از «الف» تا «ی» آماده‌سازی کتب درسی

 به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، سامانه ثبت سفارش کتب درسی تا زمان تکمیل ثبت‌نام‌ها باز است. احمدرضا امینی  به تبیین سیر آماده‌سازی تا توزیع کتب درسی پرداخت و اظهار کرد: شروع کار از زمانی آغاز می‌شود که پیش‌نویس متن کتب درسی در اختیار اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی قرار بگیرد. وی افزود: چهار وضعیت برای کتب درسی داریم؛ کتبی که بدون تغییر هستند، کتبی که تغییرات جزئی دارند، کتبی با تغییرات کلی و کتب جدید التالیف؛ اکنون مراحل آماده‌سازی و چاپ یک کتاب جدیدالتالیف را تشریح می‌کنیم.

چرخه بررسی و اصلاح مجدد کتب جدیدالتالیف

امینی با بیان اینکه کتاب جدیدالتالیف از جنبه‌های مختلف بررسی و بارها در چرخه بررسی و اصلاح مجدد قرار می‌گیرد، گفت: نخست اینکه ترتیب محتوا باید کامل باشد و دوم اگر به تصاویری ارجاع شده یا توضیحی برای تصویرسازی داده شده و کامل نیست، بخش آماده‌سازی با کارشناسان تالیف ارتباط برقرار و نسبت به تکمیل اقدام می‌کند. مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش با بیان اینکه قطع کتاب درسی طی هماهنگی با چاپخانه و سیاست‌های سازمان مشخص و نهایی می‌شود، افزود: سپس تعیین قلم و سایز تیتر و بدنه متن انجام و حتی فاصله بین خطوط و بین پاراگراف‌ها طبق استانداردهای گرافیکی مشخص می‌شوند و در نهایت پیش‌نویس در اختیار واحد هنری قرار می‌گیرد تا حروفچینی آغاز شود.وی ادامه داد: در حین حروفچینی، کارشناسان گرافیک درباره قالب کتاب تصمیم‌گیری می‌کنند و کارشناسان یونیفرم کتاب را طراحی می‌کنند که کار سختی است. با آماده‌شدن المان‌های اولیه، ویراستاری مجدد انجام می‌شود و اگر خطایی وجود داشت مورد اصلاح قرار می‌گیرد و سپس ادامه کار به واحد صفحه‌آرایی سپرده می‌شود. مدیر هنری با صفحه‌آرا هماهنگ می‌شود که بر چه اساسی صفحه‌آرایی را جلو ببرد. امینی افزود: با آماده‌شدن فصل اول کتاب، نمونه در اختیار مدیران هنری قرار می‌گیرد. نظر و نگاه مولف و تایید دفتر تالیف در اینجا لازم است. در ادامه کار پرینت اولیه از سوی بخش صفحه‌آرایی وارد بخش تصحیح می‌شود و دوباره نمونه با پیش‌نویس اولیه خبر چک و از هر نظر کنترل می‌شود و اگر پیشنهاداتی وجود داشت مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین پرینت اولیه با رسم‌الخط زبان ادب فارسی فرهنگستان نیز باید مطابقت پیدا کرده و کنترل شود. مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه فرایند ارجاع کتب به مولف، معاونان و روسا، گرافیست، صفحه‌آرا و مصحح بعضا تا هفت مرتبه هم تکرار می‌شود تا اشکالات احصا شوند گفت: در حین کار، کتاب در فرایند اعتبارسنجی نیز قرار می‌گیرد تا صاحب‌نظران و افراد خبره نیز درباره آن اعلام نظر کنند. وی اضافه کرد: در نهایت کارت خبر صادر می‌شود که باید به تایید مولف، مدیران مربوط و رئیس سازمان برسد. در مراحل آخر فایل چاپی تهیه شده و کنترل کیفیت، رنگ و متریال کاغذ انجام و به چاپخانه ارسال می‌شود. چاپخانه پروف کتاب را برای سازمان ارسال می‌کند که ما آن را مجدد با نمونه اصلی تطبیق می‌دهیم تا اگر چیزی جا افتاده باشد توسط واحد تصحیح اعمال شود. خروجی اصلاحی دوباره برای چاپخانه ارسال می‌شود و بعد از تایید پروف نهایی عملیات چاپ آغاز خواهد شد.

شمارگان کتاب درسی

امینی درباره شمارگان کتاب درسی نیز عنوان کرد: اینکه چه تعداد کتاب درسی باید چاپ شود به تعداد دانش‌آموزان ثبت‌نام‌شده بستگی دارد. البته ما در ابتدا یک شمارگان موقت صادر می‌کنیم و این عدد به تدریج کامل می‌شود تا بتوانیم بر اساس آمار واقعی و دقیق، باقیمانده مورد نیاز را نیز تولید کنیم. ضمن اینکه ما هزار عنوان کتاب درسی داریم و هر کتاب شمارگان خاص خود را دارد.

