تنها در کاخ سفید
با نهایی‌شدن توافق ایالات متحده و طالبان، انتظار می‌رود به‌زودی دیدارهای سطح بالایی درباره آینده افغانستان برگزار شود؛ اما از هم‌اکنون مشخص است که چهره‌ای سرشناس در کاخ سفید، غایب این دیدارها خواهد بود: جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، در دیدارها و مذاکرات سطح بالا با مقام‌های خارجی، حضور جان بولتون که می‌توان آن را تعیین‌کننده‌ترین فرد در ردیف وزیر خارجه در حوزه سیاست خارجی آمریکا به شمار آورد، بسیار تعیین‌کننده و ضروری است؛ اما حذف بولتون در‌این‌باره نه‌فقط اشتباه نبود؛ بلکه یکی از اقدامات درست دولت ترامپ محسوب می‌شود.
بولتون حامی سرسخت تداوم حضور نظامی ایالات متحده در نقاط مختلف جهان است؛ بنابراین طبیعی است که دشمن شماره یک توافق صلح میان آمریکا و طالبان افغانستان و پاپان‌یافتن حضور نظامی 18ساله ایالات متحده در افغانستان باشد.
جان بولتون قبل از آغاز مرحله کلیدی مذاکره آمریکا و طالبان در قطر، مخالفت خود را با صلح به دونالد ترامپ اعلام کرد و خشم رئیس‌جمهور آمریکا را برانگیخت. ترامپ نیز با هدف رفع هر‌گونه مانع در مسیر توافق با طالبان تصمیم گرفت تا شورای امنیت ملی را از روند مباحث مربوط به توافق صلح در افغانستان کنار بگذارد.
با کنار گذاشته‌شدن بولتون از این مذاکرات حساس، در کنار اختلاف‌های مشاور امنیت ملی کاخ سفید با ترامپ بر سر چالش‌های مهم دیگر در حوزه سیاست خارجی از‌جمله کره شمالی و ایران، تردیدهای زیادی درباره نفوذ بولتون در کاخ سفید و سرنوشت او در دولت ترامپ مطرح شده است. کم‌رنگ‌شدن حضور بولتون در شرایطی صورت می‌گیرد که ایالات متحده از یک سو قصد خروج نظامیان خود از افغانستان را دارد و از سوی دیگر قصد دارد با کره شمالی به توافق برسد. همچنین تلاش‌هایی برای مذاکره میان ترامپ و حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران و توافق احتمالی واشنگتن و تهران در جریان است. جان بولتون در هر سه مورد مخالف هر‌گونه توافقی میان ایالات متحده با طالبان، کره شمالی و ایران است.
بولتون با دیدگاه‌های افراطی و جنگ‌طلبانه خود، تا چندی پیش ترامپ را در حالت تهاجمی خود در حوزه سیاست خارجی قرار داده بود. این سیاست در حدود دو سالی که از عمر دولت ترامپ می‌گذرد، باعث بروز چالش‌هایی در داخل دولت ترامپ و نیز میان واشنگتن و کشورهای دیگر حتی متحدان آمریکا شده است.
ترامپ برای به‌نتیجه‌رساندن صلح با طالبان در افغانستان تصمیم گرفت تا جان بولتون را در جریان مذاکرات و مباحث دخالت ندهد. براساس اظهارات یکی از مقام‌های آمریکایی که به شرط افشا‌نشدن نامش با واشنگتن‌پست گفت‌و‌گو می‌کرد، گفت که در جریان مذاکرات ایالات متحده با طالبان، جان بولتون خواستار دسترسی به نسخه پیش‌نویس توافقی شده بود که ایالات متحده قصد دارد به‌زودی با طالبان به امضا برساند؛ اما زلمای خلیلزاد، نماینده ویژه ترامپ برای مذاکره با طالبان، از پذیرش درخواست بولتون امتناع ورزید و به او اعلام کرد که این پیش‌نویس را فقط در حضور یک مقام ارشد می‌تواند مطالعه کند و بلافاصله باید آن را بازگرداند. این اقدام خلیلزاد با خشم بولتون روبه‌رو شد؛ اما کاری از پیش نبرد و در نهایت هم این پیش‌نویس برای شورای امنیت ملی ارسال شد.
