عرب‌نشینی در شمال ایران
این روزها خبر خرید خانه در ترکیه و دیگر کشورهای همسایه دیگر برای ما تازگی ندارد. البته با تمام تکراری بودن این ماجرا هنوز نگرانی‌ها برای خروج سرمایه از کشور وجود دارد، اما همانطور که گفته شد این پدیده تازه‌ای در اقتصاد کشور نبوده و کشور طی چند سال گذشته شاهد رونق گرفتن آن بوده است.
این درحالی است که اخیرا خبرها حاکی از آن است که گرجستان دست رد به سینه ایرانیان زده و شرایط دادن اقامت را برای شهروندان ایرانی دشوارتر کرده است، به نوعی که دیگر خرید خانه برای گرفتن اقامت گرجستان کافی نیست. این مسئله نشان می‌دهد که ایرانیان برای گرفتن اقامت در کشورهای همسایه با چالش روبه‌رو شده‌اند. اما خرید مسکن در کشورهای دیگر تنها به رغبت ایرانیان ختم نمی‌شود و اخیرا خبر هجوم اعراب برای خرید ملک در شمال کشور حاشیه‌ساز شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ابتکار، در سال‌های اخیر با توجه به نوساناتی که در حوزه ارز اتفاق افتاد، حاشیه‌های بسیاری به وجود آمد. یکی از این حاشیه‌ها خروج ارز از کشور و خرید زمین در کشورهای همسایه بود. این در حالی است که اکنون حاشیه دیگری درخصوص خرید ملک در کشورهای دیگر به وجود آمده، اما این بار موضوع کمی متفاوت شده است چراکه دیگر خریداران ایرانیان در کشورهای دیگر نیستند. خرید ویلا توسط اعراب در شمال کشور خبری است که کم و بیش از گوشه و کنار به گوش رسیده، خبری که کمتر مسئولی درخصوص آن موضع‌گیری داشته است. البته برخی از مسئولان و مقامات نسبت به این مسئله اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. اما اخیرا محمدجواد جمالی‌نوبندگانی، نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی از هجوم خارجی‌ها و به ویژه شهروندان کشورهای عربی برای خرید ویلا و زمین در شهرهای شمالی کشور اظهار نگرانی کرد. وی در صحبت‌های خود در این خصوص گفت: «این قضایا برای مدت اخیر نیست و خیلی وقت است که روند علاقه اعراب برای خرید ویلا در شمال کشور شروع شده است. شمال ایران جغرافیای مناسبی دارد و چنین فضایی در کشورهای عربی کم است. متاسفانه در مناطق شمال کشور، برخی از دلال‌های محلی، مسافران عرب را تشویق می‌کنند تا برای سرمایه‌گذاری در شمال ملک و زمین بخرند. این موضوع در سایر کشورها هم رخ می‌دهد، همانطور که ایرانی‌ها در ترکیه، دبی و... خانه می‌خرند. اما مسئله این است که در آن کشورها، قوانین مدونی برای خرید ملک از جانب خارجی‌ها وجود دارد ولی در ایران این قانون وجود ندارد. مسافران عرب براساس اطمینان به ایرانی‌ها دست به خرید ویلا و زمین می‌زنند و در واقع ایرانی‌های مورد اعتماد اعراب، نقش واسطه را برای خرید ملک ایفا می‌کنند».
