دولت به دانشجویان قول داد در شیوه‌نامه جدید بازنگری شود
«در دانشگاه فضای امن می‌خواهیم، نه امنیتی»؛ این جمله‌ای است که حسن روحانی در روزهای انتخابات خطاب به دانشجویان و دانشگاهیان به زبان آورد؛ همان جمله‌ای که صدای تشویق دانشجویان را بلند کرد و در نهایت آرای آنها را به سبد روحانی ریخت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، حالا از آن تاریخ نزدیک به 2 سال می‌گذرد و دانشجویان باید این جملات را خوب به ذهن بسپارند: «مانتو خیلی گشاد یا تنگ ممنوع است»، «مانتو نه کوتاه باشد، نه خیلی بلند» «در صورت استعمال دخانیات متخلف به یکی از تنبیهات بندهای ۱ تا ۳ محکوم می‌شود و در صورت تکرار، تنبیه تا بند ۹ (به‌جز بند ۶) قابل تشدید است»، «تخلفات اخلاقی مانند استعمال موادمخدر و مشروب، رابطه نامشروع، انجام اعمال منافی عفت، عدم‌رعایت پوشش اسلامی یا استفاده از پوشش یا آرایش مبتذل و عدم‌رعایت شوون دانشجویی» اینها بندهایی از شیوه‌نامه یک ارگان یا نهاد امنیتی نیست؛ بلکه شیوه‌نامه اجرایی آیین‌نامه انضباطی دانشجویان است که از 13 شهریورماه سال جاری ابلاغ و از مهرماه نیز در دانشگاه‌های زیر نظر وزارت علوم و بهداشت اجرا شد؛ موضوعی که صدای اعتراض دانشجویان را بلند کرد اما ماجرا به همین‌جا ختم نشد و روز شنبه «سمیه‌سادات لاری» معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مصاحبه‌ای با ایرنا از برخورد با دانشجویان خاطی در فضای مجازی خبر داد. او گفت: «اگر کانال‌هایی به جز این گروه‌های مجازی دارای مجوز، توسط فعالان دانشجویی راه‌اندازی شود و دانشجویان در آن اقدام به نشر اکاذیب کنند در کمیته انضباطی با آنها برخورد قانونی می‌شود؛ مثلا اگر دانشجویی مسائل مرتبط با دانشگاه نظیر بودجه آن را نشر داده و فردی نسبت به این موضوع شکایت کند پرونده او رسیدگی می‌شود.» او با بیان اینکه رصد فعالیت مجازی دانشجویان به معنای کنکاش در حریم خصوصی نیست، عنوان کرد: «شورای انضباطی می‌تواند در صورت مشاهده مطالبی در فضای مجازی که با هدف زیر سوال بردن منافع و مصالح دانشگاه بازنشر شده، ورود کرده و شاکی شود.» او می‌گوید: «برخوردهای صورت‌گرفته در شورای انضباطی، طبق قوانین و آیین‌نامه در بخش‌های هیات بدوی و تجدیدنظر است.»
شیوه نامه دانشجویی؟
صحبت‌های معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت درباره برخورد با دانشجویان خاطی در فضای مجازی آتش زیر خاکستر انتقادات دانشجویان را که از شهریورماه همزمان با ابلاغ شیوه‌نامه جدید شروع شده بود، دوباره فعال کرد و طی روزهای گذشته فضای مجازی پُر شد از انتقاداتی که درباره این آیین‌نامه انضباطی مطرح می‌شد؛ موضوعی که تبدیل به یک توفان توییتری با هشتگ «شیوه‌نامه ضد دانشجو» شد.
شیوه‌نامه‌ای با یک قدم به عقب
«علی رجب» دانشجوی دکترای دانشگاه تهران و از فعالان دانشجویی است. او درباره اعتراض دانشجویان به این شیوه‌نامه و انتقاداتی که درباره آن مطرح است می‌گوید: «بخشی از این مقررات چیزی نیست که ناشی از شیوه‌نامه جدید باشد بلکه به موجب آیین‌نامه انضباطی دانشگاه‌ها که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه سال 74 است در تمام دانشگاه‌ها اجرا می‌شده و یک سند بالادستی شیوه‌نامه اجرایی وزارتی محسوب می‌شود که البته اجرای آن در دوره‌ها و دولت‌های مختلف، متفاوت بوده است؛ یعنی گاهی با شدت و حدت بیشتر و گاهی ملایم‌تر اما موضوعی که در این اعتراضات رخ داد، مساله مطالبه‌گری نسبت به رویه‌ای است که سال‌ها در دانشگاه‌ها در جریان است و حتی دانشجو را بابت فعالیت‌هایش خارج از دانشگاه مورد بازخواست قرار می‌دهد.»
