نوشداروی دیرهنگام
سابقه حضور اتباع در کشور ما به قرن‌ها پیش باز می‌گردد و معمولا به‌دلیل مهمان‌نوازی ذاتی ایرانی‌ها، اتباع و مهاجرین از کشورهای همسایه به کشور پهناور ایران وارد می‌شدند و بدون مشکل در شهرهای ایران سکنا می‌گزیدند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، هم اکنون نیز بسیاری از اتباع با فراوانی افاغنه و عراقی‌ها در کشور ما ازدواج کرده‌اند و صاحب خانه و بچه هستند. اما در چند دهه اخیر با رشد آمار بیکاری در میان جوانان، مشکلات اقتصادی و از سوی دیگر ورود مواد مخدر از مرزهای شرقی در کنار افزایش ورود غیرقانونی مهاجران که عمدتا به بهانه مشاغل سخت وتکدی‌گری به ایران می‌آیند، ورود آنها به برخی از شهرها ممنوع اعلام شده است. به‌عنوان مثال، مسئولان اعلام کردند که ۸۵درصد کودکان کار در خیابان‌های پایتخت را اتباع با فراوانی افاغنه تشکیل می‌دهند. بحث ممنوعیت حضور اتباع در کشور ما به سال ۱۳۸۹ باز می‌گردد که وزارت کشور تصمیم گرفت با هدف ساماندهی اتباع بیگانه غیرمجاز حضور آنها را در برخی از شهرهای کشور راممنوع اعلام کند.
هم اکنون حدود 15 استان از جمله اصفهان، مشهد،مازندران، کرمان،فارس، سمنان،قم، قزوین،خوزستان، زنجان، ایلام،گلستان، گیلان و لرستان اقامت مهاجرین افغان در آنها یا در برخی از شهرهایشان ممنوع است. در همین رابطه چند روز پیش مهدی محمودی، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور به ایرنا می‌گوید: برخی از شهرهای کشور به دلایل امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مناطق ممنوعه برای حضور اتباع هستند. در این شهرها نمی‌توانیم هیچ‌خدماتی به اتباع بیگانه ارائه دهیم و عمدتا اتباع مجاز در این شهرها سکونت ندارند، البته ممکن است اتباع غیرمجاز در برخی از این شهرها ساکن باشند. برای مثال نباید این افراد در مناطق مرزی یا شهرهایی که ممکن است مشاغل را اشغال کنند سکونت داشته باشند.
مخالف حضور اتباع هستیم
در این رابطه یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌های خارجی مجلس می‌گوید: همواره ما ایرانی‌ها در جهان به مهمان نوازی شهرت داشته و داریم، اما در چند دهه اخیر به‌واسطه ورود غیرقانونی اتباع به داخل کشور، دولت هزینه‌های بسیاری را در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و آسیب‌های اجتماعی مانند توزیع و پخش مواد مخدر داده است. مجتبی ذوالنوری در ادامه خاطر نشان کرد: در چند دهه گذشته آمار قتل و جنایت به واسطه حضور برخی از اتباع غیرمجاز در کشور ما افزایش پیدا کرده و انتشار این اخبار باعث ایجاد حساسیت و نگرانی در میان برخی از استان‌ها شده است. من هم مخالف حضور آنها در کشور هستم و هر کسی باید با ملیت خودش در کشورش برای آبادانی زادگاهش تلاش نماید. شما ببینید 85درصد کودکان خیابانی و تکدی‌گر در شهر تهران را اتباع تشکیل می‌دهند و این موضوع باعث گسترش آسیب‌های اجتماعی در تهران شده است. خیلی از این کودکان شناسنامه و مدارک هویتی ندارند و اقدام به کارهای غیرقانونی می‌کنند و طبق آمار و ارقام اتباع غیرقانونی از هموطنان ما بیشتر مشکل ساز هستند.
