شتابزدگی در تصویب تعطیلی جدید

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، دوشنبه هفته جاری بود که ناهید تاج‌الدین، دبیر کمیسیون اجتماعی مجلس از تصویب دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته در این کمیسیون خبر داد. او گفت: «طرح تعطیلی روزهای پنجشنبه مراکز اداری، آموزشی و قضایی در تمامی استان‌ها و شهرستان‌ها، مانند تهران در کمیسیون اجتماعی مجلس که قبلا هم در کمیسیون اجتماعی بررسی آن به تعویق افتاده بود بررسی و تصویب شد.» به گفته تاج‌الدین تصویب این طرح به تقویت اقتصاد گردشگری و تقویت نهاد خانواده منجر خواهد شد. او اظهار امیدواری کرده است که این طرح در جلسه علنی مجلس نیز رای بیاورد. در شرایطی دبیر کمیسیون اجتماعی مجلس برای رای آوری این طرح در جلسه علنی اظهار امیدواری می‌کند که به نظر می‌رسد این طرح به دلیل ایرادات محتوایی و شکلی بخت چندانی برای تصویب نهایی نخواهد داشت.

چرا تعطیلات دو‌روزه؟

پیش از بررسی نقدهای مطرح درباره طرح کمیسیون اجتماعی مجلس باید از پیشینه و دلایل طرح ایده دو‌روزه شدن تعطیلات پایان هفته بدانیم. مرور اظهارنظرها درباره لزوم دو‌روزه شدن تعطیلات پایان هفته نشان می‌دهد که در سال‌های گذشته این فعالان اقتصادی بوده‌اند که همواره از لزوم تغییر در روزهای کاری هفته سخن گفته‌اند. در ایران روزهای جمعه تعطیل رسمی است اما در بسیاری از کشورهای جهان روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل رسمی است از همین رو امکان مکاتبه، فعالیت تجاری و همکاری‌های بین‌المللی برای فعالان اقتصادی در ایران محدود به روزهای کمی در هفته می‌شود. یکی دیگر از دلایلی که فعالان اقتصادی بر دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته تاکید می‌کنند؛ کمک به رونق صنعت گردشگری است. آنها عقیده دارند با دوروزه شدن تعطیلات صنعت گردشگری داخلی در ایران می‌تواند به صورت چشمگیری بهبود یابد. با همین منطق بود که علی‌اصغر مونسان وزیر گردشگری هم قبل از برگزاری جلسه رای اعتماد در دیدار با فعالان بخش خصوصی و تشکل‌های اقتصادی از «دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته» اعلام حمایت کرده بود. او گفته است که «افزایش» و «ساماندهی» روزهای تعطیل کشور می‌تواند باعث «انسجام تعطیلات» و اثرگذاری روزهای تعطیل بر اقتصاد گردشگری و شارژ روحیه خانوارها شود. پیش از این «دنیای اقتصاد» در گزارشی نوشته است: «تعداد تعطیلات آخر هفته و مناسبتی در اکثر کشورهای جهان بین ۱۱۰ تا ۱۲۹ روز است اما این تعداد در ایران با احتساب ۲۶ روز تعطیلی رسمی و ۵۲ روز تعطیلی روز جمعه ۷۸ روز می‌شود. حتی اگر پنجشنبه‌های نیمه‌تعطیل هم به این تعداد اضافه شود، کل تعطیلات ایران به ۱۰۴ روز می‌رسد، بنابراین در صورت دو روزه شدن تعطیلی آخر هفته، مجموع تعطیلات در ایران به ۱۲۵ روز خواهد رسید که در این صورت باز هم از تعطیلات بسیاری از کشورها کمتر است.» پدرام سلطانی، نایب‌رییس سابق اتاق بازرگانی ایران یکی از مدافعان سرسخت دو‌روزه شدن تعطیلات پایان هفته است. او اخیرا در صفحه شخصی‌اش در توییتر پیشنهاد کرده بود که روزهای جمعه و شنبه به عنوان دو روز تعطیل هفته تعیین شوند.

ابهامات طرح نمایندگان

با این‌حال آنچه به عنوان طرح دو‌روزه شدن تعطیلات پایان هفته در کمیسیون اجتماعی به تصویب رسیده به نظر نمی‌رسد با مقصود فعالان اقتصادی و ایده اولیه آنها همخوانی داشته باشد. کمااینکه چنان که اشاره شد مرکز پژوهش‌های مجلس هم چند ایراد اساسی به طرح گرفته است. بر اساس گزارش کارشناسی ارایه شده مرکز پژوهش‌ها این طرح پنج ایراد دارد که مهم‌ترین آن به استفاده اشتباه از کلمه تعطیلات برمی‌گردد: «طراحان محترم در عنوان، مقدمه توجیهی و متن ماده واحده از واژه تعطیلی روزهای پنجشنبه استفاده کرده‌اند. در حالی که تعطیلات رسمی روزهای مشخصی هستند که به موجب قانون اساسی و قوانین خاص در تقویم رسمی کشور تعطیل اعلام شده و در هیچ‌‌یک از قوانین مذکور روز پنجشنبه تعطیل ذکر نشده و با وجود تصور پیشنهاددهندگان طرح این روز در تهران نیز در زمره روزهای تعطیل نیست. آنچه مورد اشاره طراحان محترم است نحوه تقسیم ساعات کار کارکنان دستگاه‌های اجرایی در تهران است که به استناد تبصره 2 ماده87 قانون مدیریت خدمات کشوری صورت گرفته است.» به عبارت روشن طراحان طرح تصور کرده‌اند پنجشنبه‌ها در تهران تعطیل است و حالا باید در بقیه کشور هم تعطیل شود در حالی که ساعات کاری روزهای پنجشنبه به بقیه روزهای هفته منتقل شده و اساسا پنجشنبه‌ها تعطیل محسوب نمی‌شود. برابر قانون کلیه دستگاه‌های اجرایی استانی موظفند ساعات کار خود را در 6 روز هفته تنظیم کنند (ستاد مرکزی دستگاه‌های اجرایی مشمول این حکم نیستند) از طرف دیگر حتی اگر این طرح به سرانجام هم برسد فعالیت‌های اقتصادی را در کشور دشوارتر می‌کند زیرا دو روزی در کشور تعطیل می‌شود که در دیگر کشورها تعطیل به شمار نمی‌رود. محمدرضا بادامچی، نماینده تهران و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس  با تاکید بر این نکته که طرح فعلی مبهم و پرایراد است؛ گفت: «واقعیت این است که اساسا به متن موجود نمی‌توان عنوان طرح داد زیرا دارای مشکلات متعددی است.» به گفته بادامچی دو روزه شدن تعطیلات پایان هفته مفید است اما یکی از این دو روز باید «شنبه» باشد تا هماهنگی بیشتری با رویدادهای اقتصادی بین‌المللی اتفاق بیفتد: «ما قرار نیست تا ابد تحریم باشیم کما اینکه همین حالا هم کلی کار داریم با دنیا و به همین دلیل اگر قرار به تغییر است باید شنبه و جمعه را به عنوان روزهای تعطیل تعیین کنیم.» بادامچی بر این نظر است که در جلسه علنی مجلس هم طرح فعلی بخت چندانی برای رای‌آوری ندارد.