اختلاف بر سر حقابه بختگان ادامه دارد
یک دهه پس از وخیم شدن حال تالاب بختگان، این تالاب مهم همچنان با خشکسالی دست به گریبان است. خشکالی فراگیر ظرف یک دهه گذشته بسیاری از تالاب‌های ایران را تحت‌تاثیر قرار داده است و نمی‌توان خشک شدن تالاب‌ها را به یک عامل محدود کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، خشک شدن بختگان هم چنین وضعیتی دارد اما یکی از مسائل اصلی مورد اختلاف دستگاه‌های دولتی به شیوه تعیین حقابه تالاب مربوط است. همین اختلاف‌ها هم به بغرنج‌تر شدن وضعیت تالاب و از دست رفتن امید برای احیای بخش‌هایی از آن منجر شده است؛ آن هم تالابی که در منابع علمی به عنوان زیستگاه پرندگان مهاجری چون فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، مرغابی، غاز و... شناخته می‌شود.
بختگان اولین‌بار در سال 1347 به عنوان منطقه حفاظت‌شده اعلام شد و سپس در سال 54 به عنوان پناهگاه حیات وحش و در سال 1374 بخشی از آن شامل مجموعه دریاچه‌های بختگان، طشک و تالاب‌های موجود در ورودی زهکش‌ها به انضمام ارتفاعات شمال دریاچه بختگان به عنوان پارک ملی تعیین شد. طشک و بختگان قبل از آنکه اسیر خشکسالی شوند؛ از جمله تالاب‌های مهم کشور به شمار می‌رفتند که نقش موثری را در تعادل‌بخشی منطقه‌ای و تنوع زیستی ایفا می‌کردند. بختگان بعد از دریاچه ارومیه دومین دریاچه آب شور ایران به شمار می‌رود اما آن‌طورکه باید، مورد توجه سیاست‌گذاران قرار نگرفت. اختلاف میان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو بر سر حقابه تالاب‌ها در سال‌های اخیر بیش از گذشته نمایان شده است.
تا جایی که عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست پیش از این گفته است: «در 50 سال گذشته کسی درباره حقابه تالاب‌ها مطالبه‌ای را مطرح نکرده بود.» این مطالبه‌گری درباره برخی تالاب‌ها تا حدودی راهگشا بوده اما هنوز توافق روشنی در این زمینه اعلام نشده است. بختگان یکی از تالاب‌هایی است که بر سر آن اختلاف زیاد است. خردادماه امسال سعید محمودی، مدیرکل وقت حفاظت محیط زیست استان فارس گفته بود در سال‌های قبل محیط زیست رها‌سازی حقابه بختگان را در اولویت اول قرار نداد اما امسال براساس بارندگی‌های مطلوب رها‌سازی حقابه‌ها باید در اولویت باشد. محمودی افزوده بود: «ما رها‌سازی حقابه بختگان در سال جاری را با جدیت دنبال می‌کنیم و برای تحقق آن بسیار امیدواریم.
با توجه به شرایط مناسب بارندگی در سال زراعی جاری و ذخیره مناسب سد درود زن در بالادست تالاب بختگان امیدها برای رها‌سازی حقابه بختگان در امسال افزایش یافته است. با توجه به رها‌سازی ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب کشاورزی در فاز نخست در سال جاری مطالبه محیط زیست از حقابه امسال بختگان حداقل ۶۰ میلیون مترمکعب در گام نخست است.» سرقت آب برای کشاورزی یکی از مشکلات تالاب‌ها است که محمودی در این باره هم گفته بود: «متاسفانه برخی کشاورزان با کار گذاشتن پمپ آب در مسیر رودخانه حقابه‌ها را برای مصارف کشاورزی برداشت می‌کنند. در این رابطه سازمان جهاد کشاورزی و سازمان آب و شرکت بهره‌برداری آب و کشاورزی مسوولیت دارند تا از حقابه‌ها مراقبت کنند تا کشاورزان در مسیر رها‌سازی از این آب برای توسعه کشت استفاده نکنند، حقابه باید در مسیر رودخانه رها‌سازی شود و به درستی همه آن به سطح تالاب بختگان برسد.»
مشکلات بختگان هنوز هم ادامه دارد. به گزارش ایرنا، بر اساس چانه‌زنی‌ها رقم تعیین حقابه برای بختگان در میانگین بلندمدت ۷۲۸میلیون مترمکعب برآورد می‌شد. از این میزان ۴۲۸میلیون مترمکعب از رودخانه‌های کر و سیوند و ۳۰۰میلیون مترمکعب از حوضه بلافصل دریاچه تامین می‌شده است. حالا در تازه‌ترین اظهاراتی که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس درباره تعیین حقابه کشاورزی و محیط زیست گفته است سهم تالاب بختگان ۴٠ میلیون مترمکعب حقابه تعیین شده که پس از اولین بارندگی موثر این میزان آب در بستر رودخانه رها می‌شود. حمیدرضا دهقانی در نشست شورای حفاظت از منابع آب استان فارس اظهار داشت: به زودی و با هدف تامین حقابه زیست محیطی و آب کشاورزان منطقه بخشی از آب سد ملاصدرا به سد درودزن انتقال داده می‌شود.
به زودی با هدف تامین حقابه زیست‌محیطی و آب کشاورزان منطقه بخشی از آب سد ملاصدرا به سد درودزن انتقال داده می‌شود. این در حالی است که مدیرکل جدید حفاظت محیط زیست فارس عقیده دارد بختگان باید سهم بیشتری ببرد.
حمید ظهرابی در نشست اخیر هم‌اندیشی حفاظت از حقابه تالاب بختگان در شهرستان خرامه گفته است: «احیای تالاب بختگان یکی از اولویت‌های سازمان و اداره کل محیط زیست است و پیگیری برای تامین حقابه بختگان و انجام اقداماتی برای احیای این تالاب و زنده کردن خدمات اکوسیستمی که می‌تواند برای مردم ایجاد کند از اهداف و اولویت‌های محیط زیست است که دنبال می‌شود.» ظهرابی با بیان اینکه ۵۰ میلیون متر مکعب حقابه برای بختگان امسال تخصیص داده شده است، گفت: این میزان حقابه اختصاص‌یافته توسط شرکت آب منطقه‌ای، تنها بخش اندکی از حقابه مورد نیاز تالاب بوده و نیاز آبی تالاب بختگان بسیار فراتر از این ارقام است.
او تصریح کرده که ملاک عمل، حجم آب ورودی به تالاب بوده و به این میزان شارژ رودخانه نیز اضافه شود: «متاسفانه معضلات پیش‌آمده در حوضه بختگان، نتیجه برنامه‌ریزی‌های غلطی است که ما شاهد نتایج آن هستیم. به عنوان مثال در اکثر حوضه‌های آبخیز کشور در بالادست بیشتر از حد مجاز از منابع آب استفاده می‌کنند، سد می‌سازند، سطح زیر کشت را افزایش می‌دهند، اراضی دیم را به آبی تبدیل می‌کنند، حقابه‌بر جدید تعریف می‌کنند، معیشت مردم را به برداشت منابع آب پیوند می‌دهند و با این اقدام اشتباه به پایین‌دست آبی تعلق نمی‌گیرد.» داستان حقابه تالاب‌ها همچنان ادامه دارد باید دید وزارت نیرو برای تفاهمی دقیق و روشن با سازمان حفاظت محیط زیست چه برنامه‌ای در پیش می‌گیرد.
