بازار دمشق پذیرای سرمایه‌گذاران ایرانی
«وضعیت عراق در سال‌هایی که از جنگ خارج شد، بسیار مبهم‌تر از این روزهای سوریه است.» این جمله‌ای است که سفیر پیشین ایران در عراق از وضعیت سوریه برای ما به تصویر کشید و سعی کرد با بیان این تجربه به نگرانی فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذارانی که نیم نگاهی به سرمایه‌گذاری در سوریه دارند، پاسخ دهد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، این گفته نشان می‌دهد همانگونه که سرمایه‌گذاران به بازار عراق اطمینان پیدا کردند، بازار سوریه برای حضور آنها شرایط بهتری دارد و ریسک سرمایه‌گذاری در این کشورنسبت به عراق کمتر است. طبق آخرین آمارها ارزش صادرات ایران به عراق در سال 98 بیش از 389 میلیون دلار بوده است، این حجم از تجارت نشان می‌دهد که فعالان اقتصادی با وجود تحریم‌ها توانسته‌اند بخشی از بازار عراق را از آن خود کنند، هر چند که انتظار می‌رفت که ایران به جهت همسایگی که با این کشور دارد، صادرات بیشتری را ثبت کند.
ترکیه جای ایران را تنگ کرد
زمانی که تجار ایرانی بازار عراق را به روی خود باز کردند صحبت از سرمایه‌گذاری و صادرات خدمات فنی و مهندسی بود. این کشور بعد از جنگ با امریکا نیاز مبرم به بازسازی پیدا کرد به همین دلیل ابرپروژه‌هایی (157 پروژه بزرگ توسعه‌ای) در عراق تعریف شد. ایران نیز توانست در بخشی از این پروژه‌ها حضور فعال پیدا کند ولی اعداد سرمایه‌گذاری و صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران در مقابل تقاضایی که عراق داشت بسیار کم بود، این کم کاری باعث شد که کشوری مثل ترکیه سهم بیشتری در بازسازی عراق ایفا کند.
سوریه به ابر پروژه نیاز دارد؟
حال با خروج داعش از سوریه و ایجاد ثبات نسبی، این کشور به سرمایه‌گذاری جدید و صادرات خدمات فنی و مهندسی نیاز دارد. از این‌رو قبل از آنکه سایر کشورها بازار سوریه را مانند عراق از ایران بگیرند بایستی به سمت سرمایه‌گذاری و صادرات رفت. هر چند شنیده‌ها حکایت از آن دارد که عربستان برای گرفتن بازار سوریه خیزبرداشته است و می‌خواهد پروژه‌های توسعه‌ای در این کشور پیاده‌سازی کند. سوریه مانند عراق به ابر پروژه نیاز دارد، پروژه‌هایی که بتواند زیرساخت‌های این کشور را احیا کند و فرصت برای حضور سرمایه‌گذاران فراهم شود.
نوبت به بخش خصوصی رسید
حسن دانایی فرد، سفیر پیشین ایران در عراق که این روزها مشاور معاون اول رئیس جمهوری و رئیس ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه است، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را درسوریه مطلوب ارزیابی می‌کند و می‌گوید: تا مدت‌ها دولت وصل‌کننده بخش خصوصی با سوریه بود ولی اکنون بخش خصوصی دو کشور قرار است به هم وصل شوند تا پروژه‌های مشترک تعریف شود.
سوریه برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟
وی در پاسخ به این سؤال که فعالان اقتصادی نسبت به سرمایه‌گذاری و رفتن به بازار سوریه دلهره دارند و می‌گویند امنیت هنوز در این کشور ایجاد نشده است، گفت: اتفاقاً فرصت برای سرمایه‌گذاری و حضور فعالان بخش خصوصی در سوریه فراهم است، اگر بخواهیم سوریه فعلی را با عراق بعد از جنگ مقایسه کنیم می‌بینیم که وضعیت عراق در آن سال‌ها مبهم‌تر از این روزهای سوریه بوده است. به‌همین جهت اکنون سرمایه‌گذاران با وضعیت روشن‌تری روبه‌رو هستند و ریسک سرمایه‌گذاری در سوریه نسبت به آن سال‌های عراق(بعد از جنگ) بسیار کمتر است. دانایی فرد گفت: همانگونه که تجار و سرمایه‌گذاران به بازار عراق اطمینان پیدا کردند می‌توانند به بازار سوریه هم اعتماد کنند و حضور پررنگ‌تری در این کشور داشته باشند.
