ترامپ و نتانیاهو از چه میترسند؟
پذیرش این امر که یک رئیسجمهور ایالات متحده به اسرائیل فشار آورده تا مانع از ورود دو نماینده کنگره آمریکا شود، بسیار دشوار و غیرقابل هضم است. دونالد ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید، رسوم و آداب دیپلماتیک زیادی را زیر پا گذاشته و این رفتارهای غیردیپلماتیک، در برخی مواقع به رابطه واشنگتن و تلآویو هم ضربه زده و موضع تندروها در هر دو طرف را تقویت کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، در اسرائیل هم بنیامین نتانیاهو روزهای سختی را سپری میکند. او ماه آینده باید در انتخابات شرکت کند و برای پیروزی در انتخابات، بهشدت به حمایت پایگاه متشتت خود در میان راستگرایان اسرائیلی نیازمند است. نخستوزیر اسرائیل پیش از این گفته بود با وجود اینکه علاقهمند است تا به ایلهان عمر، نماینده ایالت مینهسوتا و رشیده طلیب، نماینده ایالت میشیگان در مجلس نمایندگان آمریکا، اجازه ورود به اسرائیل را بدهد، اما چنین اقدامی بیاحترامی به کنگره آمریکا و اتحاد بزرگ اسرائیل و ایالات متحده به شمار میآید. روز پنجشنبه هم نتانیاهو بزدلانه در برابر فشار ترامپ سر تعظیم فرود آورد و مانع ورود این دو نماینده زن مسلمان به اسرائیل شد. بااینحال روز گذشته در پی فشار رسانهها و کنگره، اعلام شد که رشیده طلیب میتواند برای دیدار با مادربزرگش وارد کرانه باختری شود، اما این عقبنشینی چیزی را تغییر نمیدهد.
«موافقت با ورود طلیب و عمر، دو نماینده کنگره نشانه ضعف بزرگ اسرائیل است. آنها از اسرائیل و مردم یهودی تنفر دارند و هیچگونه نمیتوان نظر آنها را تغییر داد». رئیسجمهور ایالات متحده اینگونه نتانیاهو را تحت فشار قرار داد.
باعث تأسف است که ترامپ و نتانیاهو با این رفتارها رابطهای را که طی چند نسل و فراتر از احزاب دو طرف شکل گرفته با تهدید و چالش روبهرو میکنند. چنین رفتاری تنها از رهبرانی ضعیف که در پی امتیازات ناچیز هستند سر میزند. اولین سؤالی که پس از ممانعت از ورود این دو نماینده به اسرائیل به ذهن میرسد این است که با چه هدف و انگیزهای ترامپ و نتانیاهو چنین اقدامی را انجام دادند؟ برای امتیازگرفتن از دو نماینده جدید کنگره؟ در صدر اخبار رسانهها قرارگرفتن؟ برای یک درجه بیشتر خشمگینکردن افکار عمومی؟ رهبرانی که از اعتمادبهنفس برخوردارند هرگز چنین ریسکی نمیکنند.
بسیاری از رؤسایجمهور ایالات متحده بودند که در جریان چالشهای اعراب و اسرائیل درصدد برآمدند تا بر تصمیمهای اسرائیل تأثیر بگذارند، اما این اثرگذاریها به روشهای دیپلماتیک و با هدف پیشبرد منافع ایالات متحده انجام میشد.
در این مورد اما ترامپ با نتانیاهو مانند زیردست و گماشته خود رفتار کرد و درحالیکه از رئیسجمهور ایالات متحده انتظار میرود از نمایندگانی که در روندی دموکراتیک برای کنگره آمریکا انتخاب شدهاند حمایت کند، به نخستوزیر اسرائیل بهعنوان یک همپیمان و متحد واشنگتن فشار آورد تا از ورود این دو نماینده جلوگیری کند.
اخیرا بحثهای قابلتوجهی در مورد دیدگاههای این دو نماینده که اولین نمایندگان زن مسلمان در کنگره به شمار میآیند مطرح شده است. طلیب و عمر از جنبش جنجالی «بی.دی.اس» در جهت تحریم و جلوگیری از سرمایهگذاری در اسرائیل حمایت میکنند و میگویند از این طریق قصد دارند بر تلآویو فشار بیاورند تا به اشغال کرانه باختری پایان دهد. برخی یهودیان این اقدام را یهودستیزی نامیدهاند.
تنش میان ترامپ و این دو نماینده مجلس نمایندگان آمریکا به این سفر محدود نمیشود. ترامپ از ابتدا رویکردی تهاجمی علیه ایلهان عمر، رشیده طلیب، الکساندرا اوکاسیو کورتس و آیانا پرسلی، چهار نماینده زن مجلس نمایندگان داشت و با اشاره به مذهب و نژاد آنها، خواستار بازگشت این نمایندگان به کشورشان شده بود.
برنامه سفر این دو نماینده به کرانه باختری که به دعوت یک سازمان فلسطینی و با هدف جلب توجه افکار عمومی جهان به واقعیت فلسطین و اشغال قدس شرقی از سوی اسرائیل بود، میتوانست به اندازه کافی برای کابینه نتانیاهو در آستانه انتخابات دردسرساز باشد. بر همین اساس تلآویو با استناد به قانون اخیرا تصویبشده مبنیبر ممانعت از ورود حامیان جنبش بی.دی.اس از ورود به اسرائیل، در اولین اقدام مانع سفر عمر و طلیب به سرزمینهای اشغالی شد.
پیش از این هم سیاستمداران و خبرنگارانی بودند که به دلیل حمایت از این جنبش یا نتوانستند وارد اسرائیل شوند یا برای مدتی کوتاه بازداشت شدند. نهتنها اسرائیل، بلکه دولت ترامپ هم قانون مشابهی را به اجرا گذاشته و در ماه آوریل از سفر عمر برغوثی، یکی از بنیانگذاران جنبش بی.دی.اس به ایالات متحده جلوگیری کرد.
با وجود توییت ترامپ و فشار بر اسرائیل برای جلوگیری از ورود این دو نماینده، نمیتوان تردید کرد که اقدام نتانیاهو نشاندهنده ضعف بزرگ اسرائیل بود، بهخصوص پس از سفر اخیر هیئت بزرگی از نمایندگان کنگره آمریکا به اسرائیل شامل 31 نماینده جمهوریخواه و 41 دموکرات. این در حالی است که اسرائیل همواره این شعار را تکرار کرده که حکومتی است که به اندازه کافی شفافیت و قدرت دارد که هر منتقد و مخالفی میتواند آزادانه به این سرزمین سفر کند و واقعیت را به چشم خود ببیند. آنچه ترامپ انجام داد هیچ نفعی برای اسرائیل ندارد.