رقابت برای پول دیجیتالی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، زمانی که قیمت آن به یک‌باره اوج گرفت و از حدود 8 هزار دلار تا نزدیک 20 هزار دلار نیز رشد کرد. با این حال، کمتر از یک هفته مانده به پایان سال 2017 میلادی، قیمت بیت کوین با سقوطی بی‌سابقه، ‌به زیر 10 هزار دلار رسید تا برخی از سرمایه‌گذاران ارز دیجیتالی از بازار خارج شوند. تا اینکه در سال جاری، ‌بار دیگر، گزارش‌هایی از حضور شرکت‌های خصوصی و حتی دولتی و شبه‌دولتی در عرصه استخراج بیت کوین منتشر شد تا مشخص شود موضوع بیت کوین، حالا به عنوان یک ساز و کار درآمدی مورد نظر اقتصاد ایران است. اما بیت کوین چیست و چگونه کار می‌کند؟ این مطلب تلاش می‌کند تا به برخی از سوالات و ابهامات موجود پاسخ دهد.

پولی که فیزیکی نیست

برخلاف ترجمه تحت اللفظی «بیت کوین»، پیش از هر چیز باید بدانید که چیزی به نام اسکناس یا سکه در این ارز دیجیتالی وجود ندارد. بیت کوین یک «رمز ارز» یا پول بدون پشتوانه است که از طرف هیچ کشوری به عنوان پول رسمی به رسمیت شناخته نشده است. در تمام دنیا این بانک‌های مرکزی هستند که وظیفه خلق پول را به عهده دارند. تمام تبادلات مالی و پولی دنیا نیز در شبکه‌ای که این بانک‌های مرکزی ساخته‌اند، انجام می‌شود. اما در شبکه‌ای که ارز بیت کوین در آن «ساخته» و رد و بدل می‌شود از این خبرها نیست و این شبکه به صورت کاربر به کاربر اداره می‌شود و هیچ نهاد و سازمانی روی آن نظارت نمی‌کند. در واقع، بیت کوین ‌آینده‌ای است که برای پول می‌توانید تصور کنید و در آن تکنولوژی حرف اول را می‌زند.

چه ویژگی‌ای دارد؟

حالا شبکه‌ای را فرض کنید که 21 میلیون پول دیجیتال در آن وجود دارد و با الگوریتم خاصی که مبتنی بر مسائل ریاضی است، این پول‌ها «پنهان» شده‌اند. 10 سال پیش این الگوریتم‌ها، به صورت یک نرم افزار متن باز و توسط یک برنامه‌نویس ناشناس نوشته و در یک شبکه بارگذاری شد. این الگوریتم‌ها به صورت مستقل و خودگردان در دسترس همه افراد قرار گرفته است. در واقع دولت‌ها، شرکت‌ها و بانک‌ها نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند یا آن را ببندند. هیچ‌کس نمی‌تواند در تراکنش‌های این پول دیجیتالی نظارتی کند یا از آن مالیات بگیرد. علاوه بر این فعالیت‌های بیت‌کوین با نحوه برنامه‌نویسی که دارد به صورت کاملا شفاف موجود است و هر تراکنشی که انجام می‌شود در بستر یک حساب گسترده عمومی با نام «بلاک چین» در دسترس همه هست.

چطور کار می‌کند؟

حالا یک شبکه را در نظر بگیرید که زنجیره‌ای از مسائل ریاضی و الگوریتم‌های پیچیده در آن وجود دارد. مانند تکه‌های پازل این الگوریتم‌ها در این شبکه پخش شده‌اند و کاربران با استفاده از رایانه به حل این مسائل ریاضی می‌پردازند و در قبال حل این مساله‌های ریاضی، جایزه خود را دریافت می‌کنند. این جایزه همان «بیت کوین» است. اینجاست که پای دستگاه‌های استخراج‌کننده یا همان «ماینر» به عرصه بیت کوین باز می‌شود. تا همین چند سال پیش هر کسی با هر رایانه‌ای قادر بود که وارد شبکه شده و با حل مسائل ریاضی، تکه‌های پازل را به هم بچسباند و بیت‌کوین یا همان جایزه خودش را دریافت کند. اما محبوبیت رو به افزایش این ارز دیجیتالی موجب شد تا کمپانی‌های بزرگ با ابزارها و دستگاه‌های قدرتمند وارد این گردونه شوند و بیت کوین‌ها را استخراج کنند. دستگاه‌هایی که به سرعت می‌توانند «هش»‌ها یا همان مسائل ریاضی موجود در شبکه را «حل» کنند. تصور کنید که تعداد کسانی که در سال 2013 یعنی فقط 6 سال پیش اقدام به استخراج بیت‌کوین می‌کردند، سه هزار نفر بوده. اما دو سال پیش این عدد به یک میلیون نفر رسیده است.

