وعده بی‌سرانجام زمین به مستاجران کانکس‌نشین
از اواخر فروردین امسال، شهرداری و دیگر نهادهای مربوطه برای ساماندهی محیط، معابر و منظر شهری و فضای محیطی، کانکس‌ها را از مناطق زلزله‌زده جمع‌آوری کردند. با وجود این، هنوز بیش از هزار خانوار در مناطق زلزله‌زده در کانکس زندگی می‌کنند که اغلب مستاجرند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، طی روزهای اخیر که با باز شدن مرز خسروی و نخستین پیاده‌روی اربعین از طریق این مرز مصادف شده است، خبری مبنی بر جمع‌آوری اجباری کانکس‌ها در این مناطق و انتقال آنها به مرز خسروی منتشر و موجب نگرانی مستاجران کانکس‌نشین شد. تعدادی از آنها خواستار پیگیری موضوع شدند.
البته خبر از سوی مدیریت بحران استان تکذیب شد و گویا بر اساس مصوبه ستاد بحران، قرار نیست کانکس‌ها از مردم گرفته شود.
تخلیه کانکس‌ها از ابتدای سال
یکی از ساکنان کمپ فرمانداری با بیان این‌که دولت به مردم مستاجر در مناطق زلزله‌زده قول اعطای زمین داده است می‌گوید: ما هنوز منتظر عمل به وعده دولت هستیم، زیرا توان پرداخت اجاره خانه را نداریم. قیمت اجاره خانه در مناطق زلزله‌زده بسیار بالا رفته است و با مناطق مرکزی و بالای شهر در کرمانشاه برابری می‌کند.
فریبا قنبری با بیان این‌که مشکلات مستاجران زیاد است، می‌افزاید: من یک مستاجر زلزله‌زده هستم و 3 فرزند مدرسه‌ای دارم و همسرم کارگر ساختمانی است. درآمد روزمزدی همسرم کفاف مخارج روزانه‌مان را هم نمی‌دهد. فشار بر مردم زیاد است و گرانی اجناس هم مشکل مضاعفی شده است.
وی که دلی پردرد از فشارهای اقتصادی دارد، درباره انتقال کانکس‌ها می‌گوید: روند جمع‌آوری کانکس‌ها از ابتدای امسال شروع شده، اما هنوز کسی به ما اجبار نکرده است که تخلیه کنیم.
این شهروند سرپل ذهابی در ادامه درباره وضع بهداشت کمپ‌ها هم تصریح می‌کند: شهرداری به بهداشت کمپ‌ها در مناطق زلزله‌زده رسیدگی نمی‌کند و مردم در عذاب هستند. شهرداری فقط به خیابان‌های اصلی که در معرض دید عموم قرار دارد، توجه می‌کند و بقیه خیابان‌ها و کوچه‌ها هنوز مثل روز اول وقوع زلزله است. در همه کمپ‌ها آب و فاضلاب جاری است و چیزی به عنوان شهرداری وجود ندارد. ما را فراموش کرده‌اند
یکی دیگر از مستاجران سرپل ذهابی در کمپ فرمانداری می‌گوید: وضع بهداشتی کمپ‌ها نامطلوب و بسیار کثیف است و همه جا پر از زباله شده.
جیران که زنی ۵۵ ساله است، می‌افزاید: با گذشت 2 سال از زلزله آبان ۹۶ هنوز منتظر وعده دولت مبنی بر تامین زمین برای خانواده‌های مستاجر در مناطق زلزله‌زده هستیم. انگار مسئولان ما را فراموش کرده‌اند و از یاد برده‌اند. دست ما به خاطر وعده دولت در پوست گردو مانده است و راه به جایی نداریم.
وی که سرپرست خانوار است، اضافه می‌کند: مشکلات زندگی ما زیاد است. توان پرداخت ۲۰ میلیون تومان رهن و ۷۰۰، ۸۰۰ هزار تومان اجاره‌بها را نداریم.
