حساب به دینار، ویلا درشمال
مردمان سرزمین‌های شمالی، سال‌های سال است که زیبایی‌های محل زندگی‌شان را با مسافران همیشه در صحنه استان‌های دیگر تقسیم کرده‌اند. دیگر فروش زمین و ویلا به مسافران مشتاق شمال به بخشی جدانشدنی از زندگی روزمره مردمان شمالی- به‌خصوص در مناطق توریستی- تبدیل شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ مدتی است که در کنار مسافران داخلی، پای مسافران عراقی هم به مناطق شمالی باز شده است. در واقع آخرین تغییرات بازار ارز، ارزش هر دینار عراقی را با 10تومان پول ایران برابر کرد، هر چند این اتفاق برای شهروندان ایرانی به‌معنای کاهش ارزش پول ملی بود، اما برای مسافران عراقی آرزوی سفر کم هزینه‌تری بود که تعبیر شد. همین تغییر و تحولات ارزی کافی بود که تا برخی از مسافران عرب‌زبان برای روزهای سفرشان به ایران دست به خرید ملک بزنند تا اینگونه شرایط برای سفری راحت‌تر و البته طولانی‌تر برایشان مهیا شود.
علاقه مسافران عراقی به خرید ملک در تهران و شمال
باقر جزو آن جوانانی است که لحظه لحظه زندگی‌اش با محله دولت‌آباد گره خورده است. پدر و مادرش قبل از تولد او از عراق هجرت کردند و ساکن ایران شدند. باقر از بیشتر شدن سفر اقوام عراقی‌اش به ایران می‌گوید: « الان مسافرهای عراقی حداقل یک‌ماه در ایران می‌مانند و حتی مسافرهایی را سراغ دارم که با تمدید ویزا کل تابستان را در شمال می‌مانند. مسافران عراقی پیش از اتفاقات ارزی، مدت زمان طولانی‌ای در ایران نمی‌ماندند اما هم‌اکنون چون زندگی کردن در ایران برای مسافران از عراق ارزا‌ن‌تر است، چند ماه در ایران می‌مانند».
حضور پررنگ مسافران عراقی در ایران با موضوع خرید ویلا و ملک گره خورده است. براساس گفته باقر«برخی از مسافران که چند ماه در ایران زندگی می‌کنند به واسطه اقوامشان در تهران و شمال خانه می‌خرند تا زمانی که به ایران می‌آیند از نظر اسکان جایی ثابت داشته باشند، البته برخی هم برای سرمایه‌گذاری این کار را می‌کنند».
تجمع خریداران عراقی در غرب مازندران
آنطور که از شواهد امر مشخص است، مناطق توریستی غرب استان مازندران و شرق گیلان به‌عنوان نقاط مطلوب مسافران عراقی شهره شده‌اند. در نوار سبز شمال ایران، استان گلستان، شرق مازندران و غرب گیلان جزو مناطقی هستند که مسافران عرب همچون مسافران ایرانی علاقه چندانی به آنها ندارند، به همین دلیل وقتی از محمد جهانی ساکن بابلسر در مورد علاقه عراقی‌ها برای خرید ملک در شمال کشور سؤال کردیم، او با قطعیت گفت: «در شرق مازندران به‌دلیل آنکه کمتر به‌عنوان نقطه توریستی معرفی شده است، چنین اتفاق رخ نداده و دوستان بنگاه‌دار من هم تنها چنین چیزی را در مورد غرب مازندران و مناطق رامسر شنیده‌اند. تا به حال پیش نیامده که بگویند کسی در این مناطق زمینش را به یک مسافر عراقی فروخته است» .
اظهار بی‌اطلاعی مشاوران املاک شمال کشور
هر چند باقر خرید ملک در تهران و شمال را روند عادی حضور مسافران عراقی در ایران ذکر می‌کند، اما صاحبان بنگاه‌ها در شمال کشور چندان علاقه‌ای به طرح رسمی این موضوع ندارند. حاصل پرس‌و‌جوهای ما از مشاوران املاک در مناطق توریستی شمال با پاسخی مشابه همراه شد و بیشتر آنها از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی کردند.
در میان مشاوران املاک ساکن شمال، احمد جزو افرادی بود که به شرط نبردن نام کاملش حاضر به گفت‌وگو شد تا از معمای خرید خانه و ملک از سوی اعراب در شمال ایران پرده بردارد. براساس گفته احمد «خرید ملک از جانب عراقی‌ها، برای امروز نیست و از حدود 3یا 4سال پیش، مازندران شاهد این اتفاق است. قبلا افرادی از کویت، قطر و عمان به شمال می‌آمدند و علاقه به خرید زمین و ملک داشتند. در آن زمان هم شهروندان آن کشورهای عربی به واسطه دوستان و معتمدشان در ایران دست به خرید ملک و زمین می‌زدند. هم‌اکنون با توجه به افت قیمت ریال، شرایطی مهیا شده است تا شهروندان عرب، به‌خصوص از کشور عراق برای خرید ملک در ایران علاقه نشان دهند».
