تغییرات روزگار، کدام صنف‌ها را در معرض نابودی قرار داده است؟
خودشان را زنده نگه داشته‌اند اما چه زنده ماندنی؟ حال و روزشان مانند بیمار در حال احتضاری است که تنها به دم‌و‌بازدمی کفایت می‌کند. اهالی اصناف رو‌به انقراض که روزگاری برای خودشان آمد‌و‌رفتی داشتند، این روزها بازی را باخته‌اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، برخی همچون گرمابه‌داران و تشک‌دوزان و تودوزی‌کارهای خودرو، امیدی به آینده ندارند و برخی هم مانند سمسارها و پیک‌موتوری‌ها آرزو می‌کنند تا دستی از غیب بیاید و به طریقی رقیب قدرشان در دنیای مجازی را به حاشیه براند. ترس از انقراض نقطه مشترک مشاغلی است که هر کدام به‌دلیلی بازی را باخته و به گوشه‌ای رانده شده‌اند. هر کدام تلاش می‌کنند زیر تیغ انقراض با پاهایی لرزان خود را سرپا نگه‌دارند.
سیدمهدی سجادی؛ رئیس صنف گرمابه‌داران، سونا و ماساژ:
گرمابه‌ها تخریب و جایشان آپارتمان علم شد
آقای سجادی! در میان مشاغل صنف شما، کدام شغل‌ها فعالیت‌هایشان به حاشیه رفته است و مانند قبل مشتری ندارند؟
بحث گرمابه‌داری از 20سال پیش که در تهران گازکشی شد و خانه‌ها از امکانات حمام برخوردار شدند، به حاشیه رفته است. این روند نزولی از همان 20سال پیش شروع شد اما تیر خلاص به گرمابه‌ها در سال 89 و با اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها زده شد.
قیمت آب و گاز گرمابه‌ها چقدر تغییر کرد؟
آب گرمابه که متر مکعبی 25تومان بود به 800تومان افزایش یافت و گاز هم با افزایش 10برابری از مترمکعبی 70تومان به 700تومان رسید. این اتفاق کار صنف ما را خراب کرد. تنها 80حمام در تهران فعال هستند که این چند واحد صنفی هم به‌دلیل مشکلات مالک و مستأجر امکان تغییر کاربری نداشته‌اند و هنوز سرپا مانده‌اند، وگرنه همین تعداد هم کار برایشان صرفه اقتصادی ندارد.
گرمابه‌ها بیشتر در کدام نقاط شهر فعال هستند؟
طرشت، شادمان و منطقه 10جزو مناطقی هستند که گرمابه‌های فعال را در خود جای داده‌اند و البته در جنوب تهران گرمابه‌های بیشتری وجود دارد.
قبل از این دوران رکود، تعداد گرمابه‌ها به چه رقمی رسیده بود؟
در سال 89حدود 300گرمابه فعال بودند و بعد از بحث هدفمندی یارانه‌ها، تعدادشان به 80گرمابه کاهش یافت.
در بهترین زمان چند گرمابه داشتیم و مربوط به چه بازه زمانی است؟
حدود هزار و 300 گرمابه در حوالی دهه60 فعال بودند.
بیشتر مشتری‌هایی که سمت گرمابه‌ها می‌آیند چه کسانی هستند؟
پایین‌ترین دهک‌های جامعه هنوز از گرمابه استفاده می‌کنند؛ افرادی مانند مسافرها، کارگرهای ساختمانی و میادین و همچنین کارگرهای افغان مشتری‌های اصلی گرمابه‌های تهران هستند.
هزینه یک‌بار حمام عمومی چقدر است؟
مشتری برای یک ساعت حمام باید 18هزار تومان هزینه کند. البته ما اجازه داده‌ایم که کارگرها شست‌وشوی لباس‌هایشان را در حمام انجام دهند.
در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اید که با تغییر مدل خدمات رسانی از فضای گرمابه‌ها بهتر استفاده کنید؟
در دوره شورای شهر قبلی تلاش شد تا با دادن امتیازهای جزئی مدل کاربری گرمابه‌ها را عوض کنند اما فایده‌ای نداشت. طرح تشویقی اینگونه بود که گرمابه‌ها در صورتی‌که 60درصد فضایشان به فعالیت‌های ورزشی و 25درصد را به حمام اختصاص دهند، می‌توانند 15درصد جواز فعالیت تجاری بگیرند. این طرح دردسرش زیاد بود و با شکست روبه‌رو شد. تا آنجا که من اطلاع دارم 90درصد حمام‌ها بعد از تخریب به ساختمان مسکونی تبدیل می‌شوند.
