سقوط بورس زیر ذره بین کارشناسان

شاخص بورس تهران که از ابتدای سال جاری تاکنون با صعودهای پی‌در‌پی به فتح قله‌های جدید دست یافته بود و تنها چندین گام تا مرز 90 هزار واحدی فاصله داشت، ناگهان از 4 روز گذشته با افت‌های متوالی مواجه شد که در معاملات دیروز با کاهش دسته‌جمعی نمادها این سقوط شدت یافت و ثبت افت 2.7 درصدی شاخص را سبب شد، به طوری که در پایان معاملات دماسنج بازار در محدوده 85404 واحدی ثابت ماند و بدین ترتیب طی چهار روز اخیر، افتی بیش از 3 هزار واحدی برای آن به ثبت رسید. بسیاری از فعالان و تحلیلگران بازار سرمایه افت شاخص طی روزهای گذشته و به خصوص دیروز را ناشی از رفتارهای هیجانی از سوی سرمایه‌گذاران می‌دانند که بیشتر آنها حقیقی هستند. افزون بر این ایجاد شایعاتی درخصوص تغییرات مدیران بازار سرمایه و نیز وقوع پولشویی در بورس در کنار ابهام درخصوص نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی موجب شده تا سرمایه‌گذاران برای فروش سهام خود هجوم برده و شرکت‌ها را با صف فروش مواجه کنند. همچنین انتشار جسته و گریخته خبراعمال تحریم‌های جدید علیه ایران در این افت بی‌تاثیر نبوده است. در این میان کارشناسان معتقدند که هیچ نگرانی بابت کاهش قیمت سهام وجود ندارد و با توجه به پتانسیل و سودآوری برخی صنایع روند روبه‌رشد شاخص در روزهای آینده بازخواهد گشت. همچنین نه تنها افت شاخص و کاهش قیمت سهام شرکت‌ها تهدیدی به شمار نمی‌آید، بلکه فرصتی مناسب برای خرید سهام است. مجموعه عوامل موثر بر خروج منابع در این راستا مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین اظهار کرد: به نظر می‌رسد که مجموعه عوامل شامل شایعات مربوط به خروج منابع خاص از بازار، تغییرات احتمالی در بازار، افزایش عرضه‌های خصوصی‌سازی، افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و نیز اخبار مربوط به افزایش بهره مالکانه به وضعیت کنونی بازار دامن زده است؛ با توجه به این اخبار می‌توان واکنش بازار را منطقی دانست. دکتر ولی نادی‌قمی در ادامه حبابی بودن بازار را منطقی ندانست و گفت: به نظر می‌رسد که حبابی دانستن بازار چندان با واقعیت همخوان نباشد؛ افزایش عرضه سهام شرکت‌های بزرگ و شاخص‌ساز موجب شده است که منابع جدید توسط افراد غیر‌حرفه‌ای به سمت شرکت‌های کوچک سرازیر شده و قیمت برخی از این شرکت‌ها حبابی شود، اما شرکت‌های بزرگ که تاکنون از محل افزایش نرخ ارز با افزایش درآمد و سود مواجه شده‌اند، من‌بعد از محل کاهش تحریم‌ها و افزایش مقادیر تولید و فروش (بازار‌های جدید) رشد خواهند کرد. به عقیده وی ورود افراد غیر‌حرفه‌ای با نقدینگی بی‌ثبات بازار را شایعه محور کرده است و به نظر می‌رسد که این کاهش لازم بود، چرا‌که از یک طرف افراد غیر‌حرفه‌ای تصور نکنند که بازار همیشه رشد خواهد کرد و از طرف دیگر بازار برای رشد مجدد نیازمند کاهش مقطعی است. نادی در ادامه خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که جو احتیاط به وجود آمده، در روزهای آینده ادامه داشته باشد که این موضوع در کوتاه مدت برای بازار دارای اثر سوء نیست اما ادامه و تداوم آن به اعتماد سرمایه‌گذاران آسیب وارد خواهد کرد. ریزش بی‌منطق