جیران خانم ادامه می‌دهد: وضعیت کنونی زندگی ما را که می‌بینید. در کثافت و لجن زندگی می‌کنیم و شهرداری به مناطق زلزله‌زده رسیدگی نمی‌کند. شهرداری فقط معابر اصلی را پاک‌سازی می‌کند.
وی درباره اجبار دولت برای ترک کانکس‌ها هم بیان می‌کند: هنوز ما اینجا هستیم و کسی ما را از این مناطق به‌اجبار بیرون نکرده است.
این مستاجر که نگران وضع زندگی خود و فرزندانش است، ادامه می‌دهد: با داشتن 2 بچه یتیم و این همه سرگردانی، اداره زندگی برایم سخت است. تحت سرپرستی کمیته امداد هستیم، اما کمک‌های کمیته کفاف زندگی ما را نمی‌دهد. زندگی من و بچه‌های یتیمم به‌سختی می‌گذرد و حامی نداریم. آینده‌ای هم برای ما وجود ندارد. فکر نکنیم به این زودی هم بتوانیم کانکس را تخلیه کنیم.
روستاییان بیکار
یک جامعه‌شناس با رد اجبار کردن مردم به تخلیه کانکس‌ها می‌گوید: از حدود یک سال پیش موضوع جمع‌آوری کانکس‌ها به بهانه ایجاد فضای سبز، قرار داشتن در معابر عمومی و پارک‌ها مطرح بوده، اما صحت این خبر را که کانکس‌ها را جمع‌آوری کنند و سپس به مرز خسروی ببرند، رد می‌کنم. در این باره از کانکس‌نشینان 5، 6 کمپ سوال کرده‌ام.
فاضل الیاسی با بیان این‌که پس از فشارهای قضایی برای تخلیه کانکس‌ها، حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد جمعیت شهرستان سرپل ذهاب مهاجرت کردند و به شهرهایی چون جوانرود و کرمانشاه رفتند، می‌افزاید: مهاجرت سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی این شهرستان آسیب‌های جدی به دنبال دارد و به همین دلیل جمع کردن کانکس‌ها باید براساس مکانیزم خاص اجتماعی و اقتصادی باشد.
این جامعه‌شناس اضافه می‌کند: دولت برای مدیریت بحران زلزله اصولی کار نکرد و در این میان به تنها مساله‌ای که فکر نکرد، بحث اقتصادی و اشتغال‌زایی مردم بود. این وضع در روستاها هم وجود دارد. دولت چون برنامه‌ای برای اشتغال‌زایی روستاییان نداشت، به‌جای دام به مردم پول داد. مردم با بالا رفتن هزینه‌ها، پول را خرج کردند. الان روستاییان بیکار از یک سال پیش شروع به مهاجرت به شهر‌ها کرده‌اند، زیرا هیچ سرمایه فرهنگی و اقتصادی در روستا برای زندگی مردم مهیا نیست.
الیاسی ادامه می‌دهد: اگر دولت در روستاها از تجربه کمیته امداد بهره می‌برد و به مردم دام‌های کددار می‌داد و تا ۵ سال آنها را رصد می‌کرد، الان وضع مردم این نبود. قیمت گوسفند ۳۰۰ برابر شده و با پول‌های دولت دیگر نمی‌شود گوسفند خرید. معتقدم مردم اگر شغل داشته باشند، می‌توانند خانه بسازند و ساخت‌و‌ساز کنند، اما اگر خانه داشته باشند نمی‌توانند اشتغال‌آفرینی کنند. دولت در مدیریت بحران پس از زلزله علاوه بر ساخت‌و‌ساز باید روی توانمندسازی مردم از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز کار می‌کرد که نکرد.
کانکس‌نشینی ادامه دارد
این جامعه‌شناس درباره آخرین وضع مردم زلزله‌زده کانکس‌نشین در کمپ‌های شهر سرپل ذهاب هم می‌گوید: شرایط مردم ساکن کمپ‌ها تغییری نکرده و در برخی موارد بدتر از قبل شده است.