توزیع منابع در کشور یکسان نیست
در ادامه به سراغ رئیس هیات‌مدیره انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده (حامی) رفتیم تا نظرات او را نیز جویا شویم. فاطمه اشرفی و انجمن حامی که سال‌ها در زمینه مهاجرت فعالیت می‌کنند می‌گوید: مشکلات پدیده مهاجرت نه تنها برای کشور ما، بلکه برای اکثر کشورهای مهاجرپذیر دنیا وجود دارد. اما این پدیده جنبه‌های مثبتی را نیز دارد و می‌تواند باعث توازن جمعیتی و اقتصادی در کشور شود؛ بازار کار و اشتغال و تولید در هر کشوری باشد، مهاجرین به سمت این کشورها سوق پیدا خواهند کرد. در کشور ما این ظرفیت‌ها در استان‌های مختلف متفاوت است و برخی از استان‌ها به‌دلیل صنعتی‌بودن مثل استان مرکزی و تهران جذب بالایی از مهاجرین را دارند و در برخی از استان‌ها منابع و امکانات برای جمعیت خودشان نیز وجود ندارد و توان افزایش جمعیت را ندارد، پس هر استانی مکانیسم کنترل و تعدیل بخشی جمعیت خودش را دارد. از سوی دیگر استان‌های مرزی ما برای حضور اتباع، مناطق ممنوعه به حساب می‌آیند و این امر توجیحات امنیتی و سیاسی دارد، چون حضور جمعیت‌های خارجی در مناطق مرزی می‌تواند تبعات امنیتی به همراه داشته باشد؛ یا در شهرهایی که آمار بیکاری آنها بالاست قاعدتا حضور جمعیت‌های خارجی که عمدتا به بهانه کار و کسب روزی به آن شهر مهاجرت می‌کنند با ممانعت مسئولان روبه‌رو خواهد شد، به دلیل اینکه اولویت با اشتغال جمعیت داخل استان است، به هر حال سیاستگذاران در استان‌ها به این عوامل توجه ویژه‌ای دارند.
تبدیل شکاف‌های اجتماعی به خشونت
وی همچنین با اشاره به اینکه خیلی وقت‌ها تنش‌ها و مشکلاتی در میان منطقه میزبان و جمعیت مهاجر ایجاد می‌شود و شکاف‌های اجتماعی تبدیل به خشونت‌های اجتماعی خواهد شد، می افزاید: شروع این مشکلات از زمانی بود که کشور ما با افزایش موج مهاجرت‌های غیرقانونی روبه‌رو شد و همین حالا نیز در روز هزاران نفر به‌صورت غیرقانونی از مرزهای شرقی وارد کشور می‌شوند، افغانستان متاسفانه با ناامنی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کند و شهروندان آنجا مجبور به مهاجرت اجباری هستند و کشورهای همسایه نقطه هدف اول آنها قرار دارد. وقتی جمعیت مهاجر به جمعیت بومی آن شهر اضافه می‌شوند، قطعا منابع محلی پاسخگوی نیازهای جمعیت نیست و منابع محدود می‌شود، پس مطالبات جدیدی در جامعه ایجاد می‌شود و ناامنی‌ها، تنش‌های اجتماعی و رقابت‌های شغلی افزایش پیدا خواهد کرد و این مشکلات به‌طور طبیعی برای هر کشوری که مهاجرپذیر است اتفاق می‌افتد. استان مازندران یکی از اولین استان‌های کشور است که حضور اتباع غیرمجاز را در این استان ممنوع اعلام کرد. محمد دامادی نماینده ساری در مجلس نیز نظرات قابل تأملی در این رابطه دارد و می‌گوید: در همه جای دنیا وقتی فرد یا خانواده‌ای می‌خواهند وارد کشوری شوند، در ابتدا به‌دنبال ویزا و مدارک هویتی‌شان می‌رود، تا بتواند ویزای مدت دار یا اقامت آن کشور را بگیرد و این یک قانون مشترک در همه کشورهای مهاجرپذیر است. اما چرا در کشور ما یک عده به‌صورت غیرقانونی وارد می‌شوند و به‌صورت علنی و بدون محدودیت، شغل‌ها را تصاحب می‌کنند. این اتفاق باعث ایجاد مشکلات زیادی برای کشور و دولت می‌شود، اول اینکه شما این مهاجران را نمی‌شناسید و به این واسطه آمار بزه‌ها و ناهنجاری‌ها در کشور بالا می‌رود، این اتفاق مانند تردد خودروهای بدون پلاک در شهرهاست و آنها هر کار خلاف قانون و تصادفی بکنند، پلیس نمی‌تواند آنها را شناسایی و با آنها برخورد نماید، چون اصلا کد شناسایی ندارند. امروزه اتباع افاغنه که اکثرشان غیرقانونی هستند شناسایی نمی‌شوند و به این واسطه آمار آسیب‌هایی مانند سرقت، جنایت، کودکان کار و تکدی‌گری در شهرها افزایش پیدا می‌کند. از سوی دیگر بازار کسب و کار مخصوصا در حوزه ساخت مسکن برای جوانان ما کاهش پیدا خواهد کرد، چون اتباع افغان در زمینه این نوع کارها تخصص دارند و پول کمتری را طلب می‌کنند و کسی به کارگران ایرانی کار نمی‌دهد. از سوی دیگر آنها به واسطه همین کارها، مهارت کافی را پیدا می کنند و وقتی این افراد استادکار شدند و چون تعهدی به کشور ما ندارند، به افغانستان باز می‌گردند و ما با حجم عظیمی از کارهای ساختمانی می‌مانیم که برای انجام آنها نیروی ماهر نداریم.
