امتیازویژه 650میلیون‌یورویی شرکت‌خصوصی

29 آبان ماه امسال تفاهمنامه‌ای بین بانک مرکزی و یکی از بانک‌های خصوصی بعنوان بانک عامل با یک شرکت خصوصی (شرکت بازرگانی سپید استوار آسیا) مبنی بر تامین ارز کالاهای اساسی بصورت ثبت برات اسنادی مدت‌دار بدون تعهد منعقد شده است. این تفاهم نامه بین بانک مرکزی بعنوان تامین کننده ارز در سررسید، یک بانک خصوصی بعنوان بانک عامل و شرکت بازرگانی سپید استوار آسیا بعنوان وارد کننده و نماینده شرکت های اشکان طیور غرب، مجتمع کارخانجات کشت و صنعت شمال و شرکت کشت و صنعت روغن نباتی ماهیدشت ثبت شده است. بر اساس یکی از بندهای این تفاهم نامه "این شرکت مجاز است کالاهای قید شده در قرارداد را را وارد کشور کند و ارز آن را در سررسیدهای 4، 5 و 6 ماهه پرداخت کند". این درحالی است که در حال حاضر کلیه واردکنندگان دولتی و خصوصی باید برای ترخیص کالاهای خود ابتدا ریال را به بانک عامل پرداخت کنند و بعد بانک مرکزی کد مربوطه را به گمرکات کشور ارائه دهد و بعد از دریافت این کد واردکنندگان می توانند کالاهای مورد نظر را ترخیص کنند. براساس تفاهم نامه بانک مرکزی با این شرکت خصوصی، این شرکت می تواند 650 میلیون یورو معادل 900 میلیون دلار کالا را بدون پرداخت معادل ریال آن قبل از واردات وارد کشور کند؛ با این حساب به نظر می رسد بانک مرکزی رسماً یک امتیاز ویژه به این شرکت خصوصی داده است که حتی واردکنندگان دولتی هم از آن بهره مند نیستند. طبق این تفاهم نامه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مسئول تامین و فروش ارز تا سقف 650 میلیون یورو بدین شرح است که 150 میلیون یورو در سررسید 4 ماهه، 250 میلیون یورو در سررسید 5 ماهه و 250 میلیون یورو در سررسید 6 ماهه پرداخت گردد. در بندی از این تفاهم نامه آمده است که " مبنای محاسبه زمان سررسید تامین ارز، تاریخ تحویل اسناد به مشتری برای ترخیص کالا توسط بانک عامل خواهد بود". "اقدام به درخواست صدور گواهی ثبت آماری بابت ثبت سفارشات مندرج در جداول پیوست و پیگیری صدور گواهی‌های آماری مربوطه از اداره نظارت ارز بانک مرکزی با تعیین زمان سررسید در گواهی‌های ثبت آماری، انجام عملیات بانکی جهت واردات کالاهای موضوع موافقتنامه به روش برات اسنادی بدون تعهد پرداخت، دریافت معادل ریالی ارزهای قابل تامین در سررسید از واردکننده و اقدام به درخواست تامین ارز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و صدور دستور پرداخت پس از کسر کارمزدهای نقل و انتقال و تبدیل ارز و سایر کارمزدهای مربوطه، از جمله تعهدات بانک عامل در این تفاهمنامه است. البته شرکت بازرگانی سپید استوار آسیا نیز در این تفاهم نامه متعهد به تامین و واریز مبالغ معادل ریالی وجه بروات در سررسید نزد بانک عامل جهت خرید ارز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، واردات کالاهای اعلام شده در جداول پیوست طبق قوانین و مقررات جاری و ارائه پروانه سبز گمرک حاکی از ترخیص کالا جهت رفع تعهد ارزی و پرداخت کارمزد و هزینه های بانکی و کارمزدهای نقل و انتقال و تسهیلات ارزی در صورتی که تامین ارز غیر از ارز ثبت سفارش و برات باشد و یا کسر هزینه‌های تبدیل و نقل و انتقال از وجه قابل پرداخت برات مربوطه شده است. خبرنگار تسنیم از روز گذشته تماس‌های متعددی را با مسئولان بانک مرکزی داشت و سه سوال را هم با آنها مطرح کرد: 1- آیا انعقاد این تفاهم نامه را با یک شرکت خصوصی تایید می کنید یا خیر؟ 2- آیا مشابه این تفاهم نامه ها با سایر شرکت‌های خصوصی نیز منعقد شده یا می تواند منعقد شود؟ 3- اگر این تفاهم نامه مشابه ندارد، آیا انعقاد این قرارداد با این شرکت خصوصی بنا به توصیه فرد یا افرادی از دولت بوده است یا خیر؟ مسئولان بانک مرکزی هم در نهایت به این پاسخ بسنده کردند که "بانک مرکزی تنها به تامین ارز شرکت‌هایی اقدام می کند که ثبت سفارش آنها توسط وزارت صنعت،‌معدن و تجارت انجام شده باشد".