تهران - استانبول؛ زیر یک ساعت!

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، اما درخصوص صنایع غیرنظامی هوایی،  محدودیت به‌شدت وجود داشته و هنوز هم دارد. رسیدن به مقصد در زمان کمتر همیشه رؤیای بشر بوده است. بشر سال‌هاست که می‌خواسته فاصله‌ها را با سرعت بیشتری طی کند و به همین‌خاطر تحقیقات برای عملیاتی‌کردن هواپیماهای مافوق صوت هر روز جدی‌تر می‌شود.

نوستالژی

مافوق صوت‌های مسافربری فقط خوشگل بودند و هیبت داشتند، در عوض هیچ‌کدام‌شان از نظر کاربری به‌عنوان یک هواپیما مقرون‌به‌صرفه نبودند. در مجموع 36فروند هواپیمای مافوق صوت مسافربری توسط فرانسه، انگلستان و اتحاد جماهیر شوروی به‌عنوان هواپیماهای مافوق صوت نسل اول ساخته شد و همین مقرون‌به‌صرفه نبودن و البته گران بودن،  باعث شد تا شرکت‌های آمریکایی سراغ ساخت آن نروند.

کنکورد

کسانی که به پاریس سفر کرده و فرودگاه شارل دو‌گل را دیده‌اند،  قطعا حضور یک فروند کنکورد ایرفرانس در گوشه‌ای از محوطه باز فرودگاه برایشان جلب‌توجه کرده است. کنکورد که فیلم‌های متعددی را برایش ساخته و در سینما نمایش داده‌ بودند،  در روز دوم مارس1969 نخستین پرواز خود را انجام داد. تا سال1979،  تعداد 20فروند از این هواپیما تولید و به‌خدمت گرفته شد. این پرنده زیبا که با سرعت 04/2ماخ، معادل 2179کیلومتر در ساعت حرکت می‌کرد، 3خدمه داشت و بین 92تا 120مسافر را در خود جا می‌داد. درخصوص ابعاد نیز باید گفت که طول هواپیما 67/61متر بود که کمی کوتاه‌تر از توپولوف‌تو144 است. کنکورد با 4موتور توربوجت هواپیمایی فوق‌العاده گران‌قیمت بود و در سال1977میلادی 23میلیون پوند قیمت داشت. این هواپیما نیز همانند مدل روسی‌اش چندان مقرون‌به‌صرفه نبود و روی برخی از مناطق آمریکا که پرواز بر فضای آن با محدودیت سرعت روبه‌رو بود، نمی‌توانست پرواز کند. در روز 25ژوئیه 2000، پرواز شماره4590 خطوط هواپیمایی ایرفرانس در مسیر فرودگاه شارل دوگل به جان‌اف کندی نیویورک در شمال پاریس دچار سانحه شد و همگی 100مسافر و 9خدمه‌اش جان خود را از دست دادند.

توپولوف تو144

این هواپیما نخستین‌بار در 31دسامبر1968به پرواز درآمد. توپولوف تو144با هدف کاربری تجاری،  مسافر نیز در شوروی جابه‌جا می‌کرد. در این هواپیما که تنها 16فروند از آن به‌وسیله اتحادیه تولید هواپیمای ورونژ ساخته شد،  140صندلی برای مسافران تعبیه شده بود. طول هواپیما،  7/65متر بود که از 4موتور توربوجت به‌عنوان پیشرانه بهره می‌برد. حداکثر سرعت هواپیما به 15/2ماخ،  یعنی 2300کیلومتر در ساعت می‌رسید. 2فروند از این 16فروند که بین سال‌های 1969تا 1982ساخته شد، دچار سانحه شدند و سقوط کردند. در سانحه نخست که در نمایشگاه پاریس در روز سوم ژوئن 1973رخ داد،  هواپیما پس از اوجگیری منفجر شد و قطعات آن در روستایی نزدیک پاریس سقوط کرد. 6خدمه و 8نفر از اهالی روستا در این حادثه کشته شدند. در سانحه دیگر نیز که یک پرواز آزمایشی در سال1978 و قبل از تحویل محسوب می‌شد، توپولوف تو144سقوط کرد و تمامی خدمه آن کشته شدند. این هواپیما در سال1978 از کار مسافربری و در سال1983از پروازهای تجاری بازنشسته شد و به تاریخ پیوست.

بازگشایی پرونده سوپرسونیک‌ها

با توسعه فناوری،  اینک برخی شرکت‌های بزرگ به‌ فکر ساخت مجدد هواپیماهای مافوق صوت افتاده‌اند؛ پرنده‌هایی که برخلاف کنکورد و تو144، آلودگی‌های زیست‌محیطی بسیاری ایجاد نکنند که در راس آنها،  آلودگی صوتی قرار دارد. نسل دوم پرنده‌های مافوق صوت شاید در آینده‌ای نزدیک به‌صورت گسترده‌ای در خدمت شرکت‌های هواپیمایی قرار بگیرد.