شروع عملیات چاپ کتاب درسی

مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پاسخ به اینکه عملیات چاپ کتاب درسی معمولا چه زمانی از سال آغاز می‌شود، گفت: آماده‌سازی و چاپ کتب حدود یک‌سال زودتر شروع می‌شود. به‌عنوان مثال از اول آذرماه جاری عملیات چاپ کتاب‌های درسی سال 1400-1399 را بر اساس 70درصد شمارگان موقت آغاز می‌کنیم و به‌تدریج کتب چاپ شده به استان‌ها ارسال می‌شوند، همان‌طور که به مرور آمارها قطعی شدند ما به شرکت چاپ اعلام و رقم چاپ را قطعی می‌کنیم. وی با بیان اینکه استان‌ها نیز از اردیبهشت‌ماه هر سال عملیات توزیع کتب را انجام می‌دهند و کتاب‌های درسی را به مرور به مناطق ارسال می‌کنند، گفت: در آنجا کتاب‌ها دسته‌بندی می‌شوند و مناطق از هفته اول و دوم شهریور کتب درسی را در اختیار مدارس قرار می‌دهند و مدارس نیز مکلف هستند در اولین روز سال تحصیلی کتاب را به دانش‌آموزان تحویل دهند. امینی درباره علت مشکلات به وجود آمده بود کمبود کتاب در سال جاری و بدون کتاب ماندن تعدادی از دانش‌آموزان با گذشت 20روز از آغاز سال تحصیلی گفت: تعدادی که مشکل داشتند ثبت‌نام در سامانه را انجام نداده بودند. وی ادامه داد: از طریق سامانه، روند ثبت‌نام را کنترل می‌کنیم و می‌دانیم که کدام دانش‌آموزان هنوز ثبت‌نام نکردند.

ثبت سفارش کتاب درحال تکمیل است

امینی با بیان اینکه ثبت سفارش کتاب هنوز در حال انجام و تکمیل است، گفت: طبق اطلاعات ما هنوز 50هزار نفر در کل کشور برای دریافت کتاب ثبت‌نام نکرده‌اند. از این تعداد، برخی مردود شده بودند، برخی تغییر رشته داده‌اند، برخی از خواهر و برادر یا نزدیکان سال بالایی خود کتاب گرفته‌اند و برخی نیز اصلا ثبت‌نام نکرده‌اند. وی افزود: یکی دیگر از اشکالاتی که وجود داشت این بود که مدرسه بر اساس لیست ثبت‌نام‌شده‌ها، کتاب توزیع نکرده است. هرچند حواله‌ها مشخص بوده اما برخی مدارس در این زمینه دقت لازم را نکرده‌اند. مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی همچنین به کم‌کاری و تخلف برخی مسئولان توزیع مناطق اشاره کرد و گفت: ما در حال بررسی موضوع هستیم که چرا کتب درسی به‌موقع و به‌درستی تحویل داده نشده‌اند؟ متاسفانه شماری از کتاب‌های درسی به بازار آزاد رفته‌اند، البته ما از همکارانمان که شبانه‌روز تلاش کردند باید قدردانی کنیم، اما تعدادی هم مرتکب تخلف شده‌اند. آمار ثبت‌نام‌ها و روند دریافت کتب درسی در سامانه مشخص است. برخی متخلفان را شناسایی کردیم و با آنها برخورد جدی صورت خواهد پذیرفت.

فعلا سامانه ثبت سفارش کتب، باز است

وی با بیان اینکه از 26شهریور تاکنون 231هزار و 538 سفارش ثبت شده است، درباره کسانی که هنوز موفق به ثبت‌نام و دریافت کتب درسی نشده و اعلام کرده‌اند که در کتابفروشی‌های سطح شهر نیز کتاب وجود ندارد گفت: لازم نیست خانواده‌ها برای دریافت کتب درسی به بازار آزاد مراجعه کنند، به خانواده‌ها توصیه می‌کنم حتما باید مکانیزم را رعایت کنند. فعلا سامانه باز است تا بتوانیم آمار ثبت‌نام‌نشده‌ها را تکمیل کنیم. سامانه فروش تک‌جلدی نیز باز است تا در هر مقطعی بتوانند کتب خود را سفارش دهند و از طریق پست دریافت کنند.

کاغذ موردنیاز چاپ کتب درسی

مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پایان درباره کاغذ مورد نیاز چاپ کتب درسی برای سال آینده که قرار بود با ارز دولتی وارد شود نیز گفت: کارهای اداری تهیه کاغذ با ارز دولتی برای سال آینده در حال انجام است و تلاش می‌کنیم تا کتاب ارزان و باکیفیت در زمان و مکان مناسب توزیع شود.