ایدههای عالی هم شکست میخورند
عوامل گوناگونی در شکلگیری و رشد شرکتهای نوپا (شرکت نوپا) دخیلند. مسیر یک شرکت نوپا معمولاً از پرورش ایده خلاقانه شروع میشود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جام جم، این ایده باید بتواند مدل درآمدی توجیهپذیری را ارائه کند و مقیاسپذیر باشد؛ یعنی به ازای افزایش حجم بازار و مشتریان، درآمدش افزایش پیدا کند. بعضی از شرکتهای نوپا ایدههای خوبی دارند، ولی مشکلات متعدد باعث میشود نتوانند بهخوبی ایده را توسعه دهند و بفروشند. این مشکلات میتواند به جنبههای مختلف توسعه ایده مربوط باشد. در ادامه به بعضی از نمونههای چنین شرکتهای نوپایی اشارهشده است:
ون اینترنتی ــ وبون (WebVan.com): این شرکت نوپا با ایده فروشگاه اینترنتی پا به بازار رقابت نهاد. زمانی که آمازون هنوز فقط کتاب میفروخت، وبون تصمیم گرفته بود مواد غذایی و کالاهای خانگی را بهصورت آنلاین بفروشد و خدمات تحویل در منزل را بهصورت رایگان ارائه کند. ایده این کسبوکار را لوئیس بردر (Louis Borders) ارائه کرد، اما به نظر میرسد زمان مناسبی را برای ارائه این ایده انتخاب نکرده بود و کاربران هنوز برای چنین محصولی آماده نبودند و نمیتوانستند به خرید اینترنتی اعتماد کنند. مدتی بعد با ترکیدن حباب «داتکام» این شرکت نوپا از بین رفت. جالب است که چند سال بعد با تغییر مسیر آمازون، بسیاری از همکاران سابق بردر در وبون به آمازون پیوستند و اکنون در جایگاه مدیران ارشد و رهبران فکری به این کسبوکار کمک میکنند.
رنگ ــ کالر (Color): ایده اشتراکگذاری عکس بهصورت لحظهای و ساده، محور شکلگیری شرکت نوپای کالر بود. این شرکت نوپا راهکارهای ساده با محوریت اشتراکگذاری عکس بر اساس مکان یا دایره دوستان را به کاربران ارائه میکرد و توانست ۴۱میلیون دلار سرمایه جذب کند. شروع و رشد اولیه این کسبوکار نوید اتفاقی تازه را میداد. اما با راهاندازی برنامه، کاربران نسبت به رابط کاربری و مشکلات حریم خصوصی این محصول واکنشهای منفی شدیدی نشان دادند. مشکلات به حدی بالا گرفت که بنیانگذار کالر، پیتر فان (Peter Phan)، استعفا داد و کمی بعد کالر برای همیشه از بازار شرکتهای نوپا خداحافظی کرد.
از جویز بپرس ـ اسک جویز (Ask Jeeves): در سال 1375/ ۱۹۹۶، دیوید وارتن (David Warthen) با همکاری گرت گرونر (Garrett Gruener) وبگاهی برای استفاده از فناوری زبانهای طبیعی (natural language technology) راهاندازی کردند. این فناوری روی پردازش زبانهای طبیعی (انسانی) و ارتباط آنها با رایانهها متمرکز است و رایانه با استفاده از این فناوری میتواند زبان گفتاری و نوشتاری انسان را تجزیهوتحلیل کند. پس از یک سال، وارتن و گرونر، وبگاه اسک جویز را راهاندازی کردند. این وبگاه بسیار سریع رشد کرد و محبوب شد. سرویس کودکان این وبگاه که موتور جستوجوی ایمن مخصوص بچهها بود، بین خانوادهها بسیار پراستفاده شد. این موتور جستوجو ایده بسیار جالبی به نظر میرسید و انتظار میرفت که بتواند سهم بزرگی از بازار را از آن خود کند، اما در کمتر از ده سال بهطور کامل از بازار محو شد. ناتوانی در رقابت با گوگل و نداشتن تعریف دقیق از چشمانداز کسبوکار باعث شد این شرکت نوپا نتواند به موفقیت دست پیدا کند.
پرداخت لمسی - پی بای تاچ (Pay By Touch): این کسبوکار آیندهنگرانه که ایده آن بسیار پیشرو به نظر میرسید سال 1381/ ۲۰۰۲ تأسیس شد. «پیبایتاچ» به کاربران اجازه میداد تنها با قرار دادن انگشتشان روی حسگر زیستی، عملیات پرداخت را انجام دهند. این ایده بسیار خلاقانه و روبهجلو بود و توانست ۳۴۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند، اما کمی بعد در سال 1386/۲۰۰۷ برای همیشه تعطیل شد. علت اصلی شکست این شرکت نوپا مدیرعاملش، جان پی. راجرز (John P. Rogers) بود. راجرز با اتهاماتی مانند سوءاستفاده داخلی، حمل مواد مخدر و خرجکردن پولهای شرکت برای مصارف شخصی باعث شد این کسبوکار برای همیشه از بازارها حذف شود. کمی بعد از شکست پیبایتاچ، گوشیهای تلفن همراه مجهز به فناوری احراز هویتی لمسی شدند و بازار این فناوری برای همیشه از بین رفت.