سیاست وزارت علوم؛ افزایش فرصتهای مطالعاتی دانشجویان است
مسائل و مشکلات دانشجویی ابعاد مختلفی دارد از آسیبهای اجتماعی دانشجویان گرفته تا مشکلات صنفی آنها و با پیگیری وضعیت مؤسسات اعزام دانشجو که این روزها بهخاطر تخلفاتی که انجام دادهاند خیلی هاشان لغو مجوز شدند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، در این میان دانشجویانی هم هستند که در خارج از ایران تحصیل میکنند و مشکل ارز دانشجویی پیدا کردند، از مهر سال گذشته تاکنون دانشجویانی که برای ادامه تحصیل در دانشگاههای معتبر دنیا و مورد تأیید وزارتخانههای علوم و بهداشت به کشورهای دیگر سفر میکردند با ارائه مدارک خود این امکان را داشتند که از ارز دولتی با نرخ 4 هزار و 200 تومان استفاده کنند اما با قطع ارز دانشجویی حالا باید ارز را به قیمت آزاد تهیه کنند که این قیمت برای دانشجویانی که براساس نرخ کمتر از چهار هزار تومان برای ادامهتحصیل برنامهریزی کرده بودند تقریباً کمرشکن شده است تا جایی که بسیاری از دانشجویان به کشور برگشتند. با مجتبی صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویی وزارت علوم گفتوگویی انجام دادیم که میخوانید:
گفته میشود بهخاطر مسائل ارزی در اعزام دانشجو به خارج کاهش پیدا کرده که این موضوع البته با واکنش بسیاری از دانشجویان مواجه شده است، سیاست شما در این بخش چگونه است؟
بهخاطر عدم نیاز جدی اعزام دانشجو بهشکل دائمی متوقف شده است. حالا سیاست ما در وزارت علوم این است که فرصتهای مطالعاتی را افزایش دهیم. سعی کردیم در این مدت دانشجویان را بهصورت فرصتهای مطالعاتی به دانشگاههای کشورهای خارجی یا دانشگاههای مادر داخل اعزام کنیم با این حال مشکلات ارزی بسیار جدی است اما تمام تلاشمان را کردیم که این مسیر متوقف نشود.
چه تعداد دانشجو فرصت مطالعاتی گرفتند؟
پارسال حدود هزار و 800 دانشجو فرصت مطالعاتی داشتند که از این تعداد حدود هزار و 400 نفرشان به خارج از کشور رفتند. امسال نیز فعلاً حدود 800دانشجو سهمیه فرصت مطالعاتی دارند. گرچه دلمان میخواست به دو هزار و 500 دانشجو فرصت مطالعاتی بدهیم که بهخاطر مشکلات ارزی با احتیاط افزایش خواهیم داد.
پس با توجه به بالا رفتن نرخ ارز ، برای پرداخت ارز دانشجویی هم بسیار مشکل دارید آیا اکنون این ارز را به همه میدهید یا نه و دیگر اینکه آیین نامه ارز دانشجویی تغییر کرده است؟
در 6 ماهه سال گذشته از طریق بانکها ارز دانشجویی را به نرخ 4 هزار و 200تومان به 23 هزار دانشجو میدادیم. برای پرداخت ارز دانشجویی هم هیچ محدودیتی قائل نبودیم و به همه کسانی که ویزای دانشجویی داشتند و در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تحصیل میکردند ارز پرداخت میشد، اما از اول مهر سال گذشته که نرخ ارز آزاد شد جمعیت دانشجویی ما هم پایین آمد و حدود 10 هزار نفر برای گرفتن ارز دانشجویی ثبتنام کردند علت هم این بود که ارزی که بانک میداد با ارز آزاد تفاوت چندانی نداشت و دیگر خانوادهها معطل بانک نمیماندند و در بازار آزاد ارز را تهیه میکردند. امسال هم حدود 5 هزار دانشجو برای گرفتن ارز به ما مراجعه کردند.
با این آماری که شما ارائه کردید خیلی از دانشجویان به خاطر مشکلات ارزی به کشور برگشتند؟
دو گروه دانشجوی ایرانی در کشورهای خارجی تحصیل میکنند یک گروه دانشجوی پزشکی و عده دیگر هم دانشجویان غیر پزشکی هستند. با افزایش قیمت ارز تعداد قابل توجهی از دانشجویانی که در حوزه پزشکی تحصیل میکردند درخواست انتقال به کشور دارند، اما در حوزه وزارت علوم حدود 20درصد افزایش بازگشتی داشتیم.
اخبار متفاوتی از آسیبهای اجتماعی مربوط به دانشجویان به گوش میرسد و حتی گفته میشود اعتیاد در بین دانشجویان افزایش یافته و خبرهایی مطرح میشود که دانشجویان در خوابگاههای دانشجویی درگیر آسیب شدهاند، شما برای پیشگیری از شیوع آسیبهای اجتماعی چه فعالیتی انجام میدهید؟
باید قبول کنیم تعدادی دانشجو داریم که با برخی از آسیبها مواجه هستند و وقتی دانشجویان وارد دانشگاه میشوند سعی کردهایم آن آسیبها را شناسایی کنیم. آنچه ما انجام میدهیم پایش سلامت دانشجو است. همان روز اول که دانشجو به دانشگاه برای ثبتنام مراجعه میکند کارگروهی در دانشگاه هستند که دفترچه سلامت دانشجو را پر میکنند. در همان جا هم این موضوع بررسی میشود که دانشجو از ترم یک چه موقعیت بحرانی را با خودش آورده است. در پرسشنامههایی که توسط دانشجویان پر شده ما شاهد موقعیتهای پرخطر دانشجویان بودیم مثلاً دانشجو اقدام به خودکشی کرده است. ما هم این دانشجویان را رها نکردهایم و با مشاوران در دانشگاه در ارتباطند.