این فعال دانشجویی درباره موضوع برخورد با دانشجویان در فضای مجازی نیز می‌گوید: «متاسفانه ما پیش از این هم با این واقعیت تلخ مواجه بودیم؛ یعنی با توجه به آیین‌نامه انضباطی شورای عالی انقلاب فرهنگی که می‌گوید تخلف در هر محیطی اتفاق بیفتد، شورای انضباطی صالح به رسیدگی است، پیش از این شاهد برخورد با دانشجویانی که فعالیت‌هایی در فضای مجازی مانند فیس‌بوک، اینستاگرام و توییتر داشتند، بودیم و شوراهای انضباطی مجوز رسیدگی را براساس آیین‌نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان سند بالادستی داشتند منتها انتظار می‌رفت در شیوه‌نامه جدید این مساله مورد بازبینی قرار بگیرد و برای دانشجویان طبق حقوق شهروندی حریم خصوصی قائل می‌شدند.» او ادامه می‌دهد: «یکی از اصول حاکم بر دادرسی شوراهای انضباطی که در شیوه‌نامه جدید مورد اشاره قرار گرفته است، منع تجسس و حق بر حریم خصوصی است بنابراین اصولا این موضوع را می‌توان برداشت کرد که جایز نیست کسی در حریم خصوصی دانشجویان تجسس کرده و تخلفی را نسبت به آنها روا دارد اما در دستورالعمل انضباطی 95 و متعاقب آن شیوه‌نامه انضباطی 98 این اصل ذکر شد.»
علی رجب با بیان اینکه با توجه به شعارهایی که در دولت یازدهم و دوازدهم مطرح می‌شد، انتظار می‌رفت شیوه‌نامه‌ای که در دولت روحانی تدوین می‌شود با گذشته متفاوت باشد اما این اتفاق نیفتاد و در برخی موارد حتی شاهد عقبگرد نیز بودیم مثلا در آیین‌نامه انضباطی مصوب سال 62 که فکر می‌کنم اولین یا دومین آیین‌نامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است، چنین گستردگی‌ای وجود ندارد و می‌گوید تخلفات دانشجویی محدود است به رفتارهایش در محیط‌هایی که به عنوان دانشجو حضور دارد مثل خوابگاه، آزمایشگاه، اردوی دانشجویی، کتابخانه و البته خود دانشگاه است اما در این شیوه‌نامه چنین چیزی را نمی‌بینیم.»
واکنش وزیر علوم به نگرانی دانشجویان
حالا پس از سیل اعتراضات دانشجویان به شیوه‌نامه جدید، وزیر علوم روز گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت به این موضوع واکنش نشان داده و درباره این شیوه‌نامه به خبرنگاران گفته است: «براساس قانون باید برای اجرای دقیق آیین‌نامه انضباطی دانشجویان، یک شیوه‌نامه توسط وزارتخانه‌های بهداشت و علوم تدوین می‌شد که این اقدام انجام شد. در شیوه‌نامه تدوین‌شده 2 موضوع تخلفات اخلاقی در دوره بالینی دانشجویان پزشکی و همچنین مواردی که احیانا در فضای مجازی ممکن است اتفاق بیفتد، بیشتر مورد توجه قرار گرفت که بخش دوم مقداری در میان دانشجویان ایجاد نگرانی کرد.» او ادامه می‌دهد: «دانشجویان نگران بودند که احیانا با اجرای شیوه‌نامه جدید انضباطی به بخش‌های خصوصی آنها در فضای مجازی ورود شود که قاعدتا این موضوع هدف ما نیست.» منصور غلامی می‌گوید: «قبل از ورود معاونت حقوقی رییس‌جمهوری به موضوع شیوه‌نامه انضباطی دانشجویان، معاونان دانشجویی در حال بازنگری در جزییات این شیوه‌نامه برای افزایش شفافیت در اجرای آن بودند. در همین راستا نیز اتفاقا من از برخی دانشجویان خواسته بودم که اگر درباره شیوه‌نامه جدید انضباطی نظری دارند به من اعلام کنند.» صحبت‌های وزیر علوم درباره انتقادات به جلسات کمیته انضباطی و بندی که در آن گفته شده بود که این جلسات می‌تواند بدون حضور دانشجو صورت گیرد نیز قابل‌توجه بود چراکه او معتقد است این موضوع می‌تواند به سود دانشجو باشد. او درباره نگرانی‌ها درخصوص عدم حضور دانشجویان در جلسات کمیته انضباطی می‌گوید: «براساس آیین‌نامه انضباطی، در مواردی که لازم باشد هیات‌های بدوی و تجدیدنظر می‌توانند از دانشجویان برای حضور در جلسات خود دعوت کنند. اما اینکه الزاما حتما دانشجو در جلسات حضور داشته باشند، شاید در برخی موارد خیلی به نفع خود دانشجویان نباشد.»