تا به حال اتفاق افتاده است که از گرمابه‌ها برای فعالیت‌هایی مثل ماساژ که مورد استقبال است، استفاده شود؟
وضعیت مالی گرمابه‌دارها خیلی ضعیف است و نمی‌توان توقع انجام چنین کارهایی داشت.
مگر یک حمام در ماه چقدر درآمد دارد؟
یک حمام با وسعت حداقل 800متر، حدود 6میلیون تومان درآمد دارد و 3میلیون از این درآمد صرف پول آب و برق می‌شود. بنابراین با این پول‌ها نمی‌توان از صاحب گرمابه توقع داشت که فضای کارش را به سمت و سوی دیگری ببرد.
گفت‌وگو با داوود عبداللهی؛ رئیس صنف سمساران:
دیوار و شیپور بازارمان را تخته کرده‌اند
آقای عبداللهی! صنف سمساران در چه وضعیتی قرار دارد و آیا در سال‌های اخیر رونق کسب‌و‌کارشان کم شده است؟
متأسفانه ریزش در صنف ما چشمگیر است.
دلیل این اتفاق چه بوده است؟
فعالیت سایت‌هایی مانند دیوار و شیپور بر بازار کار صنف ما تأثیر منفی گذاشته است، تا حدی که بسیاری از واحدهای صنفی، جوازهایشان را باطل کرده‌اند و به‌دنبال شغل دیگری رفته‌اند. زمانی سمسار و امانت‌فروش، خودش خریدار یا واسطه بین فروشنده و خریدار بود اما هم‌اکنون حتی کلمه واسطه‌گری از ما برداشته شد، چون هم‌اکنون هر فردی بخواهد کالایی را بفروشد، از آن کالا عکس می‌گیرد و در سایت‌های فروش کالای دست‌دوم قرار می‌دهد.
به‌نظر شما وضعیت اقتصادی هم دلیل به حاشیه رفتن سمسارهاست؟
در کنار حضور رقبای اینترنتی، وضعیت اقتصادی هم موجب افزایش رکود در این صنف شده است، چرا که دیگر فاصله قیمتی میان کالای دست‌دوم و نو زیادشده است و افراد با فروش کالای دست‌دومشان توان خرید کالای جدید ندارند، بنابراین مردم ترجیح می‌دهند تا با همان کالای چندسال کارکرده‌شان، زندگی‌شان را سر کنند.
از چه سالی بازار صنف شما کساد شد و چه تعداد از واحدهای صنفی تغییر شغل داده‌اند؟
از سال 91حدود 5تا 7درصد اعضای صنف ما کاهش پیدا کرد. زمانی ما 850عضو داشتیم اما حدود 60نفر در سال‌های اخیر تغییر شغل داده‌اند.
بهترین دوره برای صنف شما چه زمانی بود؟
قبل از حضور سایت‌های خرید و فروش کالای دسته دوم و نا‌بسامانی وضعیت اقتصادی وضع صنف ما قابل‌قبول بود. دهه80 را باید به‌عنوان بهترین دوره فعالیت سمسارها ذکر کرد.
اگر بخواهید از میان وضعیت اقتصادی و سایت‌های اینترنتی انتخاب کنید، کدام را به‌عنوان مشکل اصلی صنف سمساران معرفی می‌کنید؟
سایت‌های اینترنتی مشکل اصلی هستند. این سایت‌ها و فضای مجازی دست ما را از بازار کوتاه و بازارمان را تخته کرده‌اند.
چرا صنف شما با این تغییرات همراه نشد و تلاش نکرد تا همچون دیوار و شیپور در فضای مجازی گام بردارد؟
این موضوع را پیگیری کردیم اما این کار نیازمند هزینه‌های سنگین 40تا 50میلیونی است و به همین دلیل عقب‌نشینی کردیم.
یعنی 800نفر اعضای صنف توانایی تأمین این هزینه را ندارند؟
ما نخواستیم از اعضایمان کمک بگیریم اما صادقانه به شما بگویم که به‌دلیل آنکه افراد کهنسال و با سواد کم نقش اصلی را در واحدهای صنفی ما برعهده دارند، چندان نمی‌توان از اعضای صنف توقعی داشت.
