل شود و در صورت نیاز فرد را به مراکز مشخصی ارجاع دهد. اگر بیمار غیر کرونایی به اقدامات غیر فوریتی نیاز دارد صبر کنند تا شرایط بهتر شود سپس به مراکز درمانی مراجعه کنند. اگر هم به اقدامات درمانی نیمه‌فوریتی نیاز دارند، با سامانه ۱۹۰ تماس بگیرند و اطلاعات لازم را جهت محل ویزیت در استان خود دریافت کنند.
جهانپور درباره عدم انتقال یک بیمار مشکوک به کرونا از سوی اورژانس گفت: اگر وضعیت بیمار اورژانسی باشد، قاعدتا اورژانس باید او را منتقل کند اما نمی‌توان سرویس اورژانس را برای انتقال بیماری که وضعیت عمومی مساعدی دارد و ممکن است مشکوک به بیماری کووید۱۹ باشد، معطل کرد.
وی تاکیدکرد: با توجه به اینکه در محل‌های تب سنجی هم نیروی انتظامی و هم نیروی مقاومت بسیج حضور دارد، تخلفی نباید اتفاق بیفتد و باید بیمار بدحال به بیمارستان یا پزشک ارجاع شود و اگر شرایط بیمار اورژانسی باشد لازم است این کار اتفاق بیفتد. در این مورد باید فرد باید برای ویزیت هدایت می‌شد و در صورت نیاز او را به بیمارستان ارجاع می‌دادند، اما اینکه اورژانس بیماری را که حال عمومی مساعدی دارد را منتقل کند، درگیر کردن اورژانس در اقدامی غیر فوریتی است و درست نیست.
