زیر و بم گیشه‌ی سینما در سال 92

به روال سالهای قبل و رسم آخر سالی، وضعیت اقتصادی سینمای ایران را در سالی که گذشت بررسی کرده است. در سال 92 که از ابتدای آغاز آن، بسیاری از کارشناسان درباره وضعیت ریزش پیوسته مخاطب هشدارهایی جدی می‌دادند، تعداد مخاطبان سینمای ایران در کل کشور به چیزی کمتر از 9 میلیون نفر رسیده است! فروش فیلم‌ها: 37 میلیارد و 400 میلیون تومان فروش 58 فیلم ایرانی اکران شده در سال 92 نشان می‌دهد که میزان فروش سالن‌های سینمای کشور در سال جاری، حدود 37 میلیارد و 400 میلیون تومان بوده است؛ فروشی که به مدد افزایش قیمت بلیت نسب به سال 91، افزایش پنج میلیارد تومانی داشته است. در سال جاری، فروش سینماهای تهران 21 میلیارد و 300 میلیون تومان و فروش سینماهای شهرستان، کمی بیش از 16 میلیارد تومان بوده است و همانطور که مشاهده می‌شود، باز هم مانند سال‌های قبل، میزان استقبال مخاطبان شهرستانی از سینما نسبت به تهرانی‌ها کمتر است. با این حساب باید گفت، اکثر فیلم‌های نمایش داده شده در سینمای ایران در سال جاری، ورشکسته شدند و نتوانستند هزینه تولید خود را از محل فروش در گیشه بازگردانند. با این حساب، گویا باید مانند سال‌های قبل، بودجه عمومی و جیب ملت را قهرمان سینمای ایران دانست که باعث شد باز هم خیل «تهیه‌کنندگان نفروش‌ساز» (و البته نه تهیه‌کنندگان فیلم‌های فرهنگی) بتوانند به کار خود ادامه دهند! امسال چند نفر به سینما رفتند؟ همانطور که پیش‌بینی می‌شد، تعداد مخاطبانی که فیلم‌ها را در سالن‌های سینمای کل کشور دیدند، نسبت به سال گذشته، کاهش یافته و روند ریزش مخاطب همچنان ادامه دارد. در سال 92 حدود «هشت میلیون و 691 هزار نفر» در کل کشور به سینما رفته‌اند که نسبت به سال گذشته، 700 هزار نفر کمتر است. در سال 91، حدود 9 میلیون و 390 هزار نفر به سینما رفته بودند و به ترتیب در سال‌های 90، 89 و 88، 14 میلیون نفر، 12 میلیون نفر و 18 میلیون نفر فیلم‌ها را در سینما دیده بودند. با این حساب باید گفت که تعداد مخاطبان سینمای ایران در سال 92 (پایان فعالیت دولت دهم) نسبت به سال 88 (آغاز فعالیت دولت دهم)، نصف شده است! به عبارت دیگر می‌توان گفت که در سال 92، سهم مخاطب هر فیلم اکران شده، حدود 150 هزار نفر بوده که چیزی در حدود 0.2 درصد جمعیت کل کشور است. آیا جای اما و اگری برای این نکته که سینما از سبد فرهنگی خانوار ایرانی حذف شده است، باقی‌ می‌ماند؟ پرفروش‌ترین‌ها و کم فروش‌ترین‌های سال: مانند سال قبل، جایگاه پرفروش‌ترین فیلم سال به مسعود ده‌نمکی و فیلم «رسوایی» رسیده که توانسته است حدود 5.5 میلیارد تومان در سراسر کشور فروش داشته باشد. پس از این فیلم هم، «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» پوران درخشنده با چهار میلیارد و 100 میلیون تومان در جایگاه دوم ایستاده است. نکته جالب توجه این است که «رسوایی» به عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال، تنها توانسته یک میلیون و 300 هزار نفر را به سینما بکشاند‌ (1.77 درصد جمعیت کشور) . با این حساب باید پرسید فیلم‌های سینمایی که گاها نمایش یک سکانس چند ثانیه‌ای در آن‌ها باعث به راه اعتراضات فراوان می‌شود، چقدر می‌تواند روی اقشار مختلف جامعه تاثیر بگذارد؟! همچنین در میان کم‌فروش‌های سال، «شرقی» به کارگردانی عبدالرضا منجزی در رتبه اول قرار دارد و تنها توانسته بود چهارمیلیون تومان بفروشد، «فیلادلفی» هم در جایگاه دوم کم مخاطب‌ترین فیلم سال نشسته است. پرفروش‌ترین پخش‌کنندگان: چه می‌کنه این فیلمیران! امسال نیز مانند چند سال قبل، موسسه «فیلمیران» پخش بیشترین تعداد فیلم را در سینمای ایران برعهده داشته است. این موسسه با پخش 12 فیلم، توانست 20 میلیارد و 500 میلیون تومان از کل فروش سینمای ایران را به خود اختصاص دهد. این رقم زمانی جالب می‌شود که بدانیم کل فروش سینمای ایران در سال گذشته 37 میلیارد تومان بوده است!! همچنین موسسه «فیلمسازان» 8 فیلم، «حوزه هنری» و «نسیم صبا» 7 فیلم و «هدایت فیلم» 6 فیلم سینمایی را در سال 92 راهی پرده نقره‌ای کرده‌اند. در یک نگاه می‌توان گفت: ×××‌ تعداد فیلم‌های اکران شده در سال 92: 58 فیلم ××× فیلم‌ها با فروش بالای یک میلیارد تومان: 14 فیلم ××× فیلم‌ها با فروش کمتر از 100 میلیون تومان: 21 فیلم ××× بیشترین فروش: «رسوایی» مسعود ده‌نمکی با 5.5 میلیارد تومان ××× کمترین فروش: «شرقی» عبدالرضا منجزی با 4 میلیون تومان ××× میزان فروش سینماهای تهران: 21 میلیارد و 325 میلیون تومان ××× میزان فروش سینمای شهرستان: 16 میلیارد و 67 میلیون تومان ××× میزان فروش کل سینمای ایران: 37 میلیارد و 392 میلیون تومان ××× تعداد تقریبی تماشاگران در سال جاری: 8 میلیون و 691 هزار نفر (تعداد تماشاگران در سال 91: 9 میلیون و 390 هزار نفر) ××× میانگین مخاطب هر فیلم: حدود 150 هزار نفر (حدود 0.2 درصد جمعیت کل کشور) ×××‌ پرمخاطب‌ترین فیلم: «رسوایی»ی مسعود ده‌نمکی با یک میلیون و 323 هزار نفر تماشاگر ××× کم مخاطب‌ترین فیلم: «شرقی» به کارگردانی عبدالرضا منجزی با 976 نفر تماشاگر ××× پرکارترین و موثرترین دفتر پخش: موسسه «فیلمیران» با پخش 12 فیلم و فروش 20 میلیارد و 500 میلیون تومانی در زیر می‌توانید جدول کامل وضعیت اقتصادی و تعداد مخاطبان هر فیلم را مشاهده کنید:

نکات قابل توجه:

فیلم‌های «معراجی‌ها»، «خط ویژه»، «طبقه حساس»، «چ» و «با دیگران» که در اکران نوروزی روی پرده رفته‌اند، در این گزارش سالانه محاسبه نشده است.

همچنین فروش سینماهای تهران بر اساس آمار رسمی بنیاد فارابی و آمار فروش سینماهای شهرستانی بر اساس اعلام پخش‌کنندگان است که قطعا در بسیاری از فیلم‌ها با ارقام واقعی تطابق ندارد و کمی بیشتر است اما به هرصورت هیچ‌یک از مراکز دولتی سینمای ایران، آماری درباره فروش سینماهای شهرستانی ارائه نمی‌دهند.