داوود محمدی؛ رئیس صنف وانت‌بار و پیک‌موتوری:
40درصد نیروهای کارمان را از دست داده‌ایم
آقای محمدی! این چندسالی که اپلیکیشن‌های مختلف برای حمل بار و مسافر قد علم کرده‌اند، حال صنف شما چطور است؟
حال صنف ما اصلا خوب نیست. ما یک قانون به نام نظام صنفی داریم که هر کسی می‌خواهد در حوزه ما فعالیت کند باید پروانه‌اش را از صنف بگیرد. الان چند سال است که الوپیک و اسنپ باکس مشغول به فعالیت شده‌اند اما هنوز متولی‌هایشان با ما وارد تعامل نشده‌اند. گویا قوانین برای این افراد یک جور دیگری است.
فعالیت این اپلیکیشن‌های حمل‌ونقلی بیشتر بر پیک‌موتوری‌ها اثر گذاشته یا وانت‌بارها؟
بر هر دو تأثیر گذاشته است. الان دیگر نیروی کار ما خودش را ملزم به ساعت کاری مشخص نمی‌داند، چون همه به اپلیکیشن عادت کرده‌اند و هر زمان که دلشان بخواهد اپلیکیشن را روشن و کار می‌کنند و هر زمان که بخواهند به خانه می‌روند. فضای کار بی‌نظم و بدون قانون شده است.
تعداد دفاتر شما کمتر شده است؟
نه، تعداد دفاتر تغییر چندانی نداشته اما ریزش مراجعه‌کننده داشته‌ایم. ما حدود 500دفتر فعال در سطح شهر داریم.
همین تغییر اندک شامل چند درصد از دفاتر می‌شود؟
حدود 10درصد و به‌عبارت دیگر 50دفتر بسته شده‌اند.
در همین حین مطمئنا تعداد افرادی که در صنف شما به‌عنوان راننده کار می‌کردند، کاهش یافته است و به سمت کار مشابه با تکیه بر اپلیکیشن‌ها رفته‌اند...
حدود 40درصد از نیروی کار ما کم شده است.
برای رونق گرفتن بازار کار برنامه‌ای دارید؟
بله با چند شرکت برنامه‌نویس صحبت شده‌است و امیدواریم تا اواخر امسال این ایده اجرایی شود.
حسین جعفری؛ رئیس صنف تشک‌دوزان خودرو:
صندلی‌سازان اتوبوس و تودوزی خودرودر حال انقراض است
صنف شما جزو اصنافی است که با توجه به تغییرات زمانه و قدرت‌گرفتن کارخانه‌های خودروسازی به حاشیه رفته است. وضعیت واحدهای صنفی‌تان چطور است؟
ما مثل خیلی از صنف‌ها مشکل داریم و واحدهای صنفی‌مان یا تعطیل کرده‌اند یا به زور خودشان را سرپا نگه‌داشته‌اند.
آمار دقیقی دارید؟
کمتر از 10درصد واحدهای صنفی تعطیل شده‌اند. مسئله اصلی رکود بازار و مسئله تورم است.
کدام رسته از صنف شما بیشتر در خطر انقراض قرار دارند؟
رسته تودوزی خودرو متأسفانه در حال انقراض است و این افراد تعدادشان انگشت‌شمارشده. صندلی‌سازهای اتوبوس هم از اول انقلاب مشکل دارند؛ قبلا شاسی اتوبوس به کشور وارد می‌شد نه اتاق اتوبوس. وقتی شاسی به کشور می‌آمد به خیابان خاوران می‌رفت تا صندلی‌ساز، اتاق ساز، شیشه‌بر و... آن را تبدیل به اتوبوس کنند اما الان ماشین به‌طور کامل به کشور وارد می‌شود که موجب کسادی بازار تشک دوزان شده‌است.
دلیل کم‌شدن تودوزی‌های خودرو چیست؟
زمانی مردم نیاز داشتند که تا چندین مرتبه داخل ماشین‌شان و صندلی‌ها را ترمیم کنند. قبلا ماشین‌های آلمانی و آمریکایی در کشور زیاد و آن ماشین‌ها خیلی مقاوم بودند. مردم بعد از چند سال به جای عوض کردن خودرو، داخلش را ترمیم می‌کردند اما الان با پیشرفت تکنولوژی، عمر صندلی‌ها از بدنه خودرو بیشتر است.
الان صندلی‌سازهای اتوبوس در چه حوزه‌ای فعال هستند؟
این افراد در مناطق محدودی مثل خاوران کار می‌کنند و فعالیتشان به تعمیر صندلی اتوبوس محدود شده است.
چه تعدادی در این حوزه کار می‌کنند؟
کل آمار اتحادیه ما حدود 700واحد است. صندلی‌سازهای اتوبوس و تودوزی‌کارها هم به 200واحد می‌رسند.
