بولتون، یک گام دیگر دورتر از ترامپ
آمریکا و طالبان پس از حدود یک سال مذاکره، به‌نظر می‌رسد در یک‌قدمی یک توافق مقدماتی اما مهم باشند تا یکی دیگر از پرونده‌های باز در سیاست خارجی آمریکا برخلاف میل جان بولتون پیش برود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، روزنامه واشنگتن‌پست دیروز در گزارشی به نقل از برخی مقام‌های عالی‌رتبه امنیتی در دولت آمریکا نوشت که مخالفت‌های مکرر بولتون با سیاست تازه دونالد ترامپ در قبال افغانستان باعث شده تا او و دستیارانش ترجیح دهند بولتون را به‌طور کامل در این رابطه کنار بگذارند. نشانه آن هم حذف نام بولتون از فهرست اولیه مقام‌های عالی‌رتبه سیاسی و امنیتی بود که 2هفته پیش 3هزار کیلومتر دورتر از کاخ سفید، در باشگاه گلف دونالد ترامپ گرد هم آمدند تا بر سر افغانستان رایزنی کنند. این نشست با حضور زلمای خلیل‌زاد، فرستاده ویژه ترامپ در امور افغانستان، برگزار شد و توافقی که گفته می‌شود اکنون جزئیات نهایی آن در دوحه قطر میان آمریکایی‌ها و سران طالبان به مذاکره گذاشته شده، مورد بررسی قرار گرفت.
در آن نشست مایک پنس معاون رئیس‌جمهور، مایک پمپئو وزیر خارجه، مارک اسپر وزیر دفاع، جوزف دانفورد رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا و جینا هسپل رئیس سازمان سیا جزو فهرست اولیه حاضران در نشست ویژه در مورد افغانستان بودند. در چنین نشست‌هایی، حضور مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور بسیار حیاتی است اما ترامپ و دستیارانش با اطلاع از مواضع بولتون، ترجیح دادند نام او را از فهرست حذف کنند. واشنگتن‌پست به نقل از مقام‌های امنیتی آمریکا نوشته که مسئولان شورای امنیت ملی آمریکا در نهایت موفق شدند با رایزنی‌های متعدد با مسئولان دفتر رئیس‌جمهور، نام بولتون را وارد فهرست حاضران در نشست کنند اما این نخستین‌بار است که در موضوع مهمی همچون افغانستان، تصمیم گرفته می‌شود مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور در جریان امور قرار نگیرد.
روزنامه واشنگتن‌پست همچنین نوشته است که مسئولان کاخ سفید نگران درز اطلاعات به بیرون با هدف آسیب‌زدن به مذاکرات با طالبان هم بوده‌اند. بر همین اساس، خلیل‌زاد پیش از برگزاری نشست، از ارسال متن پیش‌نویس توافق با طالبان به دفتر بولتون خودداری کرده است. منابع مطلع به واشنگتن‌پست خبر داده‌اند که خلیل‌زاد به بولتون گفته که تنها در حضور دیگر مقام‌های عالی‌رتبه امنیتی می‌تواند متن پیش‌نویس را مطالعه کند.
16ماه پیش، زمانی که جان بولتون به جای ژنرال مک مستر وارد تیم دونالد ترامپ شد و مسئولیت شورای امنیت ملی آمریکا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای امنیتی این کشور را به‌عهده گرفت، همه اذعان داشتند که ترامپ پس از این در زمینه سیاست خارجی تهاجمی رفتار خواهد کرد. چنین هم شد. بولتون با اعمال نفوذ گسترده، سیاست خارجی آمریکا را در مناطق مختلف جهان، از آسیا گرفته تا اروپا و آمریکای لاتین، به سمت یک سیاست خارجی کاملا تهاجمی سوق داد. اکنون اما گویا دوران فرمانروایی بولتون بر سیاست‌های کلان آمریکا هم به سر رسیده و او نیز باید کم‌کم از قطار قدرت و سیاست در دولت ترامپ پیاده شود.