شاخص ابوالفضل شهرآبادی، سرپرست شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد، شایعات رایج در بازار، درخواست نمایندگان سنای آمریکا را برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران و همچنین شناسایی سود توسط بازار از جمله عوامل تاثیرگذار در افت اخیر بورس و به‌خصوص ریزش شدید شاخص در روز گذشته دانست و گفت: اما به رغم دلایل ذکرشده سقوط بی‌سابقه شاخص در روز گذشته توجیه منطقی ندارد و در واقع غیرعادی و غیرمترقبه است. وی ادامه داد: شایعات حاکم در بازار که منشا بی‌اساسی نیز داشت به افت بیشتر شاخص دامن زد که در نهایت از منابع رسمی تکذیب شد اما تاثیر منفی خود را به جای گذاشت. وی ادامه داد: در واقع، شایعات مزبور تنها توسط افراد سودجو برای ایجاد فرصت خرید مناسب در قیمت پایین صورت گرفته، به طوری که با اشاعه ترس در بازار، افرادی که در این مدت سودهای خوبی کسب کرده‌ بودند به دلیل عدم ریسک بیشتر، اقدام به فروش سهام خود کردند و سرمایه‌گذاران منتظر نیز در قیمت‌های پایین سهام مناسب را به منظور کسب سود و رونق بازار در روزهای آتی خریداری کردند. شهرآبادی در ادامه افزود: همچنین زمزمه تشدید تحریم‌ها توسط کنگره آمریکا نیز ظاهرا منتفی است و تنها در حد جوسازی بوده و تا زمانی که به طور رسمی از سوی مجلس سنا مطرح نشود، پایه و اساسی ندارد و در نتیجه از این ناحیه تهدید یا ریسکی متوجه بازار سرمایه نیست. بنا به گفته شهرآبادی طرح تشدید تحریم‌ها با توجه به عوامل مختلفی از قبیل وضعیت منطقه (افغانستان و سوریه) بعید خواهد بود. شهرآبادی ادامه داد: شرایط موجود نیز به هیچ وجه تاکیدی بر حبابی بودن بازار سرمایه نیست و در واقع، حبابی در اکثریت سهام موجود در بازار وجود ندارد و ممکن است برخی سهام از قیمت ذاتی خود فاصله گرفته باشند، اما این موضوع به منزله وجود حباب نیست. وی خاطرنشان کرد: اما در مجموع بازار روند صعودی در ماه‌های اخیر داشته و به دنبال بهانه‌ای برای استراحت بوده که این سقوط همان فاز استراحت بازار است که پس از چند روز مجدد به روند صعودی و مثبت خود بازخواهد گشت. جریان نقدینگی کماکان به سمت بورس ادامه دارد در این خصوص مدیر نظارت بر بازارها و بورس‌های سازمان بورس با بیان اینکه طی چند ماه گذشته بازدهی مناسب بازار سرمایه عده‌ای را بر آن داشته است تا با طرح شایعاتی بی‌اساس، بازار را تحت‌الشعاع قرار دهند، گفت: شایعات حول و حوش بازار با هدف تاثیر‌گذاری بر بورس منعکس می‌شود که به این ترتیب این شایعات ثروت سهامداران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به گفته وی، نباید سرمایه‌گذاران در معاملاتشان به شایعات توجه کنند، بلکه مبنای معاملاتشان را پتانسیل ذاتی بازار و صنایع قرار بدهند. محمودرضا خواجه‌نصیری در گفت‌وگو با «سنا» به برخی از ابهامات که در برخی صنایع نیز وجود دارد اشاره کرد و گفت: تمام تلاش صاحبان صنایع و سازمان بورس روشن شدن ابهامات مطرح شده است تا با مصوبات جدید حقوق سرمایه‌گذاران حفظ شود. خواجه نصیری درباره جریان نقدینگی در بازار گفت: نقدینگی به هیچ عنوان از بازار خارج نشده و جریان نقدینگی در بازار کماکان وجود دارد . از این حیث روندهای کاهشی