آیا بررسی درباره بیشترین آسیبی که دانشجویان با آن مواجهاند، انجام شده است؟
بیشترین مشکلات دانشجویان روانشناختی است. افسردگی و نگرانی از آینده بیشترین مشکل روان شناختی دانشجویان است. برخی فکر میکنند مصرف مواد مخدر بین دانشجویان شایع است اما این موضوع اصلاً جدی نیست.
بحث تخلفات مؤسسات اعزام دانشجو هم بسیار پررنگ شده است بسیاری از این مؤسسات پولهای کلانی از دانشجو میگیرند و حتی او را به کشوری اعزام میکنند اما وقتی دانشجو به دانشگاه میرود تازه میفهمد که فریب این مؤسسات را خورده است و مؤسسه با دانشگاه در ارتباط نبوده. نظارتهای شما در این بخش چگونه است؟
کارگروهی درباره مؤسسات اعزام دانشجو داریم که متشکل از وزارتخانههای علوم، بهداشت، امور خارجه ، دادگستری، اطلاعات و ارشاد است که با همکاری این وزارتخانهها مجوز و صلاحیت مؤسسه اعزام دانشجو بررسی میشود. این کارگروه مسئول کنترل و نظارت این مؤسسات هم است. با این همه ما در وزارت علوم بارها به مردم گفتیم اسامی مؤسسات مجاز اعزام دانشجو روی سایت وزارت علوم است و اگر میخواهید فرزندانتان را برای ادامه تحصیل به خارج بفرستید به سایت وزارت علوم مراجعه کنید. مشکل اصلی ما هم مؤسسات غیرمجاز هستند و تخلفات هم از سوی این مؤسسات گزارش میشود. بارها به خانوادهها هشدار دادیم که فریب مؤسسات غیرمجاز را نخورند. به مردم گفتیم هماکنون اقدام کردن برای ادامه تحصیل در خارج از کشور سخت نیست و اطلاعات همه دانشگاههای مجاز روی سایت ما است. اما باز هم خانوادهها مؤسسات غیرمجاز را برای اقدام به تحصیل فرزندانشان انتخاب میکنند. با این حال بر اساس نظارتهایی که داشتیم، مجوز حدود 115مؤسسه مجوز دار را به خاطر تخلفاتی که داشتند، لغو کردیم وهماکنون 120مؤسسه مجاز داریم.
اینطور که شما آمار دادید همه در حال تخلف هستند!
هر تخلفی از طرف خانوادهها گزارش شود بررسی میکنیم اگر برای ما روشن شود که مؤسسهای تخلف میکند ابتدا به آنها اخطار میدهیم و اگر به اخطار توجهی نکند مؤسسه را لغو مجوز میکنیم. البته درباره آماری که ارائه دادهام همه مؤسسات بهخاطر تخلف لغو مجوز نشدند برخی هایشان هم به خاطرنبود دانشجو برای اعزام دیگر علاقهای به ادامه کار نداشتند. با این همه ارتباطاتمان با نیروی انتظامی و پلیس امنیت بهتر از قبل شده است و در یک ماه گذشته 7 مؤسسه غیرمجاز و یک مؤسسه مجاز به خاطر تخلف شناسایی و پلمب شدهاند.
خبرهای مختلفی از این مؤسسات بیرون آمده است بهعنوان نمونه برخی از این مؤسسات فقط پرونده دانشجویان دختری را قبول میکردند که میخواستند برای ادامه تحصیل به کشورهای دیگر بروند اما متأسفانه این دختران در آن سوی آبها با مشکلات بسیاری مواجه شدند.
اطلاعی ندارم باز هم تأکید میکنم مردم فقط به مؤسسات مجوزدار مراجعه کنند و اگر تخلفی هم از مجوزدارها دیدهاند به وزارت علوم گزارش دهند. پیگیریهای وزارت علوم بسیار مستمر است سابق بر این ارتباطمان با پلیس مستمر نبوده است اما این ارتباطات بهخاطر مسائلی که مؤسسات اعزام به وجود آوردند بسیار خوب شده است.
آیا رایزنهای علمی نظارتی بر مؤسسات اعزام دارند؟
ما در همه کشورها رایزن علمی نداریم. در کشورهایی که هستند رایزنها هم نظارت کلی دارند که خروجی کار مؤسسات چگونه است و به ما گزارش میدهند. بنابراین هشدار میدهیم که فقط به مؤسسات مورد تأیید مراجعه کنند.
بیشتر داوطلبان ادامه تحصیل در خارج تمایل دارند در کدام کشورها ادامه تحصیل دهند؟
ما دوگروه داوطلب داریم یک گروه میتوانند حمایتهای مالی را از کشورهای غربی بگیرند و بورسیه دانشگاههای کشورهای دیگر شوند. البته کشورهایی که بورس میدهند متنوع هستند و برخی از داوطلبان به این کشورها میروند. داوطلبانی هم هستند که آزاد اقدام میکنند و برایشان حمایت مالی دانشگاه مهم نیست آنها چون خودشان میخواهند هزینه زندگیشان را پرداخت کنند بهدنبال دانشگاههای کشورهای ارزان میروند و برخی از دانشگاههای آسیای شرقی را انتخاب میکنند. البته این روزها آمار دانشجویان به مالزی کم شده اما هنوز آمار دانشجویان در هند زیاد است.
در کدام کشور بیشترین دانشجو را داریم؟
در امریکا آمار غیررسمی 12 هزار نفر است و در هند نیز 7 هزار نفر دانشجوی ایرانی وجود دارد.