فراز و فرودهای نرخ ارز

شایع شدن یک بیماری و یا امثال آن بر قیمت ارز اثر دارد اما به نظر من غیر از اثر روانی نمی‌تواند اثری جدی‌ترى داشته باشد. حتی شاید شایع شدن ویروس جدید کرونا باعث شود از سفرهای خارجی کم شود و ارز کمتری از کشور خارج شود، ولی از عمده مسائلی که باعث کم شدن ارزش پول ملی و بالا رفتن قیمت ها می شود، عبارت است از  نرخ تورم افسار گسیخته بالای ۴۰درصد که تفاوتی عظیم با نرخ تورم در کشورهای حوزه دلار دارد، خلق پول بی مهابا و افزایش حجم نقدینگی، نرخ بهره بالا و از همه مهم تر نرخ بالای بیکاری، اینها نرخ ارز را افزایش می‌دهد و از ارزش پول ملی می‌کاهد.

از طرف دیگر از آنجا که مسئولان علاقه مند هستند که به گفته خودشان برای رفاه ملت برای برخی از کالاها ارز را ارزان‌تر در اختیار برخی بازرگانان قرار دهد، بار این ارزان فروشی هم باز به دوش بازار آزاد می افتد و باعث فشار بیشتر بر آن می شود، اگر مسئولان اقتصادی کشور بخواهند با کاهش ارزش پول ملی مقابله کنند راهکار آن تزریق بی مهابای ارز از خزانه کشور به بازار نیست ، بلکه در قدم اول جلوگیری از چاپ اسکناس و خلق پول افزون بر نرخ توسعه‌ و نامتناسب با تولید ملی و کاهش جدی نرخ تورم و بهره و ایجاد شغل از یک سو و واقعی و واحد کردن همه قیمت ها ، از حامل های انرژی و ارز گرفته تا حقوق ها و مالیات ها سایر خدمات و کالاها از سوی دیگر است.

بنابراین تا زمانی که نرخ تورم و بهره و بیکاری (نرخ فلاکت) در کشور تفاوت جدی با کشورهای صاحب پول های قدرتمند داشته باشد، افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی بسیار طبیعی خواهد بود، و تزریق های مقطعی هم نمی تواند اثر همیشگی یا حتی دراز مدت داشته باشد، ضمن اینکه تزریق های مثبت و منفی توسط بانک مرکزی فقط زمانی توجیه دارد که قیمت ها واحد و واقعی باشد و این کار فقط برای حفظ ثبات و توازن در بازار و ‌مقابله با سوداگران و سودجویان و نوسان گیران انجام شود، نه اینکه در زمانچند نرخی بودن با تزریق های میلیونی، چرا که این کار خود باعث ایجاد نوسان و تلاطم و تخریب فضای اقتصادی کشور مى شود.

اینکه گفته می شود بانک مرکزی با هیجانات بازار برخورد نمى کند حرف عجیبی است برای اینکه از مهم ترین وظایف بانک های مرکزی ورود به بازار  و دخالت  در زمان هایی است که بازار در اثر هیجانات کاذب متلاطم شده باشد، در این زمان هاست که بانک‌ های مرکزی باید با تزریق های مثبت ‌ومنفی و دخالت در بازار به آرام کردن آن همت گمارد و در زمان های دیگر هم باید نرخ ها هماهنگ با تفاضل نرخ تورم و بهره در کشور ما و کشورهای حوزه دلار با شیب ملایم تعدیل و تنظیم گردد.

*رییس اسبق کانون صرافان