چگونه می‌توان مسکن کارآمد برای کارمندان ساخت؟
رئیس‌جمهور سه‌شنبه، 28 خردادماه برای اولین‌بار در مراسم بهره‌برداری از پایانه مسافربری «سلام» از طرحی به‌نام مسکن قسطی برای کارمندان خبر داد و گفت: «وزارت راه و شهرسازی به مردم قول داده است در طول دو سال 400 هزار واحد مسکونی را تولید و تحویل دهد، همچنین طرحی را با وزارت راه و شهرسازی در حال بررسی هستیم تا کارمندان دولت از روزی که استخدام می‌شوند تا 10 سال بعد از استخدام، صاحبخانه شوند.»
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرهیختگان، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی هم 29 خرداد درمورد این طرح گفت: «امروز تصمیمی قاطع و جدی در دولت مطرح شد که رئیس‌جمهوری هم روی آن تاکید ویژه داشت. بر این اساس برای مسکن‌اولی‌ها و کارمندان جوان دولت یک اقدام گسترده و فراگیر در سطح کشور با مشارکت دستگاه‌های اجرایی انجام می‌شود.» وی افزود: «در این طرح از بدو ورود کارمندان در صندوق پس‌انداز، مسکنی برای آنها ایجاد و در زمان‌بندی مشخص احداث و به آنان واگذار می‌شود و کارمندان مبلغ آن را در اقساط تعیین‌شده 15 ساله بازپرداخت می‌کنند.» وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه مشارکت دستگاه‌های اجرایی حتما تسهیل‌کننده است، اظهار کرد: «به‌ویژه اینکه دستگاه‌ها زمین دارند و می‌توانند این زمین را برای خانه‌دارشدن کارمندان خود تخصیص دهند. در هفته‌های آینده هر هفته با دستگاه‌های مرتبط رایزنی خواهیم کرد و مبادله تفاهمنامه را با هر دستگاهی که آماده‌تر باشد آغاز می‌کنیم. اولویت این است که از زمین‌های خود دستگاه‌ها برای این کار استفاده کنیم. به‌ویژه شهرهایی که جمعیت بیشتری دارند و نیاز بیشتری نیز برای مسکن در آنها وجود دارد.»
7 سال زمان تا اتمام مسکن کارمندان
در همین راستا، 25 تیرماه عباس فرهادیه، مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد مسکن با بیان اینکه طرح مسکن اقساطی کارکنان دولت به رویت رئیس‌جمهور رسیده و برای بررسی کارشناسی به سازمان برنامه ارجاع شده است، گفت: «طبق پیشنهاد اولیه 20 تا 40 درصد حقوق پرسنل به خرید مسکن اختصاص می‌یابد.» فرهادیه اظهار کرد: «وزارت راه و شهرسازی، پیرو دستور رئیس‌جمهور طرح مسکن اقساطی کارکنان دولت را تهیه کرد که به رویت روحانی رسید. ایشان هم طرح را برای بررسی کارشناسی به سازمان برنامه و بودجه ارجاع داده است.» وی افزود: «براساس پیشنهاد اولیه، کارکنان به مدت پنج‌سال، بخشی از حقوق خود را پرداخت می‌کنند. سپس دو سال صبر می‌کنند تا خانه‌ای که توافق شده ساخته شود. مابقی مبلغ خانه در اقساط 17 ساله پرداخت می‌شود که بنا به نوع انتخاب مسکن، مبلغ اقساط بین 20 تا 40 درصد حقوق کارکنان خواهد بود.»
