بورس روی سر چه کسانی ریخت؟

ریزش ناگهانی شاخص بورس تهران بزرگترین ضربه ناگهانی به بازارهای مالی ایران به حساب می آید چراکه پس از نزول شاخص بهای سکه در بازار افزایش یافت وحتی نشانه ای از رشد قیمت در بازار مسکن نیز مشاهده شد. براساس اطلاعات رسمی از از روزی که بهره مالکانه معادن و نرخ خوارک شرکتهای پتروشیمی در مجلس به تصویب رسیده است 43 هزار میلیارد تومان از ارزش بورس و 15 هزار میلیارد تومان از ارزش فرابورس کاسته شده است. این دو اتفاق سبب شده تا گروهی از سهامداران حتی دراعتراض به وضعیت بازار مقابل ساختمان بورس تجمع کنند. در صورتی که وضعیت بازار سرمایه به همین شکل ادامه پیدا کند، سرمایه بیش از 6 میلیون و 500 هزار سهامدار حقوقی به شدت در خطر قرار می گیرد. سعید لیلاز تحلیلگر در این مورد می گوید:« رشد ناگهانی بورس طی ماه های گذشته این نگرانی را ایجاد کرده بود تا بازار سرمایه با حباب مواجه شود. در حال حاضر هم اثرات ترکیدن حباب در بازار دیده می شود.» پس از انتشار خبر بازدهی 132 درصدی بازار سرمایه طی سه ماه، بخش مهمی از نقدینگی سرگردان کشور به سمت بورس حرکت کرد. حتی رئیس اتحادیه مشاوران املاک خبر داده که طی ماه های گذشته بخشی از سرمایه های مردم از بازار مسکن به سمت بورس رفته است. او می گوید:« شماری از مردم با هدف سرمایه‌گذاری در بورس، اقدام به فروش واحدهای خود کرده‌اند که در صورت ایجاد مشکل در بازار بورس، پیش‌بینی می‌شود همین افراد بلافاصله سرمایه خود را از این بخش خارج و دوباره به بخش بازار مسکن منتقل خواهند کرد و این جابه‌جایی به منزله ایجاد بحران برای هر دو بخش، یعنی بورس و مسکن خواهد بود.» موج اعتراض ها به وضعیت بازار سرمایه حتی از نامه نگاری های رسمی و تجمعات اعتراض آمیز هم فراتر رفته است. برخی سهامداران در شبکه های اجتماعی از برگه های سهام به عنوان « کاغذ پاره» یاد می کنند. آنها به شدت نسبت به عدم نقدشوندگی برگه های سهام اعتراض دارند. مدیران بورسی افزایش نرخ خوراک شرکت های پتروشیمی را دلیل اصلی بحران بازار می دانند. در همین حال خبرگزاری های کشور اعلام کرده اند روز دوشنبه در صحن علنی مجلس موضوع تعیین نرخ خوراک پتروشیمی ها مطرح می شود. همچنین معاون رئیس جمهور به تازگی اعلام کرده است:« نرخ خوراک پتروشیمی‌ها باید کمتر از 10 سنت باشد. منتظر نظر شورای نگهبان درباره تبصره هدفمندی یارانه‌ها هستیم. رشد و جهش بزرگی در این باره در بودجه 93 رخ داد ولی باید واقع‌بینانه حرکت کرد و به منظور اینکه علاوه بر واحدهای تولیدی قدرت استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی در این بخش وجود داشته باشد دولت اعتقاد دارد نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به زیر 10 سنت برسد به همین منظور اعداد مختلفی را مدنظر داریم که در صورت امکان ارائه خواهیم داد.» تحولات اخیر موجب شده تا 58 هزار میلیارد تومان از ارزش بورس و فرابورس کاسته شود. این درحالی است که کل رقم مورد مناقشه در مورد نرخ خوراک پتروشیمی ها تنها 2هزار و 200 میلیارد تومان است. سقوط شاخص بورس و همچنین افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی موجب شده تا بازار طلا رونق دوباره ای پیدا کند. درحال حاضر بزرگترین نگرانی انتقال سرمایه ها از بورس به بازار مسکن است.

به نظر می رسد مهمترین تحلیل در مورد وضعیت بورس از سوی فرهاد رهبر بیان شده باشد. او می گوید:« بورس ما یک سوداگر است که در درون آن، نوآوری وجود ندارد، ضمن اینکه مادامی که سودآوری را متکی به نوآوری نکنیم، همین بساط خواهد ماند و وضعیت اقتصادی را نمی‌توان پیش بینی کرد.»