بوم

شرکت بوم نخستین هواپیمای مافوق صوت خود را که حداکثر سرعت آن به 2/2ماخ (2716کیلومتر در ساعت) می‌رسد در سال2020 رونمایی خواهد کرد. این هواپیما بچه‌بوم ایکس بی1 نام دارد و همانگونه که از نامش می‌توان برداشت کرد،  یک هواپیمای کوچک و سه‌موتوره است به طول 21متر. بوم قول داده است که مدل‌های بزرگ‌تری تولید کرده و خیلی زود وارد شبکه حمل‌ونقلی بین‌المللی شود. درصورت ورود این هواپیما به ناوگان هوایی، فاصله لندن تا نیویورک تنها 3ساعت و 15دقیقه خواهد بود. هواپیمای بوم از کنکورد ساکت‌تر و بسیار کم‌مصرف‌تر است. همچنین گفته شده حداکثر ظرفیت این هواپیما،  55نفر خواهد بود.

طرح‌های بوئینگ

بوئینگ و ناسا نیز همکاری‌هایی در زمینه ساخت هواپیماهای مافوق صوت داشته‌اند. مقامات بوئینگ در کنفرانسی در سال2018 اعلام کردند که طرحی برای ساخت یک هواپیمای مسافربری مافوق صوت بسیار سریع دارند که سرعت آن به 5ماخ می‌رسد! قرار است از تیتانیوم در بدنه آن استفاده شود. به منظور پیشرانه نیز موتورهای توربو رم‌جت برای این هواپیما درنظر گرفته شده است. طبق گفته مقامات بوئینگ،  ظرفیت این پرنده نیز به‌ احتمال زیاد کمی کمتر از یک بوئینگ737 خواهد بود. همچنین گفته شده  برای سوخت، فعلا متان مایع مورد نظر طراحان و کارشناسان است.

آئریون اس‌بی‌جی

در ماه 2008،  شرکت آئریون سفارش‌هایی به ارزش 3میلیارد دلار برای تحویل «آئریون اس‌بی‌جی» خود دریافت کرد. این هواپیما که حداکثر سرعت آن به 6/1ماخ، یعنی 1976کیلومتر در ساعت می‌رسد،  با طول 2/45متری خود،  می‌تواند تا 12مسافر را جابه‌جا کند. این هواپیمای دوموتوره قادر است تا 7778کیلومتر مسافت را طی کند. قیمت هر فروند از این هواپیما،  80میلیون دلار اعلام شده است. مدل بهینه‌شده این هواپیما،  آئریون آ.اس2نام دارد که هر فروند از آن 120میلیون دلار قیمت دارد. بد نیست بدانید که هر فروند ایرباس A380در حدود 6/445میلیون ارزش دارد،  اما در عوض با برد 15هزار و 200کیلومتری‌اش می‌تواند حداکثر 853نفر را جابه‌جا کند. درحالی‌که آئریون آ.اس2 نیز مانند مدل قبلی این شرکت مسافران کمی را در خود جا می‌دهد و ظرفیتش بین 8تا 11نفر است.

همکاری ناسا و لاکهید

ناسا برای رفع صدای بسیار زیاد حرکت هواپیمای مافوق صوت،  قراردادی 247میلیون دلاری با شرکت لاکهید مارتین منعقد کرده است. لاکهید مارتین درنظر دارد تا سال2025 این هواپیما را به پرواز درآورد. هدف اصلی از این برنامه،  ساخت هواپیمای مافوق صوتی است که صدای آن در مناطقی که از آن عبور می‌کند، مزاحمتی برای ساکنان نداشته باشد، به‌همین دلیل سازندگان باید طراحی خاصی در بدنه هواپیما انجام دهند. با طراحی نوک و بدنه هواپیما،  ورودی‌های موتور و بال‌ها، می‌توان صدای بالای هواپیماهای مافوق صوت را حسابی کاهش داد. نوک تیز و انحنای میانی و کشیده بودن بدنه هم می‌تواند در شکافتن هوا و کاهش امواج صوتی تأثیرگذار باشد. این هواپیما قرار است در سال2025رونمایی شود.

گران‌قیمت تاریخی

کنکورد با 4موتور توربوجت هواپیمایی فوق‌العاده گران‌قیمت بود و در سال1977میلادی 23میلیون پوند قیمت داشت. این هواپیما نیز همانند مدل روسی‌اش چندان مقرون‌به‌صرفه نبود و روی برخی از مناطق آمریکا که پرواز بر فضای آن با محدودیت سرعت روبه‌رو بود، نمی‌توانست پرواز کند