تغییر رویکرد به سمت تولید مسکن مثبت است
در همین راستا مهدی غلامی، مدیر گروه مسکن مرکز مطالعات دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه تغییر رویه دولت و برنامه‌ریزی برای ساخت و تامین مسکن برای مردم اقدام مثبتی است، گفت: «در شرایطی که افزایش شدید قیمت مسکن و اجاره‌بها، مشکلات بسیاری را برای خانواده‌ها به وجود آورده است، تمرکز بر تولید و عرضه مسکن با سیاستگذاری صحیح می‌تواند موثر باشد.» غلامی یکی از دلایل افزایش قیمت اخیر مسکن در ماه‌های اخیر را همین کاهش تولید و عرضه مسکن دانست و گفت: «اگر تولید و عرضه مسکن با سیاست‌های صحیح اجرا شود و در کنار آن، از سوداگری و احتکار مسکن نیز با اجرای مالیات‌های تنظیمی ممانعت به عمل آید، می‌توان آینده امیدوارکننده‌تری برای بازار مسکن متصور بود.»
چگونه می‌توان مسکن کارآمد برای کارمندان ساخت؟
غلامی درمورد طرح مسکن اقساطی کارمندان گفت: «با توجه به اینکه وزیر راه و شهرسازی پیشنهاد داده است این الگو در زمین‌های متعلق به دولت و سازمان‌های مختلف انجام شود، با چند قاعده روی شیوه ساخت و دریافت هزینه‌ها، می‌توان هم هزینه‌ها را برای مردم کاهش داد و هم آنها را سریع‌تر صاحبخانه کرد. به شکلی که نیازی به انتظار پنج‌ساله یا 7 ساله هم برای صاحبخانه شدن نباشد.»
این کارشناس مسکن اضافه کرد: «در شرایطی که هزینه اجاره سهم قابل‌توجهی از درآمد خانواده‌های مستاجر را به خود اختصاص می‌دهد باید برنامه‌ریزی‌ها به شکلی باشد تا هزینه و فشار مضاعفی بر آنها وارد نشود.» این کارشناس مسکن گفت: «برای این امر کافی است خانواده‌ها زمانی اقدام به پرداخت اقساط کنند که وارد واحد مسکونی خود شوند. یعنی هزینه اجاره‌بها حذف شده و اقساط به‌جای آن جایگزین شود. اگر این اتفاق نیفتد بعضی خانواده‌ها امکان استفاده از این طرح را ندارند یا باید بخشی از هزینه‌های دیگر مانند خدمات آموزشی و رفاهی خود را حذف کنند.»
غلامی این مدل پیشنهادی را بیشتر تشریح کرد و گفت: «در این مدل اصلاحی برای طرح مسکن قسطی، پیشنهاد می‌کنیم که خانواده‌ها هزینه ساخت را با پیشرفت پروژه پرداخت کرده و پس از تحویل واحد مسکونی خود، هزینه زمین را به‌صورت اقساط به دولت پرداخت کنند. با این مدل دیگر نیازی به انتظار 10 ساله یا 15 ساله نبوده و هزینه مضاعفی بر مردم تحمیل نخواهد شد.»
غلامی اضافه کرد: «البته با این مدل اصلا نیازی به محدود کردن متقاضیان به کارمندان دولت نیست. اگر این امکان فراهم شود که هزینه ساخت هنگام پروژه و هزینه زمین بعد از تحویل دادن واحدها صورت پذیرد، بسیاری از مستاجران می‌توانند صاحبخانه شوند.»
غلامی در پایان به طرح اقدام ملی مسکن اشاره کرد و گفت: «اگر واحدهایی که در این طرح قرار است تولید شود به شیوه مشارکتی ساخته و همچنین با قیمت روز عرضه نشود و به‌جای آن با این مدل پیشنهادی تولید عرضه شود، در این صورت همه خانواده‌هایی که تاکنون تسهیلات دولت برای صاحبخانه شدن را دریافت نکرده‌اند، می‌توانند به خانه‌دار شدن امیدوار شوند. یعنی در طرح اقدام ملی به‌جای مشارکت و مالک شدن انبوه‌سازان، آنها فقط هزینه ساخت خود را بگیرند و هزینه زمین هم بعد از تحویل واحدهای مسکونی به متقاضیان به‌صورت اقساط از آنها دریافت شود.»
