سایه حاشیه‌ بر سر آقازاده‌های سیاسی

یکی از واژگانی که بعد از انقلاب اسلامی ایران به ویژه بعد از سال 68 وارد فضای سیاسی ایران شد، « آقازادگی» بود. بسیاری از مردم استفاده از روابط خانوادگی برای رسیدن به قدرت‌های سیاسی و اقتصادی را آقازادگی می‌خوانند. در این میان نگاه بیشتر مردم متوجه فرزندان سران و افراد موثر در کشور بود و هم به در مقطع زمانی به دنبال این بودند که فرزند رئیس جمهور و یا رئیس مجلس چه می‌کند و چگونه زندگی خود را سپری می‌کند. شایعه‌های فراوانی پیرامون این فرزندان نیز در جامعه شنیده می‌شد که حتی پای برخی از این شایعات به رقایت‌های انتخاباتی نیز باز شد که نمونه بارز آن، سخنان محمود احمدی نژاد در مورد فرزندان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری در مناظره با میرحسین موسوی بود. قوت گرفتن این شایعات و شنیدن آن از زبان شخصی مانند احمدی نژاد باعث پررنگ تر شدن این سوال شد که فرزندان مسئولان ایرانی چگونه زندگی می‌کنند؟ فرزندان جنجالی آیت‌الله بیشترین شایعه‌ها پیرامون فرزندان رئیس جمهور سابق ایران یعنی هاشمی رفسنجانی بود و بسیاری در گفت‌وگوهای خود از ثروت این خانواده و نقش فرزندان آیت‌الله در سیاست ایران سخن به میان می‌آوردند. پسران و دختران رئیس سابق قوای مجریه و مقننه، نقش پررنگی در فضاهای اجتماعی و سیاسی ایران داشته‌اند. فائزه و مهدی دو فرزند سیاسی و جنجالی خانواده هاشمی رفسنجانی هستند. فائزه هاشمی که با نگاه‌های متفاوت خود نسبت به مسائل زنان در دهه 70، توانسته بود به محبوبیت ویژه‌ای در میان خانم‌های ایرانی برسد، تنها فرزند آیت‌الله است که راه پدر در نمایندگی مجلس را تجربه کرده است. اظهارات جنجالی او در انتخابات سال 88 و بعد از آن بازداشت وی، از فائزه یک شخصیت خاص در خاندان هاشمی رفسنجانی ساخته است. مهدی دیگر فرزند جنجالی هاشمی رفسنجانی، بعد از انتخابات سال 88 تبدیل به یکی از جنجالی ترین چهره ایران بعد از معترضین به انتخابات و محمود احمدی نژاد بود. مهدی که بعد از انتخابات 88 به بهانه تحصیل از ایران خارج شده و در لندن به سر می برد، مهر ماه به تهران آمد و بنا به همان اتهاماتی که بر او وارد شد روانه زندان شد. مهدی هاشمی رفسنجانی در انتخابات سال 84 و انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز در ستاد انتخاباتی پدرش فعالیت می‌کرد. زندانی شدن مهدی و فائزه باعث شد تا خانواده هاشمی برای مدت‌ها تیتر اصلی روزنامه‌های ایران باشند. محسن، فاطمه و یاسر دیگر فرزندان آیت‌الله هستند که برخلاف دو برادر و خواهر دیگر خود سعی می‌کنند از فعالیت‌های سیاسی دور باشند و بیشتر در حوزه‌های اجتماعی به ویژه شهری و پزشکی بپردازند. محسن هاشمی اخیرا در رقابتی نفس گیر، صحنه مدیریت شهری تهران را به قالیباف واگذار کرد. در مورد فرزندان هاشمی، شایعه‌های فراوانی اقتصادی نیز وجود دارد. شایعه‌هایی که محسن هاشمی آن را اینگونه روایت می‌کند:« این هم دروغ است. الان این همه برج‏های آن چنانی که در شهر ساخته می‏شود، از آن کیست؟ ببینید آیا یکی از آنها مال خانواده‌ هاشمی هست؟ بروید ببینید ته آن سرمایه‌ها به کجا می‏رسد. یک دانه از این برج‏ها را اگر آمدند و گفتند مال ماست، ما دو دستی تقدیم خودشان می‏کنیم. فائزه هنوز یک بار هم پایش به کانادا نرسیده است، می‏گویند اتوبان‏های کانادا مال فائزه است. اثبات کردن این حرف‏ها که کاری ندارد. چرا کسی به طور مستند اثبات نمی‏کند؟ پای یک مناظره در میان است بعد از مناظره سال 88 نامش بر سر زبان‌ها افتاد. وقتی احمدی نژاد خطاب به میرحسین موسوی گفت:« فرزند آقای ناطق الان چگونه زندگی می‌کند؟» همه نگاه به سمت او چرخید تا ببیند کسی که احمدی نژاد از او نام برد کیست و چه می‌کند؟ ناطق نوری داری هشت فرزند است که مصطفی و مجتبی معروف ترین فرزندان او به حساب می‌آیند. مصطفی ناطق نوری که بسیاری او را فرد مورد نظر محمود احمدی نژاد می‌دانند، فعالیت‌های اقتصادی خود را اینگونه روایت می‌کند:« ورود من به فضای کسب و کار، مقارن با سال‌های تحصیل در دانشگاه بود واجمالاً این فعالیت ها، اگر چه همراه با تلاش‌های فراوان بود، اما به دلایلی که برای خودم البته روشن هست، توفیق چشمگیر ومتناسبی به همراه نداشت.بگذارید کمی فاش تر بگویم چه باور کنید چه تعجب! اما شرایط کسب و کار، برای کسانی چون بنده، که در حاشیه موقعیت‌های سیاسی بالای کشور بوده‌اند، چنان اسفناک و سرشار از محدودیت و محرومیت‌های گوناگون سازمانی و غیر سازمانی است که سر بسته، گاهی از حقوق اولیه شهروندی هم محروم بوده ایم و در مورد اینجانب، همه این موانع ذاتی را اگر در وسواس‌های پدرم ضرب کنید، اذعان خواهید داشت که چه فرایند مرد افکنی را می‌بایست طی می‌کردیم برای فراهم ساختن به تعبیر عامیانه یک لقمه نان حلال.» فریدِ حداد... دیگر آقازاده سیاسی ایران، که با توجه به مشهور بودن پدر، پای در عرصه سیاسی کشور گذاشت، فریدالدین حداد عادل بود. فرید که با توجه به آوازه پدر توانسته بود، به اردوگاه اصول گرایی راه پیدا کند، این روزها از چهره‌های شناخته شده رسانه‌ای جریان اصول گرایی است. فرید که دانش آموخته مکتب حداد عادل است، علاقه فراوانی به سیاست دارد و کار رسانه‌ای خود را با همشهری جوان آغاز کرد و امروز نیز از اعضای شورای سیاستگذاری این نشریه است. پسر رئیس سابق مجلس که نزدیکی زیادی نیز با جریان‌های تازه شکوفا شده اصول گرایی دارد به دنبال ایجاد فضای تازه در رسانه‌های اصول گرایی است و به واسطه نام خانوادگی«حداد عادل» توانسته است خود را یک روزنامه نگار - تحلیل گر سیاسی معرفی کند. معاون آموزشی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه امام صادق دیگر پست مهم پسر حداد عادل است. مطهری آقازاده مرفه است؟ علی مطهری را می‌شود دیگر آقا زاده مشهور ایرانی دانست. فاطمه رجبی همسر غلام حسین الهام و نویسنده کتاب « احمدی نژاد؛ معجزه هزاره سوم علی مطهری را اینگونه روایت می‌کند: «علی مطهری تا پیش از بسته شدن لیست انتخابات مجلس هشتم، که بود؟ و کجا بود؟ ای کاش اشتباه احمدی نژاد یا نمایندگانش باعث نمی شد که این آقازاده مرفه بی درد که وجه اشتراکش با «موسوی» بیست سال یا بیشتر سکوت است و عافیت طلبی، مطرح شود و با نام پدر، آری فقط با نام پدر، به مجلس راه یابد.» یا مهدی کوچک زاده که اعتقاد دارد این آقا زاده قدمی برخلاف پدر خود بر می‌دارد. او می‌گوید:«متاسفانه آقای علی مطهری به فرمایش پدر بزرگوارش هم توجه نمی‌کند، چرا که شهید مطهری فرمود ما مخالفتی با مباحثه با مارکسیست‌ها نداریم اما با اینکه مارکسیستها با استناد به آیات قرآن جوانان ما را فریب بدهند، مخالفیم» بسیاری از مردم آقازاده‌ها را در مسائل اقتصادی می‌شناسند و مخالفان مطهری وی را «آقازاده سیاسی» می‌دانند که با نام پدر به قدرت و مجلس رسیده است و در عین حال تفاوت بزرگی با پدر خود یعنی شهید مطهری دارد. جنجال‌های فرزند شهید فرزند شهید بهشتی دیگر آقازاده‌ای است که حواشی فراوانی پیرامون وی وجود دارد. علی رضا بهشتی که در سال 1341 در قم متولد شد قبل از انتخابات سال 88، از چهره‌های آرام و نزدیک به جریان اصلاح طلب کشور بود که بیشتر مشغول به تدریس در دانشگاه و پرورش دانشجویان بود. اما انتخابات سال 88، روزگار تازه‌ای را برای فرزند شهید بهشتی رقم زد. علیرضا بهشتی مشاور ارشد میرحسین موسوی در انتخابات ریاست جمهوری سال 88 بود. بهشتی به دنبال بسته شدن دفتر کمیته پیگیری وضعیت زندانیان و آسیب‌دیدگان