این ماجرا در حالی اتفاق می‌افتد که قانون اساسی در کشور ما این اجازه را نمی‌دهد که یک غیر ایرانی در حوزه خرید ملک در درون کشور فعالیت داشته باشد و سرمایه‌گذاری کند، این در حالی است که دیگر کشورها اینگونه اقدامات را به راحتی انجام می‌دهند. صاحب‌نظران و تحلیلگران نسبت به این قانون نظرات متفاوتی دارند و مزایا و معایب آن را بررسی می‌کنند. برخی‌ها معتقدند که سرمایه‌گذاری خارجیان در کشور نباید اتفاق بی‌افتد و در مقابل برخی از تحلیلگران سرمایه‌گذاری در بخش مسکن توسط غیرایرانیان را آنچنان هم بد نمی‌دانند. در این میان مهم‌ترین پرسش این است که آیا مسکن در ایران این توانایی و جذابیت را دارد که بتواند مقصد سرمایه‌گذاری خارجیان باشد یا خیر؟ عقبایی، نایب رئیس اول اتحادیه املاک تهران و کارشناس مسکن در این خصوص با اشاره به جذابیت بازار مسکن برای غیرایرانیان گفت: بر اساس قانون اتباع خارجی حق داشتن اموال غیرمنقول در کشور را ندارند پس نمی‌توانند خریدوفروش‌هایی را در ایران انجام دهند. اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که بازار مسکن جذابیت سرمایه‌گذاری را برای خارجی‌ها دارد، از سوی دیگر این جذابیت برای سرمایه‌گذاران داخلی نیز مطرح است. ما باید با استفاده از روش‌های متفاوت زمینه‌هایی را فراهم کنیم تا ایرانیان به جای خروج سرمایه‌های‌شان در بازارهایی همچون ترکیه و دیگر کشورها به سرمایه‌گذاری در درون کشور ترغیب شوند. با استفاده از روش‌های جذاب می‌توانیم سرمایه‌های ایرانیان را جذب کشور کنیم. به عنوان نمونه می‌توانیم راه‌هایی را در قالب مشارکت در ساخت پروژه‌ها و واگذاری سهام در پروژه‌ها به کار ببریم. از این طریق سرمایه‌های کشورهای دیگر را می‌توانیم در حوزه سرمایه‌گذری داشته باشیم و در عین حال عنان اختیار اموال غیرمنقول هم در اختیار مردم و دولت ایران باشد. این کارشناس مسکن در بخشی دیگر از صحبت‌هایش در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توانیم نگاه خوش‌بینانه‌تری نسبت به خرید ملک توسط غیرایرانیان داشته باشیم، گفت: اگر خرید ملک توسط غیرایرانی‌ها مدیریت شده باشد به گونه‌ای که اموال غیرمنقول در معرض خطر قرار نگیرد و پس از مدتی عرصه املاک را از دست ندهیم، خرید ملک توسط غیرایرانیان خطر محسوب نمی‌شود. اما اگر قرار بر این باشد که عرصه واگذار شود، می‌تواند خطرآفرین باشد و باید بدانم که تهدید جدی خواهد بود.
وی در ادامه افزود: تصور کنید که قانون درخصوص خرید ملک خارجیان در ایران تغییر کند و بگویند که سرمایه‌های خارجی وارد کشور شود. اگر این اتفاق به گونه‌ای که مالکیت زمین‌های بسیاری را از دست دهیم، خطری جدی برای کشور خواهد بود.
عقبایی اظهار کرد: سرمایه‌های خارجی می‌تواند در بخش‌های دیگری از حوزه مسکن مانند تولید مشارکتی، داشتن سهام و... به صورت مدیریت‌شده و با هدف افزایش تولید، رقابتی شدن بازار و ایجاد نوآوری وارد بازار شود. اما تمام این مسائل باید به نحوی باشد که عرصه در خطر نباشد، در این شرایط مشکلی ایجاد نخواهد شد.
وی در پایان به ضرورت مدیریت در این جریان تاکید کرد و گفت: ما باید دقت داشته باشیم این مسئله به گونه‌ای نباشد که بر روی چنین روندی چشم روی هم بگذاریم و پس از چند سال ببینیم که دو استان ما در اختیار غیرایرانیان است. همانطور که اشاره کردم اگر مسئله را مدیریت‌شده پیش ببریم می‌تواند جنبه مثبتی داشته باشد در غیر این صورت خیر.