وی با تاکید بر این‌که مردم از عملکرد ارگان‌ها و به‌ویژه شهرداری ناراضی هستند، می‌افزاید: احساس بی‌هویتی و طردشدگی بیش از پیش بین افراد ساکن در کمپ‌ها موج می‌زند. به فاضلاب‌های روان در کمپ‌ها رسیدگی نمی‌شود و کودکان در این فاضلاب‌ها بازی می‌کنند و در معرض بیماری‌های خطرناک و واگیردار هستند.
الیاسی با بیان این‌که مستاجران هنوز برای خروج از کانکس توانایی ندارند، اظهار می‌کند: کرایه‌ها گران است و بیشتر از هزار خانوار سرپل ذهاب هنوز بلاتکلیف هستند و در کانکس زندگی می‌کنند. مردم از وضع اقتصادی، اجتماعی ناراضی هستند و دلی پردرد دارند. احساس طردشدگی، ناامیدی و رهاشدگی بر روح مردم حاکم است.
این جامعه‌شناس در ادامه می‌گوید: اعتیاد قبل از زلزله برای مردم تابو بود، اما این روزها این تابو شکسته شده و به دانش‌آموزان مدارس سرایت کرده است. خیلی از دانش‌آموزان پس از زلزله به ماده مخدر «گل» معتاد شده‌اند.
در روستاها که قبل از زلزله یک نفر معتاد نبود، الان حداقل 10 نفر در هر روستایی به دام اعتیاد افتاده‌اند. مسئولان به‌جای حل کردن مساله، صورت‌مساله را پاک و متن را حذف می‌کنند و به حاشیه می‌پردازند و هیچ توجهی به آسیب‌های اجتماعی ناشی از زلزله ندارند.
به‌ظاهر پارک‌ها را از وجود مردم و کانکس پاک می‌کنند، اما با این شرایط سالیان سال کانکس‌نشینی در سرپل ذهاب ادامه خواهد داشت.
جمع‌آوری کانکس‌ها از چند ماه قبل
مدیرکل بحران استانداری کرمانشاه هم گرفتن کانکس‌های مردم زلزله‌زده برای ایام اربعین را تکذیب می‌کند.
جلیل بالایی با بیان این‌که سیاست جمع‌آوری کانکس‌های مناطق زلزله‌زده از چند ماه قبل در دستور کار است می‌گوید: این موضوع به هیچ عنوان ارتباطی با ایام اربعین ندارد و از چندی قبل آغاز شده است.
وی با تاکید بر این‌که فقط خانوارهایی که بازسازی منازل مسکونی آنها بر اساس اعلام بنیاد مسکن به پایان رسیده، موظفند کانکس‌های خود را جمع‌آوری کنند، می‌افزاید: سایر خانوارها که خانه‌هایشان تکمیل نشده است، لزومی برای ترک و جمع‌آوری کانکس ندارند.
مدیرکل مدیریت بحران کرمانشاه با بیان این‌که در هر صورت این کانکس‌ها به خود مردم داده شده و قرار نیست از آنها پس گرفته شود، تاکید می‌کند: مردم می‌توانند کانکس‌ها را برای خود حتی در منازل مسکونی‌شان نگه دارند.
برای ایام اربعین امکانات اسکان به اندازه کافی در استان فراهم شده است و نیازی به کانکس‌های زلزله‌زدگان وجود ندارد.
وی تعیین ضرب‌الاجل زمانی برای تخلیه کانکس‌ها را تکذیب و در ادامه عنوان می‌کند: چون شهرستان سرپل ذهاب در مسیر تردد زائران اربعین قرار دارد، از همین رو کانکس‌ها باید از معابر اصلی شهر جمع شوند و به نزدیک محل ساخت‌و‌ساز خانه‌های مردم منتقل شوند تا شهر چهره عادی خود را بازیابد.