تجارت با سوریه
برخی از منابع خبری عنوان کردند که سوریه در سال ۲۰۱۷ میلادی در مجموع ۵.۶ میلیارد دلار کالا از کشور‌های مختلف و عمدتاً از سطح منطقه وارد کرده است. در این میان ترکیه با صادرات ۱.۳ میلیارد دلار در رتبه اول، چین با صادرات ۱.۱ میلیارد دلار در رتبه دوم و امارات با صادرات ۹۶۸ میلیون دلار در رتبه سوم بوده است. ایران با صادرات ۱۷۲ میلیون دلار (آمار سال ۹۶ گمرک) در رتبه هشتم صادرکننده به سوریه بوده است، البته گفته شده که اخیراً امارات جای چین را گرفته است.
یک میلیارد دلار تجارت
رئیس ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه در ادامه گفت‌و‌گوی خود به سابقه روابط اقتصادی ایران و سوریه اشاره کرد و گفت: در سه دوره ما روابط خوبی با سوریه داشتیم. یک دوره به قبل از انقلاب، یک دوره قبل از حضور معارضین در این کشور و یک دوره هم به این روزها یعنی بعد از خروج داعش از سوریه برمی‌گردد، این روابط به شکلی بود که در سال‌های 2005 تا 2008 حجم تجارت بیش از یک میلیارد دلار بوده است.
دولتی بودن روابط
وی افزود: زمانی که روابط ایران و سوریه به جهت وجود معارضین فراز و نشیب‌هایی داشت، روابط دو کشور کاملاً دولتی اداره می‌شد به‌گونه‌ای که از طریق دولت سرمایه‌گذاران به سوریه می‌رفتند. طی این مدت خط تولید خودرو، تولید شیشه و... از طریق بخش خصوصی ایران به سوریه منتقل شد. ولی خلأ بزرگی که در روابط وجود داشت را در حال رفع و رجوع هستیم، این خلأ وصل نبودن بخش خصوصی دو کشور است. ما به‌دنبال آن هستیم که فعالان بخش خصوصی ایران و سوریه را به هم وصل کنیم. با پررنگ شدن نقش بخش خصوصی و شناسایی بازار طرفین می‌توان روابط دو کشور را توسعه داد.
اتاق مشترک و عمر کمتر از یک هفته
مشاور معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه هفته گذشته (روز چهارشنبه) اولین جلسه اتاق مشترک ایران و سوریه در دمشق برگزار شد، اظهارداشت: با ایجاد اتاق مشترک و رفت و آمد هیأت‌های اقتصادی بخش خصوصی ایران و سوریه اتفاق‌های مهم در روابط اقتصادی دو کشور رقم خواهد خورد.
بانک مشترک بزودی
موضوع دیگری که دانایی فرد به آن اشاره کرد تا به سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی سوریه اطمینان دهد که زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری در حال فراهم شدن است، ایجاد بانک بود. وی گفت: قرار است بزودی ایران در سوریه و سوریه در ایران بانک تأسیس کنند. از آنجا که با سوریه مشکلات تحریم نداریم این انتظار وجود دارد که با سرعت بیشتری ایجاد بانک دنبال شود.
خط هوایی ایران و سوریه
وی افزود: یکی دیگر از کارهایی که صورت گرفته، امضای راهبرد 50 ساله بین دو کشور است. از طرفی تجارت آزاد با سوریه هم امضا شده است.نکته دیگری که برای رفاه حال تجار در نظر گرفته شده، تقویت خطوط هوایی با سوریه است. امیدواریم موارد یاد شده با سرعت بیشتری عملیاتی شود.
