تورم شدید در بازار فوتبال
در ده سال گذشته، بازار نقلو انتقالات فوتبال قاره سبز تورم عجیبی را تجربه کرده که مناسبتی با ارزش پول در اروپا ندارد. در سال 2009 رئال مادرید با 90 میلیون یورو، کریستیانو رونالدو، ابرستاره پرتغالی منچستریونایتد را به خدمت گرفت و این بازیکن طی 9 سال حضورش در این تیم تمام رکوردها را جابهجا کرد و با فتح چهارباره لیگ قهرمانان، تاریخ این تیم در عصر جدید را دگرگون کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، در سال 2019 با همین مبلغ، منچستریونایتد موفق شده هری مگوایر، مدافع میانی لسترسیتی را جذب کند؛ بازیکنی که میزان اثرگذاری، کیفیت فنی و ارزش تبلیغاتیاش با کریستیانو رونالدو قابل مقایسه نیست. چه اتفاقی در بازار افتاده که یونایتد مجبور است برای خرید مگوایر هماندازه پولی که رئال برای رونالدو خرج کرده بود، خرج کند و با 105 میلیون یورو پل پوگبا را جذب کند که باز هم در قیاس با کریستیانو حرفی برای گفتن ندارد؟
اولین عاملی که تاثیری شگرف بر بازار نقل و انتقالات گذاشته، افزایش درآمد تیمهای فوتبال است. در 10 سال گذشته، درآمد باشگاهها و به خصوص باشگاههای انگلیسی از حق پخش تلویزیونی رشدی 1.5 تا 3 برابری داشته است. زمانی که اصلیترین منبع درآمد باشگاهها اینچنین رشد میکند، سایر باشگاهها و بازیکنان هم حق خودشان را از این رشد طلب میکنند. وقتی باشگاهی در پرتغال میخواهد بازیکنی را به تیمی انگلیسی بفروشد، میداند که این تیم درآمدهایش چندین برابر شده و بنابراین رقمی بیش از سالهای گذشته درخواست میکند. این موضوع، روی تمام تیمهای اروپایی تاثیر خودش را میگذارد چرا که به هر حال رئال مادرید، بارسلونا یا پاریسنژرمن اگر میخواهند از قافله باشگاههای انگلیسی عقب نمانند، باید بازیکنان را با مبلغی بیش از قبل جذب کنند تا بتوانند آنها را از چنگ رقبای انگلیسی خارج کنند. پس به صورت طبیعی، افزایش درآمد موجب بالا رفتن قیمت بازیکنان در بازار نقل و انتقالات میشود.
عامل دوم که باعث بالا رفتن اینچنینی قیمت بازیکنان شده، شکستن سد روانی قیمتهاست. برای سالهای طولانی، کریستیانو رونالدو گرانترین بازیکن تاریخ فوتبال بود و سایر خریدها، به نسبت رقم انتقال او انجام میشد. بعد از کریستیانو، گرت بیل عنوان گرانترین بازیکن تاریخ را با 100میلیون یورو از آن خود کرد. از زمانی که پوگبا با 105 میلیون گرانترین خرید تاریخ فوتبال شد، قیمت بازیکنان متوسط در بازار بسیار افزایش پیدا کرد چرا که باشگاه ارزش بازیکنشان را با پوگبا مقایسه میکردند و میگفتند اگر پوگبا 105 میلیون یورو میارزد، ستاره تیم ما هم 70 میلیون یورو میارزد. بزرگترین شوک قیمتی را در این میان پاریسنژرمن به بازار وارد کرد. خرید نیمار با رقم 222 میلیون یورو از بارسلونا، همه چیز را دگرگون کرد. بعد از آن استعدادی در حد عثمان دمبله با رقم عجیب 120 میلیون یورو، فیلیپه کوتینو با رقم 140 میلیون یورو و کپا آریسابالاگا با 80 میلیون یورو جابهجا شدند تا به همگان ثابت شود تغییری شگرف در اقتصاد فوتبال رخ داده است. این تغییر مهم و اساسی، به همین جا ختم نخواهد شد. هرچند بعید است تا سالها رقم انتقال نیمار شکسته شود و 222 میلیون یورو سقف روانی بازار است، اما همین هم کافی است تا بازیکنی متوسط در حد هری مگوایر با قیمتی در حد کریستیانو رونالدو جابهجا شود. حتی کریستیانو رونالدو، بعد از اینکه رئال مادرید از او 10 سال در ترکیبش استفاده کرد، با رقم 120 میلیون یورو به یوونتوس فروخته شد تا رئال بعد از این همه سال، از این انتقال سود مالی هم بکند. البته همین که رئال نمیتواند با آن مبلغ بازیکنی در حد رونالدو 33 ساله بگیرد، نشاندهنده این است که این سود ظاهری است و در باطن اتفاق دیگری افتاده است.
تنها بازیکنی که میتواند در حال حاضر سقف نقل و انتقالات را بشکند و بالاتر ببرد، کیلیان امباپه است که اگر بخواهد پاریس را ترک کند و به مادرید یا هر شهر دیگری بپیوندد، این انتقال حداقل 250 میلیون یورو برای آن تیم هزینه در بر خواهد داشت.
افزایش چشمگیر درآمد تیمهای فوتبال، تاثیری به همان اندازه چشمگیر روی دستمزد بازیکنان داشته. بازیکنی مانند الکسیس سانچس که هرگز یک سوپراستار نبوده، هفتهای بیش از 400هزار پوند از منچستریونایتد دستمزد میگیرد. درآمد ابرستارههایی مثل مسی، رونالدو و نیمار به ارقامی باورنکردنی رسیده و باشگاهها علاوه بر خرج کردن مبالغی سرسامآور برای جذب بازیکنان، برای حفظ ستارههایشان هم باید سر کیسه را شل کنند. همین موضوع باعث شده تا با وجود افزایش درآمد، شاهد افزایش سود بین باشگاهها نباشیم و حتی برخی باشگاههای بزرگ تراز مالیشان منفی باشد. پیشبینی آینده بازار در شرایط فعلی کاری بسیار دشوار است. جنون خرید ستارگان توسط باشگاهی مثل پاریسنژرمن، اوضاع را از تعادل خارج کرده است. باشگاه پاریسی مانند انگلیسیها، به درآمدهای حق پخش تلویزیونی و اسپانسرینگ وابسته نیست و ثروت بیپایان شرکت سرمایهگذاری قطر که متعلق به امیر این کشور است، اینچنین بازار فوتبال را تحت تاثیر خود قرار داده است.