"پست بانک" و پرداخت یارانه 1600000 خانوار

موضوعی که شاید برای بسیاری از شهروندان سوال باشد و سبب شود این بانک را در نطام بانکی کشور چندان جدی نگیرند. این موضوعی است که حسینعلی ضیایی، مدیر عامل پست بانک با حضور در کافه خبر درباره آن توضیح داد. او ضمن تشریح عملکرد پست بانک و نحوه شکل گیری این بانک در رابطه با نظام بانکداری کشور و ایراد هایی که به آن وارد است نیز توضیحاتی مطرح کرد. آنچه در ادامه می آید متن کامل گفت و گو با حسینعلی ضیایی، مدیر عامل پست بانک است که در کافه خبر حاضر شده بود. * از مقطعی که بانک‌های خصوصی پس از انقلاب وارد چرخه نظام اقتصادی کشور شد مرحله تازه‌ای برای فعالیت‌های بانکی رقم خورد. از سوی دیگر هم شاهد رشد مؤسسات مالی و اعتباری ظرف سال‌های اخیر بودیم که مدام خبرهائی در رابطه با مجازبودن و یا مجازنبودن عملکرد آنها منتشر می شود. در این راستا شما چه نظری دارید؟ برخی مجاز هستند. بعضی دیگر درحال گرفتن مجوز هستند. اینگونه نیست که مؤسسات مالی و اعتباری اجازه فعالیت نداشته باشند. * دلیل اینکه چنین ذهنیتی وجود دارد به نظرتان خبرسازی عملکرد این مؤسسات نیست؟ آنهائی که غیرمجاز هستند وضعیت‌شان فرق دارد و از ادامه فعالیت‌شان جلوگیری می شود. مؤسسات مالی مجاز هم کاملاً روشن به ادامه عملکردشان می پردازند. اکثریت مؤسسات مالی و اعتباری مجاز هستند. من تمایل ندارم زیاد وارد این بحث شوم چرا که هرکدام خودشان باید پاسخگو باشند اما در مجموع، مؤسساتی که الزامات بانک مرکزی را انجام داده اند قاعدتاً مشکلی سر راه‌ آنان نیست. * از بحث درباره عملکرد مؤسسات مالی که بگذریم سؤالی مطرح است مبنی بر اینکه پست بانک‌ایران درحالی وارد نظام بانکی کشور شده که بانک‌های خصوصی و دولتی مشتریان وفاداری را در سال‌های گذشته کسب کرده اند. با چه رویکرد و مزیتی شما در این نظام بانکی به رقابت می‌پردازید؟ پست‌بانک‌ایران فراتر از یک بانک است. این بانک تمام کارهای رایج بانکی را انجام می دهد و از طرف دیگر خدمات منحصر به فردی مرتبط با اهداف تعریف شده را در جامعه به ویژه در مناطق روستائی و دوردست کشور انجام می دهد. از سال 1375 پست بانک ایران فعالیت رسمی خود را براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی آغاز و در سال 83 نیز براساس مصوبه شورای پول و اعتبار به عنوان یکی از بانک‌های کشور وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعیین و هم اکنون تمامی فعالیت های رایج بانکی را در سطح کشور انجام می دهد. * ارتباط پست بانک ایران با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات چگونه است؟ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات یکی از وظایفش ایجاد ارتباط میان شهرها و روستاهاست. این اتفاق هم برای رفع مشکلات مردم صورت می‌گیرد. یکی از مشکلاتی که مردم داشتند به اصطلاح ارتباطات مالی بوده است. بر این اساس حدود 18 سال پیش پست مالی تأسیس و از سال 83 هم به پست بانک ایران تبدیل شده است. * چرا برخلاف روال مرسوم نام این بانک برعکس است و به جای بانک پست گفته می شود پست بانک؟ نام این بانک در تمام دنیا «پست بانک» است. در دنیا «پست بانک» ها وجود دارند. در آلمان و ژاپن «پست بانک» بسیار قوی است. اتحادیه هائی با هم دارند و جلساتی را برگزار می کنند. «پست بانک » ایران هم تقریباً از آنها الگوبرداری شده و تازه تبدیل به این وضعیت شدیم. * فکر نمی کنید همین تفاوت ساختاری در شیوه مطرح کردن نام «پست بانک» سبب شده که چندان جدی گرفته نشود؟ ما خوب مطرح نکردیم. یعنی خود ما دچار سردرگمی شدیم. یعنی بر فرض اگر ما وظایفی که بر عهده خود پست بانک ایران بوده را به درستی انجام می دادیم مشکلی نبود. برای اینکه بحث را بیشتر باز کرده باشم باید بگویم رسالت اصلی این بانک که ارتباط بین شهر و روستاست را باید بر اساس هر آنچه در اساسنامه مطرح شده پیاده می کردیم. * مثال مطرح می کنید؟ از جمله فعالیت‌هائی که باید انجام می دادیم این بود که برخی محصولات روستائیان را به هر اندازه که مقدور است به دست مصرف‌کننده برسانیم. یعنی یک مربع بین تولید کننده، پست بانک، پست و مصرف کننده شکل می گرفت. درحال حاضر برعکس این هم وجود دارد و بر اساس آن ما برخی محصولات را در روستاها به فروش می رسانیم. * چه محصولاتی؟ به طور مثال چرخ خیاطی که از سبد جهیزیه شهرها کم یا حذف و به تبع آن سبب ایجاد مشکلاتی برای کارخانه تولیدکننده آن شده است. همین کارخانه با پست بانک ایران قرارداد منعقد نموده و براساس آن محصولات را به روستائی‌ها می‌فروشیم و شرکت پست نیز محصول را درب منازل روستائیان تحویل می‌دهد. در واقع به نوعی هم نیاز روستائیان به چرخ خیاطی را مرتفع ساخته و هم مشکل کارخانه را حل کرده است. * توجیه اقتصادی این کار برای شما چیست؟ هم خدمت رسانی است و هم برای بانک درآمد دارد. غیر از این نشان‌دهنده جنبه خدمات دهی بیشتر پست بانک نسبت به سایر بانک‌هاست. * یعنی کارخانه تولید چرخ خیاطی به طور مثال خودش نمی تواند محصول نهایی را به دست مصرف کننده برساند؟ می تواند این کار را انجام دهد ولی هزینه آن برای تولیدکننده چرخ خیاطی زیاد است. این که برود در هر روستایی یک نمایندگی ایجاد کند و محصول خود را بفروشد هزینه زیادی به دنبال دارد. درحال حاضر دفاتر پستی به صورت مجازی محصولات را معرفی می‌کنند و روستاییان در صورت تمایل به طور مثال محصول چرخ خیاطی را به همان مدلی که دوست دارند با قیمت برآورد شده می‌خرند. اخیراً هم یک کاری را در سطح شهرها شروع کردیم. البته فعلاً درحال شروع است. تفاهم نامه‌ای امضا کردیم و براساس آن کارمندان دولتی مورد تأیید ذیحسابی که می‌توان به آنها کالای قسطی فروخت شناسایی می شوند. این کارمندان می توانند به برخی فروشگاه‌هائی که پست بانک با آنها قرارداد دارد مراجعه کنند کالایی را بخرند و پست بانک وجه آن را می پردازد. سپس طی اقساطی که از سوی این بانک تعریف می شود کارمندان دولت باید بهای جنس خریداری شده را بپردازند. همه اینها یک تعرفه هائی دارد. * واقعاً قوی ترین بانک در روستاها پست بانک است؟ بله، درحال حاضر گسترده ترین بانک در روستاها پست بانک است. علاوه بر این بنا داریم از شهرها منابع مالی تأمین کنیم و در روستاها تسهیلات ایجاد کنیم. باید چنین اقداماتی انجام دهیم. از سوی دیگر موضوع قرض الحسنه در روستا ها برای ما اهمیت دارد. با همکاری مرکز توسعه روستائی و مناطق محروم روستائی ریاست جمهوری و با مشارکت اهالی روستاها اقدام به ایجاد صندوق تأمین مالی خرد روستائی کردیم تا بتوانیم به اشتغال زائی و رونق تولید در این مناطق کمک کنیم. ما فقط عامل اجرایی آنها هستیم اما اجرای آن توسط خود روستاییان صورت می گیرد. تقریبا مانند یک قرض الحسنه فامیلی و خانوادگی است که به خودشان تعلق دارد. اقدام دیگری که باید پست بانک انجام دهد کمک به تولید از نوع دوطرفه است. یعنی اینکه ما بگوییم فقط از شهر باید به روستاها برده شود کفایت نمی کند بلکه باید از روستاها نیز به شهرها آروده شود. به طور مثال ذهنیت من این است که برای محصولات هر منطقه یک بسته بندی خاصی در نظر گرفت. در آن بسته بندی و با نظارت استانداری که تعریف می شود محصولات روستائی بی واسطه عرضه شود. درحال حاضر مشکلات روستاها عدم امکان تولید نیست بلکه مشکل عرضه تولید است. اگر پست بانک بتواند اقداماتی که شروع کرده به نتیجه برساند قطعاً در این رابطه تآثیر بسزایی داشته است. مطلب دیگر اینکه بتوانیم در خارج بازارهائی را شناسایی کنیم تا صادرات محصولات روستایی به خصوص صنایع دستی به راحتی انجام شود. کشورهای خارجی در این رابطه مطالعات زیادی کرده اند. در این راستا ما هم اقداماتی در درست داریم. * پست بانک ایران چند شعبه در سطح کشور دارد؟ ما در کل ایران مجموعاً 14 هزار و 500 شعبه و دفتر داریم. جمع شعب کل بانک‌های کشور حدود 17هزار شعبه است. همین دفاتر، نقاط دسترسی برای مردم در نقاط محروم هستند. فرض کنید اگر قرار بود روستائیان عزیز مسافتی را طی کنند تا به شهر برسند و از بانک یارانه‌شان را دریافت کنند چه هزینه زیادی برای آنان به دنبال داشت. این یارانه از طریق پست بانک ایران درب منزل شان تحوبل داده می شود. * چه تعداد خانوار از طریق این بانک یارانه می گیرند؟ حدود یک میلیون و 600 هزار سرپرست حانوار از طریق پست بانک ایران یارانه خود را دریافت می کنند. یعنی اگر به 5 نفر ضرب کنیم تقریباً هشت میلیون نفر یارانه‌شان را از ما می گیرند. * فعالان اقتصادی و در رأس آنان فعالان بخش خصوصی گلایه های زیادی به سیستم بانکی دارند. اینکه نرخ سود بانکی بالاست یا اینکه تسهیلات برای صادرکنندگان منطقی نیست. تحلیل شما در این مورد چیست؟ من می‌خواهم بگویم هرکسی در هر جائی که مشغول خدمت است می خواهد به این کشور خدمت کنند. یعنی اینکه بخشی‌نگری نباید کرد. نباید فقط من بانک به فکر منفعت خودم باشم. باید یک سری الزامات را رعایت کرد. * قبول دارید شرایط تورمی، بانک‌ها را به سویی برده که نرخ سود را افزایش دهند؟ شرایط تورمی ایجاد می کند اما حکایت مرغ و تخم مرغ است. نمی توان خیلی با قطعیت گفت که شرایط تورمی سبب رشد نرخ سودهای بانکی می شود. شاید بتوان بر عکس هم به این داستان نگاه کرد. وقتی شما هزینه پول را اینقدر بالا ببرید طبیعی است که چنین مشکلاتی به وجود می آید. نمی توان مدام در یک دور غلط افتاد و گفت چون تورم بالا رفته بانک‌ها هم باید سود را بالا ببرند. مخصوصاّ اینکه خوشبختانه دولت تصمیم گرفته که تورم را حداقل 15درصد پایین بیاورد. ما هم باید کمک کنیم این اتفاق بیفتد. * شما به عنوان مدیر عامل پست بانک ایران در این راه چه کمک هائی به دولت می کنید؟ پست بانک ایران بر اساس فلسفه وجودی‌اش می تواند کمک‌های زیادی به دولت کند. درست است که ما در نقاط زیادی دفتر داریم اما بنیه مالی ما در اندازه ای نیست که خیلی کارها را بتوانیم انجام دهیم. ما می خواهیم به مردم بگوئیم اگر به ما اعتماد کنید و پول‌هایتان را نزد ما بگذارید، این پول‌ها را به جای اینکه خرج واسطه گری در شهرها کنیم به روستاها می بریم و روستا ها را آباد می‌کنیم. این موضوع از چندجهت برای کشور سود دارد. اشتغال ایجاد می شود و زندگی روستایی رونق می گیرد. اگر یک تحصیلکرده روستایی امکانات داشته باشد که در روستای خود تولیدی ایجاد کند و درآمد داشته باشد یقیناً حاضر نیست آسایش روستا را رها کرده و به شهر بیاید. تمام کارکنان پست بانک یاران علاقه‌مند هستند در این جهت اقدامی را انجام دهند. قطعاً می‌توانیم یک شروع‌کننده و الگوی خوبی باشیم. * پست بانک به چه اندازه در سیستم بانکی اثرگذار است؟ همانند تمامی بانک‌ها به اندازه خودش موثر است. به هر حال در زمینه تسهیلات بانکی و سود بانکی همانند دیگر بانک‌ها عمل می‌کنیم. در هر جائی که بانک نیست پست بانک ایران حضور دارد. * در حال حاضر روستایی هست که در آن بانک نباشد؟ اصلاً روستایی داریم که در آن بانک باشد؟ به هرحال در برخی روستاهای بزرگ بانک‌های مختلف مشغول به کار هستند. قبول ندارید؟ نه دیگر آنها، بخش هستند روستا نیستند. سابق برخی از روستاها بانک داشتند. در حال حاضر جمع کردند چرا که توجیه ندارد. اما دفاتر پست بانک ایران خلأ آنها را پُرکرده و به هموطنان خدمت رسانی می کند. یکی از سهامداران پست بانک ایران درخصوص افزایش سرمایه این بانک از شما سوال کرده است. در این رابطه توضیح شما چیست؟ طبق تکالیف محوله از سوی مجمع عمومی، ارزش گذاری دارائی‌ها توسط کارشناس رسمی دادگستری انجام شده و بیانیه ثبت آن نیز به همراه گزارش توجیهی تهیه شده توسط سازمان حسابرسی، بازرس قانونی بانک درحال بررسی است که پس از تأئید بازرس مربوطه و همچنین صدور مجوز از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار و تأئید و تصویب توسط مجمع عمومی بانک نسبت به ثبت قانونی آن اقدام خواهد شد. البته نتایج حاصل از تجدید ارزیابی دارائی ها پیش از این در گزارش عملکرد شش ماهه اول سال جاری لحاظ و به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه گردیده است.