شدید قطعا مقطعی و گذرا است؛ ضمن اینکه حمایت سهامداران حقوقی که نقدینگی خوبی را در چند ماه گذشته تجهیز کرده‌اند پشتیبان بازار است و هیچ گونه نگرانی در‌خصوص کاهش نقدینگی در بازار وجود ندارد. مدیر نظارت بر بازارها و بورس‌ها، نوسان را ذات بازار سرمایه خواند و گفت: نوسانات شاخص و تغییرات قیمت ذات بازار سرمایه است، بنابراین سهامداران از ورود به صف‌های خرید و فروش و معامله بر‌اساس شایعات و پیروی از روند عرضه و تقاضا پرهیز کنند. خواجه‌نصیری تاکید کرد: هیچ گونه تغییری در روند بازار رخ نداده است و با توجه به سیاست‌های درست از اواسط آذر ماه نوسانات شاخص دامنه دار نبوده است، بنابراین احتمال هجوم سهامداران برای فروش دارایی‌هایشان معنایی ندارد. بهترین زمان برای خرید سهام در این راستا نماینده سهامداران حقیقی در گفت و گو با «ایسنا» به ریزش شدید شاخص بورس در پی انتشار شایعاتی در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: سهامداران حقیقی وارد مسائل حاشیه‌ای نشوند زیرا تغییر و تحولات سازمان بورس به هیچ وجه قطعی نبوده و هیچ خبری در این خصوص منتشر نشده است. این فعال بازار سرمایه به افزایش نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی اشاره کرد و در ادامه گفت: قرار است با همکاری بین نمایندگان مجلس و معاون وزیر نفت قیمت خوراک به نحوی مشخص شود که به نفع سرمایه‌گذاران و از کشورهای منطقه پایین‌تر باشد تا رقابت موجود در بازار پتروشیمی حفظ شود. وی تصریح کرد: از سوی دیگر سهامداران باید به برداشته شدن تحریم‌های پتروشیمی و بانکی در هفته آینده دقت کرده و این موضوع را مدنظر قرار دهند. رشیدی با بیان اینکه سهامداران رفتارهای هیجانی از خود نشان داده‌اند، افزود: قیمت سهام برخی شرکت‌ها در تالار شیشه‌ای نسبت به روز گذشته 15 درصد افت کرده است و امروز بهترین روز برای خرید سهم است، زیرا سهامداران باید در صف فروش اقدام به خریداری سهم کنند و در صف خرید سهام خود را بفروشند. وی تاکید کرد: با لغو تحریم‌ها در هفته آینده قطعا وضعیت بورس بهبود می‌یابد. سازمان خصوصی‌سازی عامل سقوط بورس نیست معاون پیشین خصوصی‌سازی با انتقاد از کسانی که خصوصی‌سازی را مقصر افت اخیر شاخص می‌دانند، تاکید کرد: منطق اقتصادی حکم می‌کند در روزهای رونق بازار که تقاضا برای سرمایه‌گذاری و خرید سهام زیاد است، سازمان خصوصی‌سازی سهام دولتی را عرضه کند و در روزهایی که بازار سرمایه با افت مواجه است دست از عرضه بکشد. سیدمهدی عقدایی در خصوص لغو مصوبه خصوصی‌سازی توسط شرکت نفت گفت: فهرست واگذاری‌های سازمان خصوصی سازی هر ساله پس از تصویب در مجلس منتشر می‌شود و این سازمان موظف است بر‌اساس این فهرست نسبت به قیمت گذاری و عرضه سهام شرکت‌های دولتی اقدام کند. معاون پیشین سازمان خصوصی‌سازی افزود: عرضه سهام شرکت‌های دولتی بر اساس این فهرست وظیفه خصوصی‌سازی است و عدم واگذاری به منزله تخلف از قانون است و توسط دیوان محاسبات پیگرد قانونی دارد. وی تصریح کرد: مرجع تصمیم گیرنده در‌خصوص واگذاری یا عدم عرضه شرکت‌هایی که نام آنها در فهرست واگذاری‌های سالانه خصوصی‌سازی قرار دارد، مصوبه دولت است که باید به تایید نمایندگان مجلس برسد.