خرید زمین به نیت سرمایه‌گذاری یا تفریح؟
همانطور که باقر به خرید ملک و خانه در شمال ایران از سوی مسافران عراقی برای سرمایه‌گذاری و تفریح اشاره کرده بود، احمد هم با گفته‌هایش بر این موضوع صحه گذاشت؛ «تعداد معدودی ویلاهای لاکچری خریداری می‌کنند و بیشتر این اتفاقات در محدوده نوشهر، چالوس و رامسر رخ می‌دهد. از نظر من خریدهایی که اخیرا از سوی اعراب در حال انجام است، با نگاه سرمایه‌گذاری است و بخش اندکی از این خریدها برای تفریح انجام می‌شود.»
در این میان فروش زمین و ملک به قیمت مناسب چنان با استقبال بومی‌های مناطق شمالی مواجه شده است که کمتر کسی به حاشیه‌های چنین تصمیماتی در آینده فکر می‌کند؛ «هم‌اکنون بومی‌ها چون از منافع فروش زمین و ملک بهره می‌برند، مشکلی با این اتفاق ندارند. مردم به فکر آینده نیستند و نمی‌دانند که سال‌ها بعد فروش زمین‌ها آنها را از چه منافعی محروم می‌کند. هم‌اکنون بسیاری از مردم طبیعت را می‌فروشند تا زندگی راحتی برای چند دهه داشته باشند و برایشان اتفاقات آینده مهم نیست.» دلیل سکوت مشاوران املاک در برابر فروش زمین به مسافران عراقی، موضوعی است که احمد آن را به منافع مالی و اقتصادی گره می‌زند. از نظر او: «چون منافع املاکی‌ها با فروش اینچنینی زمین‌ها گره خورده است، بیشتر آنها از هراس علنی شدن فروش زمین به اعراب، مسیر سکوت را پیش می‌گیرند. فرض کنید ویلایی با قیمت 5میلیارد تومان به فروش برسد، از این مبلغ، نزدیک به 500میلیون تومان سهم مشاور املاکی می‌شود. بر این اساس بنگاه‌دارها نمی‌آیند منافع خودشان را رها و به کاری غیرقانونی اعتراف کنند. بین شهر آمل و چمستان در فاصله 25 کیلومتر، نزدیک به400مشاور املاک فعال هستند، پس درآمدی وجود دارد که این همه بنگاه در حال فعالیت هستند».
هر چند بسیاری، حضور مشتریان عرب در مناطق شمالی را دلیل افزایش قیمت زمین و ملک در این منطقه از کشور می‌نامند اما احمد، نظری متفاوت دارد و معتقد است که نماینده خریدار و مشاوران املاک به‌دلیل کسب سود بیشتر، نقش اصلی را در افزایش قیمت ملک و زمین ایفا می‌کنند. احمد معتقد است که در مناطق مختلف شمال، به‌واسطه خرید زمین و ملک از جانب عراقی‌ها قیمت‌ها خیلی تغییر نکرده‌اند، چون در روند دلال‌بازی‌ها، واسطه‌ها سود خود را کسب می‌کنند؛ «نماینده خریدار و مشاور املاکی با هم نقشه می‌کشند و قیمت را به فروشنده و خریدار اصلی متفاوت اعلام می‌کنند؛ به‌عنوان مثال مالک یا زمین‌دار بومی، ملکش را 2میلیارد قیمت‌گذاری می‌کند، اما نماینده خرید و مشاور املاک با تبانی، قیمت را بالاتر از میزان واقعی به خریدار عرب اعلام می‌کنند و از این طریق سود به‌دست آمده میان نماینده خرید و مشاور املاک تقسیم می‌شود.»
در واقع هر چند آمار رسمی‌ای در مورد خرید ملک از جانب مسافران عرب‌زبان وجود ندارد، اما نشستن پای صحبت‌های غیررسمی مشاوران املاک و اقوام مسافران عراقی در ایران، این واقعیت را گوشزد می‌کند که فایل جدیدی برای مسافران عراقی در مشاوران املاک شمال کشور باز شده‌است.
طبیعت فروشی
هم‌اکنون بومی‌ها چون از منافع فروش زمین و ملک بهره می‌برند، مشکلی با این اتفاق ندارند. مردم به فکر آینده نیستند و نمی‌دانند که سال‌ها بعد، فروش زمین‌ها آنها را از چه منافعی محروم می‌کند. هم‌اکنون بسیاری از مردم طبیعت را می‌فروشند تا زندگی راحتی برای چنددهه داشته باشند و برایشان اتفاقات آینده مهم نیست