تام رایت، کارشناس امنیت بین‌الملل مؤسسه بروکینگز، مورد جان بولتون را تقریبا بی‌سابقه می‌داند و می‌گوید: «به یاد ندارم که تاکنون یک مشاور امنیت ملی در دولت آمریکا این‌گونه به حاشیه رانده شده باشد. دلیل این امر را باید اقدامات و سیاست‌های بولتون دانست؛ چرا‌که او آشکارا با سیاست‌هایی که دونالد ترامپ از آن پشتیبانی می‌کند، مخالفت کرده است».
ترامپ به‌تازگی اعلام کرد که قصد دارد تا تعداد نظامیان آمریکایی در افغانستان را تا هشت‌هزارو 600 نفر کاهش دهد و پس‌از‌آن هم با توجه به شرایط افغانستان تصمیم بعدی را اتخاذ خواهد کرد. بولتون با این میزان کاهش تعداد نظامیان آمریکایی مخالفتی ندارد؛ اما معترض توافقی است که خلیلزاد در حال رساندن آن به مرحله نهایی است. براساس این توافق، طالبان در ازای خروج تدریجی نظامیان آمریکایی از افغانستان متعهد می‌شوند که حمایت خود از القاعده را از هر نظر از‌جمله جذب نیرو، تأمین مالی و آموزش قطع کنند.
مقام‌های آمریکایی امیدوارند که این توافق مقدمه‌ای بر مذاکره طالبان و دولت افغانستان برای برقراری آتش‌بس نهایی در این کشور و در نهایت خروج احتمالی ایالات متحده و ناتو از افغانستان تا پایان سال 2020 باشد. منزوی‌شدن بولتون درباره مذاکره بر سر افغانستان نه در یکی، دو روز اخیر؛ بلکه حدودا دو هفته پیش نمایان‌تر شد؛ زمانی که دونالد ترامپ در یکی از زمین‌های گلف خود در نیوجرسی میزبان برخی مقام‌های ارشد دولت خود از‌جمله معاون رئیس‌جمهور، وزیر دفاع، وزیر خارجه، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، رئیس ستاد مشترک ارتش و زلمای خلیلزاد بود و بولتون به دلیل مخالفتش با صلح با طالبان و همچنین احتمال درز مباحث مطرح‌شده در نیوجرسی، به این نشست فراخوانده نشد.
اختلاف بر سر افغانستان تنها موضوعی نیست که باعث سردی رابطه ترامپ و بولتون شده است. ترامپ به‌تازگی اعلام کرد که خواهان تغییر حکومت در ایران نیست و قصد مذاکره با رئیس‌جمهور ایران و بهبود شرایط اقتصادی این کشور را دارد. این در حالی است که بولتون هوادار سرسخت تغییر حکومت در ایران و افزایش فشارها بر این کشور حتی به قیمت بروز درگیری نظامی میان آمریکا و ایران است.
درباره کره شمالی هم ترامپ در هفته‌های اخیر برای جلوگیری از افزایش تنش میان دو کشور، آزمایش‌های موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد کره‌شمالی را اقدامی دانست که بسیاری از کشورها انجام می‌دهند و هم‌زمان خواستار ادامه مذاکره با رهبران پیونگ‌یانگ شده است. اما از آن سو بولتون که مدت‌هاست از مذاکرات مهم با کره شمالی کنار گذاشته شده، با اشاره به این آزمایش‌های کره‌شمالی از اتخاذ سیاست سختگیرانه واشنگتن علیه کره‌شمالی حمایت کرده است.