بازداشت شد. بسیاری از مخالفان اصلاح طلبان و جریان‌ سبر اعتقاد دارند که علیرضا بهشتی برخلاف رفتار پدر خود عمل می‌کند. اما خود علیرضا بهشتی اعتقاد دارد که:« امروز افراطیون، اندیشه‌های شهید بهشتی را بر نمی‌تابند و تجلی آن را تحمل نمی‌کنند.» آقازاده‌های نوظهور فرزندان رئیس جمهور سابق ایران یعنی محمود احمدی نژاد نیز از جمله کسانی هستند که شایعه‌های زیادی پیرامون آنان وجود دارد. مهدی و علیرضا احمدی نژاد که با فیلم تبلیغاتی پدر در سال 84 پای به عرصه سیاست ایران گذاشتند و لقب آقازاده را یدک کشیدند. مهدی احمدی نژاد کسی است که میان مشایی و احمدی نژاد، پیوند خانوادگی ایجاد کرد و بعد از آن تبدیل به مدافعان اصلی پدر زن خود یعنی اسفندیار رحیم مشایی شد. حضور او به همراه خانواده در نیویورک و اجلاس سازمان ملل و برخی سفرهای خارجی که با با احمدی نژاد می‌رفت سبب ایجاد شایعات فراوانی برای او شد. ماجرای تحصیل او در شعبه دانشگاه شریف واحد کیش نیز برای او دردسر ساز شد. گفته شد که هزینه تحصیل تمامی رشته ها در واحد کیش دانشگاه شریف نزدیک 20 میلیون تومان در هر ترم است. علیرضا احمدی نژاد نسبت به برادر خود از حاشیه‌های کمتری برخوردار است. تنها نکته قابل ذکر او، شباهت فراوان به محمود احمدی نژاد است. آمریکا و مرگ مشکوک محسن رضایی دیگر سیاستمدار ایرانی است که فرزندان وی برای مدتی در صدر خبرها قرار داشتند. مرحوم احمد رضایی، اما بدون شک جنجالی ترین فرزند رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام است. فرمانده سابق سپاه، حواشی زندگی پسر خود را اینگونه روایت می‌کند:« مساله اصلی جریانی بود که آمد و روی احمد کار کرد. یک شخصی به نام آقای توانا که جزو کلاه سبزهای ارتش شاه بود، به همراه احمد یک مدرسه غیرانتفاعی را راه‌اندازی کردند. توانا از طریق برادر خانم خود که در ناسای آمریکا فعالیت می‌کرد، زیر پای احمد نشستند و گفتند اگر به آمریکا بیایی ما آنجا تسهیلات و کار خوبی به تو می‌دهیم که در نهایت احمد را به آنجا بردند. بعد از اینکه او را بردند به او گفتند اگر پناهنده نشوی ما نمی‌توانیم این امکانات را به تو ارائه دهیم چون پسر فلانی هستی و ما به تو شک داریم. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه برای پناهندگی دو مصاحبه با احمد صورت گرفته است، اظهار داشت: وی به مغازه‌ای در آمریکا می‌رود که برای من کفش بخرد و بفرستد که اف‌بی‌آی به او شک می‌کند و به احمد می‌گوید تو پناهنده هستی یا با پدرت در ارتباطی؟ که این موضوع باعث زندانی شدن احمد شد. او در زندان بود. ما می‌خواستیم طی عملیاتی او را به دبی منتقل کنیم اما چون ریسک این عملیات بالا بود، آن کار را انجام ندادیم تا اینکه ما فرصتی به دست آوردیم و با کمک خودش او را به دبی آوردیم و در آنجا مستقر شد. محسن رضایی در مورد حادثه‌ای که سال گذشته برای پسرش رخ داد، اظهار داشت: متاسفانه زوایای این حادثه مشخص نشده است. پلیس امارات در این زمینه با ما همکاری نمی‌کند، حتی موبایل و کامپیوتر وی را هم به ما نمی‌دهند تا ببینیم آخرین تماس‌های وی با چه کسانی بوده است.» بعد از احمد، علی رضایی تنها فرزند پر دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام است. در این میان حسن روحانی، رئیس جمهور ایران از جمله رجال سیاسی است که اطلاعات بسیار کمی از زندگی خصوصی او منتشر شده است. اطلاعات موجود از زندگی خصوصی «حسن روحانی» حاکی از آن است که او 4 فرزند دارد که یکی از پسران او به نام محمد در سال 76 درگذشته است. از دیگر آقازاده‌هایی که با نام پدر وارد فعالیت‌های سیاسی و شاید اقتصادی شده‌اند می‌شود، میتوان از سجاد صفار هرندی، حسین کروبی، مهدی خزعلی، زهیر توکلی و ... نام برد.