نقض حریم خصوصی اجرا نمی‌شود
منصور غلامی در ادامه صحبت‌های خود به نوعی تایید می‌کند که در بندهایی از شیوه‌نامه جدید نقض حریم خصوصی دانشجویان وجود دارد و می‌گوید: «قطعا در اجرای شیوه‌نامه جدید انضباطی دانشجویی، نقض حریم خصوصی دانشجویان انجام نمی‌شود چراکه ورود به بخش خصوصی افراد نیاز به مجوز دارد و شیوه‌نامه انضباطی دانشجویی در حقیقت نمی‌تواند مجوزی برای ورود به بخش خصوصی افراد باشد.» او می‌گوید: «برای افزایش شفافیت و همچنین رفع نگرانی‌های دانشجویان بازنگری در شیوه‌نامه انضباطی در حال انجام است.» او ادامه می‌دهد: «کل تخلفات دانشجویان به جز بخش آموزشی یک دهم درصد تعداد کل دانشجویان بود و لذا شیوه‌نامه تخلفات انضباطی شامل همه جمعیت دانشجویان نمی‌شود چراکه همه دانشجویان متخلف نیستند؛ نگرانی‌های موجود بیشتر شامل فعالیت‌های خاص سیاسی و اجتماعی دانشجویان می‌شود و تعدادشان بسیار اندک است.»
بازنگری در شیوه‌نامه جدید
موضوع انتقادات به آیین‌نامه انضباطی مساله‌ای نبود که دولت بتواند از آن بی‌اعتنا بگذرد به همین دلیل لعیا جنیدی معاون حقوقی رییس‌جمهور در حاشیه جلسه هیات دولت از بازنگری درباره آن خبر داد و گفت: «همان‌طورکه اعلام شد معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری به این موضوع ورود کرده است و ما بدون معطلی با موافقت وزرای علوم و بهداشت، از تشکل‌های دانشجویی دعوت کرده‌ایم تا با تشکیل جلسه‌ای با حضور آنها شیوه‌نامه جدید انضباطی دانشجویی را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.» او ادامه داد: «اگر در شیوه‌نامه جدید موردی مغایرت با قانون، قوانین موضوعه یا منشور حقوق شهروندی وجود داشته باشد قطعا اصلاحات لازم انجام خواهد شد.»
علی ربیعی سخنگوی دولت نیز به ماجرای اعتراضات دانشجویان و انتقاد به شیوه‌نامه جدید پاسخ داد و گفت: «در مورد آیین‌نامه‌های دانشجویی در جلسه هیات دولت بحثی مطرح و تاکید شد حتما وزیر علوم و بهداشت با تشکل‌های دانشجویی مراوداتی داشته باشند، از معاونت حقوقی رییس‌جمهور هم خواستیم در این زمینه مشارکت داشته باشند و قطعا حقوق شهروندی و مسائلی که موردنظر دانشجویان است در این آیین‌نامه‌ها مورد توجه قرار گیرد.» هرچند ربیعی گفت در مورد بندهای اعتراضی دانشجویان اشراف کاملی ندارم اما در ادامه گفت: «دیروز تصمیم گرفته شد در مورد کلیات حتما دیدگاه تشکل‌ها در این اصلاح مورد نظر قرار بگیرد.»پ