چند تا بیت کوین هست؟

برای استخراج بیت کوین، ‌از واژه «ماینینگ» به معنای «معدن کاوی» استفاده می‌شود. چرا که کاربران ارز دیجیتال، به نوعی در یک معدن ارزشمند هستند که با حل مسائل ریاضی ‌به محصول اصلی دست پیدا می‌کنند. با این همه باید بدانید که تعداد بیت کوین‌ها محدود است. همین محدودیت هم موجب شده تا برای آن قیمت‌گذاری شود. در واقع، ‌تفاوت بیت کوین با پول معمولی در همین است. دولت‌ها و بانک‌های مرکزی، محدودیتی برای تولید پول ندارند. به جز اینکه با توجه به روند شاخص‌های اقتصادی، تولید و خلق پول را تغییر دهند؛ نگاه دیگری به موضوع پول ندارند و تا بی‌نهایت قادر به تولید پول هستند. اما تعداد ارز دیجیتال، ‌محدود است. در واقع این یک مسابقه برای دریافت ارزهایی است که در شبکه مخفی شده‌اند. دانشمندان می‌گویند ساختار بیت کوین به نوعی طراحی شده که رفته‌رفته و تا رسیدن به عدد 21 میلیون، ماینینگ بیت کوین به آخر خط می‌رسد. با سرعت ماینینگ کنونی بیت کوین در سرتاسر دنیا، تخمین زده می‌شود که تا سال 2041 تمام این 21 میلیون بیت کوین استخراج شود. ضمن اینکه گفته می‌شود تاکنون نزدیک به 16.7 میلیون بیت کوین شناسایی و استخراج شده است.

بیت کوین و گرمایش جهانی

دستگاه‌هایی که کمپانی‌های بزرگ برای استخراج رمز ارزها به بازار عرضه کردند، همواره و در طول شبانه‌روز روشن هستند و با مصرف بالای انرژی، سالانه ۳۲.۵۶ تراوات ساعت برق مصرف می‌کنند؛ رقمی که از میزان برق مصرفی در کشورهای ایرلند، دانمارک و حتی سوییس بیشتر است. موضوعی که نگرانی فعالان محیط زیستی را در پی داشته است. چرا که تخمین زده می‌شود دستگاه‌های استخراج رمز دیجیتالی تا سال 2023 میلادی دمای زمین را 2 درجه گرم‌تر کنند.

آینده بیت‌کوین

در حال حاضر دانشمندان مشغول ساخت نسل جدید رایانه‌ها با عنوان «رایانه‌های کوانتومی» هستند. برای درک بهتر از این رایانه‌ها، به این موضوع فکر کنید که نسل کنونی رایانه‌ها ‌از اجزای کوچکی که از طبیعت و به طور خاص از «ماسه» گرفته می‌شود تشکیل شده است. این اجزای کوچک، سیلیکون نام دارد که خود ترانزیستورهای کوچکی را می‌سازند که برای منطق «صفر و یک» برنامه‌نویسی رایانه‌ها به کار گرفته می‌شود. اما رایانه‌های کوانتومی با پشت سر گذاشتن این دنیای قدیمی کامپیوتری، تمام این ترکیب را به هم می‌زند. گفته می‌شود نخستین رایانه کوانتومی دنیا، در حال آزمایش است. این خبر بدی برای ماینرهای بیت‌کوین است. چون قدرت و سرعت تحلیل داده‌ها و فراداده‌ها در این رایانه‌ها، ده‌ها برابر رایانه‌های معمولی است. بنابراین اگر این رایانه‌ها به طور عمومی ساخته و تجاری‌سازی شوند در مدت زمان بسیار کوتاهی، تمام بیت کوین‌های موجود شناسایی و استخراج می‌شوند.