به حاشیه راندن جان بولتون از سوی دونالد ترامپ، نقش و اثرگذاری او در تغییر سیاست‌های تازه دونالد ترامپ در قبال 2موضوع مهم دیگر سیاست خارجی آمریکا یعنی کره‌شمالی و ایران را نیز با شک و تردید روبه‌رو کرده است. بولتون که از اساس به گسترش حضور نظامی آمریکا در جهان معتقد بود، موفق شد ترامپ را به افزایش شمار نیروهای آمریکایی مستقر در خاک افغانستان ترغیب کند. اعزام 5هزار نیروی تازه‌نفس به افغانستان نتیجه اعمال نفوذ بولتون بود. اکنون اما خبرها از توافق زلمای خلیل‌زاد و طالبان برای خروج این 5 هزار نیرو از افغانستان حکایت دارد؛ اقدامی که شاید آمریکا را به پایان طولانی‌ترین جنگ تاریخ خود نزدیک کند.
طبق گفته خلیل‌زاد، این توافق مقدمه مذاکرات طالبان با دولت مرکزی افغانستان و آتش‌بس فراگیر در این کشور خواهد بود. 2طرف یک جدول زمانبندی 14ماهه را برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان درنظر دارند؛ موضوعی که با مخالفت شدید بولتون روبه‌رو شده است. این در شرایطی است که وزرای خارجه و دفاع آمریکا با طرح خلیل‌زاد و پیش‌نویس تهیه‌شده موافق بوده‌اند.
در ماجرای کره‌شمالی نیز دونالد ترامپ از ابتدا وزیر خارجه‌اش را محور مذاکرات قرار داد و هرگز اجازه نداد بولتون وارد روند مذاکرات شود. در شرایطی که بولتون به حذف تمامی موشک‌های کره‌شمالی معتقد است، ترامپ تنها خواستار حذف موشک‌های قاره‌پیما و کلاهک‌های هسته‌ای این کشور است. در مورد ایران نیز، رئیس‌جمهور آمریکا اخیرا از تمایلش به دیدار با حسن روحانی خبر داده است. ترامپ در نشست سران گروه7 در فرانسه تأکید کرد که هرگز به‌دنبال تغییر رژیم در ایران نبوده و حاضر است با ایران بر سر مسائل منطقه‌ای و امنیت در خلیج‌فارس مذاکره کند؛ سیاستی که کاملا با سیاست‌های بولتون در قبال ایران در تعارض است. جان بولتون از 2دهه قبل، سیاست تغییر رژیم در ایران را دنبال کرده و یکی از حامیان اصلی گروهک تروریستی منافقین که به‌دنبال براندازی در ایران بوده‌اند، به‌شمار می‌رود.
آفتاب قدرت بولتون رو به افول است اما او موفق شده طی مدت حضورش در دولت آمریکا برخی آرزوهای دیرینه‌اش را عملی کند. حذف بودجه برخی نهادهای وابسته به سازمان ملل ازجمله شورای حقوق بشر و خروج آمریکا از معاهداتی همچون معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد با روسیه جزو دستاوردهای او بوده است.
حمله تازه طالبان به قندوز
حملات نیروهای طالبان در افغانستان همزمان با مذاکرات سران این گروه با نمایندگان آمریکا در دوحه قطر ادامه دارد. یورش گسترده نیروهای طالبان به شهر قندوز حوالی ساعت 2بامداد دیروز، باعث سقوط برخی پایگاه‌های نیروهای امنیتی و ساختمان‌های دولتی این شهر شده است. قندوز در شمال افغانستان قرار دارد و کنترل آن طی 3سال گذشته 2بار میان نیروهای دولتی و طالبان دست‌به‌دست شده است. درپی درگیری‌ها در این شهر، شبکه برق و تلفن به‌طور کامل قطع شده و عده زیادی از مردم آواره شده‌اند.
